< ماتتا 22 >

ئەيسا ئۇلارغا يەنە تەمسىللەر بىلەن مۇنداق دېدى: 1
Então Jesus contou outras parábolas aos líderes dos judeus para ilustrar o que acontece Formatted [com as pessoas que não O aceitam como o rei que Deus prometeu mandar]. Segue/Esta é uma delas:
ئەرش پادىشاھلىقى خۇددى ئۆز ئوغلى ئۈچۈن توي زىياپىتىنى تەييارلىغان بىر پادىشاھقا ئوخشايدۇ. 2
“[Deus é como] um rei [que disse aos seus servos para] fazerem uma festa de casamento para o filho dele.
ئۇ چاكارلىرىنى توي زىياپىتىگە تەكلىپ قىلىنغانلارنى چاقىرىشقا ئەۋەتىپتۇ، لېكىن ئۇلار كېلىشكە ئۇنىماپتۇ. 3
Então este rei mandou seus servos dizerem às pessoas que tinham sido convidadas {que ele tinha convidado} que deviam vir à festa de casamento. [Esses servos fizeram isso]. Porém as pessoas não quiseram vir [a essa festa].
ئۇ يەنە باشقا چاكارلىرىنى ئەۋەتىپ، ئۇلارغا تاپىلاپ: «چاقىرىلغانلارغا: ــ مانا، مەن زىياپىتىمنى تەييار قىلدىم؛ مېنىڭ تورپاقلىرىم، بورداق ماللىرىم سويۇلدى، ھەممە نەرسە تەييار. زىياپەتكە مەرھەمەت قىلغاي، دەيدۇ، دەپ ئېيتىڭلار، ــ دەپتۇ. 4
Então ele enviou outros servos [dizerem novamente às pessoas que ele tinha convidou que deviam vir à festa]. Ele disse [a esses servos]: ‘Digam às pessoas que foram convidadas {que eu convidei} [para virem à festa: ] ‘É assim que o rei diz para vocês: ‘Estou dizendo a vocês que eu preparei o banquete, os bois e os bezerros gordos foram mortos/abatidos {eu matei/abati e cozinhei (assei) os bois e os bezerros gordos}. Tudo está pronto [para a festa começar]. Venham à festa de casamento [agora]!’’
بىراق ئۇلار تەكلىپىنى ئېتىبارغا ئالماي، بىرسى ئېتىزلىقىغا كەتسە، يەنە بىرى سودىسىغا كېتىپتۇ. 5
[Quando os servos disseram isso a eles], esses convidados não se importaram [com o que os servos disseram. Em vez de se importarem com aquilo que ouviram], alguns deles foram aos seus próprios campos. Outros foram aos seus lugares de negócios/suas empresas.
قالغانلىرى بولسا [پادىشاھنىڭ] چاكارلىرىنى تۇتۇۋېلىپ، خورلاپ ئۆلتۈرۈۋېتىپتۇ. 6
Os outros agarraram os servos, trataram-nos mal e mataram-nos.
پادىشاھ بۇنى ئاڭلاپ قاتتىق غەزەپلىنىپ، ئەسكەرلىرىنى چىقىرىپ، ئۇ قاتىللارنى يوقىتىپ، ئۇلارنىڭ شەھىرىگە ئوت قويۇۋېتىپتۇ. 7
[Quando o rei ouviu o que tinha acontecido], ele ficou furioso. Como resultado ele mandou que seus soldados fossem e matassem esses assassinos e queimassem as cidades deles.
ئاندىن ئۇ چاكارلىرىغا: «توي زىياپىتى تەييار بولدى، لېكىن چاقىرىلغانلار [مېھمانلىققا] مۇناسىپ كەلمىدى. 8
[Depois que os soldados dele fizeram isso], ele disse aos seus outros servos: ‘Eu preparei a festa de casamento, mas as pessoas que foram convidadas {que eu convidei} não merecem [vir a ela, porque] ––[rejeitaram meu convite/não pensaram que eu as honrei ao convidá-las.]
ئەمدى سىلەر ئاچا يوللارغا بېرىپ، ئۇدۇل كەلگەن ئادەملەرنىڭ ھەممىسىنى توي زىياپىتىگە تەكلىپ قىلىڭلار» دەپتۇ. 9
Por isso, vão às praças das ruas principais e digam a qualquer um que encontrarem que eles devem vir à festa de casamento.
بۇنىڭ بىلەن چاكارلار يوللارغا چىقىپ، ياخشى بولسۇن، يامان بولسۇن، ئۇدۇل كەلگەنلىكى ئادەملەرنىڭ ھەممىسىنى يىغىپ ئەكەپتۇ. توي سورۇنى مېھمانلار بىلەن لىق تولۇپتۇ. 10
Então esses servos foram ali e reuniram todos os que viram [que queriam ir a essa] festa. Reuniram tanto aqueles que os outros consideravam maus como aqueles que os outros consideravam bons no salão onde a festa de casamento se realiza. O salão ficou cheio {Essas pessoas encheram o salão}.
پادىشاھ مېھمانلار بىلەن كۆرۈشكىلى كىرگەندە، ئۇ يەردە زىياپەت كىيىمى كىيمىگەن بىر كىشىنى كۆرۈپتۇ. 11
Mas quando o rei entrou [no salão] para ver os convidados que estavam ali, viu um que Formatted não usou a roupa [que os servos dele deram aos convidados para usarem] na festa de casamento.
پادىشاھ ئۇنىڭدىن: «بۇرادەر، زىياپەت كىيىمى كىيمەي، بۇ يەرگە قانداق كىردىڭ؟» دەپ سوراپتۇ، بىراق ئۇ كىشى جاۋاب بېرەلمەي قاپتۇ. 12
O rei disse-lhe: ‘Amigo, ––você jamais devia ter entrado/como foi que você entrou? -ou–– [RHQ] neste salão, já que não está usando a roupa [que damos aos convidados para usarem] em uma festa de casamento!/?’ Esse homem não disse nada, [pois não sabia o que dizer].
پادىشاھ چاكارلىرىغا: «ئۇنى پۇت-قوللىرىدىن باغلاپ، تېشىدىكى قاراڭغۇلۇققا ئاچىقىپ تاشلاڭلار! ئۇ يەردە يىغا-زارلار كۆتۈرۈلىدۇ، چىشلىرىنى غۇچۇرلىتىدۇ» دەپتۇ. 13
Então o rei disse aos seus empregados: ‘Amarrem os pés e as mãos desse convidado e joguem-no fora, onde há escuridão total. As pessoas que estão lá choram, [porque sofrem] e rangem os dentes [porque estão com muita dor]”.
چۈنكى چاقىرىلغانلار كۆپ، لېكىن تاللانغانلار ئازدۇر. 14
[Então Jesus disse]: “[O ponto desta história é que Deus] convidou muitos [para virem a Ele], mas são poucos os que Ele escolheu [para estarem ali.]”.
بۇنىڭ بىلەن پەرىسىيلەر ئۇ يەردىن چىقىپ، قانداق قىلىپ ئۇنى ئۆز سۆزى بىلەن تۇزاققا چۈشۈرۈش ھەققىدە مەسلىھەتلەشتى. 15
Depois de Jesus dizer isso, os fariseus se reuniram para planejar como iam fazê-lo dizer algo que faria com que eles pudessem colocá-lo na prisão.
ئۇلار مۇخلىسلىرىنى ھېرودنىڭ تەرەپدارلىرى بىلەن بىللە ئۇنىڭ يېنىغا ئەۋەتىپ: ــ ئۇستاز، سىلىنى سەمىمىي ئادەم، كىشىلەرگە خۇدانىڭ يولىنى سادىقلىق بىلەن ئۆگىتىپ كېلىۋاتىدۇ ۋە ئادەملەرگە قەتئىي يۈز-خاتىرە قىلماي ھېچكىمگە يان باسمايدۇ، دەپ بىلىمىز. 16
Mandaram a Ele alguns dos seus próprios discípulos [que pensavam que os israelitas deviam pagar somente o imposto que as autoridades dos judeus requeriam que as pessoas pagassem]. Também enviaram alguns membros do partido que apoiava Herodes [que pensava que os israelitas só deviam pagar o imposto que o governo romano requeria das pessoas]. Eles disseram-lhe: “Mestre, sabemos que o senhor é honesto e que ensina verdadeiramente a palavra de Deus. Também sabemos que não se importa com o que qualquer outra pessoa diz a respeito do senhor, mesmo que seja uma pessoa importante que não goste do que diz. [IDM]
قېنى، قانداق ئويلايلا؟ [رىم ئىمپېراتورى] قەيسەرگە باج-سېلىق تاپشۇرۇش تەۋرات قانۇنىغا ئۇيغۇنمۇ-يوق؟ ــ دېيىشتى. 17
Portanto, diga-nos o que pensa [RHQ] [ser a resposta para esta pergunta]: É certo ou não nós pagarmos impostos ao governo romano?”
لېكىن ئەيسا ئۇلارنىڭ رەزىل نىيىتىنى بىلىپ: ــ ئەي ساختىپەزلەر، مېنى نېمىشقا سىنىماقچىسىلەر؟ 18
Mas Jesus sabia que na verdade eles eram maliciosos, [querendo que Ele dissesse algo que faria ou os judeus ou as autoridades romanas acusá-lo.] Por isso Ele respondeu-lhes: “Vocês –– são hipócritas/estão fingindo fazer uma pergunta legítima––, mas somente querem [RHQ] que eu diga algo pelo qual possam me prender.
قېنى، باجغا تاپشۇرۇلىدىغان بىر تەڭگە ماڭا كۆرسىتىڭلار، ــ دېدى. ئۇلار بىر دىنار پۇلىنى ئەكەلدى. 19
Mostrem-me a moeda romana [com a qual as pessoas pagam o imposto]”. Aí eles mostraram a Ele a moeda chamada denário.
ئۇ ئۇلاردىن: ــ بۇنىڭ ئۈستىدىكى سۈرەت ۋە نام-ئىسىم كىمنىڭ؟ ــ دەپ سورىدى. 20
Então Ele disse a eles: “De quem é a figura nela? E de quem é o nome gravado nela?”
قەيسەرنىڭ، ــ دەپ جاۋاب بەردى ئۇلار. ئۇ ئۇلارغا: ــ ئۇنداق بولسا، قەيسەرنىڭ ھەققىنى قەيسەرگە، خۇدانىڭ ھەققىنى خۇداغا تاپشۇرۇڭلار، ــ دېدى. 21
Responderam: “[Tem o retrato e o nome de] César, [o chefe do governo romano]”. Aí Ele disse a eles: “Pois paguem ao governo o que [requer] e deem a Deus o que Deus [requer]”.
ئۇلار بۇ سۆزنى ئاڭلاپ، ھەيران بولۇپ قېلىشتى-دە، ئۇنىڭ يېنىدىن كېتىپ قالدى. 22
Quando esses homens ouviram Jesus dizer isso, ficaram admirados [que a resposta dele não fizesse com que qualquer um pudesse acusá-lo]. Então deixaram Jesus e foram para outro lugar.
شۇ كۈنى، «ئۆلگەنلەر تىرىلمەيدۇ» دەيدىغان سادۇقىيلار ئۇنىڭ ئالدىغا كېلىپ قىستاپ سوئال قويدى: 23
Havia [uma seita dos judeus chamada] dos saduceus. Eles creem que os mortos não vivem novamente depois de morrerem. Naquele mesmo dia, alguns deles foram a Ele e fizeram- lhe uma pergunta.
ــ ئۇستاز، مۇسا [پەيغەمبەر تەۋراتتا]: «بىر كىشى پەرزەنتسىز ئۆلۈپ كەتسە، ئۇنىڭ ئاكا ياكى ئىنىسى تۇل يەڭگىسىنى ئەمرىگە ئېلىپ، قېرىندىشى ئۈچۈن نەسىل قالدۇرۇشى لازىم» دەپ تاپىلىغان. 24
[Para desacreditar a ideia de que os mortos fossem viver de novo], disseram a Ele: “Mestre, Moisés escreveu [nas Escrituras: ] ‘Se um homem [que é casado e] que não tem filhos morrer, o irmão dele deve casar-se com a viúva do morto para que os dois possam produzir uma criança. Então aquela criança [será considerada] descendente do homem que morreu [e este continuará a ter descendentes]’.
بۇرۇن ئارىمىزدا يەتتە ئاكا-ئۇكا بار ئىدى. چوڭى ئۆيلەنگەندىن كېيىن ئۆلۈپ كەتتى. پەرزەنت كۆرمىگەنلىكتىن، ئايالىنى ئىككىنچى قېرىندىشىنىڭ ئەمرىگە قالدۇردى. 25
[Pois], havia sete irmãos em uma família que vivia perto de nós. O irmão mais velho casou-se com alguém. Ele e sua mulher não tiveram filhos e ele morreu. Então o irmão [mais velho] do homem morto casou-se com aquela mulher. [Mas ele também morreu sem ter filho].
بىراق ئىككىنچىسىدىكى ئەھۋالمۇ ئۇنىڭكىگە ئوخشاش بولدى، ئاندىن بۇ ئىش ئۈچىنچىسىدە تاكى يەتتىنچى قېرىنداشقىچە ئوخشاش داۋاملاشتى. 26
A mesma coisa aconteceu com o segundo (etc.), até que os sete irmãos, um em seguida do outro, casaram-se com a mesma mulher.
ئاخىردا، ئۇ ئايالمۇ ئۆلۈپ كەتتى. 27
Por último, a viúva também morreu.
ئەمدى تىرىلىش كۈنىدە بۇ ئايال يەتتە ئاكا-ئۇكىنىڭ قايسىسىنىڭ ئايالى بولىدۇ؟ چۈنكى ئۇنى ھەممىسى ئەمرىگە ئالغان-دە! 28
Portanto, já que todos esses homens tinham sido casados com ela [e somente um deles serão esposo dela no lugar onde os mortos vão], quando as pessoas tornarem a viver, de quem o senhor acha que ela será esposa?”
ئەيسا ئۇلارغا مۇنداق جاۋاب بەردى: ــ سىلەر نە مۇقەددەس يازمىلارنى نە خۇدانىڭ قۇدرىتىنى بىلمىگەنلىكىڭلار ئۈچۈن ئازغانسىلەر. 29
Jesus respondeu-lhes: “Vocês certamente estão errados, [porque] não sabem o que eles escreveram nas Escrituras. Vocês também não conhecem o poder de Deus [para fazer com que as pessoas vivam de novo].
چۈنكى ئۆلۈمدىن تىرىلگەندە ئىنسانلار ئۆيلەنمەيدۇ، ئەرگە تەگمەيدۇ، بەلكى خۇدانىڭ ئەرشتىكى پەرىشتىلىرىگە ئوخشاش بولىدۇ. 30
A verdade é que [ela não será esposa de nenhum deles], pois quando Deus fizer todos os mortos viverem de novo, ninguém será casado com ninguém. Pelo contrário, as pessoas serão como os anjos no céu. [Eles não se casam].
ئەمدى ئۆلۈمدىن تىرىلىش مەسىلىسى ھەققىدە خۇدانىڭ سىلەرگە ئېيتقان: 31
Mas quanto às pessoas viverem de novo depois de morrerem, Deus disse algo para vocês. Com certeza vocês/Será que vocês não [RHQ] leram o Ele que disse. [Muito tempo depois que Abraão, Isaque e Jacó morreram, Deus disse a Moisés]:
«مەن ئىبراھىم، ئىسھاق ۋە ياقۇپلارنىڭ خۇداسىدۇرمەن!» دېگەن شۇ سۆزىنى ئوقۇمىدىڭلارمۇ؟ خۇدا ئۆلۈكلەرنىڭ ئەمەس، بەلكى تىرىكلەرنىڭ خۇداسىدۇر!». 32
‘Sou o Deus que Abraão [adora] e que Isaque [adora] e que Jacó adora’. [Abraão, Isaque e Jacó morreram muito tempo antes disso, porém Deus diz que eles ainda o louvam, e por isso sabemos que seus espíritos ainda vivem]! Deus certamente não é alguém que os mortos adoram! Ele é o Deus que os vivos adoram, [porque Ele mantém vivos os espíritos deles depois deles terem morrido/da morte deles]!”
بۇ سۆزنى ئاڭلىغان خەلق ئۇنىڭ تەلىمىدىن ھەيرانۇھەس قېلىشتى. 33
Quando as multidões de pessoas ouviram Jesus ensinar isso, ficaram maravilhadas.
پەرىسىيلەر ئۇنىڭ سادۇقىيلارنىڭ ئاغزىنى تۇۋاقلىغانلىقىنى ئاڭلاپ، بىر يەرگە جەم بولۇشتى. 34
Quando os fariseus ouviram que Jesus respondeu aos saduceus de tal maneira que os saduceus não podiam [pensar em qualquer coisa que pudessem dizer] para responder a Ele, os fariseus se reuniram para [planejar o que diriam a Ele]. Então foram a Jesus.
ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى بىر تەۋرات-قانۇن ئۇستازى ئۇنى سىناش مەقسىتىدە ئۇنىڭدىن: 35
Um deles que estudou bem as leis [que Deus deu a Moisés] quis saber se Jesus [poderia responder] bem à pergunta dele ou se diria algo errado. Então perguntou-lhe:
ــ ئۇستاز، تەۋرات قانۇنىدىكى ئەڭ مۇھىم ئەمر قايسى؟ ــ دەپ قىستاپ سورىدى. 36
“Mestre, qual dos mandamentos na lei [que Deus deu a Moisés] é o mais importante?”
ئۇ ئۇنىڭغا مۇنداق دېدى: ــ «پەرۋەردىگار خۇدايىڭنى پۈتۈن قەلبىڭ، پۈتۈن جېنىڭ، پۈتۈن زېھنىڭ بىلەن سۆيگىن» 37
Jesus [citou as Escrituras quando respondeu]: “Devem amar o Senhor seu Deus em toda a sua maneira de viver. Demonstrem este amor em tudo que quiserem e sentirem e em tudo que pensarem. [IDM]
ــ ئەڭ ئۇلۇغ، بىرىنچى ئورۇندا تۇرىدىغان ئەمر مانا شۇ. 38
É este o mandamento mais importante na lei [que Deus deu a Moisés].
ئۇنىڭغا ئوخشايدىغان ئىككىنچى ئەمر بولسا «قوشناڭنى ئۆزۈڭنى سۆيگەندەك سۆي». 39
O segundo mandamento em importância que com certeza todos devem obedecer é: ‘Ame as pessoas com quem têm contato tanto quanto você ama a si mesmo’.
پۈتۈن تەۋرات قانۇنى ۋە پەيغەمبەرلەرنىڭ سۆزلىرى بۇ ئىككى ئەمرگە ئېسىلغان ھالدا ماڭىدۇ. 40
Este ensinamento resume todas as leis [que Moisés escreveu nas Escrituras] e tudo quanto os profetas [escreveram nelas]”.
پەرىسىيلەر جەم بولۇپ تۇرغان ۋاقىتتا، ئەيسا ئۇلاردىن: 41
Enquanto os fariseus ainda estavam juntos [perto de Jesus], Ele perguntou a eles:
ــ مەسىھ توغرىسىدا قانداق ئويلاۋاتىسىلەر؟ ئۇ كىمنىڭ ئوغلى؟ ــ دەپ سورىدى. داۋۇتنىڭ ئوغلى، ــ دېيىشتى ئۇلار. 42
“O que vocês pensam sobre quem é o Messias? Ele é descendente de quem?” Responderam-lhe: “[Ele é descendente] do [Rei] Davi”.
ئۇ ئۇلارغا مۇنداق دېدى: ئۇنداقتا، نېمە ئۈچۈن [زەبۇردا] داۋۇت مەسىھنى روھتا «رەببىم» دەپ ئاتاپ، ــ 43
Jesus disse-lhes: “[Se o Messias for descendente do Rei Davi], então Davi não devia ter chamado/como é possível que Davi tenha chamado–– [RHQ] chamou o Messias ‘Senhor’ quando Davi estava dizendo o que o Espírito Santo o levou a dizer./?
«پەرۋەردىگار مېنىڭ رەببىمگە ئېيتتىكى: ــ «مەن سېنىڭ دۈشمەنلىرىڭنى ئايىغىڭ ئاستىدا دەسسەتكۈچە، ئوڭ يېنىمدا ئولتۇرغىن!» ــ دەيدۇ؟ 44
Davi escreveu [isto na Escritura sobre o Messias]: ‘Deus disse a meu Senhor: ‘Sente-se a meu lado direito [onde eu vou honrá-lo grandemente, ] enquanto derroto completamente seus inimigos [MTY].’
داۋۇت [مەسىھنى] شۇنداق «رەببىم» دەپ ئاتىغان تۇرسا، ئەمدى مەسىھ قانداقمۇ داۋۇتنىڭ ئوغلى بولىدۇ؟ 45
Portanto, já que Davi chamou o Messias de ‘Senhor’, ––Ele não pode/como é que Ele pode–– [RHQ] ser [somente] o descendente do [Rei] Davi!/? [Ele tem que ser muito maior do que Davi]!”
ۋە ھېچكىم ئۇنىڭغا جاۋابەن بىر ئېغىزمۇ سۆز قايتۇرالمىدى؛ شۇ كۈندىن ئېتىبارەن، ھېچكىم ئۇنىڭدىن سوئال سوراشقىمۇ پېتىنالمىدى. 46
Ninguém [que ouviu o que Jesus disse] podia pensar em qualquer palavra para dizer a Ele. Depois disso, ninguém mais se atreveu a fazer qualquer outra pergunta a Ele para tentar prendê-lo.

< ماتتا 22 >