Әзакиял 27
1 Пәрвәрдигарниң сөзи маңа келип мундақ дейилди: —
Yahweh said this to me:
2 Сән, и инсан оғли, Тур тоғрилиқ бир мәрсийәни ағзиңға елип униңға мундақ дегин: —
“You human, sing a funeral song about Tyre.
3 И деңизларниң кириш ағзида туруқлуқ, деңиз бойлиридики көп әлләр билән содилашқучи, Рәб Пәрвәрдигар мундақ дәйду: — «И Тур, сән «Мениң гөзәллигим камаләткә йәтти!» дедиң.
[The city of] is located [on an island] at the edge of the sea, and their merchants (traded/bought and sold goods) with people-groups [who live] along many seacoasts. This is what [I], Yahweh the Lord, say [that you should tell them]: ‘You [people of] Tyre said that your [city] was very beautiful.
4 Сениң чегаралириң болса деңизларниң оттурисида еди; Сени ясиғанлар гөзәллигиңни камаләткә йәткүзди.
You controlled what was bought and sold by people who lived along the sea. Those who built your [city] caused it to become very beautiful.
5 Улар барлиқ тахтайлириңни Сенирдики қариғайлардин ясиған; Саңа мома үчүн улар Ливандин кедир дәриғини епкәлгән;
You were like [SIM] a huge ship that was built from the from pine/cypress [trees] on Hermon [Mountain]. Then they took cedar [wood] from Lebanon to make a mast for the ship.
6 Палақлириңни Башандики дуб дәрәқлиридин ясиған; Палубаңни сәмшит дәрәқлиридин ясап, Купрос деңиз бойидики пил чиши билән нәқишлигән.
They carved your oars from oak trees from the Bashan [region]. They made the deck from cypress/pine wood from Cyprus [island], and they covered [the decks] with ivory.
7 Йәлкиниң Мисирдин кәлтүрүлгән кәштилик либастин ясалған, у саңа туғ болған; Сайивиниң болса деңиз бойидики Елишаһдики көк вә сөсүн рәхтләрдин еди;
The sails for the ship were made from fine embroidered linen from Egypt, and those sails were like flags that people could see [far away]. For shade they [hung pieces of] blue and purple cloth [brought] from [people living on] Cyprus [island].
8 Зидондикиләр һәм Арвадтикиләр сениң палақ урғучилириң еди; Сәндә болған данишмәнләр, и Тур, сениң йол башлиғучилириң еди.
Men from Sidon and Arvad [cities] pulled the oars; the men who steered the boat were skilled men from Tyre.
9 Гәбалдики ақсақаллар вә униң данишмәнлири сәндә болуп, каваклириңни етәтти; Деңиз-океандики барлиқ кемиләр вә уларниң деңизчилири мал алмаштурушқа йениңға келәтти.
Experienced craftsmen from Byblos [city on the coast] (did the caulking/filled the spaces between the planks in the sides) of the ship. Sailors from many countries came in their ships to buy and sell goods there.
10 Парслар, Лудтикиләр, Ливийәдикиләр қошунға тизимлинип, сениң ләшкәрлириң болған; Улар қалқан-дубулғилирини үстүңгә есип, сени һәйвәтлик қилған;
Men from [as far away as] Persia, Lydia, and Libya were [soldiers] in your army. They hung their shields and helmets on [the walls of] your [city], and that caused people to admire your city.
11 Арвадтикиләр қошуниң билән һәр тәрипиңдә сепиллириңда туруп күзәттә болған; Гаммадтикиләрму мунарлириңда турған; Улар қалқан-қураллирини әтрапиңға, сепиллириңға есип қойған; Улар гөзәллигиңни камаләткә йәткүзгән;
Men from Arvad and Helech [cities were watchmen] on the walls [of your city]; men from Gammad [town] were in your towers. They [also] hung their shields on your walls; they also caused your [city] to be very beautiful.
12 Таварлириңниң мол болғанлиғидин Таршиш саңа херидар болған; Мәһсулатлириңға улар күмүч, төмүр, қәләй, қоғушун тегишип бәргән.
Because of the many things that you had [to trade], men from Tarshish [in Spain] sent merchants who brought silver, iron, tin, and lead to trade for things that you had.
13 Җаван, Тубал вә Мәшәк сән билән сода қилған; Улар таварлириңға адәмләрниң җанлири, мис қача-қазанларни тегишкән.
[Merchants from] Greece, Tubal, and Meshech brought slaves and things made from bronze to trade for things that you had.
14 Торгамаһ җәмәтидикиләр мәһсулатлириң үчүн атлар, җәң атлири вә қечирларни тегишип бәргән.
[Men from] Beth-Togarmah [in Armenia] brought work horses, war horses, and mules to trade for things that you had.
15 Дедандикиләр сән билән содилашқан; Деңиз бойлиридики көп хәлиқ саңа херидар болған; Улар саңа дәндан, әбнус яғичини төлигән;
Merchants came to you from Rhodes [island]. [People from] nations along the coast traded with you; they brought (ivory/elephant tusks) and [valuable black] ebony [wood] to trade for things that you had.
16 Сурийә қол һүнәрлириңниң мол болғанлиғидин саңа херидар болған; Улар мәһсулатлириңға мави яқутлар, сөсүн рәхтләрни, кәштиләрни, нәпис канап рәхтләрни, марҗанларни, қизил яқутларни тегишип бәргән.
Because you had very many things [to trade], people from Syria brought to you valuable turquoise stones, purple [cloth], embroidered [cloth], fine linen [cloth], and [jewelry made from] coral and rubies to trade for your things.
17 Йәһуда вә Исраил зиминидикиләрдинму сән билән содилашқучилар болған; Таварлириңға улар Миннитниң буғдайлири, печиниләр, һәсәл, зәйтун мейи, мәлһәм дориларни тегишип бәргән.
Men from Judah and Israel brought wheat from Minnith [city in Ammon], and figs, honey, [olive] oil, and ointment to trade for your things.
18 Дәмәшқ қол һүнәрлириңниң мол болғанлиғидин, Һәр хил байлиқлириң түпәйлидин саңа херидар болуп саңа Хәлбонниң шараплирини, ақ жуңларни тегишип бәргән.
Because you had very many things [to trade], men from Damascus brought wine from Helbon [town] and white wool from the Zahar [area] to trade for many things that you had.
19 Ведан вә Узалдин чиққан Җавандикиләр мәһсулатлириңға соқулған төмүр, қовзақдарчин, егирни тегишкән еди.
Greek men from the Uzal [area] brought things made of iron, and cassia [spice], and [fragrant] calamus [seeds] to trade for things that you had.
20 Дедан саңа ат тоқумлирини тегишип бәргән;
[Merchants came from] Dedan [in southern Edom] bringing saddle blankets to trade for things that you had.
21 Әрәбистан вә Кедардики барлиқ шаһзадиләр саңа херидар болди; Саңа пахланлар, қочқарлар вә өшкиләрни тегишип бәргән.
Men from Arabia and all the rulers of the Kedar [region] sent merchants to trade lambs and rams and male goats for things that you had.
22 Шеба һәм Раамаһдики содигәрләр сән билән тиҗарәт қилған; Мәһсулатлириңға улар һәр хил сәрхил тетитқулар, қиммәтлик җаваһиратлар вә алтун алмаштуруп бәргән.
Merchants from Sheba and Raamah [in Arabia] brought many kinds of very good spices and jewels and gold to exchange for things that you had.
23 Һаран, Каннәһ, Едәндикиләр вә Шеба, Ашур, Хилмадтики содигәрләр сән билән тиҗарәт қилған;
[Men came from] Haran, Canneh, Eden, Sheba, Asshur and Kilmad [in Mesopotamia] with their goods.
24 Улар саңа һәшәмәтлик кийим-кечәк, сөсүн рәхтләр вә кәштиләр, рәңму-рәң гиләмләрни тегишип бәргән; Буларниң һәммиси түгүнчәклинип тана-арғамчилар билән чиң бағлинип, базариңға кирди.
They brought pretty things to trade: Blue cloth, embroidered cloth, and rugs of [many] colors that were [rolled up and] tied with ropes.
25 Таршиштики кемиләр таварлириңни көтәргән карванлардәк болған; Шуниң билән сән деңиз-океанниң бағрида мал билән толдурулуп, интайин еғирлишип кәткәнсән;
Cargo ships from Tarshish carried [all] those things that you traded; and the warehouses on your island were full of all those things.’”
26 Сениң палақ орғучилириң сени улуқ суларға апарди; Шәриқ шамили сени деңиз-океанниң бағрида парә-парә қиливәтти;
“‘The men who row your boats took [the ships full of] cargo out on the stormy seas. But the strong east wind wrecked those cargo boats.
27 Сениң мал-мүлүклириң, базарлириң, деңизчилириң вә йол башлиғучилириң, Каваклириңни әткүчиләр, сән билән содилашқан содигәрләр, сәндә болған барлиқ ләшкәрлириң, Җүмлидин араңда топланған адәмләрниң һәммиси сән өрүлүп кәткән күнүңдә өрүлүп деңиз-океанниң қойниға ғәриқ болуп кетиду.
Everything in the boats (was lost/sank to the bottom of the sea)— all the valuable cargo [DOU] and [many of] [HYP] the sailors and ship pilots, the ship workers and merchants and soldiers. On the day that the ships were wrecked, many of those on the ships sank to the bottom of the sea.
28 Йол башлиғучилириңниң аһ-зарлиридин даладикиләр тәврәп кетиду.
[The people in cities along] the coast trembled when they heard your ship pilots cry out.
29 Палақ орғучиларниң һәммиси, Деңизчилар, деңизда барлиқ йол башлиғучилар өз кемилиридин чүшиду; Улар қуруқлуқта туриду;
All the men who remained who pulled the oars left the ships; the sailors and pilots [go to the shore and] stand on the beach.
30 Улар саңа қарап авазини аңлитип, Қаттиқ аһ-зар көтириду; Улар топа-чаң чиқирип бешиға чачиду; Улар күлләр ичидә еғинайду.
They cry aloud because of [what has happened to] your [wealth], and they weep bitterly. They throw dirt on their heads and roll around in ashes.
31 Улар сени дәп чачлирини чүшүрүп өзлирини таз қилип, бөз кийимләргә орайду; Улар қаттиқ матәм тутуп сән үчүн зор дәрд-әләм ичидә жиғлайду.
They shave their heads to show that they are very sad because of [what has happened to] you, and they put on rough sackcloth. They weep for you very bitterly and mourn for you.
32 Улар аһ-зарлирини көтәргинидә сән үчүн бир мәрсийәни оқуп, сән тоғрилиқ һаза қилип мундақ дәйду: — «Тур деңиз-океанлар оттурисида, һазир җим-җит қилинған! Әсли ким униңға тәң келәләйтти?
While they wail and mourn because of what has happened to you, they sing this sad funeral song: “There was certainly never [RHQ] a city like Tyre that now is silent, covered by the waves of the sea.”
33 Мәһсулатлириң деңиз-океанлардин өтүп кәткәндә, Сән көп хәлиқләрни қанаәтләндүргән; Байлиқлириң вә таварлириңниң моллуғи билән йәр йүзидики падишаларни бейитқансән.
The goods that your merchants traded were things that pleased the people of many countries. Kings in very distant places became rich from the wealth that they obtained from trading with you.
34 Сән суларниң чоңқур тегидә деңиз-океанлар тәрипидин парә-парә қилинғанда, Таварлириң һәм араңда болған топ-топ адәмлириңму өрүлүп ғәриқ болуп кәтти.
But now your city is like a ship [MET] that is wrecked in the sea, and everything that was in it is broken, at the bottom of the sea. All of your cargo and your sailors have sunk to the bottom of the sea along with the ships.
35 Барлиқ деңиз бойидикиләр саңа қарап алақзадә болған; Уларниң падишалири дәһшәт қорқуп, уларниң йүзлирини сур басқан.
All the people who live along the seacoast are appalled/horrified because of what has happened to you. Their kings are very horrified, [causing] their faces to be twisted [as they watch].
36 Хәлиқләр арисидики содигәрләр саңа қарап «уш-уш» қилди; Сән өзүң бир вәһшәт едиң, әнди қайтидин болмайсән»».
The merchants of the [other] nations shake their heads [because it is difficult for them to believe what has happened]; your city has disappeared, and it will not exist any more.’”
