< يۇھاننا 5 >

بۇ ئىشلاردىن كېيىن، يەھۇدىيلارنىڭ بىر ھېيتى يېتىپ كەلدى ۋە ئەيسا يېرۇسالېمغا چىقتى. 1
ⲁ̅ⲙⲉⲛⲉⲛⲥⲁ ⲛⲁⲓ ⲛⲉ ⳿ⲡϣⲁⲓ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲓⲟⲩⲇⲁⲓ ⲡⲉ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥ⳿ⲓ ⳿ⲛϫⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ⳿ⲉ⳿ϩⲣⲏⲓ ⳿ⲉ⳿ⲓⲗ̅ⲏ̅ⲙ̅.
يېرۇسالېمدىكى «قوي دەرۋازىسى»نىڭ يېنىدا ئىبرانىي تىلىدا «بەيت-ئەسدا» دەپ ئاتىلىدىغان بىر كۆلچەك بولۇپ، ئۇنىڭ ئەتراپىدا بەش پېشايۋان بار ئىدى. 2
ⲃ̅⳿ⲛ⳿ϩⲣⲏⲓ ⲇⲉ ϧⲉⲛ ⳿ⲓⲗ̅ⲏ̅ⲙ̅ ϩⲓϫⲉⲛ ϯ⳿ⲡⲣⲟⲃⲁⲧⲓⲕⲏ ⲛⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲟⲩⲕⲟⲗⲩⲙⲃⲏⲑⲣⲁ ⲑⲏ ⲉⲧⲟⲩⲙⲟⲩϯ ⳿ⲉⲣⲟⲥ ⳿ⲙⲙⲉⲧϩⲉⲃⲣⲉⲟⲥ ϫⲉ ⲃⲏⲑⲥⲁⲓⲇⲁ ⳿ⲉⲟⲩⲟⲛ ⳿ⲛⲧⲁⲥ ⳿ⲙⲙⲁⲩ ⳿ⲛⲉ̅ ⳿ⲛ⳿ⲥⲧⲟ⳿ⲁ.
بۇ پېشايۋانلار ئاستىدا بىر توپ بىمارلار، يەنى قارىغۇ، توكۇر ۋە پالەچلەر يېتىشاتتى. ئۇلار ئۇ يەردە يېتىپ كۆلچەكنىڭ سۈيىنىڭ چايقىلىشىنى كۈتەتتى. 3
ⲅ̅ⲟⲩⲟϩ ⲛⲁⲩⲣⲟϫⲡ ⲡⲉ ϧⲉⲛ ⲛⲁⲓ ⳿ⲛϫⲉ ⲛⲓⲙⲏ ϣ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲏⲉⲧϣⲱⲛⲓ ϩⲁⲛⲃⲉⲗⲗⲉⲩ ⲛⲉⲙ ϩⲁⲛϭⲁⲗⲉⲩ ⲛⲉⲙ ϩⲁⲛⲟⲩⲟⲛ ⲉⲩϣⲟⲩ⳿ⲱⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⲁⲥϣⲱⲡⲓ ⲉⲩϫⲟⲩϣⲧ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲉⲩⲕⲓⲙ ⳿ⲙⲡⲓⲙⲱⲟⲩ.
چۈنكى بىر پەرىشتە مەلۇم ۋاقىتلاردا كۆلچەككە چۈشۈپ سۇنى ئۇرغۇتىدىكەن؛ سۇ ئۇرغۇغاندا كۆلچەككە بىرىنچى بولۇپ چۈشكەن كىشى ئۆزىنى باسقان ھەرقانداق كېسەلدىن ساقىيىدىكەن. 4
ⲇ̅ⲛⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲟⲩⲁⲅⲅⲉⲗⲟⲥ ⲉϥ⳿ⲉ⳿ⲓ ⳿ⲉⲡⲉⲥⲏⲧ ⳿ⲛⲛⲁⲩ ⲛⲓⲃⲉⲛ ϧⲉⲛ ϯⲕⲟⲗⲩⲙⲃⲏⲑⲣⲁ ⲟⲩⲟϩ ⲉϥⲕⲓⲙ ⳿ⲙⲡⲓⲙⲱⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⲉϥ⳿ⲉ⳿ⲓ ⳿ⲉⲡⲉⲥⲏ ⲧ ⳿ⲛϣⲟⲣⲡ ⲙⲉⲛⲉⲛⲥⲁ ⲡⲓⲕⲓⲙ ⳿ⲙⲡⲓⲙⲱⲟⲩ ⲉϥ⳿ⲉⲉⲣⲫⲁϧⲣⲓ ⳿ⲉϣⲱⲛⲓ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⲉⲧⲉ⳿ⲛⲧⲁϥ.
ئەمدى ئۇ يەردە ئوتتۇز سەككىز يىلدىن بېرى ئاغرىق ئازابى تارتقان بىر بىمار بار ئىدى. 5
ⲉ̅ⲛⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲟⲩⲣⲱⲙⲓ ⲇⲉ ⳿ⲙⲙⲁⲩ ⲡⲉ ⳿ⲉⲁϥⲉⲣ ⲗ̅ⲏ̅ ⳿ⲛⲣⲟⲙⲡⲓ ϧⲉⲛ ⲡⲉϥϣⲱⲛⲓ.
ئەيسا بۇ ئادەمنىڭ شۇ يەردە ياتقىنىنى كۆردى ۋە ئۇنىڭ ئۇزۇندىن شۇ ھالەتتە ئىكەنلىكىنى بىلىپ، ئۇنىڭدىن: ــ ساقىيىشنى خالامسەن؟ ــ دەپ سورىدى. 6
ⲋ̅ⲉⲧⲁϥⲛⲁⲩ ⲇⲉ ⳿ⲉⲫⲁⲓ ⳿ⲛϫⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ⲉϥ⳿ⲛⲕⲟⲧ ⲟⲩⲟϩ ⲉⲧⲁϥ⳿ⲉⲙⲓ ϫⲉ ⲁϥⲉⲣ ⲟⲩⲙⲏϣ ⳿ⲛ⳿ⲭⲣⲟⲛⲟⲥ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⳿ⲭⲟⲩⲱϣ ⳿ⲉⲟⲩϫⲁⲓ.
بىمار ئۇنىڭغا جاۋابەن: ــ تەقسىر، سۇ چايقالغاندا مېنى سۇغا چۈشۈرىدىغان ئادىمىم يوق. مەن چۈشەي دېگۈچە، باشقىلار مېنىڭ ئالدىمدا چۈشۈۋالىدۇ، ــ دېدى. 7
ⲍ̅ⲁϥⲉⲣⲟⲩⲱ ⲛⲁϥ ⳿ⲛϫⲉ ⲫⲏⲉⲧϣⲱⲛⲓ ⲡⲉϫⲁϥ ⲡⲁ⳪ ⳿ⲙⲙⲟⲛϯ ⲣⲱⲙⲓ ⳿ⲙⲙⲁⲩ ϩⲓⲛⲁ ⲁϥϣⲁⲛⲑⲟϩ ⳿ⲛϫⲉ ⲡⲓⲙⲱⲟⲩ ⳿ⲛⲧⲉϥϩⲓⲧ ⳿ⲉ⳿ϧⲣⲏⲓ ⳿ⲉϯⲕⲟⲗⲩⲙⲃⲏⲑⲣⲁ ϩⲱⲥ ⲇⲉ ⲉⲓⲛⲏⲟⲩ ⳿ⲁⲛⲟⲕ ϣⲁⲣⲉ ⲕⲉⲟⲩⲁⲓ ⲉⲣϣⲟⲣⲡ ⳿ⲉⲣⲟⲓ ⳿ⲉ⳿ϧⲣⲏⲓ.
ئەيسا ئۇنىڭغا: ــ ئورنۇڭدىن تۇر، ئورۇن-كۆرپەڭنى يىغىشتۇرۇپ ماڭغىن! ــ دېدى. 8
ⲏ̅ⲡⲉϫⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⲧⲱⲛⲕ ⳿ⲁⲗⲓⲟⲩ⳿ⲓ ⳿ⲙⲡⲉⲕϭ ⲗⲟϫ ⲟⲩⲟϩ ⲙⲟϣⲓ.
ھېلىقى ئادەم شۇئان ساقىيىپ، ئورۇن-كۆرپىسىنى يىغىشتۇرۇپ كۆتۈرۈپ ماڭدى. شۇ كۈنى شابات كۈنى ئىدى. 9
ⲑ̅ⲟⲩⲟϩ ⲥⲁⲧⲟⲧϥ ⲁϥⲟⲩϫⲁⲓ ⳿ⲛϫⲉ ⲡⲓⲣⲱⲙⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥⲱⲗⲓ ⳿ⲙⲡⲉϥϭⲗⲟϫ ⲁϥⲙⲟϣⲓ ⲛⲉ ⳿ⲡⲥⲁⲃⲃⲁⲧⲟⲛ ⲡⲉ ⲡⲓ⳿ⲉϩⲟⲟⲩ ⳿ⲉⲧⲉ⳿ⲙⲙⲁⲩ.
شۇڭا [بەزى] يەھۇدىيلار ساقايغان كىشىگە: ــ بۈگۈن شابات كۈنى تۇرسا، ئورۇن-كۆرپەڭنى كۆتۈرۈش [تەۋراتتا] ساڭا مەنئى قىلىنغان! ــ دېدى. 10
ⲓ̅ⲛⲁⲩϫⲱ ⲟⲩⲛ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⳿ⲛϫⲉ ⲛⲓⲓⲟⲩⲇⲁⲓ ⳿ⲙⲫⲏⲉⲧⲁϥⲉⲣⲫⲁϧⲣⲓ ⳿ⲉⲣⲟϥ ϫⲉ ⳿ⲡⲥⲁⲃⲃⲁⲧⲟⲛ ⲡⲉ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲥϣⲉ ⲛⲁⲕ ⲁⲛ ⳿ⲉⲱⲗⲓ ⳿ⲙⲡⲉⲕϭⲗⲟϫ.
لېكىن ئۇ ئۇلارغا جاۋابەن: ــ مېنى ساقايتقان كىشى ئۆزى ماڭا: «ئورۇن-كۆرپەڭنى يىغىشتۇرۇپ ماڭغىن» دېگەنىدى! ــ دېدى. 11
ⲓ̅ⲁ̅⳿ⲛⲑⲟϥ ⲇⲉ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲱⲟⲩ ϫⲉ ⲫⲏⲉⲧⲁϥ⳿ⲑⲣⲓⲟⲩϫⲁⲓ ⳿ⲛⲑⲟϥ ⲡⲉⲧⲁϥϫⲟⲥ ⲛⲏⲓ ϫⲉ ⲱⲗⲓ ⳿ⲙⲡⲉⲕϭⲗⲟϫ ⲙⲁϣⲉ ⲛⲁⲕ.
ئۇلار ئۇنىڭدىن: ــ ئەمدى ساڭا: «ئورۇن-كۆرپەڭنى يىغىشتۇرۇپ ماڭغىن» دېگەن كىشى كىم ئىكەن؟ ــ دەپ سوراشتى. 12
ⲓ̅ⲃ̅ⲁⲩϣⲉⲛϥ ⲇⲉ ⲉⲩϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲛⲓⲙ ⲡⲉ ⲡⲓⲣⲱⲙⲓ ⲉⲧⲁϥϫⲟⲥ ⲛⲁⲕ ϫⲉ ⲱⲗⲓ ⳿ⲙⲡⲉⲕ ϭⲗⲟϫ ⲟⲩⲟϩ ⲙⲟϣⲓ.
بىراق ساقايغان ئادەم ئۇنىڭ كىم ئىكەنلىكىنى بىلمەيتتى. چۈنكى ئۇ يەردە ئادەم كۆپ بولغانلىقتىن، ئەيسا ئۆزىنى دالدىغا ئېلىپ، ئاستىغىنا كېتىپ قالدى. 13
ⲓ̅ⲅ̅ⲫⲏ ⲇⲉ ⲉⲧⲁϥⲟⲩϫⲁⲓ ⲛⲁϥ⳿ⲉⲙⲓ ⲁⲛ ϫⲉ ⲛⲓⲙ ⲡⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ⲇⲉ ⲛⲉ ⲁϥ⳿ⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⳿ⲉⲟⲩⲟⲛ ⲟⲩⲙⲏϣ ⳿ⲙⲡⲓⲙⲁ ⳿ⲉⲧⲉ⳿ⲙⲙⲁⲩ.
بۇ ئىشلاردىن كېيىن ئەيسا ھېلىقى ئادەمنى ئىبادەتخانىدا تېپىپ ئۇنىڭغا: ــ مانا، ساقايدىڭ. ئەمدى قايتا گۇناھ سادىر قىلما، بېشىڭغا تېخىمۇ ئېغىر كۈلپەت چۈشۈپ قالمىسۇن! ــ دېدى. 14
ⲓ̅ⲇ̅ⲙⲉⲛⲉⲛⲥⲁ ⲛⲁⲓ ⲇⲉ ⲁϥϫⲉⲙϥ ⳿ⲛϫⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ϧⲉⲛ ⲡⲓⲉⲣⲫⲉⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁϥ ϫⲉ ϩⲏⲡⲡⲉ ⲁⲕⲟⲩϫⲁⲓ ⳿ⲙⲡⲉⲣⲉⲣⲛⲟⲃⲓ ϫⲉ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲉ⳿ϣⲧⲉⲙ ⲡⲉⲧϩⲱⲟⲩ ⳿ⲛϩⲟⲩⲟ ϣⲱⲡⲓ ⳿ⲙⲙⲟⲕ.
ھېلىقى ئادەم يەھۇدىيلارنىڭ قېشىغا بېرىپ، ئۆزىنى ساقايتقان ئەيسا ئىكەنلىكىنى ئۇقتۇردى. 15
ⲓ̅ⲉ̅ⲁϥϣⲉ ⲛⲁϥ ⲟⲩⲛ ⳿ⲛϫⲉ ⲡⲓⲣⲱⲙⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥϫⲟⲥ ⳿ⲛⲛⲓⲓⲟⲩⲇⲁⲓ ϫⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ⲡⲉⲧⲁϥ⳿ⲑⲣⲓⲟⲩϫⲁⲓ.
ئەيسا بۇ ئىشلارنى شابات كۈنى قىلغانلىقى ئۈچۈن، يەھۇدىيلار ئۇنىڭغا زىيانكەشلىك قىلىشقا باشلىدى. 16
ⲓ̅ⲋ̅ⲉⲑⲃⲉⲫⲁⲓ ⲟⲩⲛ ⲛⲁⲩϭⲟϫⲓ ⳿ⲛⲥⲁ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ⳿ⲛϫⲉ ⲛⲓⲓⲟⲩⲇⲁⲓ ϫⲉ ⲛⲁϥ⳿⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲛⲛⲁⲓ ϧⲉⲛ ⳿ⲡⲥⲁⲃⲃⲁⲧⲟⲛ.
لېكىن ئەيسا ئۇلارغا: ــ ئاتام تا ھازىرغىچە توختىماستىن ئىش قىلىپ كەلمەكتە، مەنمۇ ئىشلەيمەن! ــ دېدى. 17
ⲓ̅ⲍ̅Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ⲇⲉ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲱⲟⲩ ϫⲉ ϣⲁ ⳿ⲉϧⲟⲩⲛ ⳿ⲉϯⲛⲟⲩ ⲡⲁⲓⲱⲧ ⲉⲣϩⲱⲃ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲁⲛⲟⲕ ϩⲱ ϯⲉⲣϩⲱⲃ.
شۇ سەۋەبتىن يەھۇدىيلار ئۇنى ئۆلتۈرۈشكە تېخىمۇ ئۇرۇناتتى؛ چۈنكى ئۇ شابات كۈنىنىڭ قائىدىسىنى بۇزۇپلا قالماستىن، يەنە خۇدانى «ئاتام» دەپ چاقىرىپ، ئۆزىنى خۇداغا باراۋەر قىلغانىدى. 18
ⲓ̅ⲏ̅ⲉⲑⲃⲉⲫⲁⲓ ⲟⲩⲛ ⳿ⲛϩⲟⲩ⳿ⲟ ⲛⲁⲩⲕⲱϯ ⳿ⲛⲥⲱϥ ⲡⲉ ⳿ⲛϫⲉ ⲛⲓⲓⲟⲩⲇⲁⲓ ⳿ⲉϧⲟⲑⲃⲉϥ ϫⲉ ⲟⲩ ⲙⲟⲛⲟⲛ ⲛⲁϥⲃⲱⲗ ⳿ⲙⲡⲓⲥⲁⲃⲃⲁⲧⲟⲛ ⲁⲗⲗⲁ ⲛⲁϥϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲫϯ ⲡⲉ ⲡⲁⲓⲱⲧ ⲉϥ⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲙⲙⲟϥ ⳿ⲛϩⲓⲥⲟⲥ ⲛⲉⲙ ⲫϯ.
شۇڭا ئەيسا ئۇلارغا جاۋابەن مۇنداق دېدى: ــ بەرھەق، بەرھەق، مەن سىلەرگە شۇنى ئېيتىپ قويايكى، ئوغۇل ئۆزلۈكىدىن ھېچنېمە قىلالمايدۇ، بەلكى پەقەت ئاتىنىڭ نېمە قىلىۋاتقانلىقىنى كۆرۈپ، ئاندىن شۇ ئىشنى قىلىدۇ. ئاتا نېمە ئىش قىلسا، ئوغۇلمۇ شۇ ئىشنى ئوخشاشلا قىلىدۇ. 19
ⲓ̅ⲑ̅ⲁϥⲉⲣⲟⲩⲱ ⲇⲉ ⳿ⲛϫⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲱⲟⲩ ϫⲉ ⲁⲙⲏⲛ ⲁⲙⲏⲛ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⳿ⲙⲙⲟⲛ ⳿ϣϫⲟⲙ ⳿ⲛⲧⲉ ⳿ⲡϣⲏⲣⲓ ⲉⲣ ⳿ϩⲗⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲟⲧϥ ⲁϥ⳿ϣⲧⲉⲙⲛⲁⲩ ⳿ⲉ⳿ⲫⲓⲱⲧ ⲉϥ⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲙⲙⲟϥ ⲛⲏ ⲅⲁⲣ ⲉⲧⲉ ⳿ⲫⲓⲱⲧ ⲣⲁ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ ⲛⲁⲓ ⲟⲛ ⲉⲧⲉ ⲡⲓⲕⲉϣⲏⲣⲓ ⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ.
چۈنكى ئاتا ئوغۇلنى سۆيىدۇ ۋە ئۆزىنىڭ قىلىدىغان بارلىق ئىشلىرىنى ئۇنىڭغا ئايان قىلىدۇ ھەم سىلەرنى ھەيران قالدۇرۇشقا بۇلاردىن تېخىمۇ زور ۋە ئۇلۇغ ئىشلارنى ئۇنىڭغا ئايان قىلىدۇ. 20
ⲕ̅⳿ⲫⲓⲱⲧ ⲅⲁⲣ ⳿ϥⲙⲉⲓ ⳿ⲙ⳿ⲡϣⲏⲣⲓ ⲟⲩⲟϩ ϩⲱⲃ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⲉⲧⲉϥ⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ ⳿ϥⲛⲁⲧⲁⲙⲟϥ ⳿ⲉⲣⲱⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ϩⲁⲛ⳿ϩⲃⲏⲟⲩ⳿ⲓ ⲉⲩⲟⲓ ⳿ⲛⲛⲓϣϯ ⳿ⲉⲛⲁⲓ ⳿ϥⲛⲁⲧⲁⲙⲟϥ ⳿ⲉⲣⲱⲟⲩ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲛⲧⲉⲧⲉⲛⲉⲣ⳿ϣⲫⲏ ⲣⲓ.
چۈنكى ئۆلگەنلەرنى ئاتا قانداق تىرىلدۈرۈپ، ئۇلارغا ھاياتلىق ئاتا قىلغان بولسا، ئوغۇلمۇ شۇنىڭغا ئوخشاش ئۆزى خالىغان كىشىلەرگە ھاياتلىق ئاتا قىلىدۇ. 21
ⲕ̅ⲁ̅⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⲅⲁⲣ ⳿ⲉⲧⲉ ⳿ⲫⲓⲱⲧ ⲧⲟⲩⲛⲟⲥ ⳿ⲛⲛⲓⲣⲉϥⲙⲱⲟⲩⲧ ⲟⲩⲟϩ ⳿ϥⲧⲁⲛϧⲟ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ ⲡⲁⲓⲣⲏϯ ⲟⲛ ⲡⲓⲕⲉϣⲏⲣⲓ ⲛⲏⲉⲧⲉϥⲟⲩⲁϣⲟⲩ ⳿ϥⲧⲁⲛϧⲟ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ.
شۇنىڭدەك، ئاتا ئۆزى ھېچكىمنىڭ ئۈستىدىن ھۆكۈم چىقارمايدۇ، بەلكى بارلىق ھۆكۈم ئىشلىرىنى ئوغۇلغا تاپشۇرغان. 22
ⲕ̅ⲃ̅ⲟⲩ ⲅⲁⲣ ⳿ⲫⲓⲱⲧ ⳿ϥⲛⲁϯϩⲁⲡ ⳿ⲉ⳿ϩⲗⲓ ⲁⲛ ⲁⲗⲗⲁ ⲡⲓϩⲁⲡ ⲧⲏⲣϥ ⲁϥⲧⲏⲓϥ ⳿ⲙⲡⲓϣⲏⲣⲓ.
بۇنىڭدىن مەقسەت، ــ ئىنسانلارنىڭ ھەممىسى ئاتىغا ھۆرمەت قىلغاندەك، ئوغۇلغىمۇ ئوخشاشلا ھۆرمەت قىلىشى ئۈچۈندۇر. كىمكى ئوغۇلنى ھۆرمەتلىمىسە، ئۇنى ئەۋەتكۈچى ئاتىنىمۇ ھۆرمەتلىمىگەنلەردىن بولىدۇ. 23
ⲕ̅ⲅ̅ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⲉⲣⲧⲓⲙⲁⲛ ⳿ⲙⲡⲓϣⲏ ⲣⲓ ⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⲉⲧⲟⲩⲉⲣⲧⲓⲙⲁⲛ ⳿ⲙ⳿ⲫⲓⲱⲧ ⲫⲏⲉⲧⲉ⳿ⲛ⳿ϥⲉⲣⲧⲓⲙⲁⲛ ⲁⲛ ⳿ⲙⲡⲓϣⲏⲣⲓ ⳿ϥⲉⲣⲧⲓⲙⲁⲛ ⲁⲛ ⲟⲛ ⳿ⲙⲡⲓⲕⲉⲓⲱⲧ ⲉⲧⲁϥⲧⲁⲟⲩⲟϥ.
ــ بەرھەق، بەرھەق، مەن سىلەرگە شۇنى ئېيتىپ قويايكى، سۆزۈمنى ئاڭلاپ، مېنى ئەۋەتكۈچىگە ئىشەنگەن ھەركىم مەڭگۈلۈك ھاياتقا ئېرىشكەن بولىدۇ؛ ئۇ ئادەم سوراققا تارتىلمايدۇ، بەلكى ئۆلۈمدىن ھاياتلىققا ئۆتكەن بولىدۇ. (aiōnios g166) 24
ⲕ̅ⲇ̅ⲁⲙⲏⲛ ⲁⲙⲏⲛ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⲫⲏⲉⲧⲥⲱⲧⲉⲙ ⳿ⲉⲡⲁⲥⲁϫⲓ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉϥⲛⲁϩϯ ⳿ⲉⲫⲏⲉⲧⲁϥⲧⲁⲟⲩⲟⲓ ⲟⲩⲟⲛⲧⲉϥ ⲱⲛϧ ⳿ⲛⲉⲛⲉϩ ⳿ⲙⲙⲁⲩ ⲟⲩⲟϩ ⳿ϥⲛⲁ⳿ⲓ ⲁⲛ ⳿ⲉ⳿ⲡϩⲁⲡ ⲁⲗⲗⲁ ⳿ϥⲟⲩⲱⲧⲉⲃ ⲉⲃⲟⲗ ϧⲉⲛ ⳿ⲫⲙⲟⲩ ⳿ⲉϧⲟⲩⲛ ⳿ⲉ⳿ⲡⲱⲛϧ. (aiōnios g166)
ــ بەرھەق، بەرھەق، مەن سىلەرگە شۇنى ئېيتىپ قويايكى، ئۆلۈكلەرنىڭ خۇدانىڭ ئوغلىنىڭ ئاۋازىنى ئاڭلايدىغان ۋاقىت-سائىتى يېتىپ كەلمەكتە، شۇنداقلا ھازىر كەلدىكى، ئاڭلىغانلار ھاياتلىققا ئىگە بولىدۇ. 25
ⲕ̅ⲉ̅ⲁⲙⲏⲛ ⲁⲙⲏⲛ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⳿ⲥⲛⲏⲟⲩ ⳿ⲛϫⲉ ⲟⲩⲟⲩⲛⲟⲩ ⲉⲧⲉ ϯⲛⲟⲩ ⲧⲉ ϩⲟⲧⲉ ⲉⲣⲉ ⲛⲓⲣⲉϥⲙⲱⲟⲩⲧ ⲛⲁⲥⲱⲧⲉⲙ ⳿ⲉ⳿ⲧ⳿ⲥⲙⲏ ⳿ⲙ⳿ⲡϣⲏ ⲣⲓ ⳿ⲙⲫϯ ⲟⲩⲟϩ ⲛⲏⲉⲑⲛⲁⲥⲱⲧⲉⲙ ⲉⲩ⳿ⲉⲱⲛϧ.
چۈنكى ئاتا ئۆزىدە قانداق ھاياتلىققا ئىگە بولسا، ئوغۇلغىمۇ ئۆزىدە شۇنداق ھاياتلىققا ئىگە بولۇشنى ئاتا قىلدى 26
ⲕ̅ⲋ̅⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⲅⲁⲣ ⲉⲧⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲟⲩⲱⲛϧ ϣⲟⲡ ϧⲉⲛ ⳿ⲫⲓⲱⲧ ⲡⲁⲓⲣⲏϯ ⲁϥⲧⲏⲓⲥ ⳿ⲙⲡⲓⲕⲉϣⲏ ⲣⲓ ⲉⲑⲣⲉ ⲟⲩⲱⲛϧ ϣⲱⲡⲓ ⳿ⲛ⳿ϧⲣⲏⲓ ⳿ⲛϧⲏⲧϥ.
ۋە يەنە ئۇنىڭغا سوراق قىلىش ھوقۇقىنىمۇ بەردى، چۈنكى ئۇ ئىنسانئوغلىدۇر. 27
ⲕ̅ⲍ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁϥϯⲉⲣϣⲓϣⲓ ⲛⲁϥ ⲉⲑⲣⲉϥ⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲛⲟⲩϩⲁⲡ ϫⲉ ⲟⲩϣⲏⲣⲓ ⳿ⲛⲣⲱⲙⲓ ⲡⲉ.
بۇنىڭغا تەئەججۈپ قىلماڭلار؛ چۈنكى بارلىق گۆردە ياتقانلار ئۇنىڭ ئاۋازىنى ئاڭلايدىغان ۋاقىت كېلىدۇ 28
ⲕ̅ⲏ̅⳿ⲙⲡⲉⲣⲉⲣ⳿ϣⲫⲏⲣⲓ ϧⲉⲛ ⲫⲁⲓ ϫⲉ ⳿ⲥⲛⲏⲟⲩ ⳿ⲛϫⲉ ⲟⲩⲟⲩⲛⲟⲩ ϩⲟⲧⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⲉⲧⲭⲏ ϧⲉⲛ ⲛⲓ⳿ⲙϩⲁⲩ ⲉⲩ⳿ⲉⲥⲱⲧⲉⲙ ⳿ⲉⲧⲉϥ⳿ⲥⲙⲏ.
ۋە ئۇلار شۇئان يەرلىكلىرىدىن چىقىشىدۇ، ياخشىلىق قىلغانلار ھاياتقا تىرىلىدۇ، يامانلىق قىلغانلار سوراققا تارتىلىشقا تىرىلىدۇ. 29
ⲕ̅ⲑ̅ⲟⲩⲟϩ ⲉⲩ⳿ⲉ⳿ⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⳿ⲛϫⲉ ⲛⲏⲉⲧⲁⲩ⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲛⲛⲓⲡⲉⲑⲛⲁⲛⲉⲩ ⲉⲩⲁⲛⲁⲥⲧⲁⲥⲓⲥ ⳿ⲛⲱⲛϧ ⲟⲩⲟϩ ⲛⲏⲉⲧⲁⲩ⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲛⲛⲓⲡⲉⲧϩⲱⲟⲩ ⲉⲩⲁⲛⲁⲥⲧⲁⲥⲓⲥ ⳿ⲛ⳿ⲕⲣⲓⲥⲓⲥ.
مەن ئۆزلۈكۈمدىن ھېچنېمە قىلالمايمەن، پەقەت [ئاتامدىن] ئاڭلىغىنىم بويىچە ھۆكۈم قىلىمەن؛ ۋە مېنىڭ ھۆكۈمۈم ھەققانىيدۇر، چۈنكى مېنىڭ ئىزدىگىنىم ئۆزۈمنىڭ ئىرادىسى ئەمەس، بەلكى مېنى ئەۋەتكۈچىنىڭ ئىرادىسىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇشتۇر. 30
ⲗ̅⳿ⲙⲙⲟⲛ ⳿ϣϫⲟⲙ ⳿ⲛⲧⲁⲉⲣ ⳿ϩⲗⲓ ⳿ⲁⲛⲟⲕ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲟⲧ ⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⳿ⲉϯⲥⲱⲧⲉⲙ ϯϯϩⲁⲡ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲁϩⲁⲡ ⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲟⲩⲙⲏⲓ ⲡⲉ ϫⲉ ⳿ⲛϯⲕⲱϯ ⲁⲛ ⳿ⲛⲥⲁ ⲡⲁⲟⲩⲱϣ ⲁⲗⲗⲁ ⳿ⲫⲟⲩⲱϣ ⳿ⲙⲫⲏⲉⲧⲁϥⲧⲁⲟⲩⲟⲓ.
ــ ئەگەر ئۆزۈم ئۈچۈن ئۆزۈم گۇۋاھلىق بەرسەم گۇۋاھلىقىم ھەقىقەت ھېسابلانمايدۇ. 31
ⲗ̅ⲁ̅ⲉϣⲱⲡ ⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲁⲓϣⲁⲛⲉⲣⲙⲉⲑⲣⲉ ⲉⲑⲃⲏⲧ ⲧⲁⲙⲉⲧⲙⲉⲑⲣⲉ ⲟⲩⲙⲏⲓ ⲁⲛ ⲧⲉ.
لېكىن مەن ئۈچۈن گۇۋاھلىق بېرىدىغان باشقا بىرسى بار. ئۇنىڭ ماڭا بېرىدىغان گۇۋاھلىقىنىڭ راستلىقىنى بىلىمەن. 32
ⲗ̅ⲃ̅ⲕⲉⲟⲩⲁⲓ ⲡⲉⲧⲉⲣⲙⲉⲑⲣⲉ ⲉⲑⲃⲏⲧ ⲟⲩⲟϩ ϯ⳿ⲉⲙⲓ ϫⲉ ⲧⲉϥⲙⲉⲧⲙⲉⲑⲣⲉ ⲟⲩⲙⲏⲓ ⲧⲉ ⲑⲏ ⲉⲧⲁϥⲉⲣⲙⲉⲑⲣⲉ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲉⲑⲃⲏⲧ.
سىلەر يەھياغا ئەلچى ئەۋەتكىنىڭلاردا، ئۇ ھەقىقەتكە گۇۋاھلىق بەرگەن 33
ⲗ̅ⲅ̅⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲁⲧⲉⲧⲉⲛⲟⲩⲱⲣⲡ ϩⲁ ⲓⲱⲁⲛⲛⲏⲥ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥⲉⲣⲙⲉⲑⲣⲉ ⳿ⲛ⳿ⲑⲙⲏⲓ.
([ئەمەلىيەتتە]، ماڭا ئىنساننىڭ گۇۋاھلىقىنى قوبۇل قىلىشىمنىڭ كېرىكى يوق؛ مېنىڭ [يەھيا توغرۇلۇق] شۇنداق ئېيتىۋاقىنىم پەقەتلا سىلەرنىڭ قۇتقۇزۇلۇشۇڭلار ئۈچۈندۇر). 34
ⲗ̅ⲇ̅⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲇⲉ ⲛⲁⲓϭⲓ ⲙⲉⲧⲙⲉⲑⲣⲉ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲓⲣⲱⲙⲓ ⲁⲛ ⲁⲗⲗⲁ ⲛⲁⲓ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲛⲧⲉⲧⲉⲛⲛⲟϩⲉⲙ.
[يەھيا] بولسا كۆيۈپ نۇر چېچىپ تۇرغان بىر چىراغ ئىدى ۋە سىلەر ئۇنىڭ يورۇقىدا بىر مەزگىل شادلىنىشقا رازى بولدۇڭلار. 35
ⲗ̅ⲉ̅ⲫⲏ ⳿ⲉⲧⲉ⳿ⲙⲙⲁⲩ ⲛⲉ ⳿ⲛⲑⲟϥ ⲡⲉ ⲡⲓϧⲏⲃⲥ ⲉⲑⲙⲟϩ ⲟⲩⲟϩ ⲉⲧⲉⲣⲟⲩⲱⲓⲛⲓ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⲇⲉ ⲁⲧⲉⲧⲉⲛⲟⲩⲱϣ ⳿ⲉⲑⲉⲗⲏⲗ ⳿ⲙⲙⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲡⲣⲟⲥ ⲟⲩⲟⲩⲛⲟⲩ ϧⲉⲛ ⲡⲉϥⲟⲩⲱⲓⲛⲓ.
لېكىن يەھيانىڭ مەن ئۈچۈن بەرگەن گۇۋاھلىقىدىنمۇ ئۇلۇغ بىر گۇۋاھلىق بار. ئۇ بولسىمۇ، ئاتا ماڭا ئادا قىلىشقا تاپشۇرغان ئەمەللەر، يەنى مەن قىلىۋاتقان ئەمەللەر، بۇلار مېنىڭ توغرامدا ئاتىنىڭ مېنى ئەۋەتكىنىگە گۇۋاھلىق بېرىدۇ. 36
ⲗ̅ⲋ̅⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲇⲉ ⲟⲩⲟⲛϯ ⲙⲉⲧⲙⲉⲑⲣⲉ ⳿ⲉⲛⲁⲁⲥ ⳿ⲉⲑⲁ ⲓⲱⲁⲛⲛⲏⲥ ⲛⲓ⳿ϩⲃⲏⲟⲩⲓ ⲅⲁⲣ ⲉⲧⲁϥⲧⲏⲓⲧⲟⲩ ⲛⲏⲓ ⳿ⲛϫⲉ ⲡⲁⲓⲱⲧ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲁϫⲟⲕⲟⲩ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⳿ⲛⲑⲱⲟⲩ ⲛⲓ⳿ϩⲃⲏⲟⲩⲓ ⳿ⲉϯⲣⲁ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ ⲥⲉⲉⲣⲙⲉⲑⲣⲉ ϧⲁⲣⲟⲓ ϫⲉ ⳿ⲫⲓⲱⲧ ⲡⲉⲧⲁϥⲧⲁⲟⲩⲟⲓ.
ۋە مېنى ئەۋەتكەن ئاتا ئۆزىمۇ مەن ئۈچۈن گۇۋاھلىق بەرگەندۇر. سىلەر ھېچقاچان ئۇنىڭ ئاۋازىنى ئاڭلىمىدىڭلار، قىياپىتىنى كۆرمىدىڭلار 37
ⲗ̅ⲍ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲫⲓⲱⲧ ⲡⲉⲧⲁϥⲟⲩⲟⲣⲡⲧ ⳿ⲛⲑⲟϥ ⲡⲉⲧⲉⲣⲙⲉⲑⲣⲉ ⲉⲑⲃⲏⲧ ⲟⲩⲇⲉ ⳿ⲙⲡⲉⲧⲉⲛⲥⲱⲧⲉⲙ ⳿ⲉ⳿ⲥⲙⲏ ⳿ⲛⲧⲁϥ ⲉⲛⲉϩ ⲟⲩⲇⲉ ⳿ⲙⲡⲉⲧⲉⲛⲛⲁⲩ ⳿ⲉ⳿ⲥⲙⲟⲧ ⳿ⲛⲧⲁϥ.
ۋە ئۇنىڭ سۆز-كالامى سىلەرنىڭ ئىچىڭلاردىن ئورۇن ئالمىدى؛ چۈنكى ئۇنىڭ ئەۋەتكىنى بولسا، ئۇنىڭغا ئىشەنمەيسىلەر. 38
ⲗ̅ⲏ̅ⲟⲩⲟϩ ⲡⲉϥⲥⲁϫⲓ ϣⲱⲡⲓ ϧⲉⲛ ⲑⲏⲛⲟⲩ ⲁⲛ ϫⲉ ⲫⲏⲉⲧⲁϥⲧⲁⲟⲩⲟϥ ⳿ⲙⲡⲉⲧⲉⲛⲛⲁϩϯ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲉⲣⲟϥ.
مۇقەددەس يازمىلارنى قېتىرقېنىپ ئوقۇپ ئولتۇرىسىلەر؛ چۈنكى ئۇلاردىن مەڭگۈلۈك ھاياتقا ئىگە بولدۇق، دەپ قارايسىلەر. دەل بۇ يازمىلار مەن ئۈچۈن گۇۋاھلىق بەرگۈچىدۇر. (aiōnios g166) 39
ⲗ̅ⲑ̅ⲟⲧϧⲉⲧ ϧⲉⲛ ⲛⲓ⳿ⲅⲣⲁⲫⲏ ⲛⲏⲉⲧⲉⲧⲉⲛⲙⲉⲩⲓ ⳿ⲉⲣⲱⲟⲩ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲟⲩⲱⲛϧ ⳿ⲛ⳿ⲉⲛⲉϩ ϣⲟⲡ ⳿ⲛϧⲏⲧⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲑⲱⲟⲩ ⲉⲧⲉⲣⲙⲉⲑⲣⲉ ⲉⲑⲃⲏⲧ. (aiōnios g166)
شۇنداقتىمۇ سىلەر يەنىلا ھاياتلىققا ئېرىشىش ئۈچۈن مېنىڭ يېنىمغا كېلىشنى خالىمايسىلەر. 40
ⲙ̅ⲟⲩⲟϩ ⲧⲉⲧⲉⲛⲟⲩⲱϣ ⲁⲛ ⳿ⲉ⳿ⲓ ϩⲁⲣⲟⲓ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲉ ⲟⲩⲱⲛϧ ϣⲱⲡⲓ ⲛⲱⲧⲉⲛ.
مەن ئىنسانلارنىڭ ماختىشىنى قوبۇل قىلمايمەن؛ 41
ⲙ̅ⲁ̅⳿ⲛϯⲛⲁϭⲓⲱⲟⲩ ⳿ⲛⲧⲉⲛ ⲣⲱⲙⲓ ⲁⲛ.
لېكىن مەن سىلەرنى بىلىمەنكى، ئىچىڭلاردا خۇدانىڭ مۇھەببىتى يوق. 42
ⲙ̅ⲃ̅ⲁⲗⲗⲁ ⲁⲓ⳿ⲉⲙⲓ ⲉⲣⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ϯ⳿ⲁⲅⲁⲡⲏ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫϯ ϣⲟⲡ ϧⲉⲛ ⲑⲏⲛⲟⲩ ⲁⲛ.
مەن ئاتامنىڭ نامى بىلەن كەلگەنمەن، ئەمما سىلەر مېنى قوبۇل قىلمايسىلەر. ھالبۇكى، باشقا بىرسى ئۆز نامى بىلەن كەلسە، سىلەر ئۇنى قوبۇل قىلىسىلەر. 43
ⲙ̅ⲅ̅⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲁⲓ⳿ⲓ ϧⲉⲛ ⳿ⲫⲣⲁⲛ ⳿ⲙⲡⲁⲓⲱⲧ ⲟⲩⲟϩ ⲧⲉⲧⲉⲛϭⲓ ⳿ⲙⲙⲟⲓ ⲁⲛ ⲁⲣⲉϣⲁⲛ ⲕⲉⲟⲩⲁⲓ ⲇⲉ ⳿Ⲓ ϧⲉⲛ ⲡⲉⲧⲉⲫⲱϥ ⳿ⲛⲣⲁⲛ ⲧⲉⲧⲉⲛⲛⲁϭⲓⲧϥ.
سىلەر بىر-بىرىڭلاردىن ئىززەت-شۆھرەت قوبۇل قىلىسىلەر-يۇ، يېگانە خۇدادىن كەلگەن ئىززەت-شۆھرەتكە ئىنتىلمىسەڭلەر، ئۇنداقتا سىلەر قانداقمۇ ئېتىقاد قىلالايسىلەر؟! 44
ⲙ̅ⲇ̅ⲡⲱⲥ ⲟⲩⲟⲛ ⳿ϣϫⲟⲙ ⳿ⲙⲙⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲉⲛⲁϩϯ ⲉⲣⲉⲧⲉⲛϭⲓⲱⲟⲩ ⳿ⲛⲧⲟⲧⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲉⲧⲉⲛⲉⲣⲏⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲡⲱⲟⲩ ⳿ⲛⲧⲉ ⲡⲓⲟⲩⲁⲓ ⳿ⲙⲙⲁⲩⲁⲧϥ ⲧⲉⲧⲉⲛⲕⲱϯ ⳿ⲛⲥⲱϥ ⲁⲛ.
بىراق مېنى ئۈستىمىزدىن ئاتىغا شىكايەت قىلىدۇ، دەپ ئويلىماڭلار. ئۈستۈڭلاردىن شىكايەت قىلغۇچى مەن ئەمەس، بەلكى سىلەر ئۈمىد باغلىغان مۇسا [پەيغەمبەردۇر]. 45
ⲙ̅ⲉ̅ⲙⲏ ⲧⲉⲧⲉⲛⲙⲉⲩⲓ ϫⲉ ⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲉⲑⲛⲁⲉⲣⲕⲁⲧⲏ ⲅⲟⲣⲓⲛ ⳿ⲉⲣⲱⲧⲉⲛ ϧⲁⲧⲉⲛ ⳿ⲫⲓⲱⲧ ⲟⲩⲟⲛ ⲫⲏⲉⲑⲛⲁⲉⲣⲕⲁⲧⲏⲅⲟⲣⲓⲛ ⳿ⲉⲣⲱⲧⲉⲛ ⲙⲱ⳿ⲩⲥⲏⲥ ⲫⲏ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⲉⲧⲁⲣⲉⲧⲉⲛⲉⲣϩⲉⲗⲡⲓⲥ ⳿ⲉⲣⲟϥ.
چۈنكى ئەگەر سىلەر راستتىن مۇسا [پەيغەمبەرگە] ئىشەنگەن بولساڭلار، ماڭىمۇ ئىشەنگەن بولاتتىڭلار. چۈنكى ئۇ [مۇقەددەس يازمىلاردا] مەن توغرۇلۇق پۈتكەندۇر. 46
ⲙ̅ⲋ̅⳿ⲉⲛⲁⲣⲉⲧⲉⲛⲛⲁϩϯ ⲅⲁⲣ ⳿ⲉⲙⲱ⳿ⲩⲥⲏⲥ ⲛⲁⲣⲉⲧⲉⲛⲛⲁϩϯ ⳿ⲉⲣⲟⲓ ϩⲱ ⲡⲉ ⲉⲧⲁ ⲫⲏ ⲅⲁⲣ ⳿ⲥϧⲁⲓ ⲉⲑⲃⲏⲧ.
لېكىن ئۇنىڭ پۈتكەنلىرىگە ئىشەنمىسەڭلار، مېنىڭ سۆزلىرىمگە قانداقمۇ ئىشىنىسىلەر؟! 47
ⲙ̅ⲍ̅ⲓⲥϫⲉ ⲧⲉⲧⲉⲛⲛⲁϩϯ ⲁⲛ ⳿ⲉⲛⲓ⳿ⲥϧⲁⲓ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫⲏ ⳿ⲉⲧⲉ⳿ⲙⲙⲁⲩ ⲡⲱⲥ ⲧⲉⲧⲉⲛⲛⲁϩϯ ⳿ⲉⲛⲁⲥⲁϫⲓ

< يۇھاننا 5 >