Падишаһлар 1 4
1 Сулайман падиша пүткүл Исраилға падиша болди.
And king Solomon was king over all Israel.
2 Униң чоң әмәлдарлири мунулар: — Задокниң оғли Азария каһин еди;
And these were the rulers whom he had: Azariah the son of Zadok, the priest;
3 Шишаниң оғуллири Елихорәф вә Ахияһ катиплар еди; Аһилудниң оғли Йәһошафат диванбеги еди;
Elihoreph and Ahijah, the sons of Shisha, scribes; Jehoshaphat the son of Ahilud, the recorder;
4 Йәһояданиң оғли Беная қошунниң баш сәрдари еди. Задок билән Абиятар каһинлар еди;
and Benaiah the son of Jehoiada was over the army; and Zadok and Abiathar were priests;
5 Натанниң оғли Азария назарәт беги, Натанниң йәнә бир оғли Забуд һәм каһин вә падишаниң мәслиһәтчиси еди.
and Azariah the son of Nathan was over the officers; and Zabud the son of Nathan was chief minister, and the king's friend;
6 Ахишар ординиң ғоҗидари, Абданиң оғли Адонирам баҗ-алван беги еди.
and Ahishar was over the household; and Adoniram the son of Abda was over the men subject to task work.
7 Пүткүл Исраил зиминида Сулайман падишаниң өзи үчүн вә ордидикилири үчүн йемәк-ичмәк тәминләйдиған, он икки назарәтчи тайинланған еди; уларниң һәр бири жилда бир айдин йемәк-ичмәк тәминләшкә мәсъул еди.
And Solomon had twelve officers over all Israel who provided provisions for the king and his household. Each man had to make provision for a month in the year.
8 Уларниң исми төвәндә хатириләнгән: Әфраим тағлиқ райониға Бән-Хур;
And these are their names: Ben-hur, in the hill-country of Ephraim;
9 Маказ, Шаалбим, Бәйт-Шәмәш вә Елон-Бәйт-Һананға Бән-Дәкәр;
Ben-deker, in Makaz, and in Shaalbim, and Beth-shemesh, and Elon-beth-hanan;
10 Аруботқа Бән-Хәсәд; у йәнә Сокоһ вә Хәфәр дегән барлиқ жутқиму мәсъул еди;
Ben-hesed, in Arubboth (to him pertained Socoh, and all the land of Hepher);
11 йәнә Нафат-Дорға Бән-Абинадаб (у Сулайманниң қизи Тафатни хотунлуққа алған);
Ben-abinadab, in all the height of Dor (he had Taphath the daughter of Solomon to wife);
12 Таанақ, Мәгиддо вә Йизрәәлниң төвәнки тәрипидики Зарәтанниң йенида болған пүткүл Бәйт-Шанға, шундақла Бәйт-Шандин тартип Абәл-Mәһолаһғичә, Җокнеамдин өткичә болған зиминларға Аһилудниң оғли Баана;
Baana the son of Ahilud, in Taanach and Megiddo, and all Beth-shean which is beside Zarethan, beneath Jezreel, from Beth-shean to Abel-meholah, as far as beyond Jokmeam;
13 Рамот-Гилеадқа Бән-Гәбәр; у йәнә Гилеад жутиға җайлашқан, Манассәһниң оғли Яирға тәвә болған кәнтләр вә һәм Башандики жут Аргоб, җүмлидин у йәрдики сепили, мис балдақлиқ қовуқлири болған атмиш чоң шәһәргиму мәсъул еди.
Ben-geber, in Ramoth-gilead (to him pertained the towns of Jair the son of Manasseh, which are in Gilead; even to him pertained the region of Argob, which is in Bashan, sixty great cities with walls and brazen bars);
14 Маһанаимға Иддониң оғли Аһинадаб;
Ahinadab the son of Iddo, in Mahanaim;
15 Нафталиға Ахимааз (у Сулайманниң қизи Басиматни хотунлуққа алған еди).
Ahimaaz, in Naphtali (he also took Basemath the daughter of Solomon to wife);
16 Ашир вә Алотқа Һушайниң оғли Баанаһ;
Baana the son of Hushai, in Asher and Bealoth;
17 Иссакарға Паруаһниң оғли Йәһошафат;
Jehoshaphat the son of Paruah, in Issachar;
18 Бинямин зиминиға Еланиң оғли Шимәй;
Shimei the son of Ela, in Benjamin;
19 Гилеад зиминиға (әслидә Аморийларниң падишаси Сиһон вә Башанниң падишаси Огниң зимини еди) Уриниң оғли Гәбәр. У шу жутқа бирдин-бир назарәтчи еди.
Geber the son of Uri, in the land of Gilead, the country of Sihon king of the Amorites and of Og king of Bashan, and he was the only officer who was in the land.
20 Йәһуда билән Исраилниң адәмлири деңиз саһилидики қумдәк нурғун еди. Улар йәп-ичип, хошаллиқ қилатти.
Judah and Israel were as many as the sand which is by the sea in multitude, eating and drinking and making merry.
21 Вә Сулайман болса [Әфрат] дәриясидин тартип Филистийләрниң зиминиға вә Мисирниң чегаралириғичә болған һәммә падишалиқларниң үстидә сәлтәнәт қилатти. Улар улпан кәлтүрүп Сулайманниң пүтүн өмридә униң хизмитидә болатти.
And Solomon ruled over all the kingdoms from the River to the land of the Philistines, and to the border of Egypt. They brought tribute, and served Solomon all the days of his life.
22 Сулайманниң ордисиға кетидиған күнлүк тәминат үчүн оттуз кор тасқиған ақ ун, атмиш кор қара ун,
And Solomon's provision for one day was thirty measures of fine flour, and sixty measures of meal,
23 он бордиған уй, яйлақтин кәлтүрүлгән жигирмә уй, йүз қой кетәтти; буниңдин башқа буғилар, җәрәнләр, кийикләр вә бордиған тохулар лазим еди.
ten fat oxen, and twenty oxen out of the pastures, and a hundred sheep, besides harts, and gazelles, and roebucks, and fatted fowl.
24 Чүнки у Тифсаһдин тартип Газағичә, [Әфрат] дәриясиниң бу тәрипидики һәммә жутларниң үстидә, йәни [Әфрат] дәриясиниң бу тәрипидики барлиқ падишаларниң үстидә һөкүм сүрәтти; униң төрт әтрапи тинич еди.
For he had dominion over all the region on this side the River, from Tiphsah even to Gaza, over all the kings on this side of the River. And he had peace on all sides round about him.
25 Сулайманниң пүткүл күнлиридә Дандин тартип Бәәр-Шебағичә Йәһуда билән Исраил адәмлириниң һәр бири өз үзүм тели вә өз әнҗир дәриғиниң тегидә аман-есән олтиратти.
And Judah and Israel dwelt safely, every man under his vine and under his fig tree, from Dan even to Beersheba, all the days of Solomon.
26 Сулайманниң җәң һарвулириниң атлири үчүн төрт миң атханиси, он икки миң чәвәндизи бар еди.
And Solomon had forty thousand stalls of horses for his chariots, and twelve thousand horsemen.
27 Мәзкур назарәтчиләрниң һәр бири өзигә бекитилгән айда Сулайман падишаға вә униң дәстихиниға кәлгәнләрниң һәммисиниң йемәк-ичмәклирини кемәйтмәй тәминләйтти.
And those officers provided provisions for king Solomon, and for all who came to king Solomon's table, every man in his month; they let nothing be lacking.
28 Хәлиқ болса һәр бири өзигә бекитилгән норма бойичә ат-қечирлар үчүн арпа билән саманларни [назарәтичиләр бар] йәргә елип келәтти.
Barley also and straw for the horses and swift steeds they brought to the place where the officers were, every man according to his charge.
29 Худа Сулайманға деңиз саһилидики қумдәк даналиқ, интайин мол пәм-парасәт ата қилип, униң қәлбини кәң қилип зор йорутти.
And God gave Solomon exceedingly much wisdom and understanding, and largeness of heart, even as the sand that is on the sea-shore.
30 Шуниң билән Сулайманниң даналиғи барлиқ шәриқтикиләрниң даналиғидин вә Мисирдики барлиқ даналиқтин ашти.
And Solomon's wisdom excelled the wisdom of all the sons of the east, and all the wisdom of Egypt.
31 Чүнки у барлиқ адәмләрдин, җүмлидин әзраһлиқ Етан билән Махолниң оғуллири Һеман, Калкол вә Дарда дегәнләрдин дана еди; вә униң шөһрити әтрапидики һәммә әлләр арисида йейилди.
For he was wiser than all men: than Ethan the Ezrahite, and Heman, and Calcol, and Darda, the sons of Mahol. And his fame was in all the nations round about.
32 У ейтқан пәнд-несиһәт үч миң еди; униң шеир-күйлири бир миң бәш еди.
And he spoke three thousand proverbs, and his songs were a thousand and five.
33 У Ливандики кедир дәриғидин тартип тамда өсидиған лепәкгүлгичә дәрәқ-гияларниң һәммисини баян қилип хатирилигән еди; у йәнә мал вә һайванлар, қушлар, һашарәт-өмилигүчиләр вә белиқлар тоғрисида баян қилип хатирилигән еди.
And he spoke of trees, from the cedar that is in Lebanon even to the hyssop that springs out of the wall. He spoke also of beasts, and of birds, and of creeping things, and of fishes.
34 Сулайманниң даналиқини аңлиғили кишиләр барлиқ әлләрдин келәтти, шундақла униң даналиғи тоғрилиқ хәвәр тапқан йәр йүзидики һәммә падишалардин кишиләр кәлмәктә еди.
And there came of all peoples to hear the wisdom of Solomon, from all kings of the earth who had heard of his wisdom.
