Тарих-тәзкирә 2 34

1 Йосия падиша болғанда сәккиз яшта болуп, Йерусалимда оттуз бир жил сәлтәнәт қилди.

son: aged eight year Josiah in/on/with to reign he and thirty and one year to reign in/on/with Jerusalem

2 У Пәрвәрдигарниң нәзиридә дурус болғанни қилип, һәр ишта атиси Давутниң йоллирида жүрүп, нә оңға нә солға чәтнәп кәтмиди.

and to make: do [the] upright in/on/with eye: appearance LORD and to go: walk in/on/with way: conduct David father his and not to turn aside: turn aside right and left

3 Униң сәлтәнитиниң сәккизинчи жили, у техи гидәк чеғидила, атиси Давутниң Худасини изләшкә башлиди; сәлтәнитиниң он иккинчи жилиға кәлгәндә Йәһуда билән Йерусалимдики «жуқури җайлар», ашәраһ мәбудлири, ойма бутлар вә қуйма бутларни йоқитип, зиминни пакизлашқа киришти.

and in/on/with eight year to/for to reign him and he/she/it still he youth to profane/begin: begin to/for to seek to/for God David father his and in/on/with two ten year to profane/begin: begin to/for be pure [obj] Judah and Jerusalem from [the] high place and [the] Asherah and [the] idol and [the] liquid

4 Хәлиқ униң көз алдидила «Бааллар»ниң қурбангаһлирини чеқип ташлиди; у қурбангаһларниң үстигә егиз қилип орунлаштурулған «күн түврүклири»ларни кесип ташлиди; у йәнә Ашәраһ мәбудлири, ойма-қуйма бутларни чеқип, униң тописини бу мәбудларға қурбанлиқ сунғанларниң қәбирлиригә чечивәтти.

and to tear to/for face his [obj] altar [the] Baal and [the] pillar which to/for above [to] from upon them to cut down/off and [the] Asherah and [the] idol and [the] liquid to break and to crush and to scatter upon face: surface [the] grave [the] to sacrifice to/for them

5 [Бут] каһинлириниң устиханлирини қурбангаһлириниң үстидә көйдүрүвәтти; шундақ қилип, у Йәһуда билән Йерусалимни пакизлиди.

and bone priest to burn upon (altar their *Q(K)*) and be pure [obj] Judah and [obj] Jerusalem

6 У Манассәһ, Әфраим, Шимеон һәтта Нафталиғичә уларниң һәр қайси шәһәрлиридә вә әтрапидики харабиләрдә шундақ қилди;

and in/on/with city Manasseh and Ephraim and Simeon and till Naphtali (in/on/with mountain: mount in/on/with sword their *Q(K)*) around

7 У қурбангаһларни чеқип, ашәраһ мәбудлири вә ойма бутларни кокум-талқан қиливәтти, пүтүн Исраилдики «күн түврүклири»ниң һәммисини кесип ташлап, Йерусалимға қайтти.

and to tear [obj] [the] altar and [obj] [the] Asherah and [the] idol to crush to/for to crush and all [the] pillar to cut down/off in/on/with all land: country/planet Israel and to return: return to/for Jerusalem

8 Униң сәлтәнитиниң он сәккизинчи жили Йәһуда зиминини вә муқәддәсханини пакизлап болғандин кейин, Азалияниң оғли Шафан, шәһәр башлиғи Маасеяһ вә Йоаһазниң оғли тәзкиричи Йоаһни Худаси болған Пәрвәрдигарниң өйини оңлашқа әвәтти.

and in/on/with year eight ten to/for to reign him to/for be pure [the] land: country/planet and [the] house: home to send: depart [obj] Shaphan son: child Azaliah and [obj] Maaseiah ruler [the] city and [obj] Joah son: child Joahaz [the] to remember to/for to strengthen: strengthen [obj] house: temple LORD God his

9 Шуниң билән улар баш каһин Һилқияниң алдиға келип, униңға Пәрвәрдигарниң өйигә беғишлап әкәлгән пулни тапшурди. Бу пулни әслидә дәрвазивән Лавийлар Манассәһ, Әфраим вә Исраилниң қалдисидин, шуниңдәк Йәһуда вә Бинямин зиминидикиләр вә Йерусалимдикиләрдин жиққан еди.

and to come (in): come to(wards) Hilkiah [the] priest [the] great: large and to give: give [obj] [the] silver: money [the] to come (in): bring house: temple God which to gather [the] Levi to keep: guard [the] threshold from hand: to Manasseh and Ephraim and from all remnant Israel and from all Judah and Benjamin (and to return: return *Q(K)*) Jerusalem

10 Улар Пәрвәрдигарниң өйини оңшайдиған ишларни назарәт қилғучи ишчиларға тапшуруп бәрди. Булар һәм пулни Пәрвәрдигарниң өйини оңшаш вә мустәһкәмләшкә ишлигүчиләргә бәрди;

and to give: give upon hand: to to make: [do] [the] work [the] to reckon: overseer in/on/with house: temple LORD and to give: give [obj] him to make: [do] [the] work which to make in/on/with house: temple LORD to/for to repair and to/for to strengthen: strengthen [the] house: home

11 улар болса пулни Йәһуда падишалири харабиләштүргән өй-имарәтләргә лазимлиқ кесип-оюлған ташларни вә түврүк-лимларға яғач сетивалишқа яғаччилар билән тамчиларға тапшуруп бәрди.

and to give: give to/for artificer and to/for to build to/for to buy stone hewing and tree: wood to/for clamp and to/for to lay beams [obj] [the] house: home which to ruin king Judah

12 Бу адәмләр садақәтлик билән ишлиди. Уларни башқуридиған, назарәткә мәсъул Лавий Мәрариниң әвлатлиридин Җаһат билән Обадия, Коһатниң әвлатлиридин Зәкәрия билән Мәшуллам бар еди; бу Лавийларниң һәммиси һәр хил сазларғиму маһир еди;

and [the] human to make: do in/on/with faithfulness in/on/with work and upon them to reckon: overseer Jahath and Obadiah [the] Levi from son: descendant/people Merari and Zechariah and Meshullam from son: descendant/people [the] Kohathite to/for to conduct and [the] Levi all to understand in/on/with article/utensil song

13 улар йәнә һаммаллар вә һәр хил ишлар үстидики назарәтчиләрни башқуратти; Лавийлардин пүтүкчиләрму, әмәлдарларму, дәрвазивәнләрму бар еди.

and upon [the] burden and to conduct to/for all to make: do work to/for service: ministry and service: ministry and from [the] Levi secretary and official and gatekeeper

14 Улар Пәрвәрдигар өйигә беғишлап әкәлгән пулларни елип чиқидиған чағда, Һилқия каһин Пәрвәрдигарниң Мусаниң вастиси билән бәргән Тәврат қануни китавини тепивалди.

and in/on/with to come out: send they [obj] [the] silver: money [the] to come (in): bring house: temple LORD to find Hilkiah [the] priest [obj] scroll: book instruction LORD in/on/with hand: by Moses

15 Һилқия катип Шафанға: — Мән Пәрвәрдигарниң өйидә Тәврат-қануни китавини тепивалдим, деди. Шуни ейтип, Һилқия китапни Шафанға бәрди.

and to answer Hilkiah and to say to(wards) Shaphan [the] secretary scroll: book [the] instruction to find in/on/with house: temple LORD and to give: give Hilkiah [obj] [the] scroll: book to(wards) Shaphan

16 Шафан уни падишаниң йениға апарди вә униңға: «Хизмәткарлири тапшурулған ишларни болса, һәммисини ада қиливатиду.

and to come (in): bring Shaphan [obj] [the] scroll: book to(wards) [the] king and to return: reply still [obj] [the] king word to/for to say all which to give: give in/on/with hand: to servant/slave your they(masc.) to make: do

17 Улар Пәрвәрдигар өйигә [беғишланған] пулларни төкүп, уни назарәтчиләр вә ишчиларниң қолиға тапшуруп бәрди» дәп мәлумат бәрди.

and to pour [obj] [the] silver: money [the] to find in/on/with house: temple LORD and to give: give him upon hand [the] to reckon: overseer and upon hand: to to make: [do] [the] work

18 Шафан катип йәнә падишаға: — Һилқия каһин йәнә маңа бир орам китап бәрди дәп уни падиша алдида оқуди.

and to tell Shaphan [the] secretary to/for king to/for to say scroll: book to give: give to/for me Hilkiah [the] priest and to call: read out in/on/with him Shaphan to/for face: before [the] king

19 Вә шундақ болдики, падиша Тәврат қанунидики сөзләрни аңлап, өз кийимлирини житти.

and to be like/as to hear: hear [the] king [obj] word [the] instruction and to tear [obj] garment his

20 Падиша Һилқия билән Шафанниң оғли Аһикамға, Микаһниң оғли Абдон билән Шафан катипқа вә падишаниң хизмәткари Асаяға буйруп: —

and to command [the] king [obj] Hilkiah and [obj] Ahikam son: child Shaphan and [obj] Abdon son: child Micah and [obj] Shaphan [the] secretary and [obj] Asaiah servant/slave [the] king to/for to say

21 Берип мән үчүн вә Исраилда һәм Йәһудада қалдурулған хәлиқ үчүн бу тепилған китапниң сөзлири тоғрисида Пәрвәрдигардин йол сораңлар. Чүнки ата-бовилиримиз бу китапта барлиқ пүтүлгәнләргә әмәл қилмай, Пәрвәрдигарниң сөзини тутмиғанлиғи түпәйлидин, Пәрвәрдигарниң бизгә төкүлидиған ғәзиви интайин дәһшәтлик болди, деди.

to go: went to seek [obj] LORD about/through/for me and about/through/for [the] to remain in/on/with Israel and in/on/with Judah upon word [the] scroll: book which to find for great: large rage LORD which to pour in/on/with us upon which not to keep: obey father our [obj] word LORD to/for to make: do like/as all [the] to write upon [the] scroll: book [the] this

22 Шуниң билән Һилқия вә падиша тайинлиған кишиләр аял пәйғәмбәр Һулдаһниң қешиға барди; Һулдаһ Хасраһниң нәвриси, Токиһатниң оғли кийим-кечәк беги Шаллумниң аяли еди; у өзи Йерусалим шәһириниң иккинчи мәһәллисидә олтиратти. Улар униң билән бу ишлар тоғрилиқ сөзләшти.

and to go: went Hilkiah and which [the] king to(wards) Huldah [the] prophetess woman: wife Shallum son: child (Tikvah *Q(K)*) son: child Hasrah to keep: guard [the] garment and he/she/it to dwell in/on/with Jerusalem in/on/with Second [Quarter] and to speak: speak to(wards) her like/as this

23 У уларға мундақ деди: — Исраилниң Худаси Пәрвәрдигар мундақ дәйду: — «Силәрни әвәткән кишигә мундақ дәңлар: —

and to say to/for them thus to say LORD God Israel to say to/for man which to send: depart [obj] you to(wards) me

24 Пәрвәрдигар мундақ дәйду: — Мана Мән Йәһуданиң падишаси алдида оқулған бу китаптики барлиқ ләнәтләрни әмәлгә ашуруп, бу җайға вә бу йәрдә турғучиларға балаю-апәт чүшүримән.

thus to say LORD look! I to come (in): bring distress: harm upon [the] place [the] this and upon to dwell his [obj] all [the] oath [the] to write upon [the] scroll: book which to call: read out to/for face: before king Judah

25 Чүнки улар Мени ташлап, башқа илаһларға хушбуй йеқип, қоллириниң һәммә ишлири билән Мениң аччиғимни кәлтүрди. Униң үчүн Мениң қәһрим бу йәргә төкүлиду, өчүрүлмәйду.

underneath: because of which to leave: forsake me (and to offer: offer *Q(K)*) to/for God another because to provoke me in/on/with all deed: work hand their and to pour rage my in/on/with place [the] this and not to quench

26 Лекин силәрни Пәрвәрдигардин йол сориғили әвәткән Йәһуданиң падишасиға болса, мундақ дәңлар: — Сән аңлиған сөзләр тоғрисида Исраилниң Худаси Пәрвәрдигар мундақ дәйду: —

and to(wards) king Judah [the] to send: depart [obj] you to/for to seek in/on/with LORD thus to say to(wards) him thus to say LORD God Israel [the] word which to hear: hear

27 Чүнки көңлүң юмшақ болуп, Худаниң мошу җай вә униңда турғучиларни әйипләп ейтқан сөзлирини аңлиғиниңда, Униң алдида өзүңни төвән қилдиң, шуниңдәк өзүңни шундақ төвән қилғиниңда, кийимлириңни житип, Мениң алдимда жиғлиғиниң үчүн, Мәнму дуайиңни аңлидим, дәйду Пәрвәрдигар.

because be tender heart your and be humble from to/for face: before God in/on/with to hear: hear you [obj] word his upon [the] place [the] this and upon to dwell his and be humble to/for face: before my and to tear [obj] garment your and to weep to/for face: before my and also I to hear: hear utterance LORD

28 Мана, сени ата-бовилириң билән жиғилишқа, өз қәбрәңгә аман-хатирҗәмлик ичидә беришқа несип қилимән; сениң көзлириң Мән бу җай үстигә чүшүридиған барлиқ күлпәтләрни көрмәйду». Улар йенип берип, бу хәвәрни падишаға йәткүзди.

look! I to gather you to(wards) father your and to gather to(wards) grave your in/on/with peace and not to see: see eye your in/on/with all [the] distress: harm which I to come (in): bring upon [the] place [the] this and upon to dwell his and to return: return [obj] [the] king word

29 Падиша адәм әвәтип, Йәһуда билән Йерусалимниң һәммә ақсақаллирини чақиртип кәлди.

and to send: depart [the] king and to gather [obj] all old: elder Judah and Jerusalem

30 Падиша Пәрвәрдигарниң өйигә чиқти; барлиқ Йәһудадики әр кишиләр вә Йерусалимда туруватқанларниң һәммиси, каһинлар билән Лавийлар, шундақла барлиқ хәлиқ, әң кичигидин тартип чоңиғичә һәммиси униң билән биллә чиқти. Андин Пәрвәрдигарниң өйидә тепилған әһдә китавиниң һәммә сөзлрини уларға оқуп бәрди.

and to ascend: rise [the] king house: temple LORD and all man Judah and to dwell Jerusalem and [the] priest and [the] Levi and all [the] people from great: large and till small and to call: read out in/on/with ear: hearing their [obj] all word scroll: book [the] covenant [the] to find house: temple LORD

31 Падиша өз орнида туруп Пәрвәрдигарниң алдида: — Пәрвәрдигарға әгишип пүтүн қәлбим вә пүткүл җеним билән Униң әмирлирини, һөкүм-гувалиқлири вә бәлгүлимилирини тутуп, ушбу китапта пүтүлгән әһдигә әмәл қилимән дәп өзини әһдигә бағлиди.

and to stand: stand [the] king upon post his and to cut: make(covenant) [obj] [the] covenant to/for face: before LORD to/for to go: walk after LORD and to/for to keep: obey [obj] commandment his and testimony his and statute: decree his in/on/with all heart his and in/on/with all soul his to/for to make: do [obj] word [the] covenant [the] to write upon [the] scroll: book [the] this

32 Шуниң билән хәлиқниң һәммисиму әһдә алдида туруп униңға өзини бағлиди. У йәнә Йерусалимда туруватқанларниң һәммисини вә Биняминдики хәлиқниму бу әһдә алдида турғузуп униңға өзини бағлатти. Шуниң билән Йерусалимда туруватқанлар Худаниң, йәни ата-бовилириниң Худасиниң әһдиси бойичә иш қилидиған болди.

and to stand: stand [obj] all [the] to find in/on/with Jerusalem and Benjamin and to make: do to dwell Jerusalem like/as covenant God God father their

33 Йосия Исраилларға қарашлиқ жутлардин барлиқ жиркинчлик нәрсиләрни чиқирип ташлап, Исраилда туруватқанларниң һәммисини Пәрвәрдигар Худасиниң хизмитигә киридиған қилди. [Йосияниң] барлиқ күнлиридә хәлиқ ата-бовилириниң Худаси болған Пәрвәрдигарға әгишиштин һеч янмиди.

and to turn aside: remove Josiah [obj] all [the] abomination from all [the] land: country/planet which to/for son: descendant/people Israel and to serve: minister [obj] all [the] to find in/on/with Israel to/for to serve: minister [obj] LORD God their all day his not to turn aside: turn aside from after LORD God father their