Паалийәтлири 25
1 Фестус [Йәһудийә] өлкисигә кирип, үч күндин кейин Қәйсәрийәдин чиқип Йерусалимға барған еди.
Festus, [who was now the governor] of the province, arrived in Caesarea, and three days later he went up to Jerusalem.
2 Баш каһинлар билән Йәһудийларниң мөтивәрлири униң алдида Павлусниң үстидин рәсмий шикайәт қилип, униңдин илтипат сорап, адәм әвитип Павлусни
In Jerusalem, the chief priests and [other] Jewish leaders formally told [Festus] about [the things that they said] that Paul [had done that were wrong].
3 Йерусалимға елип келишни өтүнди. Мәхсити, улар йол үстидә бөктүрмә тәйярлап Павлусни өлтүрүш еди.
They urgently asked Festus to do something for them. [They asked him to command soldiers] to bring Paul to Jerusalem, [so that Festus could put him on trial there]. But they were planning that some [of them] would hide [near the road] and wait [for Paul] and kill him when he was traveling [to Jerusalem].
4 Фестус буни аңлап уларға: — Павлус һазир Қәйсәрийәдә солақта туривәрсун. Мән йеқинда у йәргә қайтип кәтмәкчимән.
But Festus replied, “Paul is in Caesarea, and is being guarded {[soldiers] are guarding him} [there]. I myself will go down to Caesarea in a few days.
5 Араңлардин һоқуқдар болғанлар мән билән биллә чүшсун. Әгәр униң бирәр әйиви болса, улар шу йәрдә шикайәт қилса болиду, — дәп җавап бәрди.
Choose some of your leaders to go there with me. [While they are there], they can accuse Paul of the wrong things that you say that he has done.”
6 Фестус уларниң ичидә сәккиз-он күндин артуқ турмай, Қәйсәрийәгә қайтип чүшти. Әтиси сорақ тәхтигә олтирип, Павлусни елип келишни буйруди.
After Festus had been [in Jerusalem] eight or ten days, he went back down to Caesarea. [Several of the Jewish leaders also went there]. The next day Festus [commanded] that Paul be brought {someone to bring Paul} to him [in the assembly hall] so that he could judge him.
7 Павлус кәлгәндә, Йерусалимдин чүшкән Йәһудийлар униң әтрапиға олишип, униңға нурғун еғир җинайәтләр билән қарилап шикайәтләрни қилди. Бирақ буларниң һеч қайсисиға испат көрситип берәлмиди.
[After] Paul was brought to [the assembly hall], the Jewish [leaders] from Jerusalem gathered around him [to accuse him]. They told [Festus] that Paul had committed many crimes. But they could not prove [that Paul had done the things about which they accused him].
8 Павлус өзини ақлап: — Мән һеч қайси ишта Йәһудийларниң қануниға, ибадәтханисиға яки [император] Қәйсәргә қарши бирәр җинайәтму садир қилмидим, — деди.
Then Paul [spoke] to defend himself. He said to Festus, “I have done nothing wrong against the laws of us [(exc)] Jews, and I have not disobeyed the rules concerning our Temple. I have also done nothing wrong against your government [MTY].”
9 Лекин, Фестус Йәһудийларниң көңлини елишқа, уларға илтипат көрсәтмәкчи болуп Павлустин: — Йерусалимға берип, у йәрдә мениң алдимда бу шикайәтләргә асасән сотлинишқа рази боламсән? — дәп сориди.
But Festus wanted to please the Jewish [leaders, so] he asked Paul, “Are you [(sg)] willing to go up to Jerusalem so that I can listen as these men accuse you [there]?”
10 Лекин Павлус җавап берип мундақ деди: — Мән һазир Қәйсәрниң сорақ тәхти алдида туримән. Мени сорақ қилишқа тегишлик йәр мана мошу. Өзлиригә ениқ мәлум болғандәк, мән Йәһудийларға һеч қандақ наһәқлиқ қилмидим.
But Paul [did not want to do that. So] he said [to Festus], “[No], I [am not willing to go to Jerusalem]! I am [now] standing before you, and you [(sg)] are the judge [whom the Roman] Emperor [MTY] [has authorized. This is the place] where I should be judged {where you should judge me}. I have not wronged the Jewish people [at all], as you know very well.
11 Әгәр җинайитим болса, шундақла өлүмгә лайиқ бирәр иш қилған болсам, мән өзүмни өлүмдин қачурмаймән. Бирақ уларниң мениң үстүмдин қилған шикайәтлириниң асаси болмиса, һеч кимниң мени уларға тапшуруп беришкә һәққи йоқ. Мән Қәйсәргә мураҗиәт қилимән!
If I had done something bad [for which I] should be executed {[concerning which the law said that they] should execute me}, I would not plead [with them that they] not kill me. But none of these things about which they accuse me is [true, so] no one can [legally] surrender me to [these Jews]. So I formally request that the emperor [MTY] [should judge me at Rome].”
12 Андин Фестус мәслиһәтчилири билән сөзләшкәндин кейин, Павлусқа: — Сән Қәйсәргә мураҗиәт қилдиң — униң алдиға әнди барисән! — деди.
Then after Festus conferred with the [men who regularly] advised him, he replied to Paul, “You [(sg)] have formally requested [that I should send you] to the emperor [in Rome. So I will arrange for] you to go there [in order that he can judge you].”
13 Бир нәччә күндин кейин, Агриппа хан билән [сиңлиси] Бәрники Фестусқа тәбрик-саламға Қәйсәрийәгә кәлди.
After several days, King [Herod] Agrippa arrived at Caesarea, along with [his younger sister] Bernice. They had come to [formally] welcome Festus [as the new Governor of the province].
14 У йәрдә узун күнләр турғандин кейин, Фестус Павлусниң ишини ханға мәлум қилип: — Бу йәрдә Феликс қалдуруп кәткән бир мәһбус бар.
King Agrippa and Bernice stayed many days in Caesarea. While [they were] there, Festus told Agrippa about Paul. He said to the king, “There is a man here whom Felix kept in prison [while he was governor]. He left him [there when his time as governor ended].
15 Мән Йерусалимға барғинимда, Йәһудий баш каһинлири билән ақсақаллири униң үстидин шикайәт қилип, мәндин уни җазаға мәһкүм қилишимни тәләп қилишти.
When I went to Jerusalem, the chief priests and [the other] Jewish elders told me that this man had done many things [against their laws]. They asked me to condemn him [to be executed] {judge him [so that people could kill him]}.
16 Мән уларға, әрз қилинғучи әрз қилғучилар билән йүзләштүрүлүп, униңға өзини ақлаш пурсити берилмигичә, уни җазаға тапшуруш римлиқларниң адити әмәстур, дәп ейттим.
But I told them that when someone has been accused [of a crime, we] Romans do not immediately (condemn that person/declare that person to be guilty). First, we [command] him to stand before the people who are accusing him and to say whether or not he has done those things. [After that, the judge will decide what to do with] him.
17 Шуңа улар мән билән биллә бу йәргә кәлгәндин кейин, мән вақитни кәйнигә созмай, әтисила сорақ тәхтигә олтирип у кишини әкилишни буйрудум.
So those Jews came [here to Caesarea] when I came. I did not delay. The day after [we(exc) arrived], after I sat down at the place where I make decisions, I [commanded] that Paul be brought {[soldiers] to bring Paul} into [the courtroom].
18 Әрз қилғучилар орунлиридин турғанда, уларниң униң үстидин шикайәт қилғанлири мениң ойлиғинимдәк рәзил ишлар әмәс еди,
The Jewish leaders did accuse him, but the things about which they accused him were not any of the [evil] crimes about which I thought [they would accuse him].
19 Бәлки уларниң өз ибадәт түзүми тоғрилиқ вә Әйса исимлиқ бир киши һәққидә мәлум талаш-тартиш мәсилилири бар екән. У киши өлгән болуп, Павлус болса у тирилди дәйдикән.
Instead, what they argued about with him were some teachings that [some] Jews believe [and others do not believe. They argued] about a man whose name was Jesus who had died, [but the man they were accusing, whose name is] Paul, kept saying, ‘Jesus is alive again.’
20 Бу мәсилиләрни зади қандақ ениқлашни биләлмәй, мән Павлустин Йерусалимға берип, у йәрдә бу ишлар тоғрилиқ сораққа тартилишқа рази болуш-болмаслиғини сориған едим.
I did not know what questions to ask [them, and I did not know how to judge] concerning their dispute. So I asked Paul, ‘Are you [(sg)] willing to go [back] to Jerusalem and have the dispute [between you and these Jews] judged there {and [let me] judge there the dispute [between you and these Jews]}?’
21 Павлус солақта туруп император җанаблириниң сорақ қарарини чиқиришини мураҗиәт қилғандин кейин, мән уни Қәйсәрниң алдиға әвәткичә, солақта тутуп турушни буйрудум.
But Paul answered, ‘[No]. I [am not willing to go to Jerusalem]!
22 Агриппа Фестусқа: — Мениңму бу кишиниң сөзлирини аңлап баққум бар, — деди. — Әтә аңлайсиз, — деди у.
Agrippa said to Festus, “I also would like to hear the man myself.”
23 Шуниң билән әтиси, Агриппа билән Бәрники һәйвәт билән аммивий жиғин залиға кирип кәлди, миң бешилар вә шәһәр каттивашлириму улар билән биллә кирип келишти. Фестус әмир қиливиди, Павлус елип кирилди.
The next day Agrippa and Bernice came very ceremoniously to the assembly hall. Some [Roman] commanders and prominent men in [Caesarea] came with them. Then, Festus told an officer to bring Paul. So after the officer [went to the prison and] brought him,
24 Фестус мундақ деди: — Агриппа падиша алийлири вә мошу сорунға жиғилған җанаблар! Бу кишини көрүватисиләр. Һәм Йерусалимда һәм бу йәрдә пүтүн Йәһудий аһалиси униң тоғрилиқ әрз қилип маңа мураҗиәт қилип, у тирик қалдурушқа болмайду! — дәп чурқирашқан еди.
Festus said, “King Agrippa, and all [the rest of you] who are here, you see this man. Many [HYP] Jews in Jerusalem and also those here [in Caesarea] appealed to me, screaming that we [(exc)] should not let him live any longer.
25 Лекин мән униңдин өлүм җазаси беришкә тегишлик бирәр җинайәт тапалмидим. Һазир бу киши император җанаблириға мураҗиәт қилди. Шуниң билән уни [Римға] әвәтишни қарар қилдим.
But [when I asked them to tell me what he had done, and they told me], I found out that he had not done anything for which he should be executed {[anyone should] execute him}. However, he has asked that our emperor [should judge his case], so I have decided to send him to Rome.
26 Бирақ униң һәққидә ғоҗамға мәлум қилип язғидәк иш йоқ. Шуниң билән әһвални рәсмий тәкшүрүп бирәр язғидәк мәлуматқа егә болуш мәхситидә уни һәр бирлириниң алдиға, болупму сили, Агриппа падиша алийлириниң алдиға елип кәлдим.
But I do not know what specifically I should write to the emperor concerning him. That is why I have brought him here. I [want] you all [to hear him speak], and I especially want you [(sg)], King Agrippa, to hear him. Then, after we [(inc)] have questioned him, I may know what I should write [to the emperor about him].
27 Чүнки мәһбусни сотқа әвәткәндә, униң үстидин қилинған шикайәтләрни ениқ көрсәтмәслик маңа нисбәтән орунлуқ әмәстәк билиниду.
It seems to me [that it would be] unreasonable to send a prisoner [to the emperor in Rome without my] specifying the [things about which people] are accusing him.”
