Қанун шәрһи 15
1 Һәр бир йәттә жилниң ахирида сән бир «халас қилиш»ни җакалиғин.
В седмое лето да сотвориши отпущение.
2 Бу «халас қилиш» мундақ болиду: — барлиқ қәриз егилири хошнисиға бәргән қәризни кәчүрүм қилиши керәк; уни хошнисидин яки қериндишидин тәләп қилмаслиғи керәк; чүнки Пәрвәрдигар алдида бир «халас қилиш» җакаланди.
И сице заповедь отпущения: да оставивши весь долг твой, имже должен ближний тебе, и от брата своего не истяжеши, яко наречеся отпущение Господу Богу твоему.
3 Чәтәлликтин болса тәләп қилишқа болиду; лекин қериндишиңда болған қәризни кәчүрүм қилишиң керәк.
От чуждаго да истяжеши, елика суть твоя у него: брату же твоему отпущение да сотвориши долга твоего.
4 Һалбуки, араңларда һаҗәтмәнләр болмайду; чүнки Пәрвәрдигар Худайиң силәргә мирас болуш үчүн егилишиңларға беридиған шу зиминда турғиниңда сени зиядә бәрикәтләйду;
Яко не будет у тебе недостаточен: сего ради словесе благословением благословит тя Господь Бог твои в земли, юже тебе Господь Бог дает во жребий прияти ю.
5 Пәқәт силәр Пәрвәрдигар Худайиңларниң авазиға қулақ селип, мән силәргә бүгүн тапилиған бу пүтүн әмиргә әмәл қилишқа көңүл бөлсәңлар шундақ болиду.
Аще же слухом послушаете гласа Господа Бога вашего хранити и творити вся заповеди сия, яже аз заповедаю тебе днесь, яко Господь Бог твой благословил тя есть, якоже глагола тебе,
6 Чүнки Пәрвәрдигар Худайиң саңа вәдә қилғандәк у сени бәрикәтләйду; сән көп әлләргә капаләтлик елип қәриз берисән, лекин улардин қәриз алмайсән; сән көп әлләр үстигә һөкүм сүрисән, лекин улар үстүңдин һөкүм сүрмәйду.
и взаим даси языком многим, ты же не займеши, и обладати будеши ты языки многими, тобою же не возобладают.
7 Пәрвәрдигар Худайиң саңа беридиған зиминда шәһәр-йезаңлар ичидә туруватқан қериндашлириң арисидин кәмбәғәл бир адәм болса, сән униңға көңлүңни қаттиқ қилма яки һаҗити чүшкән қериндишиңға қолуңни жумувалма;
Аще же брат от братии твоея будет тебе недостаточен во единем от градов твоих в земли, юже Господь Бог твои дает тебе, да не отвратиши сердца твоего, ниже сожмеши руки твоея пред братом твоим требующим:
8 сән бәлки сехийлиқ билән униңға қолуңни очуқ қил вә униңда немә кам болса чоқум һаҗитидин чиқип униңға өтнә берип тур.
отверзая да отверзеши руку твою ему, и взаим да даси ему, елико просит, и елико ему не достанет.
9 Көңлүңдә намрат қериндишиңдин ағринип: Йәттинчи жил, йәни «халас жили» йеқинлашти, дәп рәзил ойда болуштин, униңға һеч нәрсә бәрмәсликтин һези бол; шундақ болуп қалса у сениң тоғраңда Пәрвәрдигарға пәряд көтириши билән бу иш саңа гуна һесаплиниду.
Внемли себе: да не будет слово тайно в сердцы твоем беззакония, глаголя: близ есть седмое лето, лето отпущения, и возлукавнует око твое брату твоему требующему, и не даси ему, и возопиет на тя ко Господу, и будет тебе грех велик:
10 Сән чоқум униңға сехийлиқ билән бәргин; униңға бәргиниңдә көңлүңдә нарази болма; чүнки бу иш үчүн Пәрвәрдигар Худайиң сени барлиқ ишлириңда вә қолуңдики барлиқ әмгигиңдә бәрикәтләйду.
даянием да даси ему, и взаим да даси ему, елико воспросит, якоже требует: и не опечалися в сердцы своем, дающу ти ему, яко сего ради слова благословит тя Господь Бог твой во всех делех твоих, и во всем, на неже возложиши руку твою:
11 Чүнки кәмбәғәлләр зиминдин йоқап кәтмәйду; шуңа мән саңа: «Сән сехийлиқ билән зиминдики қериндишиңға, йәни сениң намратлириңға вә һаҗәтмәнлириңгә қолуңни ачқин» — дәп тапилидим.
ибо не оскудеет недостаточный от земли твоея, сего ради аз заповедаю тебе творити слово сие, глаголя: отверзая отверзи руце твои брату твоему нищему и просящему на земли твоей.
12 Сениң қериндишиң, мәйли ибраний әр яки ибраний аял болсун саңа сетилған болса, у алтә жил қуллуғуңда болиду, андин йәттинчи жилида сән уни өзүңдин халас қилип қоювәт.
Аще же продастся тебе брат твой Евреанин, или Евреаныня, да поработает тебе шесть лет, и в седмое да отпустиши его свободна от себе:
13 Уни қоювәткәндә қуруқ қол қоювәтсәң болмайду;
егда же пустиши его свободна от себе, да не отпустиши его тща:
14 сән чоқум қойлириңдин, хаминиңдин вә шарап көлчигиңдин тәқдим қилишиң керәк; Пәрвәрдигар Худайиң сени бәрикәтлигини бойичә сән униңға бәр.
напутное ему да уготовиши от овец твоих и от пшеницы твоея и от вина твоего: якоже благослови тя Господь Бог твой, да даси ему,
15 Сениң әслидә Мисир зиминида қул болғанлиғиңни, шуниңдәк Пәрвәрдигар Худайиң сени һөрлүк бәдили төләп қутқузғанлиғини ядиңда тут; шуңа мән бүгүн бу ишни саңа тапилидим.
и помяни, яко раб и ты был еси в земли Египетстей, и свободи тя Господь Бог твой оттуду: сего ради аз заповедаю тебе творити слово сие.
16 Һалбуки, шу қулуң саңа: «мән сәндин кәтмәймән» десә (чүнки у сени вә аиләңдикиләрни сөйиду, сениң билән һали яхши болиду)
Аще же речет к тебе: не отиду от тебе, яко возлюбих тя и дом твой, яко добро есть есть у тебе:
17 — шу чағда сән бигизни елип униң қулиқини ишиктә тәш. Шуниң билән у мәңгүгә сениң қулуң болиду. Шуниңдәк дедигиңгиму шундақ муамилә қилғин.
да возмеши шило, и провертиши ему ухо пред дверми у степени, и будет ти раб во веки: и рабе твоей сотвориши такожде.
18 [Қулуңни] йениңдин қоюветиш саңа еғир кәлмисун; чүнки у қуллуғуңда алтә жил болғачқа, қиммити мәдикарниңкидин икки һәссә артуқ болиду; [уни қоювәтсәң] Пәрвәрдигар Худайиң барлиқ ишлириңда сени бәрикәтләйду.
Да не будет жестоко пред тобою, отпущаемым им от тебе свободным, понеже годовую мзду наемничу работа тебе шесть лет: и благословит тя Господь Бог твой во всем, еже твориши.
19 Калилириң вә қойлириң арисида туғулған барлиқ тунҗа әркәк мозай-қозилириңни Пәрвәрдигар Худайиңға ата; калилириңниң тунҗисини һеч қандақ әмгәккә салма, қойлириңниң тунҗисини қирқима.
Всяко первородное, еже родится от волов твоих и от овец твоих, мужеск пол да освятиши Господеви Богу твоему: да не делаеши первородным телцем твоим и да не стрижеши первенца во овцах твоих.
20 Сән вә өйүңдикиләр һәр жили шу мелиңни Пәрвәрдигар Худайиң алдида, Пәрвәрдигар таллайдиған җайда йәңлар.
Пред Господем Богом твоим да яси я от лета до лета, на месте, идеже изберет Господь Бог твои, ты и дом твой.
21 Бирақ [шу] һайванларниң бир йери мәйип болса, мәйли у мәҗруһ, кор яки униңда һәр қандақ нуқсан болса, уни Пәрвәрдигар Худайиңға қурбанлиқ қилмаслиғиң керәк.
Аще же будет на нем порок, хромота, или слепота, и всякий порок зол, да не пожреши его Господу Богу твоему.
22 Бәлки уни шәһәр-йезаңлар ичидә йесәң болиду; кишиләр мәйли пак яки напак болсун, уни җәрән яки кейикни йегәндәк йесә болиду.
Во градех твоих да снеси я: нечистый и чистый у тебе такожде да яст, яко серну или еленя.
23 Пәқәт сән униң қенини йемә; қенини суни йәргә төккәндәк төкүвәт.
Токмо крове да не снесте: на землю проливай ю аки воду.
