ماتتا 5

1 مۇشۇ توپ-توپ ئادەملەرنى كۆرۈپ ئۇ بىر تاغقا چىقتى؛ ئۇ ئۇ يەردە ئولتۇرغىنىدا، مۇخلىسلىرى ئۇنىڭ يېنىغا كەلدى.

Thlang kqeng ce a huh awh, tlang na kai nawh ngawi hy, cawh a hubatkhqi ce a venna law uhy.

2 ئۇ ئاغزىنى ئېچىپ ئۇلارغا تەلىم بېرىشكە باشلىدى: ــ

Cekcoengawh a hubatkhqi ce vemyihna cawngpyi khqi hy:

3 مۇبارەك، روھتا نامرات بولغانلار! چۈنكى ئەرش پادىشاھلىقى ئۇلارغا تەۋەدۇر.

Kawlung ak khawdeng thlangkhqi taw ami zoseen hy, kawtih khan qam taw a mingmih a koe ni.

4 مۇبارەك، پىغان چەككەنلەر! چۈنكى ئۇلار تەسەللى تاپىدۇ.

Kawset ing ak kokhqi taw ami zoseen hy, kawtih a mingngaih qep kaw.

5 مۇبارەك، ياۋاش-مۆمىنلەر! چۈنكى ئۇلار يەر يۈزىگە مىراسخوردۇر.

Kaw ak dungkhqi taw ami zoseen hy, kawtih khawmdek qo pang kawm uh.

6 مۇبارەك، ھەققانىيلىققا ئاچ ۋە تەشنالار! چۈنكى ئۇلار تولۇق تويۇنىدۇ.

Dyngnaak ce buh a myihna cawi nawh tui a myihna ak hoetkhqi taw ami zoseen hy, kawtih amik phoen phyi kaw.

7 مۇبارەك، رەھىمدىللار! چۈنكى ئۇلار رەھىم كۆرىدۇ.

Thlang qeenkhaw ak ngaikhqi taw ami zoseen hy, kawtih qeennaak ce hu lawt kawm uh.

8 مۇبارەك، قەلبى پاك بولغانلار! چۈنكى ئۇلار خۇدانى كۆرىدۇ.

Kawlung ak ciimkhqi taw ami zoseen hy, kawtih Khawsa ce hu kawm uh.

9 مۇبارەك، تىنچلىق تەرەپدارلىرى! چۈنكى ئۇلار خۇدانىڭ پەرزەنتلىرى دەپ ئاتىلىدۇ.

Qoepnaak ak saikhqi taw ami zoseen hy, kawtih Khawsa cakhqi tinawh khy kawm uh.

10 مۇبارەك، ھەققانىيلىق يولىدا زىيانكەشلىككە ئۇچرىغانلار! چۈنكى ئەرش پادىشاھلىقى ئۇلارغا تەۋەدۇر.

Dyngnaak awh thekhanaak ak zawkkhqi taw ami zoseen hy, kawtih khawk khan taw a mingmih a koe ni.

11 مۇبارەك، مەن ئۈچۈن باشقىلارنىڭ ھاقارەت، زىيانكەشلىك ۋە ھەرتۈرلۈك تۆھمىتىگە ئۇچرىساڭلار؛

Thlangkhqi ing kai ak camawh ni phep khqi uhy, ni thekha nak khqi uhy, amak thym na awihche soepkep ing ani zyih khqi awh ce nami zoseen hy.

12 شاد-خۇرام بولۇپ يايراڭلار! چۈنكى ئەرشلەردە كاتتا ئىنئام سىلەر ئۈچۈن ساقلانماقتا؛ چۈنكى سىلەردىن ئىلگىرىكى پەيغەمبەرلەرگىمۇ ئۇلار مۇشۇنداق زىيانكەشلىكلەرنى قىلغان.

Ym u nawhtaw namik kawzeel sak uh, Ikawtih nangmih aham khawkkhan awh kutdo ak bau soeih awm hy, cemyihna ni nangmih nami awm hlan awhkaw tawnghakhqi awm a mina thekhanaak hawhy.

13 سىلەر يەر يۈزىدىكى تۇزدۇرسىلەر. ھالبۇكى، ئەگەر تۇز ئۆز تەمىنى يوقاتسا، ئۇنىڭغا قايتىدىن تۇز تەمىنى قانداقمۇ كىرگۈزگىلى بولىدۇ؟ ئۇ چاغدا، ئۇ ھېچنېمىگە يارىماس بولۇپ، تاشلىنىپ كىشىلەرنىڭ ئايىغى ئاستىدا دەسسىلىشتىن باشقا ھېچ ئىشقا يارىمايدۇ.

Nangmih taw khawmdek ci na awm u hyk ti. Cehlai ci ing a paih hawh awhtaw ikawmyihna a alnaak voel kaw? khawng nawh thlang ngawh khaw ing leh aham doeng kaataw, kawna awm phu am ta voel hy.

14 سىلەر دۇنيانىڭ نۇرىدۇرسىلەر. تاغ ئۈستىگە سېلىنغان شەھەر يوشۇرۇنالمايدۇ.

Nangmih taw khawmdek vangnaak na awm uhyk ti. Tlang awhkhaw ak awm taw ikaw ingawm am chungdah thai hy.

15 ھېچكىم چىراغنى يېقىپ قويۇپ، ئۈستىگە سېۋەتنى كۆمتۈرۈپ قويماس، بەلكى چىراغداننىڭ ئۈستىگە قويىدۇ؛ بۇنىڭ بىلەن، ئۇ ئۆي ئىچىدىكى ھەممە ئادەملەرگە يورۇقلۇق بېرىدۇ.

Thlang ing mai a vang awh, dawn ing am myk nawh, maihvang ami taaknaak khawi awh ni ami taak, cawh ni ipkhui awhkaw ak awmkhqi boeih ce ak coei.

16 شۇ تەرىقىدە، سىلەر نۇرۇڭلارنى ئىنسانلار ئالدىدا شۇنداق چاقنىتىڭلاركى، ئۇلار ياخشى ئەمەللىرىڭلارنى كۆرۈپ، ئەرشتىكى ئاتاڭلارنى ئۇلۇغلىسۇن.

Cemih lawtna, nangmih a them leek sai ce thlang ing a huh awh khawkkhan nakaw ak awm nangmih a Pa ce ami kyihcahnaak thai kaw, nami vangnaak ce thlang amik huh awh vang lah seh.

17 مېنى تەۋرات قانۇنىنى ياكى پەيغەمبەرلەرنىڭ يازغانلىرىنى بىكار قىلغىلى كەلدى، دەپ ئويلاپ قالماڭلار. مەن ئۇلارنى بىكار قىلغىلى ئەمەس، بەلكى ئەمەلگە ئاشۇرغىلى كەلدىم.

Anaa awi aw am awh tawnghakhqik awi hqe aham kai ve law hy tinawh koeh poek uh; hqe aham am law nyng ak soep sak hamna ni ka law.

18 چۈنكى مەن سىلەرگە شۇنى بەرھەق ئېيتىپ قويايكى، ئاسمان-زېمىن يوقىمىغۇچە، ئۇنىڭدا پۈتۈلگەنلەر ئەمەلگە ئاشۇرۇلمىغۇچە تەۋراتتىكى «يود» بىر ھەرپ، ھەتتا بىرەر چېكىتمۇ بىكار قىلىنمايدۇ.

Awitak ka nik kqawn peek khqi, khawmdek ingkaw khan ang khum hlan dy, anaa awi awhkaw a dek pynoet ca awm, calung pynoet ca awm ik-oeih soepkep a cup hlan dy taw am qeng tikaw.

19 شۇ سەۋەبتىن، تەۋرات قانۇنىنىڭ ئەقىدىلىرىگە، ھەتتا ئۇنىڭ ئەڭ كىچىكلىرىدىن بىرىنى بىكار قىلىپ، ۋە باشقىلارغا شۇنداق قىلىشنى ئۆگىتىدىغان ھەركىم ئەرش پادىشاھلىقىدا ئەڭ كىچىك ھېسابلىنىدۇ. ئەمما ئەكسىچە، تەۋرات قانۇنى ئەقىدىلىرىگە ئەمەل قىلغانلار ۋە باشقىلارغا شۇنداق قىلىشنى ئۆگەتكۈچىلەر بولسا ئەرش پادىشاھلىقىدا ئۇلۇغ ھېسابلىنىدۇ.

A u ingawm vawhkaw awipeek ak zawi cakhqi ak khui awhkaw pynoet ce eek nawh thlak chang awm eek lawt aham am cuuk awhtaw anih ce khawkkhan awh ak zawi soeih na awm kaw, cehlai a u ingawm vemyihkhqi boeih ve hquut nawh thlak chang awm a cawngpyi awhtaw anih ce khawk khan awh ak bau soeih na awm kaw.

20 چۈنكى مەن سىلەرگە شۇنى ئېيتىپ قويايكى، ھەققانىيلىقىڭلار تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەرنىڭكىدىن ئاشمىسا، ئەرش پادىشاھلىقىغا ھېچقاچان كىرەلمەيسىلەر.

Ka nik kqawn peek khqi, nangmih ama dyngnaak ing Farasikhqi ingkaw caqeekungkhqi a dyngnaak ce ama poe voelh awhtaw khawkkhan awh am lut thai ti kawp uk ti.

21 بۇرۇنقىلارغا «قاتىللىق قىلما، قاتىللىق قىلغان ھەرقانداق ئادەم سوراققا تارتىلىدۇ» دەپ بۇيرۇلغانلىقىنى ئاڭلىغانسىلەر.

“Syn awh, thlang koeh him, u awm thlang ak him taw awidengnaak kqih awm ce hu kaw,” tinawh ami nak kqawn ce za hawh u hyk ti.

22 بىراق مەن ئۆزۈم شۇنى سىلەرگە ئېيتىپ قويايكى، ئۆز قېرىندىشىغا بىكاردىن-بىكار ئاچچىقلانغانلارنىڭ ھەربىرىمۇ سوراققا تارتىلىدۇ. ئۆز قېرىندىشىنى «ئەخمەق» دەپ تىللىغان ھەركىم ئالىي كېڭەشمىدە سوراققا تارتىلىدۇ؛ ئەمما قېرىنداشلىرىنى «تەلۋە» دەپ ھاقارەتلىگەن ھەركىم دوزاخنىڭ ئوتىغا لايىق بولىدۇ. (Geenna g1067)

Cehlai, ka nik kqawn peek khqi, a u awm a koeinaaa ak khan awh kaw ak so taw awidengnaak ce hu kaw. A u awm a koeinaa ce “Thlak zoe” ak tinaak taw Sanhedrin awh awidengna awm kaw. A u awm thlang ce, 'thlak qaw!' ak tinaak taw hell mai kqih awm ce zawk kaw. (Geenna g1067)

23 شۇنىڭ ئۈچۈن، سەن قۇربانگاھ ئالدىغا كېلىپ [خۇداغا] ھەدىيە ئاتىماقچى بولغىنىڭدا، قېرىندىشىڭنىڭ سېنىڭدىن ئاغرىنغان يېرى بارلىقى يادىڭغا كەلسە،

Cedawngawh bawkthang awh ik-oeih pek aham nami law pyi awh na koeinaa ing nak khan awh ak kaw am law hy tice na sim awhtaw,

24 ھەدىيەڭنى قۇربانگاھ ئالدىغا قويۇپ تۇرۇپ، ئاۋۋال قېرىندىشىڭ بىلەن يارىشىۋال، ئاندىن كېلىپ ھەدىيەڭنى ئاتا.

bawkthang a haiawh na themkhqi ce cehta nawh hlat cang. Na koeinaa ingqawi qoepnaak ce na sai coengawh cet nawhtaw na them ce pe kawp ti.

25 ئەگەر ئۈستۈڭدىن دەۋا قىلماقچى بولغان بىرسى بولسا، ئۇنىڭ بىلەن بىرگە يولدا بولغىنىڭدا ئۇنىڭ بىلەن تېزدىن يارىشىپ، دوست بولغىن. بولمىسا، ئۇ سېنى سوراقچىغا، سوراقچى بولسا گۇندىپايغا تاپشۇرىدۇ، سەن زىندانغا سولىتىۋېتىلىسەن.

Awidengnaak awh taza anik cawikung na qaal ingqawi lam nani ceh haih tloek awh ang tawnnna qoepnaak sai. Cemyih am awhtaw na qaal ing nang ce awidengnaak kung na a ni khyn coengawh awidengkung ing nang ce boei a venawh ni pe patoe kaw, anih ing nang ce thawngim na nik thla kaw.

26 مەن ساڭا شۇنى بەرھەق ئېيتىپ قويايكى، [قەرزىڭنىڭ] ئەڭ ئاخىرقى بىر تىيىنىنىمۇ قويماي تۆلىمىگۈچە، شۇ يەردىن چىقالمايسەن.

Awitak ka nik kqawn peek khqi, laiba a boeih dy na sah hlan khui taw thawngim awhkawng am loet kawp ti.

27 سىلەر «زىنا قىلماڭلار» دەپ بۇيرۇلغانلىقىنى ئاڭلىغانسىلەر.

“Na samphaih aham am awm hy”, tinawh amik kqawn awi ce za hawh uhyk ti.

28 بىراق مەن ئۆزۈم شۇنى سىلەرگە ئېيتىپ قويايكى، بىرەر ئايالغا شەھۋانىي نىيەت بىلەن قارىغان كىشى كۆڭلىدە ئۇ ئايال بىلەن ئاللىقاچان زىنا قىلغان بولىدۇ.

Cehlai, ka nik kqawn peek khqi, u ingawm nu pynoet ce hyynaak mik ing a toek awhtaw, ak kawlung khuiawh cawhkaw nu ak khan awh ce samphaih hawh hy.

29 ئەگەر ئەمدى ئوڭ كۆزۈڭ سېنى گۇناھقا ئازدۇرسا، ئۇنى ئويۇپ تاشلىۋەت. چۈنكى پۈتۈن بەدىنىڭنىڭ دوزاخقا تاشلانغىنىدىن كۆرە، بەدىنىڭدىكى بىر ئەزايىڭ يوق قىلىنغىنى كۆپ ئەۋزەل. (Geenna g1067)

Nak tang mik ing a ni thawlh sak awhtaw, koeih nawh khawng; na pum boeih ing hell khuina nang tlaak anglakawh na pum awh ik-oeih pynoet na taal ce nep bet hy. (Geenna g1067)

30 ئەگەر ئوڭ قولۇڭ سېنى گۇناھقا ئازدۇرسا، ئۇنى كېسىپ تاشلىۋەت. چۈنكى پۈتۈن بەدىنىڭنىڭ دوزاخقا تاشلانغىنىدىن كۆرە، بەدىنىڭدىكى بىر ئەزايىڭ يوق قىلىنغىنى كۆپ ئەۋزەل. (Geenna g1067)

Nak tangkut ing a ni thawlh sak awhtaw tlyk boet nawh khawng. Na pum awhkaw ik-oeih pynoet na taal ce nep bet hy. (Geenna g1067)

31 يەنە: ــ «كىمدىكىم ئايالىنى تالاق قىلسا، ئۇنىڭغا تالاق خېتىنى بەرسۇن» دەپمۇ بۇيرۇلغان.

“U ingawm a zu ce a ma awhtaw, zu manaak ca ce pe seh” tinawh amik kqawn awi ce a na awm hawh hy.

32 بىراق مەن ئۆزۈم شۇنى سىلەرگە ئېيتىپ قويايكى، كىمدىكىم ئۆز ئايالىنىڭ بۇزۇقلۇق قىلمىشىدىن باشقا [ھەرقانداق ئىشنى باھانە قىلىپ] ئۇنى تالاق قىلسا، ئەمدى ئۇنى زىناغا تۇتۇپ بەرگەن بولىدۇ؛ تالاق قىلىنغان ئايالنى ئەمرىگە ئالغان كىشىمۇ زىنا قىلغان بولىدۇ.

Cehlai ka nik kqawn peek khqi, a va ak khan awh a thawlh awh ti kaana, u ingawm a zu ce a ma awhtaw a zu ce samphaih sak hy, cekcoengawh u ingawm thlang a zu ma ak zu naak taw samphaih na awm hy.

33 سىلەر يەنە بۇرۇنقىلارغا «قەسىمىڭدىن يانما، پەرۋەردىگارغا قىلغان قەسىمىڭگە ئەمەل قىل» دەپ بۇيرۇلغانلىقىنى ئاڭلىغانسىلەر.

Cekcoeng bai awh, 'nak awisa ce koeh hqe, Bawipa venawh nak awisa ce cup sak lah', tinawh syn awh ami nak kqawn awm za hawh u hyk ti.

34 بىراق مەن ئۆزۈم شۇنى سىلەرگە ئېيتىپ قويايكى، قەتئىي قەسەم قىلماڭلار؛ ئەرشنى تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلماڭلار، چۈنكى ئەرش خۇدانىڭ تەختىدۇر؛

Cehlai, ka nik kqawn peek khqi, awi koeh sa qoe qoe uh: khawkkhan phoei nawh awi koeh sa, kawtih khawkkhan taw Khawsa a ngawihdoelh ni;

35 ياكى يەرنى تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلماڭلار، چۈنكى يەر يۈزى خۇدانىڭ تەختىپەرىدۇر. يېرۇسالېمنى تىلغا ئېلىپمۇ قەسەم قىلماڭلار، چۈنكى ئۇ يەر ئۇلۇغ پادىشاھنىڭ شەھىرىدۇر.

khawmdek awm phoei unawh awi koeh sa uh, kawtih khawmdek awm a khaw a soengnaak ni; Jerusalem awm phoei unawh awi koeh sa uh, kawtih Jerusalem taw sangpahrang boei a khawk bau ni.

36 ھەتتا ئۆز بېشىڭلارنى تىلغا ئېلىپمۇ قەسەم قىلماڭلار، چۈنكى سىلەرنىڭ چېچىڭلارنىڭ بىر تېلىنىمۇ ئاق ياكى قارا رەڭگە ئۆزگەرتىش قولۇڭلاردىن كەلمەيدۇ.

Nami lu phoei unawh awi koeh sa uh, kawtih na lu awhkaw na lumsam pynoet ca awm am baawk, am lee sak thai hyk ti.

37 پەقەت دېگىنىڭلار «بولىدۇ»، «بولىدۇ»، ياكى «ياق، ياق، بولمايدۇ» بولسۇن. بۇنىڭدىن زىيادىسى رەزىل بولغۇچىدىن كېلىدۇ.

Ak thym ce 'thym hy' ti unawh taw amak thym ce 'am thym hy' ti mai uh; ve ak khan awh awi ak law bai taw them amak leek hawh ni.

38 سىلەر «كۆزگە كۆز، چىشقا چىش» دەپ بۇيرۇلغىنىنى ئاڭلىغانسىلەر.

'Mik ang zyng awh mik, haa ang zyng awh haa', tinawh awi amik nak kqawn awm za hawh u hyk ti.

39 بىراق مەن ئۆزۈم شۇنى سىلەرگە ئېيتىپ قويايكى، ئەسكى بىلەن تەڭ بولماڭلار. كىمدەكىم ئوڭ مەڭزىڭگە ئۇرسا، سول مەڭزىڭنىمۇ تۇتۇپ بەر؛

Cehlai ka nik kqawn peek khqi, thlakche ce koeh oelh uh. Nak tang ben na beeng awh thlang ing anik beih awhtaw ak chang ben na beeng ce awm dun pe.

40 ۋە بىرسى ئۈستۈڭدىن دەۋا قىلىپ، كۆڭلىكىڭنى ئالماقچى بولسا، چاپىنىڭنىمۇ بەر.

Thlang ing na angki ce lawh aham a ngaih a dawngawh awi a ni oelh awhtaw, hi awm peek sih mai.

41 بىرسى ساڭا [يۈك-تاقىنى يۈدكۈزۈپ] مىڭ قەدەم يول يۈرۈشكە زورلىسا، ئۇنىڭ بىلەن ئىككى مىڭ قەدەم ماڭ.

Thlang ing meng oet a ni qyt ngah ngah awhtaw meng hih dy awh thak.

42 بىرسى سەندىن تىلىسە، ئۇنىڭغا بەر. بىرسى سەندىن ئۆتنە-يېرىم قىلماقچى بولسا، ئۇنىڭغا بوينۇڭنى تولغىما.

Thlang ing ik-oeih a thoeh awhtaw pe mai, na venawh ik-oeih pu aham ak law ce koeh hawi taak.

43 سىلەر «قوشناڭنى سۆيگىن، دۈشمىنىڭگە نەپرەتلەن» دەپ ئېيتىلغاننى ئاڭلىغان.

“Na imceng ce lungna nawhtaw na qaal cetaw sawh na,” tinawh qee hyt awi ak awm ce zahawh u hyk ti.

44 بىراق مەن ئۆزۈم شۇنى سىلەرگە ئېيتىپ قويايكى، سىلەرگە دۈشمەنلىك بولغانلارغا مېھىر-مۇھەببەت كۆرسىتىڭلار، سىلەردىن نەپرەتلەنگەنلەرگە ياخشىلىق قىلىڭلار، سىلەرگە زىيانكەشلىك قىلغانلارغا دۇئا قىلىڭلار.

Cehlai ka nik kqawn peek khqi, nami qaal ce lung law na uh, nangmih awihche ing anik zyi thlangkhqi ce zoseenaak pe law uh; nangmih anik sawhnaakkhqi aham them leek sai law pe uh,

45 شۇنداق قىلغاندا، ئەرشتىكى ئاتاڭلارنىڭ پەرزەنتلىرىدىن بولىسىلەر. چۈنكى ئۇ قۇياشىنىڭ نۇرىنى ياخشىلارغىمۇ ۋە يامانلارغىمۇ چۈشۈرىدۇ، يامغۇرنىمۇ ھەققانىيلارغىمۇ، ھەققانىيەتسىزلەرگىمۇ ياغدۇرىدۇ.

cawh ni khawk khan awh ak awm nangmih a Pa a cakhqi na nami awm hly. Anih ingtaw thlakche ingkaw thlakleek ak khan awh khaw ang myih na law sak nawh, thlakdyng ingkaw thlakthawlh ak khan awh awm khaw ang myih na aa sak hy.

46 ئەگەر سىلەر ئۆزۈڭلارغا مۇھەببەت كۆرسەتكەنلەرگىلا مېھىر-مۇھەببەت كۆرسەتسەڭلار، بۇنىڭ قانداقمۇ ئىنئامغا ئېرىشكۈچىلىكى بولسۇن؟ ھەتتا باجگىرلارمۇ شۇنداق قىلىۋاتمامدۇ؟

Nangmih anik lungnaakkhqi doeng nami lungnaak mantaw ikaw kutdo nu nami huh kaw? Mangmu ak cawikhqi ingza cemyihce am sai lawt uhy na ti nawh nu?

47 ئەگەر سىلەر پەقەت قېرىنداشلىرىڭلار بىلەنلا سالام-سەھەت قىلىشساڭلار، بۇنىڭ نېمە پەزىلىتى بار؟ ھەتتا يات ئەللىكلەرمۇ شۇنداق قىلىدىغۇ!

Na koeinaa doeng na ym mantaw, thlak chang anglakawh na leeknaak bet ikaw a awm? Lukih thlangkhqi ingza cemyih ce am sai uhy na ti nawh nu?

48 شۇڭا، ئەرشتىكى ئاتاڭلار مۇكەممەل بولغىنىدەك، سىلەرمۇ مۇكەممەل بولۇڭلار.

Khawkkhan nakaw ak awm nangmih a Pa a soep lawt a myihna nangmih awm soep lawt lah uh.

The Sermon on the Mount