Паалийәтлири 19
1 Аполлос Коринт шәһиридики вақтида, Павлус сәпәр қилип, ички қуруқлуқ арқилиқ Әфәсус шәһиригә кәлди. У йәрдә бәзи мухлислар билән учришип,
AND while Apolu was in Kurinthos, Paulos itinerated through the upper countries unto Ephesos; and he asked those disciples whom he found there,
2 улардин: — Силәр етиқат қилғиниңларда, Муқәддәс Роһ силәргә ата қилинғанму? — дәп сориди. — Яқ, биз һәтта Муқәддәс Роһ бар дегәнни зади аңлимаптикәнмиз, — дәп җавап бәрди улар.
Have you received the Spirit of Holiness from that you believed? They answered and said to him, It hath not been heard by us whether there be the Spirit.
3 Павлус йәнә: — Ундақта, силәр қандақ чөмүлдүрүлүштә чөмүлдүрүлгәнсиләр? — дәп сориди. — Биз Йәһя [пәйғәмбәр] йәткүзгән чөмүлдүрүлүшни қобул қилдуқ, — деди улар.
He saith to them, And into what were you baptized? They said, Into the baptism of Juhanon.
4 Павлус: — Йәһя [пәйғәмбәр] хәлиққә йәткүзгән чөмүлдүлүрүш болса гуналарға товва қилишни билдүридиған чөмүлдүрүлүш болуп, уларға өзидин кейин кәлгүчигә, йәни Әйсаға етиқат қилиш керәклигини тапилиған еди, — деди.
Paulos saith to them, Juhanon baptized the people with the baptism of repentance, saying that they should believe in him who was coming after him, who is Jeshu Meshiha.
5 Улар буни аңлап, Рәб Әйсаниң намида чөмүлдүрүлүшни қобул қилди.
And when they heard these (words), they were baptized in the name of our Lord Jeshu Meshiha.
6 Павлус қолини уларниң үстигә тәккүзүп туруши билән, Муқәддәс Роһ уларға чүшти. Буниң билән улар намәлум тилларда сөзләшкә һәм пәйғәмбәрләрчә вәһий-бешарәтләрни йәткүзүшкә башлиди.
And Paulos laid on them the hand, and the Spirit of Holiness came upon them, and they spake with tongues, and prophesied.
7 Улар тәхминән он икки әркәк киши еди.
But all the men were twelve.
8 Павлус үч ай давамида [Әфәсус шәһиридики] синагогқа кирип, жүрәклик билән сөз қилип, улар билән Худаниң падишалиғидики ишлар тоғрисида муназирилишип қайил қилишқа тиришти.
And Paulos entered the synagogue, and discoursed boldly three months, and persuaded concerning the kingdom of Aloha.
9 Лекин бәзилири җаһиллиқ қилип ишинишни рәт қилип, халайиқ алдида [Рәбниң] йолиға һақарәт кәлтүргәндә, Павлус улардин чиқип, мухлисларниму айрип чиқти. У һәр күни Тираннус исимлиқ адәмниң лексийиханисида муназирә-музакирә өткүзди.
And men of them were obdurate, and contended, and reviled the way of Aloha, before the assembly of the people. Then Paulos removed and separated from them the disciples, and every day discoursed with them in the school of a man whose name was Tyranos.
10 Бу иш икки жил давамлашти. Нәтиҗидә, Асия өлкисидики пүтүн хәлиқ, Йәһудийлар болсун, Грекләр болсун һәммәйлән Рәбниң сөз-каламини аңлиди.
And this was done two years, until all who dwelt in Asia, Jihudoyee and Aramoyee, had heard the word of the Lord.
11 Худа Павлусниң қоллири арқилиқ карамәт мөҗизиләрни яратти.
And great power-works wrought Aloha by the hand of Paulos;
12 Кишиләр һәтта қол яғлиқ вә пәртуқларни Павлусниң тенигә тәккүзүп, андин кесәлләрниң йениға апирип, уларниң үстигә япатти. Нәтиҗидә, кесәлләр сақийип, яман роһлар улардин чиқип кетәтти.
so that they brought even from the garments that were upon his body napkins or wrappings, and laid them upon the sick, and the diseases went from them; and demons also went forth.
13 Лекин шу әтрапта жүридиған, «җинкәш» Йәһудийларин бәзилириму Рәб Әйсаниң намини ишлитип баққуси келип, җин чаплашқанлар үстидә туруп җинларға: «Павлус җакалаватқан Әйсаниң намидин саңа қаттиқ буйруқ беримән!» дәйдиған болди.
BUT men, Jihudoyee, also, who went about and adjured demons, willed to adjure in the name of our Lord Jeshu over those who had unclean spirits, saying, We adjure you in the name of Jeshu whom Paulos preacheth.
14 Бу ишни қилидиғанларниң арисида Скева исимлиқ бир Йәһудий баш каһинниң йәттә оғлиму бар еди.
There were seven sons of a man, a certain Jihudoya, chief of the priests, whose name was Skeva, who did this.
15 Лекин [улар қоғливәтмәкчи болған] яман Роһ уларға җававән: — Әйсани тонуймән, Павлустин хәвирим бар, бирақ өзүңлар ким болисиләр?! — девиди,
And that evil demon answered and said to them, Jeshu I acknowledge, and Paulos I know; but who are you?
16 яман Роһ чаплишивалған киши уларға етилип чиқип, уларни уруп шама қилип, уларниң үстидин ғалип кәлди. Улар ялаңач вә яриланған һалда өйдин қечип чиқип кәтти.
And the man in whom was the evil spirit sprang upon them, and was strong against them, and threw them, and they, naked and wounded, fled from that house.
17 Бу иш Әфәсус шәһиридә туруватқан барлиқ Йәһудийлар вә Грекләргиму мәлум болуп, қорқунуч һәммисини басти вә Рәб Әйсаниң нами улуқланди.
And this was known to all the Jihudoyee and Aramoyee who dwelt in Ephesos: and fear fell upon them all, and the name of our Lord Jeshu Meshiha was exalted.
18 Нәтиҗидә, нурғун етиқатчилар бурунқи қилғанлирини иқрар қилип, алдиға чиқти.
And many of those who believed came and acknowledged their sins, and confessed whatever they had done.
19 Сеһиргәрлик қилғанлардин нурғун адәмләр өзлириниң сеһиргәрлик китап-палнамилирини әкелип [бир йәргә догилап], көпчиликниң алдида көйдүрүшти. Бу китапларниң қиммити җәмий әллик миң күмүч тәңгигә йетәтти.
Many also of the magicians collected their writings and brought and burned them before all men; and they reckoned the price of them, and it ascended to silver five myriads.
20 Шундақ қилип, Рәбниң сөз-калами күчгә егә болуп, бәрқ уруп үстүнлүккә өтти.
And thus with great power prevailed and increased the faith of Aloha.
21 Бу ишлар йүз бәргәндин кейин, Павлус көңлидә, Македонийә вә Ахая өлкисидин өтүп Йерусалимға беришқа нийәт бағлиди. У: — У йәргә барғандин кейин, Рим шәһирини көрүп келишим керәк, — деди.
But when these were fulfilled, Paulos set in his mind to itinerate throughout all Makedunia and Akaia, and to go into Urishlem. And he said, When I shall have gone thither, it behoveth me Ruma also to see.
22 Шуниң билән, у өзигә ярдәмдә болуватқанлардин Тимотий билән Ерастус иккиләнни Македонийәгә әвәтиветип, өзи йәнә бир мәзгил Асия өлкисидә турди.
And he sent two men of those who ministered to him to Makedunia, Timotheos and Aristos; but he remained a time in Asia.
23 Дәл шу чағда, [Әфәсус шәһиридә] [Рәбниң] йоли тоғрилиқ еғир малимачилиқ көтирилди.
BUT there was made at that time a great tumult on account of the way of Aloha.
24 Аял илаһ Артемисни сүрәтләп күмүч тәкчә-һәйкәлләрни ясиғучи Димитрий исимлиқ бир зәргәр бар еди. Униң бу иши һүнәрвәнләргә көп пайда тапқузатти.
For there was a certain worker of silver there whose name was Dimitrios, who made shrines of silver of Artemis, and he produced for the sons of his art great gains.
25 Димитрий һүнәрвәнләрни вә шуниңға охшаш ишлар билән шуғуллиниватқан башқа устиларни жиғип, уларға: — Бурадәрләр, бизниң гүллинишимизниң бу иш билән бағлиқ екәнлигини билисиләр;
This (man) assembled all the sons of his art and those who wrought with them, and said to them, Men, you know that all our merchandise is from this work;
26 һазир һелиқи Павлусниң немә ишларни қилип жүргәнлигини аңлиған һәм көргән болушуңлар керәк. У: «Қол билән ясивалған нәрсиләр илаһлар әмәс» дейиш билән, пәқәт Әфәсуста әмәс, бәлки пүткүл Асия өлкисидә дегидәк нурғунлиған кишиләрни қайил қилип, аздуруп бураватиду.
and you also hear and see, that not only the sons of Ephesos, but also many of all Asia, this Paulos persuadeth, and hath perverted them, saying, that there be no gods which by the hands of men are made.
27 Әнди һазир бизниң бу содимизға бәтнам чаплаш хәвпи болупла қалмай, бәлки бүйүк аял илаһ Артемисниң бутханисиму әрзимәс дәп қарилип, һәтта Асия өлкиси вә пүткүл җаһан ибадәт қилидиған [бу аял илаһимизниң] шан-шәривиму йоқилиш хәвпигә дуч келиватиду! — деди.
And not only is this business defamed and brought to an end, but also the temple of Artemis the great goddess is reputed as nothing, and she also, the goddess of all Asia, and (whom) all the nations worship, is despised.
28 Бу сөзләрни аңлиған көпчилик ғәзәпкә чөмүп, қайта-қайта: — Әфәсуслуқларниң Артемисимиз бүйүктур! — дәп чуқан көтиришкә башлиди.
And when they heard these (words) they were filled with wrath; and they cried, and said, Great is Artemis of the Ephesoyee.
29 Буниң билән пүткүл шәһәр малиматаң болуп кәтти. Халайиқ Павлусниң сәпәрдашлиридин Македонийәлик Гаюс вә Аристархусларни тутуп сөрәп, серк мәйданиға тәңла йопурулуп маңди.
And the whole city was perturbed, and they ran together and came to the theatre; and seizing, they led with them Gaios and Aristarkos, men of Makedunia, companions of Paulos.
30 Павлус халайиқ арисиға кирмәкчи болған еди, лекин мухлислар униң киришигә йол қоймиди.
AND Paulos willed to enter the theatre, and the disciples restrained him.
31 Һәтта Павлусниң достлири болған өлкә әмәлдарлиридин безилириму униңға хәвәр йәткүзүп, уни серк мәйданиға беришқа тәвәккүл қилмаслиққа җекилиди.
And the chiefs of Asia, because they were his friends, sent, praying of him not to deliver himself by going into the theatre.
32 Әнди бәзиләр буни дәп вақириса, бәзиләр уни дәп вақиришип, пүтүн сорун вараң-чуруңға толди; кишиләрниң көпинчиси өзлириниң немигә жиғилғанлиғиниму билмәйтти.
But the crowd who were in the theatre were greatly commoved, and others cried other things; for many of them knew not on what account they were assembled.
33 Йәһудийлар Искәндәр исимлиқ адәмни алдиға иштирип чиқиривиди, көпчилик уни алдиға турғузди. Искәндәр көпчиликкә қол ишарити қилип, [Йәһудийларни] ақлимақчи болди.
But the people of the Jihudoyee who were there appointed of them a man a Jihudoya, whose name was Aleksandros; and when he stood (forth) he signed that he would apologize to the people.
34 Бирақ көпчилик униң Йәһудий екәнлигини билип қелип, һәммиси тәңла: — Әфәсуслуқларниң Артемисимиз бүйүктур! — дәп икки саатчә чуқан көтирип турушти.
And when they knew that he was a Jihudoya, all of them cried with one voice, as two hours, Great is Artemis of the Ephesoyee!
35 Ахирда, шәһәрниң баш мирзиси халайиқни тиничландуруп мундақ деди: — Әй Әфәсуслуқлар! Биз Әфәсуслуқларниң шәһириниң бүйүк Артемисниң бутханисиниң вә униң асмандин чүшкән сүритиниң қоғдиғучиси екәнлигини билмәйдиған ким бар!
And the chief of the city stilled them, saying, Men, Ephesoyee, who is there of mankind who knoweth not that the city of the Ephesoyee is a votaress of the great Artemis, and of her image which descended from heaven?
36 Бу ишларни инкар қилалмиған екән, өзүңларни бесивелишиңлар, башбаштақлиқ қилмаслиғиңлар керәк.
Therefore, since no man can contradict this, it behoves you to be silent, and to do nothing in haste.
37 Чүнки силәр бу кишиләрни бу йәргә [сораққа тартишқа] елип кәлдиңлар; лекин улар я бутханиларни булғучилар я бизниң аял илаһимизға күпүрлүк қилғучилардин әмәс.
Yet have you brought these men who have neither spoiled temples nor blasphemed our goddess.
38 Әгәр Димитрий вә униңға қошулған һүнәрвәнләрниң мәлум бир кишиниң үстидин шикайити болса, сорақханилар очуқ турмақта вә сорақчи валийларму бар. Улар шу йәрләрдә бир-бири билән дәвалашсун;
But if this Dimitrios and the sons of his craft have strife with any man, behold, the proconsul is in the city, (and) there are officers: let them go nigh and judge one with another.
39 вә башқа бирәр мәсилилириңлар болса, рәсмий сорунда бир тәрәп қилиниши лазим.
And if you require other (procedure), in the place which is given by the law for an assembly it shall be resolved.
40 Биз әнди йәнә бүгүнки вақиәни топилаң дәп әрз қилиниш хәвпидә туруватимиз; чүнки бу малиманчлиқниң һеч сәвәви көрситилмигәчкә, һесавиниму берәлмәймиз-дә!
For now also are we standing in peril of being accused as disturbers, because we cannot make excuse for the concourse of this day, inasmuch as we have met uselessly, and have made a tumult without cause.
41 Бу сөзләрни қилип болуп, у жиғилған халайиқни тарқитивәтти.
And when these he had said, he dissolved the assembly.
