< Қанун шәрһи 22 >
1 Сән қериндишиңниң калиси я қойи езип кәткинини көрсәң, чатиқиң болмай жүрмә; қандақла болмисун, уни қериндишиңниң қешиға йәткүзүп бәр.
Na sopi bongchal ham khat tou avah mang na mua ahileh, hichu nakimu mosah lou diu, don-nahsah mo’a na koi lou diu, ama vang namu chan uchu nasopi henga nahin kailut joh diu ahi.
2 Әгәрдә қериндишиң саңа йеқин олтармиса вә яки егисини тонумисаң, шу һайванни өз өйүңгә елип келип, қериндишиң уни издәп кәлгичә өзүң сақлап андин униңға тапшуруп бәргин.
Hiche gancha neipa chu nangma inlam toh kigam lha a um ahia, achenna nahet lou'uva ahileh agancha chu nanghon na inlam uva nahin kai diu, aneipa na sopipan ahung hol kahsea na ventup peh diu ahung hol tengleh phate chaa na lepeh diu ahi.
3 Сән охшашла униң жүткән ешиги яки кийимлириниму шундақ қил; шундақла қериндишиңниң һәр қандақ жүткән нәрсисини тепивалсаң, униму шундақ қилғин; сән өзүңни бу иштин қачурмиғин.
Asangan ham khat namu tah ujongleh hitia chu nabol diu, asangkhol ham namu ujongleh hiti ma achu nabol peh diu ahi. Ipi thil le lo hijongleh nanghon nasopi thil namu khah tah’uva ahileh nale peh cheh cheh diu, hitia chu nakithopi diu ahi.
4 Әгәр қериндишиңниң ешиги яки калисиниң йолда жиқилип чүшкинини көрсәң, сән бу әһвалдин өзүңни қачурмиғин; қериндишиңға ярдәмлишип улиғини тартип турғузғин.
Na sopi khat sangan ham, bongchal ham khat chu lampia alhusa namu khah’uva ahileh, hichu napanpi tei diu ahi. Na sopi gancha alhua chu na phoh doh peh diu, nahuh doh diu ahi.
5 Аял киши болса әрләрниң кийимини киймисун; шуниңға охшашла әр киши аял кишиниң кийимини киймисун; чүнки кимки шундақ қилса, Пәрвәрдигар Худайиңниң алдида жиркиничлик болиду.
Chule nalah’uva numeiyin pasal chunga kaisa akivonna ponsil chu kivonnaa aman thei louhel ding, hitobanga chon chan chu Pakai, Pathen dinga thet umtah ahi.
6 Әгәр сән йолда кетиветип, бир дәрәқтә яки йәрдә балилири яки тухумлири болған қушниң угисиға учрисаң, аниси тухум яки балилирини бесип ятқан болса, ана-балилирини бирақла алмиғин;
Vabu hamkhat chu na tokhah’uva hichu tollham ham thing chung ham khat a um, vabu sunga chu atuiham anou ham khat chu vapin aop khum lai ahileh, hichu anousen puma namat thauva nasuh gam loudiu ahi.
7 һеч болмиғанда сән анисини қоюветип, балилиринила алсаң болиду; шундақ қилсаң саңа яхши болуп узун өмүр көрисән.
Ahinlah vapi chu nadel mang'uva ahileh, anou chengse chu nakilo thei diu ahi, achutileh phat theina jong nachan diu chule nangho dinga hinkho sotnaa pang ding ahi.
8 Йеңи бир өй салсаң, өгүзүңгә бир тосма там ясиғин; болмиса бириси униңдин жиқилип чүшсә, өзүңгә қан төкүлүш гунайини кәлтүрүшүң мүмкин.
Chule nanghon in thah nasah teng ujongleh, bilha nunga kona mi akhih lhahna lou ding, thisan jal'a themmona achuhna lou dinga, bilha gol jousea aki-tanden nading nasem peh diu ahi.
9 Өз үзүмзарлиғиңға икки хил уруқ чачмиғин; болмиса териғиниңниң һәммиси вә үзүмзарлиқниң мәһсулатлири булғанған һесаплиниду.
Chule na lengpi lei laiyuva muchi ni natu kop thei lou diu, muchi ni natu kop’uva ahileh hichu munthenga katdoh dinga ki sang thei lou ding ahi.
10 Сән кала билән ешәкни биргә қошуп йәр һайдимиғин.
Bongchal ham sangan ham khat chu, lou kainaa naman kop thei lou diu ahi.
11 Жуң вә канаптин ибарәт икки хил жиптин тоқолған кийимни киймигин.
Tupat kihel leh pat chom kihel khom jong mangchaa, kisilna a naman thei lou diu ahi.
12 Сән йепинған тонуңниң төрт бүҗигигә пөпүк қойғин.
Na kivonnau ding na sangkhol chol'u mong ning lam lia chu, pat hol khat cheh naba diu ahi.
13 Әгәр бири хотун елип униңға йеқинчилиқ қилғандин кейин униңға өч болуп,
Pasal khat chun numei aji dinga akipuija, alup khompia chujou le numeinu chu athet bol jeng lou ding ahi.
14 Униң яман гепини қилип, униңға бәтнам чаплап, әрз қилип: «Мән бу хотунни алдим, лекин униңға йеқинчилиқ қилсам униң қиз әмәслигини билдим» десә,
Hiche numei nu chu jachat naleh jumna dimset’a alha jenga, hiche numei nu chu kaji ding in kapuiyin kaluppin ahileh, atheng lou mitoh lum khomsa ahitai, ti asei khah ngei ngeiya ahileh,
15 ундақта қизниң ата-аниси қизниң паклиқ испатини елип шәһәр дәрвазисида олтарған шәһәрниң ақсақаллириға кәлтүрсун,
Hiche numei nu chu anu leh apan jong khopi sung lam kelkot’a thutan vaihom ho henga chu apui lut lhon ding, amanu hi atheng mong mong ahi nai ti, photchetna aga bol lhon ding ahi.
16 андин қизниң атиси ақсақалларға сөз қилип: «Мән қизимни бу кишигә хотунлуққа бәрдим, лекин у униңға өч болуп қалди;
Chuteng numeinu pan jong hitia hi aphondoh ding, hiche pasalpa toh'hin kicheng ding mong monga kana pehdohsa chu ahitai. Ahinlah pasalpan vang muda in solmang ding agoe, tia asei ding ahi.
17 вә мана, у униң яман гепини қилип, бәтнам чаплап әрз қилип: «Қизиңниң қиз әмәслигини билдим» дәйду. Бирақ мана қизимниң паклиқ испати!» дәп, испат рәхтни ақсақалларниң алдида йейип қойсун.
Chugoh keu hilouvin, amanu chunga hin jachatna tampi alhunsah in, “Hiche nachanu chunga hin nungah thengsel ahina ima kamu doh tapoi,” tia asei ding ahi. Chuteng apan jong ka chanu hi nungah theng mong mong ahi, tiphot chetna hicheng hi ahiye tia asei ding, ajehchu hitobang phot chetna dinga chu numeinu anu leh apan jong khopi kelkot thutan vaihom ho, henga aphondoh lhonna pon asil lhon ding ahi.
18 У вақитта шәһәрниң ақсақаллири ерини тутуп униңға таяқ-тәрбийә берип,
Chujou tengleh khopi sunga upa hon jong, hiche pasalpa chu amat uva ajep diu ahi.
19 Исраилдики бир пак қизниң яман гепини қилип, униңға бәтнам чаплидиң дәп, йүз шәкәл күмүч төләтсун; андин улар пулни қизниң атисиға бәрсун дәп бекитсун. Амма қиз болса шу кишиниң хотуни болуп туривериши керәк; әр пүтүн өмридә уни қоюп бәрсә болмайду.
Chule pasalpa chu dangka shekel jakhat a aleu sah diu, hiche dangka shekel jakhat chu nu ngahnu pa chang ding ahi. Ajeh chu hiche pasalpa chun Israel nungah khat aminset sah jeh ahi. Chule numeinu jong jia anei ding, ahinkho lhum keiya dinga ajia pang ding ahi.
20 Лекин бу сөз раст чиқип, қизниң паклиқ испати болмиса,
Amavang nungahnu chunga chu, athenge tiphot chetna aum tah louva ahileh,
21 қизни атисиниң өйиниң дәрвазиси алдиға апарсун вә атисиниң өйидә бузуқлуқ қилип Исраилниң ичидә шәрмәндилик қилғанлиғи үчүн униң шәһириниң адәмлири шу йәрдә уни чалма-кесәк қилип өлтүрсун. Шундақ қилғиниңларда силәр өзүңлардин рәзилликни чиқириветисиләр.
Amaho chun hiche nungahnu chu apa in kot phunga kona ahin kai doh diu, chuteng khopi sunga cheng josuen amanu chu songa aselih jeng diu ahi. Ajeh chu hiche numeinu chu chondih louna mangchan aki ngolsah tan, Israel insunga, apa insunga hiti chun ana chon tan ahi. Hitobanga chon chan phalou jouse chu nasuh dih jing diu ahi.
22 Әгәр бириси ери бар хотун билән зина қилип тутулуп қалса, зина қилишқан әр-хотун иккилиси өлтүрүлсун. Шундақ қилғанда Исраилниң ичидин рәзилликни чиқириветисиләр.
Chule pasal khat chun pasal dang jikhat chu aluppi khah tah'a ahileh, numeinu ahin pasal pa ahin anigel lhonna thina chang lhon ding ahi. Hitobang achu Israel sunga thil dihlou chonna jouse nasuh bei diu ahi.
23 Әгәр бириси шәһәрдә бирәв билән вәдилишип қойған бир қизни учритип, униң билән биллә болса,
Chule khopi sunga nungah thengsel khat chu pasal khat touvin, kholai dung ham khat a chu aki timatpi jeng tah'a ahileh,
24 иккилисини шәһәрниң дәрвазисиға елип чиқип чалма-кесәк қилип өлтүрүңлар; қиз болса шәһәрдә туруп вақиримиғини үчүн, әр болса башқисиниң вәдиләшкән қизи билән ятқини үчүн өлтүрүлсун. Шундақ қилип, силәр өзүңлардин рәзилликни чиқириветисиләр.
Hitobanga chon teni chu ani lhonna khopi sung lam kelkot phunga nahin kaidoh diu, ani lhona songa na selih jeng diu ahi. Ajeh chu numeinu jong chu apanpi thei mi tampi kho sunga aum in, ahinlah ama peng doh louhel in aum in, pasal pan jong aheng akom chu asuh set jeng ahin, hitobang chondan dih lou jouse hi nalah uva kona nasuh thengsel diu ahi.
25 Әгәр әр киши башқиси билән вәдиләшкән қизни далада учритип, уни тутувелип униң билән ятса, пәқәт қиз билән ятқан әр киши өлтүрүлсун.
Hinlah nungah khat chu mitoh lumkhomsa ama chu gamlah a pasal khat touvin ana lupkhom pia, pasalpa chun numeinu chu tha guma amat chah a aki timat pia ahileh, hiche dinmuna vang hi pasal pa bouseh thina chang ding ahi.
26 Қизға болса, һеч немә қилмаңлар, чүнки қизниң өзидә өлүмгә лайиқ һеч гуна йоқ. Бу иш болса бириси хошнисиға һуҗум қилип уни өлтүрвәткәнгә охшаш иштур.
Hitobang dinmun thilsoh chung chang hi, numeinu ima kilo theilou ding ahi. Ajeh chu numeinu chunga hin thina chan gotna pehna ding aum pon, pasal khat in asopipa lam ajot lutna thina achansah tobang ahi.
27 Чүнки у башқисиға вәдиләшкән қизни далада тутувалғанда, қиз товлиған болсиму уни қутқузғидәк киши тепилмиған.
Ajeh chu hiche numeinu chu pasal pan gamlah a adel khum a aki timatpi ahin, numei khangdong nun jong kithopi ding ngaicha in apeng in, hinlah koiman ajah peh lou ahi.
28 Әгәр бириси бирәр әр билән вәдиләшмигән қизни тутувелип, униң билән йетип һәр иккиси тутулса,
Chule pasal khat touvin nungah theng tah khat chu alup pi khah tah a, thahat husana amanu chu aki timat pia alup pettah lhon akimat doh a ahileh,
29 қиз билән ятқан адәм қизға йеқинчилиқ қилип хар қилғини үчүн қизниң атисиға әллик шәкәл күмүч бериши керәк; андин қизни өзигә хотун қилип елиши керәк; у пүткүл өмридә уни қоюп бәрсә болмайду.
Hiche pasalpa, nungahnu ki timatpi pa chun numeinu pachu dangka shekel somnga apeh ding ahi, ajeh chu amapa chun numeinu chu aki timatpisa ahitan, a hinkho lhum keiya ji dinga aki puiya hinkho aman ding ahi.
30 Һеч ким атисиниң хотунини алмаслиғи керәк, атисиниң йотқинини ачмаслиғи керәк.
Koitobang pasal khat chun, apa jinu chu jia agel thei louhel ding chule apa ji khat chu anih aho peh thei lou ding ahi.