Қанун шәрһи 22
1 Сән қериндишиңниң калиси я қойи езип кәткинини көрсәң, чатиқиң болмай жүрмә; қандақла болмисун, уни қериндишиңниң қешиға йәткүзүп бәр.
“If you see your brother’s ox or sheep wander astray, you shall not pass by. Instead, you shall lead them back to your brother.
2 Әгәрдә қериндишиң саңа йеқин олтармиса вә яки егисини тонумисаң, шу һайванни өз өйүңгә елип келип, қериндишиң уни издәп кәлгичә өзүң сақлап андин униңға тапшуруп бәргин.
But if your brother is not near, or you do not know him, you shall lead them to your house, and they shall be with you until your brother seeks them and receives them.
3 Сән охшашла униң жүткән ешиги яки кийимлириниму шундақ қил; шундақла қериндишиңниң һәр қандақ жүткән нәрсисини тепивалсаң, униму шундақ қилғин; сән өзүңни бу иштин қачурмиғин.
You shall act in a similar manner with his donkey, and his clothing, and all the belongings of your brother that have been lost. If you find it, you shall not neglect it, as if it belonged to a stranger.
4 Әгәр қериндишиңниң ешиги яки калисиниң йолда жиқилип чүшкинини көрсәң, сән бу әһвалдин өзүңни қачурмиғин; қериндишиңға ярдәмлишип улиғини тартип турғузғин.
If you see that your brother’s donkey or ox has fallen along the way, you shall not disregard it. Instead, you shall lift it up with him.
5 Аял киши болса әрләрниң кийимини киймисун; шуниңға охшашла әр киши аял кишиниң кийимини киймисун; чүнки кимки шундақ қилса, Пәрвәрдигар Худайиңниң алдида жиркиничлик болиду.
A woman shall not be clothed with manly apparel, nor shall a man make use of feminine apparel. For whoever does these things is abominable with God.
6 Әгәр сән йолда кетиветип, бир дәрәқтә яки йәрдә балилири яки тухумлири болған қушниң угисиға учрисаң, аниси тухум яки балилирини бесип ятқан болса, ана-балилирини бирақла алмиғин;
If, as you are walking along the way, you find a bird’s nest, in a tree or on the ground, and the mother is nurturing the young or the eggs, you shall not take her with her young.
7 һеч болмиғанда сән анисини қоюветип, балилиринила алсаң болиду; шундақ қилсаң саңа яхши болуп узун өмүр көрисән.
Instead, you shall permit her to go, retaining the young that you have caught, so that it may be well with you, and you may live for a long time.
8 Йеңи бир өй салсаң, өгүзүңгә бир тосма там ясиғин; болмиса бириси униңдин жиқилип чүшсә, өзүңгә қан төкүлүш гунайини кәлтүрүшүң мүмкин.
When you build a new house, you shall make a wall around the roof. Otherwise, someone may slip and fall down violently, and so blood would be shed at your house, and you would be guilty.
9 Өз үзүмзарлиғиңға икки хил уруқ чачмиғин; болмиса териғиниңниң һәммиси вә үзүмзарлиқниң мәһсулатлири булғанған һесаплиниду.
You shall not sow your vineyard with another seed, lest both the seed that you have sown and what springs forth from the vineyard be sanctified together.
10 Сән кала билән ешәкни биргә қошуп йәр һайдимиғин.
You shall not till with an ox and a donkey at the same time.
11 Жуң вә канаптин ибарәт икки хил жиптин тоқолған кийимни киймигин.
You shall not wear a vestment which has been woven from both wool and linen.
12 Сән йепинған тонуңниң төрт бүҗигигә пөпүк қойғин.
You shall make strings along the hem, at the four corners of your cloak, which covers you.
13 Әгәр бири хотун елип униңға йеқинчилиқ қилғандин кейин униңға өч болуп,
If a man takes a wife, and afterwards he has hatred for her,
14 Униң яман гепини қилип, униңға бәтнам чаплап, әрз қилип: «Мән бу хотунни алдим, лекин униңға йеқинчилиқ қилсам униң қиз әмәслигини билдим» десә,
and so he seeks opportunities to dismiss her, imputing a very wicked name to her by saying, ‘I received this woman as a wife, and upon entering to her, I found her not to be a virgin,’
15 ундақта қизниң ата-аниси қизниң паклиқ испатини елип шәһәр дәрвазисида олтарған шәһәрниң ақсақаллириға кәлтүрсун,
then her father and mother shall take her, and they shall bring with them the signs of her virginity, to the elders of the city who are at the gate.
16 андин қизниң атиси ақсақалларға сөз қилип: «Мән қизимни бу кишигә хотунлуққа бәрдим, лекин у униңға өч болуп қалди;
And the father shall say: ‘I gave my daughter to this man as a wife. And because he hates her,
17 вә мана, у униң яман гепини қилип, бәтнам чаплап әрз қилип: «Қизиңниң қиз әмәслигини билдим» дәйду. Бирақ мана қизимниң паклиқ испати!» дәп, испат рәхтни ақсақалларниң алдида йейип қойсун.
he accuses her with a very wicked name, by saying: “I did not find your daughter to be a virgin.” But behold, these are the signs of my daughter’s virginity.’ And they shall spread the clothing before the elders of the city.
18 У вақитта шәһәрниң ақсақаллири ерини тутуп униңға таяқ-тәрбийә берип,
And the elders of that city shall apprehend that man and beat him.
19 Исраилдики бир пак қизниң яман гепини қилип, униңға бәтнам чаплидиң дәп, йүз шәкәл күмүч төләтсун; андин улар пулни қизниң атисиға бәрсун дәп бекитсун. Амма қиз болса шу кишиниң хотуни болуп туривериши керәк; әр пүтүн өмридә уни қоюп бәрсә болмайду.
Moreover, they shall fine him one hundred shekels of silver, which he will give to the father of the girl, because he has committed slander, with a very wicked name, against a virgin of Israel. And he shall have her as a wife, and he cannot dismiss her throughout all the days of his life.
20 Лекин бу сөз раст чиқип, қизниң паклиқ испати болмиса,
But if what he has claimed is true and virginity is not found in the girl,
21 қизни атисиниң өйиниң дәрвазиси алдиға апарсун вә атисиниң өйидә бузуқлуқ қилип Исраилниң ичидә шәрмәндилик қилғанлиғи үчүн униң шәһириниң адәмлири шу йәрдә уни чалма-кесәк қилип өлтүрсун. Шундақ қилғиниңларда силәр өзүңлардин рәзилликни чиқириветисиләр.
then they shall throw her down, outside the doors of her father’s house, and the men of that city shall stone her to death, and she shall die. For she has acted wickedly in Israel, in that she fornicated in her father’s house. And so shall you take away the evil from your midst.
22 Әгәр бириси ери бар хотун билән зина қилип тутулуп қалса, зина қилишқан әр-хотун иккилиси өлтүрүлсун. Шундақ қилғанда Исраилниң ичидин рәзилликни чиқириветисиләр.
If a man sleeps with the wife of another, then they shall both die, that is, the adulterer and the adulteress. And so shall you take away the evil from Israel.
23 Әгәр бириси шәһәрдә бирәв билән вәдилишип қойған бир қизни учритип, униң билән биллә болса,
If a man has betrothed a girl who is a virgin, and if someone finds her in the city and he lies with her,
24 иккилисини шәһәрниң дәрвазисиға елип чиқип чалма-кесәк қилип өлтүрүңлар; қиз болса шәһәрдә туруп вақиримиғини үчүн, әр болса башқисиниң вәдиләшкән қизи билән ятқини үчүн өлтүрүлсун. Шундақ қилип, силәр өзүңлардин рәзилликни чиқириветисиләр.
then you shall lead them both out to the gate of that city, and they shall be stoned to death: the girl, because she did not cry out though she was in the city; the man, because he has humiliated the wife of his neighbor. And so shall you take away the evil from your midst.
25 Әгәр әр киши башқиси билән вәдиләшкән қизни далада учритип, уни тутувелип униң билән ятса, пәқәт қиз билән ятқан әр киши өлтүрүлсун.
But if a man discovers, in the countryside, a girl who has been betrothed, and, apprehending her, he lies with her, then he alone shall die.
26 Қизға болса, һеч немә қилмаңлар, чүнки қизниң өзидә өлүмгә лайиқ һеч гуна йоқ. Бу иш болса бириси хошнисиға һуҗум қилип уни өлтүрвәткәнгә охшаш иштур.
The girl shall suffer nothing, nor is she guilty unto death. For just as a robber rises up against his brother and slays his life, so also did the girl suffer greatly.
27 Чүнки у башқисиға вәдиләшкән қизни далада тутувалғанда, қиз товлиған болсиму уни қутқузғидәк киши тепилмиған.
She was alone in the field. She cried out, and there was no one nearby, who might deliver her.
28 Әгәр бириси бирәр әр билән вәдиләшмигән қизни тутувелип, униң билән йетип һәр иккиси тутулса,
If a man finds a girl who is a virgin, who does not have a betrothal, and, taking her, he lies with her, and the matter is brought to judgment,
29 қиз билән ятқан адәм қизға йеқинчилиқ қилип хар қилғини үчүн қизниң атисиға әллик шәкәл күмүч бериши керәк; андин қизни өзигә хотун қилип елиши керәк; у пүткүл өмридә уни қоюп бәрсә болмайду.
then he who slept with her shall give to the father of the girl fifty shekels of silver, and he shall have her as a wife, because he has humiliated her. He cannot dismiss her, throughout all the days of his life.
30 Һеч ким атисиниң хотунини алмаслиғи керәк, атисиниң йотқинини ачмаслиғи керәк.
No man shall take his father’s wife, nor remove her covering.”
