Қанун шәрһи 31
1 Андин Муса берип һәммә Исраилға сөз қилди;
梅瑟又繼續用以下的話向全以色列人說：「
2 у мундақ деди: «Мән бүгүн бир йүз жигирмә яшқа кирдим; әнди силәргә сәрдар яки башлиғучи болалмаймән. Пәрвәрдигар маңа: Сән бу Иордан дәриясидин өтмәйсән, дегән еди.
我今天已經一百二十歲，再不能出入；而且上主曾對我說：『你不能過這約但河。』
3 Лекин Пәрвәрдигар Худайиңлар Өзи силәрни йетәкләп [дәриядин] өтүп, бу әлләрни алдиңларда вәйран қилиду; шуниң билән уларниң мал-мүлкини егиләйсиләр; Пәрвәрдигарниң ейтқинидәк, Йәшуа силәрниң алдиңларда башлап [дәриядин] өтиду.
上主你的天主親自要領你過去，親自要由你面前將這些民族消滅，使你佔領他們的土地；按上主所許過的，若蘇厄將領你們過去。
4 Пәрвәрдигар Сиһон билән Ог дегән икки Аморий падишаси вә уларниң зиминини һалак қилғандәк, у бу әлләргиму шундақ қилиду.
上主對待那些民族，必像以前對待阿摩黎人王息紅和敖格，以及他們的國一樣，將他們完全消滅。
5 Амма Пәрвәрдигар уларни қолуңларға тапшурғинида, мән силәргә тапилиған пүткүл әмир бойичә уларға муамилә қилисиләр.
上主必將他們交於你們，你們應依照我吩咐你們的一切命令，對待他們。
6 Җүръәтлик вә қәйсәр болуңлар, уларниң алдида титримәңлар, улардин һеч қорқмаңлар; чүнки силәр билән биргә барғучи Пәрвәрдигар Худайиңлар Өзидур; У силәрдин ваз кәчмәйду, силәрни һәргиз ташливәтмәйду!».
你們應勇敢堅決，不要害怕，在他們面前也不要畏懼，因為上主你的天主親自與你同行，決不拋棄你，也決不離開你。」
7 Андин Муса Йәшуани чақирип пүткүл Исраилниң көз алдида униңға сөз қилип: «Сән җүръәтлик вә қәйсәр болғин; чүнки бу хәлиқ Пәрвәрдигар уларниң ата-бовилириға қәсәм қилип беришкә вәдә қилған зиминға киргәндә сән улар билән биллә беришиң керәк; сән уларға уни егилитип мирас қилдурисән.
然後梅瑟召若蘇厄來，當著全以色列的面對他說：「你要勇敢堅決，因為你應領這人民，進入上主向他們祖先誓許要賜予他們的土地；你應將那地分給他們作為基業。
8 Мана, сениң алдиңда маңғучи Пәрвәрдигар Өзидур; У сән билән биллә болуп сәндин ваз кәчмәйду, сени һәргиз ташливәтмәйду! Сән қорқмиғин, паракәндә болма!» — деди.
上主必親自領導你，與你同在，決不拋棄你，也決不離開你；你不要害怕，也不要膽怯。」
9 Муса бу қанунни йезип болуп, уни Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини көтиридиған Лавийниң әвлади болған каһинлар билән Исраилниң барлиқ ақсақаллириға тапшуруп бәрди.
梅瑟寫好這法律，交給抬上主約櫃的肋未子孫司祭，和以色列所有的長老；
10 Муса уларға мундақ буйруди: — «Һәр йәттә жилниң ахирқи жилида, йәни азатлиқ жили дәп бекитилгән вақитта, «кәпиләр һейти» башланғанда,
然後梅瑟吩咐他們說：「每逢七年，即在豁免年間的帳棚節期內，
11 Исраилниң һәммиси келип Пәрвәрдигар Худайиңниң һозурида җәм болуш үчүн у таллайдиған җайға жиғилғанда, уни аңлисун дәп пүткүл Исраилниң алдида бу қанунни оқуп берисән.
當全以色列人來到上主你的天主所選的地方朝拜上主時，你應在全以色列人前，大聲宣讀這法律。
12 Шуниң үчүн [шу чағда] барлиқ хәлиқни, әр болсун, аял болсун, бала болсун, қовуқлириңниң ичидә туруватқан мусапир болсун, уларниң һәммиси аңлап, үгинип, Пәрвәрдигар Худайиңлардин қорқуп, бу қанунниң барлиқ сөзлирини тутуп униңға әмәл қилсун, дәп уларни жиққин.
你應召集人民，男女幼小，和你城鎮中的外方人，叫他們都聽到，好學習敬畏上主你們的天主，謹守遵行這法律上的一切話。
13 Шундақ болса, уларниң бу қанунни тонумиған балилириму уни аңлап үгинип, силәр егиләшкә Иордан дәриясидин өтүп баридиған зиминда яшиған барлиқ күнлиридә Пәрвәрдигар Худайиңлардин қорқидиған болиду».
尚不認識這法律的子女，也應叫他們聽到，好使他們在你們渡過約但河去佔領的土地上生活的時候，日日學習敬畏上主你們的天主。」
14 Андин Пәрвәрдигар Мусаға сөз қилип: «Мана сениң өлидиған вақтиң йеқинлишип қалди. Әнди Йәшуани чақирғин, иккиңлар җамаәт чедириға берип шу йәрдә һазир болуңлар. Мән униңға вәзипә тапшуримән» деди. Шуниң билән Муса билән Йәшуа иккиси берип, җамаәт чедирида һазир болди.
上主對梅瑟說：「看，你的死期已近，你召若蘇厄來，你們一起站在會幕那裏，我好吩咐他。」梅瑟於是和若蘇厄前去，一起站在會幕那裏。
15 Пәрвәрдигар булут түврүгиниң ичидә көрүнди; булут түврүги чедирниң дәрвазисиниң үстидә тохтиди.
上主出現在會幕上，在雲柱中，這雲柱停在會幕門口上面。
16 Пәрвәрдигар Мусаға мундақ деди: «Мана, сән ата-бовилириңниң қешида ухлаш алдида турисән; андин бу хәлиқ қозғилип, баридиған зиминдики ят илаһларға әгишип бузуқчилиқ қилип, Мени ташлап, Мән улар билән бағлиған әһдини бузиду.
上主對梅瑟說：「看，你快與你的祖先同眠；這人民要起來，在要去的地方內，同異邦之神行淫，而離棄我，破壞我與他們所訂立的盟約。
17 Шу вақитта Мениң ғәзивим уларға тутишип, Мән уларниму ташлап, улардин йүзүмни йошуримән. Улар жутуветилиду, көп балаю-апәт вә күлпәтләр бешиға чүшиду вә улар шу вақитта: «Шүбһисизки, Худайимиз аримизда болмиғини үчүн, бу балалар бешимизға чүшти» — дәйду.
那時，我必要對他們大發忿怒，拋棄他們，掩面不顧他們，讓他們被人吞併，使他們遭遇許多災禍和艱難；到那日他們必說：『我遭遇了這些災禍，豈不是因為我的天主已不在我中間了麼﹖』
18 Лекин Мән уларниң башқа илаһларға майил болуп әгишип, қилған һәммә рәзилликлири үчүн шу күни йүзүмни пүтүнләй йошуримән.
因了他們歸向其他的神所作的一切邪惡，那天我必掩面不顧他們。
19 Әнди силәр өзүңлар үчүн бу ғәзәлни пүтүп, уни Исраилларға үгитиңлар; бу ғәзәлниң кейин Исраилларниң әйивигә Мән үчүн гувачи болуши үчүн уни уларниң ағзиға салғин.
所以，現在你應寫下這篇詩歌，教給以色列子民的證據。
20 Чүнки Мән уларни Мән ата-бовилириға қәсәм билән вәдә қилған, сүт билән һәсәл еқип туридиған жутқа киргүзимән; андин улар йәп тоюп, сәмригәндә башқа илаһларға әгишип, уларниң қуллуғиға кириду вә Мени көзгә илмай әһдәмни бузиду.
因我領他們進了我對他們的祖先所誓許的流奶流蜜的土地，他們吃飽了，吃肥了，卻歸向了其他的神，事奉他們，而蔑視我，破壞我的盟約。
21 Амма шундақ болидуки, көп балаю-апәтләр билән күлпәтләр уларниң бешиға чүшкинидә, бу ғәзәл уларни әйипләп гува бериду; чүнки бу ғәзәл уларниң әвлатлириниң ағзида унтулмайду. Чүнки Мән уларни уларға қәсәм билән вәдә қилған зиминға техи киргүзмәйла уларниң немә хиял қиливатқинини убдан билимән».
當他們遭遇到許多災禍和艱難時，這詩歌就成為反對他們的證據，因為這詩歌總不會由他們後裔的口中失傳。的確，在我領他們進入我誓許的地方以前，我早已知道他們今天所懷的企圖。」
22 Шуларни дәп, Муса шу күни бу ғәзәлни йезип, Исраилларға үгәтти.
梅瑟遂在那一天寫下了這篇詩歌，教給了以色列子民。
23 Андин [Пәрвәрдигар] Нунниң оғли Йәшуаға: «Җүръәтлик вә қәйсәр болғин, чүнки сән Мән Исраилларға қәсәм билән вәдә қилған зиминға уларни башлап кирисән вә Мән сән билән биллә болимән» дәп әмир қилди.
此後，上主吩咐農的兒子若蘇厄說：「你要勇敢堅決，因為你要領以色列子民進入我給他們誓許的土地，我必與你同在。」
24 Муса бу қанунниң сөзлирини бир китапқа пүтүнләй йезип болғандин кейин
梅瑟將這法律的話在書上寫完以後，
25 у Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини көтирип маңған Лавийларға буйруп мундақ деди:
便吩咐抬上主約櫃的肋未人說：「
26 — Бу қанун китавини силәрниң әйивиңләргә гувачи болуп туруши үчүн Пәрвәрдигар Худайиңларниң әһдә сандуғиниң йениға қоюңлар.
你們將這法律書拿去，放在上主你們天主的約櫃旁，留在那裏作為反對你的證據。
27 Чүнки мән силәрниң асий вә бойнуңлар қаттиқ екәнлигиңларни билимән. Мана, мән техи араңларда тирик турсам Пәрвәрдигарға асийлиқ қилип кәлдиңлар; өлүмүмдин кейин силәр техиму шундақ қилисиләр!
因為我知道你是如何頑固執拗。看，我還同你們生活在一起的今天，你們就這樣反抗了上主；何況在我死後!
28 Мән уларниң қулақлириға бу сөзләрниң һәммисини аңлитишим үчүн, шундақла йәр билән асманни уларниң әйивигә гувачи болушқа чақиришим үчүн әнди мениң алдимға қәбилилириңларниң һәммә ақсақаллири вә әмәлдарлирини жиғиңлар.
你們給我將你們支派所有的長老和官員召來，我要將這些話說給他們聽，指著天地對他們作證。
29 Чүнки өлүмүмдин кейин силәрниң түптин бузулуп, мән силәргә әмир қилған йолдин чәтнәп кетидиғиниңларни билимән. Шуниң билән күнләрниң ахирида күлпәтләр бешиңларға чүшиду; чүнки силәр Пәрвәрдигарниң нәзиридә рәзил болғанни қилип, қоллириңларниң ишлири билән униң ғәзивини қозғайсиләр».
因為我知道在我死後，你們必定完全敗壞，離棄我吩咐你們的道；最後，你們必要遭受災禍，因為作了上主視為邪惡的事，以你們的作為，使他發怒。」
30 Андин Муса Исраилларниң пүткүл җамаити алдида бу ғәзәлниң текстини баштин-ахирғичә оқуп бәрди: —
梅瑟遂在以色列全體會眾前，由頭至尾，大聲朗誦了這篇詩歌的話。
