Қанун шәрһи 5
1 Шуниң билән Муса пүткүл Исраилни чақирип уларға мундақ деди: — «И Исраил, мән бүгүн қулақлириңларға аңлитиватқан бу бәлгүлимиләргә һәм һөкүмләргә қулақ селиңлар, уларни үгиниңлар, уларға әмәл қилишқа көңүл бөлүңлар!
И призва Моисей всего Израиля и рече к ним: слыши, Израилю, оправдания и суды, елика аз глаголю во ушы ваши во днешний день, и научитеся их, и сохраните творити я.
2 Пәрвәрдигар Худайимиз биз билән Һорәб теғида әһдә түзди.
Господь Бог ваш завеща вам завет в Хориве:
3 Бу әһдини Пәрвәрдигар ата-бовилиримиз билән түзгән әмәс, бәлки биз билән, йәни бүгүнки күндә тирик қалған бизләр билән түзди.
не отцем вашым завеща Господь завет сей, но токмо вам: вы же зде вси живи днесь.
4 Тағда от ичидә туруп Пәрвәрдигар силәр билән йүз туранә сөзләшкән еди
Лицем к лицу глагола Господь к вам на горе из среды огня,
5 (шу чағда силәргә Пәрвәрдигарниң сөз-каламини җакалаш үчүн мән силәр вә Пәрвәрдигарниң оттурисида турған едим; силәр отниң алдида қорқуп, таққа чиқишни халимидиңлар).
и аз стоях между Господем и вами во время оно возвестити вам глаголголы Господня, яко убоястеся от лица огня и не взыдосте на гору, глаголя:
6 У мундақ деди: — «Мән сени Мисир зиминидин, йәни «қуллуқ макани»дин чиқарған Пәрвәрдигариң Худадурмән.
Аз есмь Господь Бог твой, изведый тя из земли Египетския, от дому работы:
7 Сениң Мәндин башқа һеч қандақ илаһиң болмайду.
да не будут тебе бози инии пред лицем Моим.
8 Сән өзүң үчүн мәйли жуқуридики асманда болсун, мәйли төвәндики зиминда болсун, яки йәр астидики суларда болсун, һәр қандақ нәрсиниң қияпитидики һеч қандақ ойма шәкилни ясима;
Да не сотвориши себе кумира, ни всякаго подобия, елика на небеси горе, и елика на земли низу, и елика в водах под землею,
9 Сән бундақ нәрсиләргә баш урма яки уларниң қуллуғиға кирмә. Чүнки Мәнки Пәрвәрдигар Худайиң вапасизлиққа һәсәт қилғучи Худадурмән. Мәндин нәпрәтләнгәнләрниң қәбиһликлирини өзлиригә, оғуллириға, һәтта нәврә-чәврилиригичә чүшүримән.
да не поклонишися им, ниже послужиши им: яко Аз есмь Господь Бог твой, Бог ревнив, отдаяй грехи отцев на чада до третияго и четвертаго рода ненавидящым Мене,
10 Амма Мени сөйидиған вә әмирлиримни тутидиғанларға миң әвладиғичә өзгәрмәс меһриванлиқ көрситимән.
и творяй милость в тысящах любящым Мене и хранящым повеления Моя.
11 Пәрвәрдигар Худайиңниң намини қалаймиқан тилға алма; чүнки кимдәким намини қалаймиқан тилға алса, Пәрвәрдигар уни гунакар һесаплимай қалмайду.
Да не приимеши имене Господа Бога твоего всуе: не очистит бо Господь Бог твой приемлющаго имя Его всуе.
12 Пәрвәрдигар Худайиң саңа әмир қилғандәк шабат күнини муқәддәс дәп билип тут, униңға әмәл қил.
Снабди день субботный святити его, якоже заповеда тебе Господь Бог твой:
13 Алтә күн ишләп барлиқ ишлириңни түгәткин;
шесть дний делай, и да сотвориши вся дела твоя,
14 лекин йәттинчи күни Пәрвәрдигар Худайиңға аталған шабат күнидур. Сән шу күни һеч қандақ иш қилмайсән; мәйли сән яки оғлуң болсун, мәйли қизиң, мәйли қулуң, мәйли дедигиң, мәйли буқаң, мәйли ешигиң, мәйли һәр қандақ башқа улиғиң, яки сән билән бир йәрдә туруватқан мусапир болсун, һеч қандақ иш қилмисун; шуниң билән қулуң вә дедигиң сәндәк арам алалайду.
в день же седмый суббота Господу Богу твоему: да не сотвориши в онь всякаго дела, ты и сын твой и дщерь твоя, раб твой и раба твоя, вол твой и осел твой и всяк скот твой, и пришлец обитаяй у тебе, да почиет раб твой и раба твоя, и осел твой, якоже и ты:
15 Сән өзүңниң әслидә Мисир зиминида қул болғанлиғиңни, Пәрвәрдигар Худайиң күчлүк қоли вә узатқан билиги билән сени шу йәрдин чиқарғанлиғини есиңдә тут; шу сәвәптин Пәрвәрдигар Худайиң саңа шабат күнини тутушни әмир қилған.
и да помянеши, яко (и ты) раб был еси в земли Египетстей и изведе тя Господь Бог твой оттуду рукою крепкою и мышцею высокою: сего ради повеле тебе Господь Бог твой, еже хранити день субботный и святити его.
16 Пәрвәрдигар Худайиң саңа әмир қилғандәк ата-анаңни һөрмәт қил. Шундақ қилсаң Пәрвәрдигар Худайиң саңа ата қилмақчи болған зиминда узун өмүр көрисән, һалиң яхши болиду.
Чти отца твоего и матерь твою, якоже заповеда тебе Господь Бог твой, да благо ти будет и да долголетен будеши на земли, юже Господь Бог твой дает тебе.
17 Қатиллиқ қилма.
Не убий.
18 Һәм зина қилма.
Не прелюбодействуй.
19 Һәм оғрилиқ қилма.
Не укради.
20 Һәм хошнаң тоғрилиқ ялған гувалиқ бәрмә.
Не послушествуй на ближняго твоего свидетелства ложна.
21 Һәм хошнаңниң аялини тама қилма вә нә униң өйи, униң етизи, униң қули, нә униң дедиги, нә униң калиси, нә униң ешигигә яки хошнаңниң һәр қандақ башқа нәрсисигә көз қириңни салма».
Не пожелай жены ближняго твоего, не пожелай дому ближняго твоего, ни села его, ни раба его, ни рабыни его, ни вола его, ни осляте его, ни всякаго скота его, ниже всех, елика ближняго твоего суть.
22 — бу сөзләрни Пәрвәрдигар тағда, от, булут вә сүрлүк қараңғулуқ ичидин күчлүк авази билән силәрниң пүткүл җамаитиңларға ейтқан вә уларға Цеч башқа [сөзләрни] қошмиған; у уларни икки таш тахтайға пүтүп маңа тапшурди.
Сия словеса глагола Господь ко всему сонму вашему на горе из среды огня: тма, мрак, буря, глас велик, и не приложи: и написа я на двоих скрижалех каменных, и даде мне.
23 Вә шундақ болдики, қараңғулуқтин чиққан авазни аңлиғиниңларда вә отлуқ тағ көйгинидә силәр, йәни қәбилә башлиқлириңлар вә ақсақаллириңлар йенимға келип: —
И бысть яко услышасте глас из среды огня, и гора горяше огнем, и приидосте ко мне вси началницы племен ваших и старейшины ваши,
24 «Мана, Пәрвәрдигар Худайимиз өз шан-шәриви вә улуқлуғини аян қилди вә биз униң авазини от оттурисидин аңлидуқ, шуниң билән биз бүгүнки күндә Худа инсанлар билән сөзләшкән болсиму, уларниң тирик қалғанлиғини көрдуқ.
и ресте: се, показа нам Господь Бог наш славу Свою, и глас Его слышахом из среды огня: во днешний день видехом, яко возглаголет Бог человеку, и жив будет:
25 Әнди биз җенимизға тәвәккүл қилишимизниң немә һаҗити? Чүнки мошу дәһшәтлик от бизни жутуветиду. Әгәр биз Пәрвәрдигар Худайимизниң авазини аңлавәрсәк өлүп кетимиз.
и ныне да не измрем, яко потребит нас огнь великий сей, аще приложим мы слышати глас Господа Бога нашего ктому, и умрем:
26 Чүнки әт егилиридин һаят егиси Худаниң отниң оттурисидин сөзлигән авазини аңлап, биздәк тирик туруватқанлардин ким бар?
кая бо плоть, яже слыша глас Бога жива, глаголюща из среды огня, якоже мы, и жива будет?
27 Сән өзүң Пәрвәрдигар Худайимизға йеқинлишип, униң сөзлигәнлириниң һәммисини аңлиғин; андин Пәрвәрдигар Худайимиз саңа сөзлигәнлириниң һәммисини бизгә ейтип берисән; шуниң билән биз уни аңлап әмәл қилимиз» — дедиңлар.
Приступи ты, и послушай вся, елика к тебе речет Господь Бог наш, и ты речеши к нам вся, елика речет Господь Бог наш к тебе, и услышим, и сотворим.
28 Пәрвәрдигар силәрниң бу маңа ейтқан сөзлириңларни аңлап маңа: «Бу хәлиқниң саңа ейтқан сөзлирини аңлидим; уларниң барлиқ ейтқан сөзлири дурустур.
И услыша Господь глас словес ваших, глаголющым вам ко мне, и рече Господь ко мне: слышах глас словес людий сих, елика глаголаша к тебе: право вся, елика глаголаша:
29 Кашки уларда Мәндин қорқуп, әмирлиримни изчил тутидиған бир қәлб болсиди, уларниң һали вә балилириңниң һали мәңгүгә яхши болатти!
кто даст еже быти тако сердцу их в них, яко боятися Мене и хранити заповеди Моя во вся дни, да благо будет им и сыном их во веки?
30 Сән берип уларға: «Чедириңларға қайтиңлар» — дегин.
Гряди, рцы им: возвратитеся в в домы своя:
31 Сән болсаң йенимда турғин; Мән сениң уларға үгитишиң керәк болған әмирләр, бәлгүлимиләр вә һөкүмләрниң һәммисини саңа ейтип беримән; шуниң билән улар Мән уларға тәвәлик қилип беридиған зиминда туруп буларға әмәл қилидиған болиду.
ты же зде стани со Мною, и возглаголю к тебе вся заповеди и оправдания и суды, еликим научиши их: и да сотворят сице в земли, юже Аз даю им в жребий:
32 Әнди Пәрвәрдигар Худайиңлар силәргә әмир қилғандәк қилишқа көңүл бөлүңлар; униңдин оң вә солға таймаңлар!
и сохраните творити, якоже заповеда тебе Господь Бог твой: не совратитеся ни на десно, ни на лево,
33 Пәрвәрдигар Худайиңлар силәргә әмир қилған барлиқ йоллирида меңиңлар; шундақ қилсаңлар һаятлиқ тепип, һалиңлар яхши болиду вә силәр егидарчилиқ қилидиған зиминда туруп күнлириңлар узун болиду».
по всему пути, егоже заповеда тебе Господь Бог твой ходити в нем, да тя упокоит, и благо тебе будет: и многи дни будете на земли, юже наследите.
