Паалийәтлири 19
1 Аполлос Коринт шәһиридики вақтида, Павлус сәпәр қилип, ички қуруқлуқ арқилиқ Әфәсус шәһиригә кәлди. У йәрдә бәзи мухлислар билән учришип,
Mientras Apolos estaba en Corinto, Pablo, habiendo pasado por la zona alta, llegó a Éfeso y encontró a algunos discípulos.
2 улардин: — Силәр етиқат қилғиниңларда, Муқәддәс Роһ силәргә ата қилинғанму? — дәп сориди. — Яқ, биз һәтта Муқәддәс Роһ бар дегәнни зади аңлимаптикәнмиз, — дәп җавап бәрди улар.
Les dijo: “¿Recibisteis el Espíritu Santo cuando creísteis?” Le dijeron: “No, ni siquiera hemos oído que exista el Espíritu Santo”.
3 Павлус йәнә: — Ундақта, силәр қандақ чөмүлдүрүлүштә чөмүлдүрүлгәнсиләр? — дәп сориди. — Биз Йәһя [пәйғәмбәр] йәткүзгән чөмүлдүрүлүшни қобул қилдуқ, — деди улар.
Él dijo: “¿En qué fuisteis bautizados?” Dijeron: “En el bautismo de Juan”.
4 Павлус: — Йәһя [пәйғәмбәр] хәлиққә йәткүзгән чөмүлдүлүрүш болса гуналарға товва қилишни билдүридиған чөмүлдүрүлүш болуп, уларға өзидин кейин кәлгүчигә, йәни Әйсаға етиқат қилиш керәклигини тапилиған еди, — деди.
Pablo dijo: “Juan, en efecto, bautizó con el bautismo del arrepentimiento, diciendo a la gente que debía creer en el que vendría después de él, es decir, en Cristo Jesús.”
5 Улар буни аңлап, Рәб Әйсаниң намида чөмүлдүрүлүшни қобул қилди.
Al oír esto, se bautizaron en el nombre del Señor Jesús.
6 Павлус қолини уларниң үстигә тәккүзүп туруши билән, Муқәддәс Роһ уларға чүшти. Буниң билән улар намәлум тилларда сөзләшкә һәм пәйғәмбәрләрчә вәһий-бешарәтләрни йәткүзүшкә башлиди.
Cuando Pablo les impuso las manos, el Espíritu Santo vino sobre ellos y hablaron en otras lenguas y profetizaron.
7 Улар тәхминән он икки әркәк киши еди.
Eran unos doce hombres en total.
8 Павлус үч ай давамида [Әфәсус шәһиридики] синагогқа кирип, жүрәклик билән сөз қилип, улар билән Худаниң падишалиғидики ишлар тоғрисида муназирилишип қайил қилишқа тиришти.
Entró en la sinagoga y habló con valentía durante tres meses, razonando y persuadiendo sobre las cosas relativas al Reino de Dios.
9 Лекин бәзилири җаһиллиқ қилип ишинишни рәт қилип, халайиқ алдида [Рәбниң] йолиға һақарәт кәлтүргәндә, Павлус улардин чиқип, мухлисларниму айрип чиқти. У һәр күни Тираннус исимлиқ адәмниң лексийиханисида муназирә-музакирә өткүзди.
Pero como algunos estaban endurecidos y desobedientes, hablando mal del Camino ante la multitud, se apartó de ellos y separó a los discípulos, razonando cada día en la escuela de Tirano.
10 Бу иш икки жил давамлашти. Нәтиҗидә, Асия өлкисидики пүтүн хәлиқ, Йәһудийлар болсун, Грекләр болсун һәммәйлән Рәбниң сөз-каламини аңлиди.
Esto continuó durante dos años, de modo que todos los que vivían en Asia oyeron la palabra del Señor Jesús, tanto judíos como griegos.
11 Худа Павлусниң қоллири арқилиқ карамәт мөҗизиләрни яратти.
Dios obró milagros especiales por las manos de Pablo,
12 Кишиләр һәтта қол яғлиқ вә пәртуқларни Павлусниң тенигә тәккүзүп, андин кесәлләрниң йениға апирип, уларниң үстигә япатти. Нәтиҗидә, кесәлләр сақийип, яман роһлар улардин чиқип кетәтти.
de modo que hasta los pañuelos o delantales se llevaban de su cuerpo a los enfermos, y las enfermedades se iban de ellos, y los espíritus malignos salían.
13 Лекин шу әтрапта жүридиған, «җинкәш» Йәһудийларин бәзилириму Рәб Әйсаниң намини ишлитип баққуси келип, җин чаплашқанлар үстидә туруп җинларға: «Павлус җакалаватқан Әйсаниң намидин саңа қаттиқ буйруқ беримән!» дәйдиған болди.
Pero algunos de los judíos itinerantes, exorcistas, se encargaron de invocar sobre los que tenían los espíritus malignos el nombre del Señor Jesús, diciendo: “Os conjuramos por Jesús que Pablo predica.”
14 Бу ишни қилидиғанларниң арисида Скева исимлиқ бир Йәһудий баш каһинниң йәттә оғлиму бар еди.
Había siete hijos de un tal Esceva, jefe de los sacerdotes judíos, que hacían esto.
15 Лекин [улар қоғливәтмәкчи болған] яман Роһ уларға җававән: — Әйсани тонуймән, Павлустин хәвирим бар, бирақ өзүңлар ким болисиләр?! — девиди,
El espíritu maligno respondió: “A Jesús lo conozco, y a Pablo lo conozco, pero vosotros ¿quiénes sois?”
16 яман Роһ чаплишивалған киши уларға етилип чиқип, уларни уруп шама қилип, уларниң үстидин ғалип кәлди. Улар ялаңач вә яриланған һалда өйдин қечип чиқип кәтти.
El hombre en el que estaba el espíritu maligno saltó sobre ellos, los dominó y los venció, de modo que huyeron de aquella casa desnudos y heridos.
17 Бу иш Әфәсус шәһиридә туруватқан барлиқ Йәһудийлар вә Грекләргиму мәлум болуп, қорқунуч һәммисини басти вә Рәб Әйсаниң нами улуқланди.
Esto fue conocido por todos, tanto judíos como griegos, que vivían en Éfeso. El temor cayó sobre todos ellos, y el nombre del Señor Jesús fue magnificado.
18 Нәтиҗидә, нурғун етиқатчилар бурунқи қилғанлирини иқрар қилип, алдиға чиқти.
También vinieron muchos de los que habían creído, confesando y declarando sus hechos.
19 Сеһиргәрлик қилғанлардин нурғун адәмләр өзлириниң сеһиргәрлик китап-палнамилирини әкелип [бир йәргә догилап], көпчиликниң алдида көйдүрүшти. Бу китапларниң қиммити җәмий әллик миң күмүч тәңгигә йетәтти.
Muchos de los que practicaban artes mágicas reunieron sus libros y los quemaron a la vista de todos. Contaron su precio, y encontraron que era de cincuenta mil piezas de plata.
20 Шундақ қилип, Рәбниң сөз-калами күчгә егә болуп, бәрқ уруп үстүнлүккә өтти.
Así, la palabra del Señor crecía y se hacía poderosa.
21 Бу ишлар йүз бәргәндин кейин, Павлус көңлидә, Македонийә вә Ахая өлкисидин өтүп Йерусалимға беришқа нийәт бағлиди. У: — У йәргә барғандин кейин, Рим шәһирини көрүп келишим керәк, — деди.
Una vez terminadas estas cosas, Pablo determinó en el Espíritu, cuando pasó por Macedonia y Acaya, ir a Jerusalén, diciendo: “Después de haber estado allí, debo ver también Roma.”
22 Шуниң билән, у өзигә ярдәмдә болуватқанлардин Тимотий билән Ерастус иккиләнни Македонийәгә әвәтиветип, өзи йәнә бир мәзгил Асия өлкисидә турди.
Habiendo enviado a Macedonia a dos de los que le servían, Timoteo y Erasto, él mismo se quedó en Asia por un tiempo.
23 Дәл шу чағда, [Әфәсус шәһиридә] [Рәбниң] йоли тоғрилиқ еғир малимачилиқ көтирилди.
Por aquel tiempo se produjo un disturbio no pequeño en relación con el Camino.
24 Аял илаһ Артемисни сүрәтләп күмүч тәкчә-һәйкәлләрни ясиғучи Димитрий исимлиқ бир зәргәр бар еди. Униң бу иши һүнәрвәнләргә көп пайда тапқузатти.
Porque cierto hombre llamado Demetrio, platero que hacía santuarios de plata de Artemisa, llevó un negocio no pequeño a los artesanos,
25 Димитрий һүнәрвәнләрни вә шуниңға охшаш ишлар билән шуғуллиниватқан башқа устиларни жиғип, уларға: — Бурадәрләр, бизниң гүллинишимизниң бу иш билән бағлиқ екәнлигини билисиләр;
a los que reunió con los obreros de ocupación similar, y les dijo: “Señores, sabéis que con este negocio tenemos nuestra riqueza.
26 һазир һелиқи Павлусниң немә ишларни қилип жүргәнлигини аңлиған һәм көргән болушуңлар керәк. У: «Қол билән ясивалған нәрсиләр илаһлар әмәс» дейиш билән, пәқәт Әфәсуста әмәс, бәлки пүткүл Асия өлкисидә дегидәк нурғунлиған кишиләрни қайил қилип, аздуруп бураватиду.
Vosotros veis y oís que no sólo en Éfeso, sino casi en toda Asia, este Pablo ha persuadido y alejado a mucha gente, diciendo que no son dioses los que se hacen con las manos.
27 Әнди һазир бизниң бу содимизға бәтнам чаплаш хәвпи болупла қалмай, бәлки бүйүк аял илаһ Артемисниң бутханисиму әрзимәс дәп қарилип, һәтта Асия өлкиси вә пүткүл җаһан ибадәт қилидиған [бу аял илаһимизниң] шан-шәривиму йоқилиш хәвпигә дуч келиватиду! — деди.
No sólo existe el peligro de que este nuestro comercio caiga en descrédito, sino también de que el templo de la gran diosa Artemisa sea contado como nada y su majestad destruida, a la que toda Asia y el mundo adoran.”
28 Бу сөзләрни аңлиған көпчилик ғәзәпкә чөмүп, қайта-қайта: — Әфәсуслуқларниң Артемисимиз бүйүктур! — дәп чуқан көтиришкә башлиди.
Al oír esto, se llenaron de ira y gritaron diciendo: “¡Grande es Artemisa de los efesios!”
29 Буниң билән пүткүл шәһәр малиматаң болуп кәтти. Халайиқ Павлусниң сәпәрдашлиридин Македонийәлик Гаюс вә Аристархусларни тутуп сөрәп, серк мәйданиға тәңла йопурулуп маңди.
Toda la ciudad se llenó de confusión y se precipitaron al teatro al unísono, habiendo apresado a Gayo y Aristarco, hombres de Macedonia, compañeros de viaje de Pablo.
30 Павлус халайиқ арисиға кирмәкчи болған еди, лекин мухлислар униң киришигә йол қоймиди.
Cuando Pablo quiso entrar al pueblo, los discípulos no se lo permitieron.
31 Һәтта Павлусниң достлири болған өлкә әмәлдарлиридин безилириму униңға хәвәр йәткүзүп, уни серк мәйданиға беришқа тәвәккүл қилмаслиққа җекилиди.
También algunos de los asiarcas, siendo amigos suyos, le enviaron a rogarle que no se aventurara en el teatro.
32 Әнди бәзиләр буни дәп вақириса, бәзиләр уни дәп вақиришип, пүтүн сорун вараң-чуруңға толди; кишиләрниң көпинчиси өзлириниң немигә жиғилғанлиғиниму билмәйтти.
Así pues, unos gritaban una cosa y otros otra, pues la asamblea estaba confundida. La mayoría no sabía por qué se habían reunido.
33 Йәһудийлар Искәндәр исимлиқ адәмни алдиға иштирип чиқиривиди, көпчилик уни алдиға турғузди. Искәндәр көпчиликкә қол ишарити қилип, [Йәһудийларни] ақлимақчи болди.
Hicieron salir a Alejandro de entre la multitud, adelantándose los judíos. Alejandro hizo una seña con la mano, y hubiera querido hacer una defensa ante el pueblo.
34 Бирақ көпчилик униң Йәһудий екәнлигини билип қелип, һәммиси тәңла: — Әфәсуслуқларниң Артемисимиз бүйүктур! — дәп икки саатчә чуқан көтирип турушти.
Pero cuando se dieron cuenta de que era judío, todos a una voz, durante un tiempo de unas dos horas, gritaron: “¡Grande es Artemisa de los efesios!”
35 Ахирда, шәһәрниң баш мирзиси халайиқни тиничландуруп мундақ деди: — Әй Әфәсуслуқлар! Биз Әфәсуслуқларниң шәһириниң бүйүк Артемисниң бутханисиниң вә униң асмандин чүшкән сүритиниң қоғдиғучиси екәнлигини билмәйдиған ким бар!
Cuando el secretario municipal hubo calmado a la multitud, dijo: “Hombres de Éfeso, ¿qué hombre hay que no sepa que la ciudad de los efesios es templo de la gran diosa Artemisa y de la imagen que cayó de Zeus?
36 Бу ишларни инкар қилалмиған екән, өзүңларни бесивелишиңлар, башбаштақлиқ қилмаслиғиңлар керәк.
Viendo, pues, que estas cosas no se pueden negar, debéis estar tranquilos y no hacer nada precipitado.
37 Чүнки силәр бу кишиләрни бу йәргә [сораққа тартишқа] елип кәлдиңлар; лекин улар я бутханиларни булғучилар я бизниң аял илаһимизға күпүрлүк қилғучилардин әмәс.
Pues habéis traído aquí a estos hombres, que no son ni ladrones de templos ni blasfemos de vuestra diosa.
38 Әгәр Димитрий вә униңға қошулған һүнәрвәнләрниң мәлум бир кишиниң үстидин шикайити болса, сорақханилар очуқ турмақта вә сорақчи валийларму бар. Улар шу йәрләрдә бир-бири билән дәвалашсун;
Por tanto, si Demetrio y los artesanos que están con él tienen algún asunto contra alguien, los tribunales están abiertos y hay procónsules. Que se acusen unos a otros.
39 вә башқа бирәр мәсилилириңлар болса, рәсмий сорунда бир тәрәп қилиниши лазим.
Pero si buscan algo sobre otros asuntos, se resolverá en la asamblea ordinaria.
40 Биз әнди йәнә бүгүнки вақиәни топилаң дәп әрз қилиниш хәвпидә туруватимиз; чүнки бу малиманчлиқниң һеч сәвәви көрситилмигәчкә, һесавиниму берәлмәймиз-дә!
Porque, en efecto, corremos el peligro de ser acusados en relación con el motín de hoy, sin que haya ninguna causa. Con respecto a ella, no podríamos dar cuenta de este alboroto”.
41 Бу сөзләрни қилип болуп, у жиғилған халайиқни тарқитивәтти.
Cuando hubo hablado así, despidió a la asamblea.
