Қанун шәрһи 11
1 Әнди сән Пәрвәрдигар Худайиңни сөйгин, Униң тапилиғини, бәлгүлимилирини, һөкүмлирини һәм әмирлирини изчил тутқин.
"So liebe den Herrn, deinen Gott, und warte seines Amtes, seiner Gesetze, Gebote und Gebräuche!
2 Шу ишларни бүгүн есиңларда тутуңлар, чүнки мән Пәрвәрдигар Худайиңниң җаза-тәрбийиси, улуқлуғи, күчлүк қоли вә узартилған билигини, Мисир зиминида Мисир падишаси Пирәвнгә һәм униң пүткүл зимини үстигә көрсәткән мөҗизилик аламәтлири вә қилғанлирини көрмигән балилириңларға сөзлимәймән
Beachtet, daß dies jetzt nicht euren Kindern gilt! Sie haben die Zucht des Herrn, eures Gottes, nicht erlebt und nicht erfahren seine Größe, seine starke Hand und seinen ausgereckten Arm,
seine Zeichen und Taten, die er in Ägypten an Ägyptens König Pharao und seinem ganzen Land getan,
4 (чүнки улар [Пәрвәрдигарниң] Мисирниң қошуни, уларниң атлири, уларниң җәң һарвулириға қилған ишлири, йәни Қизил Деңизниң сулири билән уларни ғәриқ қилип, үзүл-кесил һалак қилғанлиғи,
und was er getan an Ägyptens Heer, seinen Rossen und Wagen. Über sie hat der Herr des Schilfmeeres Wasser fluten lassen, als sie euch nachjagten; so vertilgte sie der Herr bis auf diesen Tag.
5 Униң силәр мошу йәргә кәлгичә силәргә немә қилғанлиғи,
Und was er an euch in der Wüste getan bis zu eurer Ankunft an diesem Ort,
6 Униң Рубәнниң әвлади, Елиабниң оғуллири Датан вә Абирамға немә қилғанлиғи, йәни пүтүн Исраиллар арисида йәр йүзиниң ағзини қандақ ечип уларни аилисидикилири вә чедирлири билән қошуп барлиқ тәәллуқатлири билән жутувәткәнлигини көрмигән еди);
und was er getan an Datan und Abiram, den Söhnen des Rubensohnes Eliab, wie die Erde ihren Schlund aufgetan und sie dann verschlang inmitten von ganz Israel samt ihren Behausungen und Zelten und ihrem ganzen Gefolge.
7 [мән бәлки силәргә сөз қилимән]; чүнки силәрниң көзлириңлар Пәрвәрдигар қилған барлиқ улуқ ишларни көрди.
Ihr dagegen sahet mit eigenen Augen all die Großtaten, die der Herr getan.
8 Әнди, мән силәргә бүгүн тапилиған барлиқ әмирләрни тутуңлар; шундақ қилсаңлар күчлинип, һазир өтүп егилимәкчи болған зиминға кирип уни егиләйсиләр
So achtet aller Gebote, die ich euch heute gebiete, damit ihr stark seid und das Land betretet und es einnehmt, das zu besetzen ihr hinüberschreitet,
9 вә Пәрвәрдигар ата-бовилириңларға қәсәм қилип уларға һәм әвлатлириға беришкә вәдә қилған зиминда, йәни сүт билән һәсәл еқип туридиған мунбәт бир зиминда туруп узун өмүр көрисиләр.
und damit ihr lange lebet in dem Lande, das der Herr euren Vätern und ihrem Stamme zugeschworen, in dem Lande, das von Milch und Honig fließt!
10 Чүнки силәр егиләшкә киридиған шу зимин силәр чиққан Мисир зиминидәк әмәс; у йәр болса, силәр униңға уруқ чачқандин кейин путуңлар билән суғиридиған көктатлиқтәк зимин еди;
Denn das Land, in das du ziehst, es zu besetzen, gleicht nicht dem Lande Ägypten, aus dem du gezogen, das du mit deiner Saat besätest und das du, wie einen Gemüsegarten, mit deinem Fuß bewässert hast.
11 бирақ силәр егиләшкә өтидиған шу зимин болса тағ-җилғилири болған бир зиминдур; у асмандики ямғурдин су ичиду,
Das Land, in das ihr hinüberzieht, es zu besetzen, ist ein Land mit Bergen und Tälern; vom Regen des Himmels trinkt es Wasser,
12 у Пәрвәрдигар Худайиң Өзи әзизләйдиған бир зиминдур; чүнки Пәрвәрдигар Худайиңниң көзлири жилниң бешидин жилниң ахириғичә үзлүксиз униңға тикилиду.
ein Land, für das der Herr, dein Gott, sorgt. Beständig ruhen des Herrn, deines Gottes, Augen auf ihm, vom Anfang bis zum Schluß des Jahres.
13 Шундақ болидуки, силәр Пәрвәрдигар Худайиңларни сөйүп, пүткүл қәлбиңлар вә пүткүл җениңлар билән униң ибадитидә болуш үчүн мән силәргә бүгүн тапилиған әмирләргә көңүл қоюп қулақ салсаңлар,
Gehorchet ihr treulich meinen Geboten, die ich euch heute gebiete, den Herrn, euren Gott, zu lieben und ihm von ganzem Herzen und aus ganzer Seele zu dienen,
14 У: «Мән зиминиңларға өз пәслидә ямғур, йәни дәсләпки вә кейинки ямғурларни ата қилимән; шуниң билән ашлиқлириңлар, йеңи шарабиңлар вә зәйтун мейиңларни жиғалайсиләр;
dann gebe ich eurem Lande zur rechten Zeit Regen, Frühregen und Spätregen, daß du dein Korn, deinen Wein und dein Öl einheimsest.
15 Мән шундақла мал-варанлириң үчүн от-чөп беримән; сән йәп-ичип тоюнисән» — дәйду.
Ich gebe auf deiner Flur Gras für dein Vieh, daß du essest und satt werdest.
16 Қәлбиңлар алдинип, башқа илаһларниң қуллуғиға кирип, уларға чоқунуп кәтмәслигиңлар үчүн өзүңларға һези болуңлар;
Hütet euch, daß euer Herz nicht betört werde und ihr abfallet, anderen Göttern dienet und euch davor hinwerfet!
17 болмиса, Пәрвәрдигарниң ғәзиви силәргә қозғилип, ямғур яғмаслиғи үчүн асманларни етиветип ямғур яғдурмайду, тупрақ мәһсулатлирини бәрмәйду вә Пәрвәрдигар силәргә ата қилидиған мунбәт зиминдин йоқитилисиләр.
Sonst entbrennt des Herrn Zorn gegen euch, und er sperrt den Himmel. Kein Regen fällt, und die Scholle gibt ihre Ernte nicht mehr. Dann schwindet ihr rasch aus dem schönen Lande, das der Herr euch gibt.
18 Силәр мениң бу сөзлиримни қәлбиңларға пүкүп җениңларда сақлаңлар, қолуңларға [әсләтмә]-бәлгү қилип теңивелиңлар, пешанәңләргә қашқидәк символ қилип орнитивелиңлар;
Nehmt euch diese meine Worte zu Herzen und zu Gemüt! Bindet sie als Denkzeichen an eure Hand! Tragt sie als Marken zwischen euren Augen!
19 Силәр уларни балилириңларға үгитисиләр; өйдә олтарғиниңларда, йолда меңиватқиниңларда, ятқиниңларда вә орундин қопқиниңларда улар тоғрилиқ сөзләңлар;
Lehrt sie eure Kinder, indem ihr davon redet, wenn du in deinem Hause weilst oder auf Reisen gehst, wenn du dich legst und wenn du aufstehst!
20 Уларни өйүңләрдики кешәкләргә вә дәрвазилириңларға пүтүп қоюңлар.
Schreibe sie auf die Pfosten deines Hauses und an deine Tore,
21 Шуниң билән силәрниң Пәрвәрдигар ата-бовилириңларға беришкә қәсәм қилип вәдә қилған зиминда туридиған күнлириңлар вә балилириңларниң күнлири узун болиду, йәр йүзидики күнлириңлар асманниң күнлиридәк болиду.
auf daß sich eure und eurer Kinder Tage mehren in dem vom Herrn euren Vätern zugeschworenen Land, wie die Tage des Himmels über der Erde!
22 Мән бүгүнки күндә силәргә тапилиған бу пүткүл әмирни ихлас билән тутсаңлар, йәни Пәрвәрдигар Худайиңларни сөйүп, униң барлиқ йоллирида меңишиңлар билән униңға бағлансаңлар,
Achtet ernstlich darauf, all diese Gebote, die ich gebiete zu tun, den Herrn, euren Gott, zu lieben, auf seinen Wegen zu wandeln und ihm anzuhängen!
23 ундақта Пәрвәрдигар силәрниң көз алдиңларда бу барлиқ әлләрни зиминидин мәһрум қилип һайдайду вә силәр өзүңлардин чоң вә күчлүк әлләрниң тәәллуқатини егиләйсиләр.
Dann rottet der Herr all diese Völker vor euch aus, und ihr besiegt Völker, die größer und stärker als ihr.
24 Тапиниңлар дәссигән һәр бир җай силәрниңки болиду; чегараңлар чөл-баявандин тартип, Ливанғичә вә [Әфрат] дәриясидин Оттура Деңизғичә болиду.
Jeder Ort, den eure Fußsohle betritt, wird euer sein. Von der Wüste bis zum Libanon, vom Strome, dem Euphratstrom, bis ans Westmeer, das wird euer Gebiet sein.
25 Һеч ким алдиңларда туралмайду; Пәрвәрдигар Худайиңлар силәргә ейтқинидәк, силәрдин болған қорқунуч вә дәһшәтни силәр дәссигән барлиқ җайлар үстигә салиду.
Niemand besteht vor euch. Furcht und Schrecken legt vor euch der Herr, euer Gott, über das ganze Land, das ihr nach seiner Verheißung betretet.
26 Мана, мән бүгүн алдиңларға бәхит-бәрикәт вә ләнәтни қойимән;
Seht! Ich lege euch heute Segen und Fluch vor.
27 Мән силәргә бүгүн тапилиған Пәрвәрдигар Худайиңларниң әмирлиригә итаәт қилсаңлар, бәхит-бәрикәт болиду;
Den Segen, falls ihr gehorchet des Herrn, eures Gottes, Geboten, die ich euch heute gebiete.
28 Пәрвәрдигар Худайиңларниң әмирлиригә итаәт қилмисаңлар, бәлки силәр тонумиған башқа илаһларға әгишип, мән бүгүн тапилиған йолдин чәтнәп кәтсәңлар, силәргә ләнәт чүшиду.
Den Fluch, wenn ihr nicht gehorcht den Geboten des Herrn, eures Gottes, wenn ihr abweicht von dem Weg, den ich euch heute gebiete, und anderen Göttern nachlauft, die ihr nicht kanntet.
29 Шундақ қилишиңлар керәкки, Пәрвәрдигар Худайиңлар силәрни силәр егиләшкә киридиған зиминға елип киргәндин кейин, бәхит-бәрикәтни Гәризим теғи үстидә вә ләнәтни Әбал теғи үстидә туруп җакалайсиләр.
Bringt dich der Herr, dein Gott, in das Land, in das du ziehst, es zu besetzen, so erteile den Segen auf dem Berge Garizim und den Fluch auf dem Berge Ebal!
30 Бу [тағлар] Иордан дәриясиниң қарши тәрипидә, Гилгалниң удулидики Арабаһ түзләңлигидә туруватқан Ⱪананийларниң зиминида, мәғриб йолиниң арқисида, Морәһтики дуб дәрәқлиригә йеқин йәрдә әмәсму?
Liegen sie nicht jenseits des Jordans, westlich der Straße des Sonnenuntergangs, im Land der Kanaaniter, in der Steppe gegenüber Gilgal bei den Maulbeerbäumen?
31 Чүнки силәр Пәрвәрдигар Худайиңлар силәргә тәқдим қиливатқан зиминни егиләш үчүн униңға киришкә Иордан дәриясидин өтисиләр; силәр дәрвәқә уни егиләйсиләр вә униңда олтирақлишисиләр.
Denn ihr überschreitet den Jordan, um vorzudringen und das Land zu besetzen, das euch der Herr, euer Gott, gibt. Habt ihr es besetzt und besiedelt,
32 Силәр мән алдиңларға қойған бу барлиқ һөкүмләр вә бәлгүлимиләргә әмәл қилишқа көңүл қоюңлар.
dann achtet, all die Gesetze und Gebräuche zu halten, die ich euch heute vorlege!"
