< پەند-نەسىھەتلەر 20 >
شاراب كىشىنى رەسۋا قىلار، ھاراق كىشىنى غالجىرلاشتۇرار؛ كىمكى ئۇنىڭغا بېرىلىپ ئېزىپ كەتسە، ئەقىلسىزدۇر. | 1 |
El vino es burlador y alborotador el licor, Y cualquiera que en ello se desvía no es sabio.
پادىشاھنىڭ غەزىپى شىرنىڭ ھۆركىرىشىگە ئوخشاش قورقۇنچلۇقتۇر؛ ئۇنىڭ ئاچچىقىنى كەلتۈرگەن، ئۆز جېنىغا جازا چۈشۈرەر. | 2 |
Como rugido de león es la ira del rey, El que provoca su ira expone su propia vida.
ئۆزىنى ماجىرادىن نېرى قىلىش كىشىنىڭ ئىززىتىدۇر؛ بىراق ھەربىر ئەخمەق ئۆزىنى باسالماس. | 3 |
Honra del hombre es evitar la contienda, Pero todo insensato se envolverá en ella.
ھۇرۇن ئادەم قىشتا يەر ھەيدىمەس؛ يىغىم ۋاقتىدا يوقلۇقتا قېلىپ ئاشلىق تىلەر. | 4 |
En otoño no ara el holgazán, Rebuscará en la cosecha y nada hallará.
كىشىنىڭ كۆڭلىدىكى ئوي-نىيەتلىرى چوڭقۇر سۇغا ئوخشاشتۇر؛ يورۇتۇلغان ئادەم ئۇلارنى تارتىپ ئالالايدۇ. | 5 |
Como agua profunda es el propósito en el corazón del hombre, Pero el hombre entendido logrará extraerlo.
ئۆزىنى سادىق دەيدىغانلار كۆپتۇر؛ بىراق ئىشەنچلىك بىر ئادەمنى كىم تاپالىسۇن؟ | 6 |
Muchos hombres proclaman su propia bondad, Pero un hombre fiel, ¿quién lo hallará?
ھەققانىي ئادەم دىيانەتلىك يولدا ماڭار؛ ئۇنىڭ پەرزەنتلىرىگە بەخت-بەرىكەت قالدۇرۇلار! | 7 |
El justo camina en su integridad, Después de él, sus hijos son muy dichosos.
پادىشاھ ئادالەت تەختىدە ئولتۇرغاندا، ھەممە يامانلىقنى كۆزى بىلەن قوغلايدۇ. | 8 |
Un rey sentado en el tribunal, Con su mirada disipa toda maldad.
كىم ئۆزىنى گۇناھدىن تازىلاندىم، ۋىجدانىم پاكلاندى، دېيەلەيدۇ؟ | 9 |
¿Quién podrá decir: Tengo mi conciencia limpia, Estoy purificado de mi pecado?
ئىككى خىل تارازا تېشى، ئىككى خىل كۈرە ئىشلىتىش، ئوخشاشلا پەرۋەردىگارغا يىرگىنچلىكتۇر. | 10 |
Pesa falsa y medida falsa, Ambas son repugnancia a Yavé.
ھەتتا بالا ئۆز خىسلىتى بىلەن بىلىنەر؛ ئۇنىڭ قىلغانلىرىنىڭ پاك، دۇرۇس ياكى ئەمەسلىكى ھەرىكەتلىرىدىن كۆرۈنۈپ تۇرار. | 11 |
Aun el muchacho es conocido por sus hechos, Si su conducta es limpia y recta.
كۆرىدىغان كۆزنى، ئاڭلايدىغان قۇلاقنى، ھەر ئىككىسىنى پەرۋەردىگار ياراتتى. | 12 |
El oído que oye y el ojo que ve, Ambas cosas las hizo Yavé.
ئۇيقۇغا ئامراق بولما، نامراتلىققا ئۇچرايسەن؛ كۆزۈڭنى ئېچىپ ئويغاق بول، نېنىڭ مول بولار. | 13 |
No ames el sueño No sea que te empobrezcas. Abre tus ojos y te saciarás de pan.
خېرىدار مال ئالغاندا: «ناچار ئىكەن، ناچار ئىكەن!» دەپ قاقشايدۇ؛ ئېلىپ كەتكەندىن كېيىن [«ئېسىل نەرسە، ئەرزان ئالدىم» دەپ] ماختىنىدۇ. | 14 |
Es malo, es malo, dice el comprador, Pero cuando se va, se jacta.
ئالتۇن بار، لەئەل-ياقۇتلارمۇ كۆپتۇر؛ بىراق بىلىمنى بېغىشلىغان لەۋلەر نېمىدېگەن قىممەتلىك گۆھەردۇر! | 15 |
Existe el oro y multitud de piedras preciosas, Pero los labios sabios son algo más precioso.
ياتقا كېپىل بولغان كىشىدىن قەرزگە تونىنى تۇتۇپ ئالغىن؛ يات خوتۇنغا كاپالەت بەرگەن كىشىدىن كاپالەت پۇلى ئال. | 16 |
Tómale la ropa al que salió fiador de un extraño, Y tómale prenda cuando da garantía a los forasteros.
ئالداپ ئېرىشكەن تاماق تاتلىقتۇر؛ كېيىن، ئۇنىڭ يېگىنى شېغىل بولار. | 17 |
Sabroso es al hombre el pan mal adquirido, Pero después su boca estará llena de fragmentos de piedra.
پىلانلار مەسلىھەت بىلەن بېكىتىلەر؛ پىشقان كۆرسەتمە بىلەن جەڭ قىلغىن. | 18 |
Confirma los planes por medio del consejo, Y con sabias estrategias haz la guerra.
گەپ توشۇغۇچى سىرلارنى ئاشكارىلار؛ شۇڭا ۋالاقتەككۈر بىلەن ئارىلاشما. | 19 |
El que revela secretos levanta calumnia, Por tanto, no te metas con un chismoso.
كىمكى ئاتا-ئانىسىنى ھاقارەت قىلسا، ئۇنىڭ چىرىغى زۇلمەت قاراڭغۇسىدا ئۆچەر! | 20 |
Al que insulte a su padre o a su madre, Se le apagará su lámpara en medio de la oscuridad.
تېز ئېرىشكەن مىراس ھامان بەرىكەتلىك بولماس. | 21 |
Herencia adquirida con robo al comienzo, Al fin no será bendita.
يامانلىققا يامانلىق قايتۇراي دېمە؛ پەرۋەردىگارغا تايىنىپ كۈت، ئۇ دەردىڭگە يېتەر. | 22 |
No digas: Yo me vengaré. Espera a Yavé, y Él te salvará.
ئىككى خىل تارازا تېشى پەرۋەردىگارغا يىرگىنچلىكتۇر؛ ساختا ئۆلچەم قەتئىي يارىماس. | 23 |
Las pesas desiguales son repugnancia a Yavé, Y una balanza con trampa no es buena.
ئىنساننىڭ ھاياتلىق قەدەملىرىنى پەرۋەردىگار بەلگىلەيدۇ؛ ئۇنداقتا ئىنسان ئۆز مۇساپىسىنى نەدىن بىلسۇن؟ | 24 |
De Yavé son los pasos del hombre, ¿Cómo, pues, podrá el hombre entender su camino?
بىر نەرسىسىنى يېنىكلىك بىلەن «[خۇداغا] ئاتالغان!» دەپ ۋەدە بېرىش، قەسەملەردىن كېيىن ئىككىلىنىپ قايتا ئويلىنىش، ئۆز جېنىنى قىلتاققا چۈشۈرگەنگە باراۋەر. | 25 |
Trampa es al hombre el voto apresurado, Y después de hacerlo, reflexionar.
دانا پادىشاھ يامانلارنى توپاننى سورۇغاندەك سورۇۋېتىدۇ، خامان تەپكەندەك تۇلۇق بىلەن يانجىۋېتەر. | 26 |
El rey sabio dispersa a los perversos, Y hace pasar sobre ellos la rueda de trillar.
ئادەمنىڭ روھ-ۋىجدانى ــ پەرۋەردىگارنىڭ چىرىغىدۇر، ئۇ قەلبنىڭ ھەربىر تەگلىرىنى تەكشۈرۈپ پەرق ئېتەر. | 27 |
Lámpara de Yavé es el espíritu del hombre, Que escudriña lo más recóndito del ser.
مېھىر-شەپقەت ۋە ھەقىقەت پادىشاھنى ساقلايدۇ؛ ئۇ مېھىر-شەپقەت بىلەنلا ئۆز تەختىنى مۇستەھكەملەيدۇ. | 28 |
Misericordia y verdad preservan al rey, Y la clemencia sustenta su trono.
ياش يىگىتلەرنىڭ قاۋۇللۇقى ئۇلارنىڭ پەخرىدۇر؛ قېرىلارنىڭ ئىززىتى ئاق چاچلىرىدۇر. | 29 |
La gloria de los jóvenes es su fortaleza, Y el esplendor de los ancianos, sus canas.
تەربىيە يارىلىرى يامانلىقنى تازىلاپ چىقىرار، تاياق ئىزلىرى ئىچ-باغىرنى تازا قىلار. | 30 |
Las marcas de los azotes purifican del mal, Y los golpes llegan a lo íntimo del corazón.