Һекмәт топлиғучи 7
1 Яхши нам-аброй қиммәтлик тутиядин әвзәл; адәмниң өлүш күни туғулуш күнидин әвзәлдур.
Minphatna kimu hi gimnam tuipen sang in jong amanlu joi. Chule napen nikho sang in jong nathi nikho phajoa ahi.
2 Матәм тутуш өйигә бериш зияпәт-той өйигә бериштин әвзәл; чүнки әшу йәрдә инсанниң ақивити аян қилиниду; тирик болғанлар буни көңлигә пүкүши керәк.
Thina kin’a kimanchah hi golnop bolna mun’a gache sangin aphajoi. Ahimongin, mitin kithi ding ahijeh'in, mihingin hiche hi alunga agel ding doltah ahi.
3 Ғәшлик күлкидин әвзәлдур; чүнки чирайниң пәришанлиғи билән қәлб яхшилиниду.
Lungkham hi muilhah sangin aphajoi, ajeh chu lungkham na hin i-chunga kisuhthengna ahin sodohji ahi.
4 Дана кишиниң қәлби матәм тутуш өйидә, бирақ ахмақниң қәлби тамашиниң өйидидур.
Miching khat chun thina chung chang hi aha gel’in ahi, hinlah mingol vang chun phatpha muding bou ageljin ahi.
5 Ахмақларниң нахшисини аңлиғандин көрә, дана кишиниң тәнбиһини аңлиғин;
Mi ngol khat in apachat hisang in, miching khat oimo chan apha joi.
6 Чүнки ахмақниң күлкиси қазан астидики янтақларниң параслишидәк, халас; буму бимәниликтур.
Mi ngol nuijatna chu lingphung meiyin akah gin kija tobang ahin, imacha kah louvin aki chai jitai.
7 Җәбир-зулум дана адәмни наданға айландуриду, Пара болса қәлбни һалак қилиду.
Miching chu aki-engbol teng angol lojin, chule guhthim thilpeh hin lungthim asuhmo bepji ahi.
8 Ишниң айиғи бешидин әвзәл; Сәвир-тақәтлик роһ тәкәббур роһтин әвзәлдур.
Achaina hi apatna sang in apha jon chule kiletsah sang in, thohhat aphachom joi.
9 Роһуңда хапа болушқа алдирима; Чүнки хапилиқ ахмақларниң бағрида қонуп ятиду.
Lunghan kitim them in, ajeh chu lunghan hin angoltoh kibang bep naso ding ahi.
10 «Немишкә бурунқи күнләр һазирқи күнләрдин әвзәл?» — демә; чүнки сениң бундақ сориғиниң даналиқтин әмәс.
“Achesa nikho phaho chu ngaicha gunset hih in, hichu mi chinga ahi poi.”
11 Даналиқ мирасқа охшаш яхши иш, қуяш нури көргүчиләргә пайдилиқтур.
Sum nanei teng leh chihna hi phachom cheh ahi. Hinkhoa kho-sahna dinga ania phachom tah ahi.
12 Чүнки даналиқ пул панаһ болғандәк, панаһ болиду; бирақ даналиқниң әвзәллиги шуки, у өз егилирини һаятқа ериштүриду.
Chihna le sum hin ipi hijongleh nanei sah jeng thei ahinai. Hinlah chihna kiti bouhin na hinkho ahuhhing jou ding ahije.
13 Худаниң қилғанлирини ойлап көр; чүнки У әгир қилғанни ким түз қилалисун?
Pathen thilbol ho chu janom jeng in, ajeh chu aman ahe konsa chu koiyin asuh-jang jou ding ham?
14 Ават күнидә һозур ал; вә яман күнидиму шуни ойлап көр: — Худа уларниң бирини, шундақла йәнә бириниму тәң яратқандур; шуниң билән инсан өзи кәткәндин кейин болидиған ишларни билип йетәлмәйду.
Ning lhinga naum laisen kipah’in, hinlah hahsatnan nahinphah teng jongleh, ania Pathenna hungkon ahiti tahsan in. Hiche lei hinkhoa hin ima hiti mong ding ahiti, akisei thei poi kiti hi geldoh jing in.
15 Мән буниң һәммисини бемәна күнлиримдә көрүп йәттим; һәққаний бир адәмниң өз һәққанийлиғи билән йоқилип кәткәнлигини көрдүм, шуниңдәк рәзил бир адәмниң өз рәзиллиги билән өмрини узаратқанлиғини көрдүм.
Keiman hinlona ajeh umlou tobangbep leiset hinkhoa hin, khangdong phatah tah ho athia chule migilou ho hinkho asot’uhi kamu doh in ahi.
16 Өзүңни дәп һәддидин зиядә һәққаний болма; вә өзүңни дәп һәддидин зиядә дана болма; сән өз-өзүңни алақзадә қилмақчимусән?
Hijeh chun mohphat behset hih in, ahilouva ahileh chingval behset hih in! Idia nangmatah kisumang ding nahi ham?
17 Өзүңни дәп һәддидин зиядә рәзил болма, яки ахмақ болма; өз әҗилиң тошмай туруп өлмәкчимусән?
Chutima chun gilou behset jong bol hih in. Ngol hih beh in! Ipi dinga naphat lhin masanga thi ding nahim?
18 Шуңа, бу [агаһни] чиң тут, шуниңдин у [агаһниму] қолуңдин бәрмигиниң яхши; чүнки Худадин қорқидиған киши һәр иккиси билән утуқлуқ болиду.
Hiche kihil naho hi lunggut in gel in, ajeh chu koi hitaleh Pathen ging mi chun; hitobang che valna hi ania hintoh ponte.
19 Даналиқ дана кишини бир шәһәрни башқуридиған он һөкүмрандин зиядә күчлүк қилиду.
Khopi sunga lamkai mi som sangin, miching khat chu gamcheng in ahat joi.
20 Бәрһәқ, йәр йүзидә дайим меһриванлиқ жүргүзидиған, гуна садир қилмайдиған һәққаний адәм йоқтур.
Leiset chunga hin mihem khatcha aphajeng bol chonse kha louhel aumpoi.
21 Йәнә, хәқләрниң һәммила гәп-сөзлиригә анчә диққәт қилип кәтмә; болмиса, өз хизмәткариңниң саңа ләнәт оқуғанлиғини аңлап қелишиң мүмкин.
Mi thusei jouse het ding go hih in, nasoh jeng in jong na gaosap get in nate.
22 Чүнки көңлүңдә, өзүңниңму шуниңға охшаш башқиларға көп қетим ләнәт қилғанлиғиңни убдан билисән.
Ajeh chu nangma tah jeng in jong midang na gaosap ji chu na henai.
23 Буларниң һәммисини даналиқ билән синап бақтим; мән: «Дана болимән» десәмму, амма у мәндин жирақ еди.
Keiman kajo channa chihna in kalunggel le kachonna eilamkai jing na ding in ka ngai ton ahi. Keimatah in kaseijin, “Keima chingthei ding in ka kigel lha tai.” Hinlah ka chuti theijou hihbeh in ahi.
24 Барлиқ йүз бәргән ишлар болса әқлимиздин жирақ, шуниңдәк интайин сирлиқтур; ким уни издәп билип йетәлисун?
Chihna hi gamlatah’a aum jing in chule holdoh jong ahah sai.
25 Мән чин көңлүмдин даналиқ вә әқлий билимни билишкә, сүрүштүрүшкә вә издәшкә, шундақла рәзилликниң ахмақлиғини, ахмақлиқниң тәлвилик екәнлигини билип йетишкә зеһнимни жиғдим.
Keiman muntina chun, chihna le hetkhenna chu iti hung umhija ham tin ajeh kahol in ahi. Keima tah in kholchilna neija konin gitlouna hi ngol jeh ahin, chule ngol kitihi lung chavai kiseina ahije, tiphot chenna kanei ahi tai.
26 Шуниң билән көңли тор вә қилтақ, қоллири асарәт болған аялниң өлүмдин аччиқ екәнлигини байқидим; Худани хурсән қилидиған киши униңдин өзини қачуриду, бирақ гунакар адәм униңға тутулуп қалиду.
Keiman kavet chil’a ahileh, duha-thuhtah numei chu thitheina thangkol sanga khohse joa ahichu ka kholdoh ahitai. Ami hebol jong kipalna thangkol bep ahi, chule akhut nemtah jong chu kihenna thihkol ahibouve. Pathen lunglhaina’a umho chu amanua kon’a hoidoh ding, hinlah chonse ho chu amanu thanga ga-oh ding ahiuve.
27 Бу байқиғанлиримға қара, — дәйду һекмәт топлиғучи — пакитларни бир-биригә бағлап селиштуруп, әқил издидим;
Thuhilpa chun, “Hiche hi keiman hoima lamjouse ahitheina ding kavet toh lea konna achaina kasem chu hiche hi ahi.
28 мениң қәлбим уни йәнила издимәктә, бирақ техи тапалмидим! — Миң киши арисида бир дурус әркәкни таптим — бирақ шу миң киши арисидин бирму дурус аялни тапалмидим.
Keiman kavel hol hol jeng vang'in, ka hol lona pentah chu kamu joupoi. Mi sangkhat lah’a khatbou gunchena nei pasal khat ahijouvin, hinlah numei khat jong akimu joupoi.
29 Мана көргин, мениң байқиғанлирим пәқәт мошу бирла — Худа адәмни әсли дурус яратқан; бирақ адәмләр болса нурғунлиған һейлә-микирләрни издәйду.
Chule keiman hiche hi kamui: Pathen’in miho hi gun chena neija asem ahin, hinlah amahon achang cheh-uva aphalou akilam doh-u ahibouve.
