Қанун шәрһи 19
1 Пәрвәрдигар Худайиңлар силәргә беридиған зиминдики таипиләрни силәрниң алдиңлардин үзүп ташлиған вақтида вә силәр шундақла уларниң шәһәрлири вә өйлиридә турғиниңларда,
After the Lord your God has destroyed the nations whose land he's giving you, and after you have driven them out and settled in their cities and houses,
2 силәр шу чағда Пәрвәрдигар Худайиңлар силәргә беридиған зиминда үч шәһәрни айрим қилишиңлар керәк;
then you are to choose three sanctuary towns in the country that the Lord your God is giving you to own.
3 шундақла, адәм өлтүргән һәр бир киши шу йәрләргә, шу шәһәрләрниң биригә қечип беривалсун дәп йол һазирлап, Пәрвәрдигар Худайиңлар мирас болушқа силәргә беридиған зиминни үч районға бөлисиләр.
You are build roads to these towns. Divide the country the Lord is giving you into three sections. This way anyone who kills someone else can easily run to these towns for protection.
4 Тирик қелиш үчүн шу йәрләргә қечип беривалған, адәм өлтүргән киши тоғрилиқ бәлгүлимә мундақ: — у хошнисини тәсадипийлиқтин уруп өлтүрүп қойған, шундақла әслидә униңға өч-адавити болмиған болса, шу йәргә қечип беривалса болиду.
This is what is to happen when a person accidentally kills someone else without meaning to, and runs to one of these sanctuary towns to save their life.
5 Мәсилән, у хошниси билән отун кесишкә орманға киргән болуп, дәрәқни кесишкә палтини көтәргәндә палта беши сепидин аҗрап кетип хошнисиға тегип кетип уни өлтүрүп қойса, ундақта җавапкар киши бу шәһәрләрдин биригә қечип беривелип һаят қалиду;
For example, if a man goes to cut wood in the forest with his friend and swings his axe to chop down a tree, but the head flies off the handle and hits and kills his friend, he may run to one of these towns to save his life.
6 болмиса, қан қисаси алғучи ғәзиви қайниғанда адәм өлтүргән кишини қоғлайду вә йол узун болғачқа, униңға йетишивелип өлтүрүветиши мүмкин; әмәлийәттә, у киши өлүмгә лайиқ әмәс, чүнки униң әслидә хошнисиға һеч қандақ өч-адавити йоқ еди.
Otherwise the avenger in his anger might chase after the man and catch up with him and kill him, if it's a long distance. The man would be killed even though he didn't deserve to die, because he hadn't meant to cause any harm.
7 Шуңа мән силәргә: «Өзүңлар шундақ үч шәһәрни айришиңлар керәк» дәп әмир қилимән.
This is the reason why I'm giving this order to choose three sanctuary towns.
8 Пәрвәрдигар Худайиңлар ата-бовилириңларға қәсәм қилғинидәк чегарайиңларни кеңәйтишни, ата-бовилириңларға вәдә қилған барлиқ зиминни силәргә тәқдим қилишни халайду;
Should the Lord your God expand your territory, as he promised your forefathers, and give you all the land he said he would,
9 силәр Пәрвәрдигар Худайиңларни сөйүш вә униң йоллирида дайим меңиш үчүн мән силәргә бүгүн тапилиған бу әмирни тутсаңларла У шундақ қилиду, ундақта силәрму өзүңлар үчүн бу үч шәһәрдин башқа йәнә үч шәһәрни қошисиләр.
and if you are careful to keep all these commandments I'm giving you today, loving the Lord your God and always following his ways, then you are to choose three additional three sanctuary towns.
10 Вә шундақ қилсаңлар Пәрвәрдигар Худайиңлар силәргә мирас қилип тәқдим қилидиған зимин арисида наһәқ қан төкүлмәйду вә шуниңдәк гәдиниңларға хун гунайи чүшмәйду.
In this way the blood of innocent people won't not be shed in the country the Lord your God is giving you to own and you won't be responsible for the death of innocent people who aren't guilty of losing their lives.
11 Лекин бириси хошнисиға өч-адавәт тутқан болса, пайлап туруп униңға һуҗум қилип, уруп өлтүрүвәтсә вә шу шәһәрләрдин биригә қечип беривалған болса,
On the other hand, if a man hates someone, hides in wait, and attacks and kills them, and then the killer runs to one of the sanctuary towns,
12 ундақта униң өз шәһиридики ақсақаллар адәм әвәтип уни шу йәрдин яндуруп келиши керәк, андин уни өлтүрүлсун дәп «қан қисаси алғучи»ниң қолиға тапшуруши керәк.
the elders of his home town must send for him, bring him back, and hand him over to the avenger to be killed.
13 Сән уни һеч айимиғин, шундақ қилғанда Исраилдин төкүлгән гунасиз қанниң деғини тазилиған болисиләр; андин һалиңлар яхши болиду.
Show him no mercy. You are to eliminate from Israel the guilt of shedding the blood of the innocent, and then all will be well.
14 Пәрвәрдигар Худайиң саңа егиләш үчүн тәқдим қилидиған зиминда бурунқилар мирас йериңдә бекиткән, хошнаңниң пасил тешини йөткимәслигиң керәк.
Don't move your neighbor's boundary marker. It was placed there by your ancestors to mark the land allotment you will receive in the country that the Lord your God is giving you to own.
15 Мәлум җинайәт яки гуна тоғрисида бирисигә «У гуна қилған» дәп әрз-шикайәт қилишта ялғуз бирла гувачи болса купайә қилмайду, бәлки һәммә иш икки яки үч гувачиниң сөзи билән бекитилсун.
The evidence given by a single witness is not enough to prove a sin or a crime against someone, never mind what offense they are alleged to have committed. The facts must be confirmed by the evidence given by two or three witnesses.
16 Бириси тоғрилиқ «паланчи-покунчи гуна қилған» дәп әрз қилидиған қара нийәтлик бир гувачи чиқса,
If someone falsely accuses another person of a crime,
17 дәвалишип қалған икки адәм Пәрвәрдигарниң алдида, шу күнләрдә болидиған каһинлар вә сорақчи бәгләр алдида һазир болсун;
both those involved must come to be judged in the presence of the Lord by the priests and judges who are then in office.
18 сорақчи бәгләр әстайидиллиқ билән тәкшүрсун; әгәр һелиқи гувачи ялған гувачи болуп, өз қериндиши тоғрилиқ ялған гувалиқ бәргән болса,
The judges shall conduct a full investigation, and if the accuser proves to be a liar who has made false accusations
19 ундақта, силәр дәл у қериндишиға қилмақчи болғинидәк униңғиму шундақ қилиңлар. Шундақ қилсаңлар рәзилликни араңлардин йоқитисиләр.
then you must punish the accuser in the same way they wanted to punish their victim. You must eliminate this evil from among you.
20 Қалған хәлиқму бу ишни аңлайду вә қорқиду вә шундақла, араңларда ундақ рәзил ишни йәнә қилмайду.
Then the rest of the people will hear and be afraid, and they will never again do anything so evil among you. Then everyone else will hear about it and be afraid, and won't ever do anything so evil.
21 Силәр һеч рәһим қилмаңлар; җанға җан, көзгә көз, чишқа чиш, қолға қол, путқа пут елинсун.
Don't show any mercy. The rule is life for life, eye for eye, tooth for tooth, hand for hand, and foot for foot.
