پەند-نەسىھەتلەر 20

1 شاراب كىشىنى رەسۋا قىلار، ھاراق كىشىنى غالجىرلاشتۇرار؛ كىمكى ئۇنىڭغا بېرىلىپ ئېزىپ كەتسە، ئەقىلسىزدۇر.

Le vin est moqueur, la boisson forte est tumultueuse, et quiconque s’y égare n’est pas sage.

2 پادىشاھنىڭ غەزىپى شىرنىڭ ھۆركىرىشىگە ئوخشاش قورقۇنچلۇقتۇر؛ ئۇنىڭ ئاچچىقىنى كەلتۈرگەن، ئۆز جېنىغا جازا چۈشۈرەر.

La terreur du roi est comme le rugissement d’un jeune lion: qui l’irrite, pèche contre sa propre âme.

3 ئۆزىنى ماجىرادىن نېرى قىلىش كىشىنىڭ ئىززىتىدۇر؛ بىراق ھەربىر ئەخمەق ئۆزىنى باسالماس.

C’est la gloire d’un homme que de s’abstenir des contestations, mais chaque fou s’y engage.

4 ھۇرۇن ئادەم قىشتا يەر ھەيدىمەس؛ يىغىم ۋاقتىدا يوقلۇقتا قېلىپ ئاشلىق تىلەر.

À cause de l’hiver, le paresseux ne laboure pas; lors de la moisson, il mendiera et n’aura rien.

5 كىشىنىڭ كۆڭلىدىكى ئوي-نىيەتلىرى چوڭقۇر سۇغا ئوخشاشتۇر؛ يورۇتۇلغان ئادەم ئۇلارنى تارتىپ ئالالايدۇ.

Le conseil dans le cœur d’un homme est une eau profonde, et l’homme intelligent y puise.

6 ئۆزىنى سادىق دەيدىغانلار كۆپتۇر؛ بىراق ئىشەنچلىك بىر ئادەمنى كىم تاپالىسۇن؟

Nombre d’hommes proclament chacun sa bonté; mais un homme fidèle, qui le trouvera?

7 ھەققانىي ئادەم دىيانەتلىك يولدا ماڭار؛ ئۇنىڭ پەرزەنتلىرىگە بەخت-بەرىكەت قالدۇرۇلار!

Le juste marche dans son intégrité; heureux ses fils après lui!

8 پادىشاھ ئادالەت تەختىدە ئولتۇرغاندا، ھەممە يامانلىقنى كۆزى بىلەن قوغلايدۇ.

Le roi siège sur le trône du jugement; il dissipe tout mal par son regard.

9 كىم ئۆزىنى گۇناھدىن تازىلاندىم، ۋىجدانىم پاكلاندى، دېيەلەيدۇ؟

Qui dira: J’ai purifié mon cœur, je suis net de mon péché?

10 ئىككى خىل تارازا تېشى، ئىككى خىل كۈرە ئىشلىتىش، ئوخشاشلا پەرۋەردىگارغا يىرگىنچلىكتۇر.

Poids et poids, épha et épha, sont tous deux en abomination à l’Éternel.

11 ھەتتا بالا ئۆز خىسلىتى بىلەن بىلىنەر؛ ئۇنىڭ قىلغانلىرىنىڭ پاك، دۇرۇس ياكى ئەمەسلىكى ھەرىكەتلىرىدىن كۆرۈنۈپ تۇرار.

Même un jeune garçon se fait connaître par ses actions, si sa conduite est pure et si elle est droite.

12 كۆرىدىغان كۆزنى، ئاڭلايدىغان قۇلاقنى، ھەر ئىككىسىنى پەرۋەردىگار ياراتتى.

Et l’oreille qui entend et l’œil qui voit, l’Éternel les a faits tous les deux.

13 ئۇيقۇغا ئامراق بولما، نامراتلىققا ئۇچرايسەن؛ كۆزۈڭنى ئېچىپ ئويغاق بول، نېنىڭ مول بولار.

N’aime pas le sommeil, de peur que tu ne deviennes pauvre; ouvre tes yeux, [et] rassasie-toi de pain.

14 خېرىدار مال ئالغاندا: «ناچار ئىكەن، ناچار ئىكەن!» دەپ قاقشايدۇ؛ ئېلىپ كەتكەندىن كېيىن [«ئېسىل نەرسە، ئەرزان ئالدىم» دەپ] ماختىنىدۇ.

Mauvais, mauvais! dit l’acheteur; puis il s’en va et se vante.

15 ئالتۇن بار، لەئەل-ياقۇتلارمۇ كۆپتۇر؛ بىراق بىلىمنى بېغىشلىغان لەۋلەر نېمىدېگەن قىممەتلىك گۆھەردۇر!

Il y a de l’or et beaucoup de rubis; mais les lèvres de la connaissance sont un vase précieux.

16 ياتقا كېپىل بولغان كىشىدىن قەرزگە تونىنى تۇتۇپ ئالغىن؛ يات خوتۇنغا كاپالەت بەرگەن كىشىدىن كاپالەت پۇلى ئال.

Prends son vêtement, car il a cautionné autrui; et prends de lui un gage, à cause des étrangers.

17 ئالداپ ئېرىشكەن تاماق تاتلىقتۇر؛ كېيىن، ئۇنىڭ يېگىنى شېغىل بولار.

Le pain du mensonge est agréable à l’homme; mais ensuite, sa bouche est pleine de gravier.

18 پىلانلار مەسلىھەت بىلەن بېكىتىلەر؛ پىشقان كۆرسەتمە بىلەن جەڭ قىلغىن.

Les plans s’affermissent par le conseil; et fais la guerre avec prudence.

19 گەپ توشۇغۇچى سىرلارنى ئاشكارىلار؛ شۇڭا ۋالاقتەككۈر بىلەن ئارىلاشما.

Qui va rapportant révèle le secret; aussi ne te mêle pas avec le bavard.

20 كىمكى ئاتا-ئانىسىنى ھاقارەت قىلسا، ئۇنىڭ چىرىغى زۇلمەت قاراڭغۇسىدا ئۆچەر!

Qui maudit son père et sa mère, – sa lampe s’éteindra au sein des ténèbres.

21 تېز ئېرىشكەن مىراس ھامان بەرىكەتلىك بولماس.

L’héritage acquis avec hâte au commencement, ne sera pas béni à la fin.

22 يامانلىققا يامانلىق قايتۇراي دېمە؛ پەرۋەردىگارغا تايىنىپ كۈت، ئۇ دەردىڭگە يېتەر.

Ne dis point: Je rendrai le mal. Attends-toi à l’Éternel, et il te sauvera.

23 ئىككى خىل تارازا تېشى پەرۋەردىگارغا يىرگىنچلىكتۇر؛ ساختا ئۆلچەم قەتئىي يارىماس.

Poids et poids est en abomination à l’Éternel, et la fausse balance n’est pas une chose bonne.

24 ئىنساننىڭ ھاياتلىق قەدەملىرىنى پەرۋەردىگار بەلگىلەيدۇ؛ ئۇنداقتا ئىنسان ئۆز مۇساپىسىنى نەدىن بىلسۇن؟

Les pas de l’homme viennent de l’Éternel; et comment un homme comprendrait-il sa propre voie?

25 بىر نەرسىسىنى يېنىكلىك بىلەن «[خۇداغا] ئاتالغان!» دەپ ۋەدە بېرىش، قەسەملەردىن كېيىن ئىككىلىنىپ قايتا ئويلىنىش، ئۆز جېنىنى قىلتاققا چۈشۈرگەنگە باراۋەر.

C’est un piège pour l’homme que de dire précipitamment: Chose sainte! – et, après des vœux, d’examiner.

26 دانا پادىشاھ يامانلارنى توپاننى سورۇغاندەك سورۇۋېتىدۇ، خامان تەپكەندەك تۇلۇق بىلەن يانجىۋېتەر.

Un roi sage disperse les méchants, et ramène sur eux la roue.

27 ئادەمنىڭ روھ-ۋىجدانى ــ پەرۋەردىگارنىڭ چىرىغىدۇر، ئۇ قەلبنىڭ ھەربىر تەگلىرىنى تەكشۈرۈپ پەرق ئېتەر.

L’esprit de l’homme est une lampe de l’Éternel; il sonde toutes les profondeurs du cœur.

28 مېھىر-شەپقەت ۋە ھەقىقەت پادىشاھنى ساقلايدۇ؛ ئۇ مېھىر-شەپقەت بىلەنلا ئۆز تەختىنى مۇستەھكەملەيدۇ.

La bonté et la vérité préservent le roi, et il soutient son trône par la bonté.

29 ياش يىگىتلەرنىڭ قاۋۇللۇقى ئۇلارنىڭ پەخرىدۇر؛ قېرىلارنىڭ ئىززىتى ئاق چاچلىرىدۇر.

L’ornement des jeunes gens, c’est leur force; et la gloire des vieillards, ce sont les cheveux blancs.

30 تەربىيە يارىلىرى يامانلىقنى تازىلاپ چىقىرار، تاياق ئىزلىرى ئىچ-باغىرنى تازا قىلار.

Les meurtrissures [et] les plaies nettoient le mal, et les coups, les profondeurs de l’âme.