< يۇھاننا 4 >

ئەمدى پەرىسىيلەرنىڭ «ئەيسانىڭ مۇخلىس قىلىپ چۆمۈلدۈرگەنلىرى يەھيانىڭكىدىن كۆپ ئىكەن» دېگەن خەۋەرنى ئاڭلىغىنىنى رەب ئۇققاندىن كېيىن 1
[At that time, many people were asking] Jesus to baptize them. He did not baptize people; it was [we] his disciples who were doing the baptizing. But when some of the Pharisee [religious group] heard [people say that] Jesus was making more disciples than John [the Baptizer] and was baptizing them, [they became very jealous].
(ئەمەلىيەتتە ئەيسا ئۆزى ئەمەس، مۇخلىسلىرى چۆمۈلدۈرەتتى) 2
ئۇ يەھۇدىيە ئۆلكىسىدىن چىقىپ يەنە گالىلىيەگە كەتتى. 3
When the Lord [Jesus] heard about that, [so that the Pharisees would not cause trouble for him], he left Judea [district], and went again [with us disciples] to Galilee district.
ئەمدى ئۇ يول ئۈستىدە سامارىيە ئۆلكىسىدىن ئۆتۈشى كېرەك ئىدى. 4
[He] knew that God wanted him to travel through Samaria [district].
شۇنىڭ بىلەن ئۇ ياقۇپ ئۆز ئوغلى يۈسۈپكە بەرگەن يەرگە يېقىن بولغان سامارىيەنىڭ سىخار دېگەن بىر شەھىرىگە كەلدى. 5
So we arrived at a town named Sychar in Samaria [district]. That was near the plot of ground that [our ancestor] Jacob had given to his son Joseph [long ago].
شۇ يەردە «ياقۇپنىڭ قۇدۇقى» بار ئىدى. ئەيسا سەپىرىدە چارچىغىنىدىن قۇدۇقنىڭ قېشىغا كېلىپ ئولتۇردى. بۇ تەخمىنەن ئالتىنچى سائەت ئىدى. 6
The well that [used to] belong to Jacob was on that plot of ground. Jesus was tired from walking. So while [we] disciples went into the town to buy some food, he sat down alongside the well. It was about noontime. A woman who [lived there] in Samaria came to get some water [from the well]. Jesus said to her, “Will you give me [from the well] some water [to drink]?” The [woman knew that] Jews did not like ([to touch things that belong to] Samaritans/[to] come near Samaritans), (OR, Jews did not like to associate with Samaritans, )
ئەيسانىڭ مۇخلىسلىرى يېمەكلىك سېتىۋېلىش ئۈچۈن شەھەرگە كىرىپ كەتكەنىدى. شۇ چاغدا، سامارىيەلىك بىر ئايال سۇ ئالغىلى كەلدى. ئەيسا ئۇنىڭغا: ــ ماڭا ئىچكىلى سۇ بەرگىن، ــ دېدى. 7
8
ئايال ئۇنىڭدىن: ــ ئۆزىڭىز يەھۇدىي تۇرسىڭىز، مەندەك سامارىيەلىك بىر ئايالدىن قانداقلارچە ئىچكىلى سۇ تەلەپ قىلىپ قالدىڭىز؟ ــ دەپ سورىدى (چۈنكى يەھۇدىيلار سامارىيەلىكلەر بىلەن ھېچقانداق باردى-كەلدى قىلمايتتى). 9
so the woman said to him, “You are a Jew, and I am from Samaria. Furthermore, I am a woman. So ([I am surprised] that you are asking me for a drink [of water]!/how is it that you are asking me for a drink [of water]?) [RHQ]”
ئەيسا ئۇنىڭغا جاۋابەن: ــ ئەگەر سەن خۇدانىڭ سوۋغىتىنىڭ نېمىلىكى ۋە سەندىن سۇ سورىغۇچىنىڭ كىم ئىكەنلىكىنى بىلسەڭىدى، ئۇنداقتا سەن ئۇنىڭدىن تىلەيتتىڭ ۋە ئۇ ساڭا ھاياتلىق سۈيىنى بېرەتتى. 10
Jesus replied to her, “If you [(sg)] knew what God [wanted to] give you, and if you knew who I am, the one who is asking you for a drink, you would have asked me, and I would have given you water that gives life.”
ئايال ئۇنىڭدىن: ــ تەقسىر، سۇ تارتقۇدەك ھېچنەرسىڭىز بولمىسا، ئۇنىڭ ئۈستىگە قۇدۇق چوڭقۇر تۇرسا، ھاياتلىق سۈيىنى نەدىن ئالىسىز؟ 11
She [thought he was talking about] ordinary [water. So she] said to him, “Sir, you do not have a bucket [or a rope with which to get water from the well], and the well is deep. So [since you cannot get water from this well], where can you get that life-giving water?
ئەجەبا، بۇ قۇدۇقنى بىزگە [مىراس] قالدۇرغان ئاتىمىز ياقۇپتىن ئۇلۇغمۇسىز؟ بۇ قۇدۇقتىن ئۆزى، ئوغۇللىرى ۋە مال-ۋارانلىرىمۇ سۇ ئىچكەن ــ دېدى. 12
Our ancestor Jacob left us this well. He drank water from it, and there was [enough good water] so that his sons and his flocks [of sheep] and goats drank from it also. [Do you claim that] you are greater than Jacob, [and because of that you can give us life-giving water]?”
ئەيسا ئۇنىڭغا جاۋابەن: ــ بۇ سۇنى ئىچكەن ھەركىم يەنە ئۇسسايدۇ. 13
Jesus replied to her, “Everyone who drinks water from this [well] will later become thirsty again.
ئەمما مەن بېرىدىغان سۇنى ئىچكۈچى ھەركىم مەڭگۈگە ئۇسسىمايدىغان بولىدۇ ۋە بەلكى مەن ئۇنىڭغا بېرىدىغان سۇ ئۇنىڭ ئىچىدە ئۇنى مەڭگۈلۈك ھاياتلىققا ئېلىپ بارىدىغان، ئۇرغۇپ چىقىدىغان بىر بۇلاق بولىدۇ، ــ دېدى. (aiōn g165, aiōnios g166) 14
But those who drink the water that I will give them will never be thirsty again. On the contrary, the water that I give them will become in their inner beings like a spring of water that will enable them to have eternal life.” (aiōn g165, aiōnios g166)
ئايال: ــ تەقسىر، ماڭا بۇ سۇدىن بەرگەيسىزكى، مەن يەنە ئۇسسىمايدىغان ۋە مۇشۇ يەرگە سۇ تارتقىلى ئىككىنچى كەلگۈچى بولمايدىغان بولاي! ــ دېدى. 15
The woman [did not understand that Jesus was speaking figuratively about something that would sustain her spiritually. So she] said to him, “Sir, give me that kind of water so that I will not get thirsty again, and so that I will not have to keep returning here to get water!”
ئەيسا: ــ بېرىپ ئېرىڭنى بۇ يەرگە چاقىرىپ كەلگىن، ــ دېدى. 16
[Jesus knew that she did not understand, but he wanted to show her by his God-given knowledge of her personal life that because he was the Messiah he could supply her spiritual need. So] he said to her, “Woman, go and call your husband, and bring him here!”
ــ ئېرىم يوق، ــ دەپ جاۋاب بەردى ئايال. ــ ئېرىم يوق دەپ، راست ئېيتتىڭ. 17
She replied, “I do not have a husband!” Jesus said to her, “You said that you do not have a husband, and that is true.
چۈنكى بەش ئەرگە تەگدىڭ ۋە ھازىر سەندە بولغىنى سېنىڭ ئېرىڭ ئەمەس. بۇنى توغرا ئېيتتىڭ! ــ دېدى ئەيسا. 18
It is also true that you have had five husbands [one by one]. And the man you are living with now is not your husband! What you have said is very true.”
ئايال ئۇنىڭغا: ــ تەقسىر، ئەمدى كۆردۈمكى، سىز ئەسلىدە پەيغەمبەر ئىكەنسىز! 19
The woman said to him, “Sir, I perceive you must be a prophet [because you are] able [to know people’s secrets].
ئاتا-بوۋىلىرىمىز بۇ تاغدا ئىبادەت قىلىپ كەلگەن، لېكىن سىلەر [يەھۇدىيلار] «ئىبادەتنى يېرۇسالېمدا قىلىش كېرەك!» دەۋالىسىلەرغۇ؟ ــ دېدى. 20
But [let me ask you a different question]: Our ancestors worshipped God here on [Gerizim Mountain], but you [Jews] say that Jerusalem is the place where we must worship [God. So who is right]?”
ئەيسا ئۇنىڭغا مۇنداق دېدى: ــ خانىم، ماڭا ئىشەنگىن، شۇنداق بىر ۋاقتى-سائىتى كېلىدۇكى، سىلەرنىڭ ئاتىغا ئىبادەت قىلىشىڭلار ئۈچۈن نە بۇ تاغدا ياكى نە يېرۇسالېمدا بولۇشۇڭلارنىڭ ھاجىتى قالمايدۇ. 21
Jesus said to her, “Woman, believe me [when I say that] there will be a time when it will not [matter whether] you worship [God our] Father on this mountain or in Jerusalem [or somewhere else].
سىلەر ئىبادەت قىلغىنىڭلارنى بىلمەيسىلەر؛ بىراق بىز كىمگە ئىبادەت قىلغىنىمىزنى بىلىمىز. چۈنكى نىجات-قۇتقۇزۇلۇش يەھۇدىيلار ئارقىلىق بولىدۇ. 22
You [people from Samaria] do not know the one you are worshipping. But we [(exc) Jews] know whom we worship, because it is from [us] Jews that [God has sent the one who] will save people [from the guilt of their sins].
لېكىن شۇنداق بىر ۋاقىت كېلىدۇ ــ ۋە شۇنداقلا ھازىر كەلدىكى، ھەقىقىي ئىبادەت قىلغۇچىلار ئاتىغا روھ ۋە ھەقىقەت بىلەن ئىبادەت قىلىدۇ. ئاتا ئۆزىگە ئەنە شۇنداق ھەقىقىي ئىبادەت قىلغۇچىلارنى ئىزدىمەكتە. 23
However, there will be a time when those who genuinely worship God will worship him as [God’s] Spirit [directs] and according to [God’s] truth. In fact, that time is now. Those are the kind of worshipers my Father seeks.
خۇدا روھتۇر ۋە ئۇنىڭغا ئىبادەت قىلغۇچىلار روھ ۋە ھەقىقەت بىلەن ئۇنىڭغا ئىبادەت قىلىشى كېرەكتۇر. 24
God is a spiritual being. So it is necessary that those who worship him must worship him as his Spirit [directs] and [according to God’s] truth.”
ئايال ئۇنىڭغا: ــ مەسىھنىڭ، يەنى «خرىستوس» دېگەننىڭ كېلىدىغانلىقىنى بىلىمەن. ئۇ كەلگەندە، بىزگە ھەممە ئىشلارنى ئېيتىپ بېرىدۇ ــ دېدى. 25
The woman said to him, “I know that the Messiah is coming. When he comes, he will tell us everything [we need to know].” (‘Messiah’ and ‘Christ’ [both mean ‘God’s promised king]’.)
ئەيسا ئۇنىڭغا: ــ سەن بىلەن سۆزلىشىۋاتقۇچى مەن دەل شۇدۇرمەن! ــ دېدى. 26
Jesus said to her, “I, the one speaking to you, am [the Messiah]!”
شۇ چاغدا ئۇنىڭ مۇخلىسلىرى قايتىپ كەلدى. ئۇلار ئۇنىڭ بىر ئايال بىلەن سۆزلىشىۋاتقانلىقىغا ھاڭ-تاڭ قېلىشتى؛ لېكىن ھېچقايسىسى ئۇنىڭدىن: «ئۇنىڭدىن نېمە ئىزدەيسەن؟» ياكى «نېمىشقا ئۇنىڭ بىلەن سۆزلىشىسەن؟» دەپمۇ سورىمىدى. 27
Just then [we] disciples returned [from town]. [Since it was contrary to our custom for Jewish religious teachers to converse with a woman they did not know], we were surprised that he was talking to a woman. However, none of us asked her, “What do you want?” and none of us asked him, “Why are you talking with her?”
شۇنىڭ بىلەن ئايال كوزىسىنى تاشلاپ قويۇپ، شەھەرگە قايتىپ بېرىپ، كىشىلەرگە: 28
The woman left her water jar there and went into the town. She said to the people there,
ــ يۈرۈڭلار، ھاياتىمدا قىلغانلىرىمنىڭ ھەممىسىنى ماڭا ئېيتىپ بەرگەن بىر كىشىنى كۆرۈپ كېلىڭلار. ئەجەبا، مەسىھ شۇمىدۇ؟ ــ دېدى. 29
“Come and see a man who [was able to] tell me all about my past life [HYP], [even though I never met him before] Could this man be the Messiah?”
بۇنىڭ بىلەن خالايىق شەھەردىن چىقىپ، ئەيسانىڭ ئالدىغا كېلىشكە باشلىدى. 30
So [many people] left the town and started going to where Jesus was.
شۇ ئارىلىقتا مۇخلىسلىرى ئۇنىڭغا: ــ ئۇستاز، بىر نەرسە يەۋالساڭچۇ؟ ــ دەپ ئۆتۈنۈشتى. 31
Meanwhile, we disciples were urging him, “Teacher, eat [some of the food we brought]!”
لېكىن ئۇ ئۇلارغا: ــ مېنىڭ سىلەر بىلمەيدىغان بىر يېمەكلىكىم بار، ــ دېدى. 32
But he said to us, “I have food to eat that you do not know anything about!”
مۇخلىسلار بىر-بىرىگە: ــ ئەجەبا، بىرسى ئۇنىڭغا يېگىلى بىر نەرسە ئەكېلىپ بەرگەنمىدۇ؟ ــ دېيىشتى. 33
So we started saying to each other, “(Surely no one has brought him any food [when we] were not [here]!/Has anyone brought him any food [when we] were not [here]?) [RHQ]”
ئەيسا ئۇلارغا مۇنداق دېدى: ــ مېنىڭ يېمەكلىكىم ــ مېنى ئەۋەتكۈچىنىڭ ئىرادىسىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش ۋە ئۇنىڭ [ماڭا تاپشۇرغان] خىزمىتىنى تاماملاشتۇر. 34
Jesus said to us, “Doing what [my Father] who sent me wants [me to do] and finishing the work he [gave me to do] is ([what sustains me/like] my food) [MET].
ــ سىلەر: «ھوسۇل يېغىشقا يەنە تۆت ئاي قالدى» دەۋاتمامسىلەر؟ مانا، سىلەرگە ئېيتايكى، بېشىڭلارنى كۆتۈرۈپ ئېتىزلارغا قاراڭلار، زىرائەتلەر سارغىيىپ ئورۇشقا تەييار بولدى! 35
[At this time of the year] you are saying (OR, your ancestors used to say), ‘There are four months left before we harvest [the crops].’ But I say to you, look carefully [at the non-Jewish people around here. God says, ‘They are ready to accept my message] [MET], [like crops in] fields that are ready for people to harvest.
ۋە ئورمىچى ئىش ھەققىنى ئالىدۇ ۋە مەڭگۈلۈك ھاياتقا توپلانغان ھوسۇلنى يىغىدۇ، شۇنىڭ بىلەن تېرىغۇچى بىلەن ئورمىچى تەڭ شادلىنىدۇ. (aiōnios g166) 36
[If you help them to accept my message], I will reward you [MET], [as an owner of a field] pays those who harvest the crops. Because of your work, people will gain eternal life.’ [I have been telling people God’s message. That is like] [MET] a man who plants seeds. [You will help people to accept my message. That will be like] [MET] harvesting crops. [When that happens], both you and I will rejoice. (aiōnios g166)
چۈنكى بۇ ئىشتا «بىرى تېرىيدۇ، يەنە بىرى يىغىدۇ» دېگەن سۆز ئەمەلگە ئاشۇرۇلىدۇ. 37
As a result, this saying will become true: One person plants [seeds], but others harvest [the crops].
مەن سىلەرنى ئۆزۈڭلار ئەمگەك سىڭدۈرمىگەن ھوسۇلنى يىغىشقا ئەۋەتتىم؛ باشقىلار ئەمگەك قىلدى ۋە سىلەر ئۇلارنىڭ ئەمگىكىنىڭ مېۋىسىنى ئېلىشقا نېسىپ بولدۇڭلار. 38
I am sending you [to enable people to accept my message, but you will not be the first ones who tell them God’s message]. Others [previously] worked hard [to tell people God’s message], and now you will be harvesting the results of their work.”
شۇ شەھەردىكى نۇرغۇن سامارىيەلىكلەر ھېلىقى ئايالنىڭ: «ئۇ ھاياتىمدا قىلغانلىرىمنىڭ ھەممىسىنى ماڭا ئېيتىپ بەردى» دېگەن گۇۋاھلىق سۆزىنى ئاڭلاپ، ئەيساغا ئېتىقاد قىلدى. 39
Many of the Samaria [district] people who [lived] in that town believed that Jesus [was the Messiah] because they heard what that woman said [about Jesus], “That man [was able to] tell me all about my past life [HYP]!”
شۇڭا، ئۇلار ئۇنىڭ ئالدىغا كېلىپ، ئۇنىڭ ئۆزلىرى بىلەن بىللە تۇرۇشىنى ئۆتۈنۈشكىلى تۇردى؛ شۇنىڭ بىلەن ئۇ ئۇ يەردە ئىككى كۈن تۇردى. 40
So when those people of Samaria came to Jesus, they urged him to stay with them. So we stayed there two days.
ئۇنىڭ سۆز-كالامى ئارقىلىق تېخىمۇ كۆپ ئادەم ئۇنىڭغا ئېتىقاد قىلدى. 41
Many more of those people believed ([in Jesus/that he was the Messiah]) because of what he said.
ئۇلار ئايالغا: ــ بىزنىڭ ئېتىقاد قىلىشىمىز ئەمدى سېنىڭ سۆزلىرىڭ سەۋەبىدىن ئەمەس، چۈنكى ئۆزىمىز ئۇنى ئاڭلىدۇق ۋە بىلدۇقكى، دۇنيانىڭ قۇتقۇزغۇچىسى دەل شۇ كىشىدۇر! ــ دېيىشتى. 42
They told the woman, “We believe in Jesus [now], but not [just] because of what you told us. Now we have heard him ourselves. And now we know that this man truly is the one who [can] save [people] [MTY] [from the guilt of their sins].”
بۇ ئىككى كۈندىن كېيىن ئۇ شۇ يەردىن چىقىپ گالىلىيەگە قاراپ ماڭدى 43
Jesus had said [previously] that people did not honor prophets [like himself when they tried to teach people] in their own home area. So, two days later, Jesus and [we] disciples left that area and went to [his own area in] Galilee [district, because he knew that people there would not think very highly of him, and as a result the Jewish leaders would not be jealous].
(چۈنكى ئەيسا ئۆزى: «ھېچبىر پەيغەمبەرنىڭ ئۆز يۇرتىدا ئىززىتى يوقتۇر» دەپ گۇۋاھلىق بەرگەنىدى). 44
شۇنىڭ بىلەن ئۇ گالىلىيەگە كەلگىنىدە، گالىلىيەلىكلەر ئۇنىڭ [ئۆتۈپ كېتىش] ھېيتىدا يېرۇسالېمدا قىلغان ئەمەللىرىنىڭ ھەممىسىنى كۆرگەچكە، ئۇنى قارشى ئېلىشتى (چۈنكى ئۇلارمۇ ھېيتقا چىققانىدى). 45
However, when we arrived in Galilee [district, many] of the people there welcomed him, because they had been in Jerusalem during the [Passover] celebration and had seen all the things he did there.
ئەمدى ئەيسا بۇ قېتىم گالىلىيەدىكى كانا يېزىسىغا يەنە باردى (ئۇ دەل شۇ يەردە سۇنى شارابقا ئايلاندۇرغانىدى). [شۇ كۈنلەردە]، كەپەرناھۇم شەھىرىدە ئوغلى كېسەل بولۇپ ياتقان بىر ئوردا ئەمەلدارى بار ئىدى. 46
Jesus went again to Cana in Galilee [district]. That was where he [previously] turned water into wine. There was one of the king’s officials who lived in Capernaum, whose son was very sick.
ئۇ ئەيسانىڭ يەھۇدىيەدىن گالىلىيەگە كەلگەنلىكىنى ئاڭلاپ، ئۇنىڭ ئالدىغا باردى ۋە: ــ [ئۆيۈمگە] چۈشۈپ، سەكراتتا ياتقان ئوغلۇمنى ساقايتىپ بەرگەيلا! ــ دەپ توختىماي ئىلتىجا قىلدى. 47
When that man heard [others say] that Jesus had returned to Galilee [district] from Judea [district], he went to Jesus [in Cana] and pleaded with him, “Please come down [to Capernaum] and heal my son, who is about to die!”
شۇنىڭ بىلەن، ئەيسا ئۇنىڭغا: ــ سىلەر [گالىلىيەلىكلەر] مۆجىزىلىك ئالامەتلەر ۋە كارامەتلەرنى كۆرمىگۈچە، ھېچ ئېتىقاد قىلمايسىلەر! ــ دېدى. 48
Jesus said to him, “You people will believe my message only if you see me perform [more] miracles!”
ئوردا ئەمەلدارى ئەيساغا: ــ تەقسىر، بالام ئۆلمەستە چۈشكەيلا! ــ دېدى. 49
But the official said to him, “Sir, ([I] believe [in you/I believe that you came from God]). [So please] come down [to my home] before my son dies!”
ئەيسا ئۇنىڭغا: ــ بارغىن، ئوغلۇڭ ھايات قالدى! ــ دېدى. ھېلىقى ئادەم ئەيسانىڭ ئېيتقان سۆزىگە ئىشىنىپ، ئۆيىگە قاراپ ماڭدى. 50
Jesus said to him, “Then you may go [home]. Your son (will live/not die)!” The man believed what Jesus said, and left.
يولدا كېتىپ بارغىنىدا، ئۇنىڭ قۇللىرى ئالدىغا چىقىپ، بالىلىرى ھايات، دەپ ئۇقتۇردى. 51
[The next day] while he was on the way home, his servants met him. They told him, “Your child is going to live!”
ئەمەلدار ئۇلاردىن ئوغلىنىڭ قايسى سائەتتىن باشلاپ ياخشىلىنىشقا يۈزلەنگەنلىكىنى سورىۋىدى، ئۇلار: ــ تۈنۈگۈن يەتتىنچى سائەتتە قىزىتمىسى ياندى، ــ دېيىشتى. 52
He asked them, “At what time did my son start to become well?” They said to him, “His fever ceased yesterday [afternoon] at one o’clock.”
بالىنىڭ ئاتىسى بۇنىڭ دەل ئەيسانىڭ ئۆزىگە: «ئوغلۇڭ ھايات قالدى!» دېگەن سائەت ئىكەنلىكىنى بىلىپ يەتتى. شۇنىڭ بىلەن ئۆزى پۈتكۈل ئائىلىسىدىكىلەر بىلەن بىللە ئېتىقاد قىلىشتى. 53
Then the boy’s father realized that this was the time Jesus told him, “Your son will (live/not die).” So he and all the people in his house believed [that Jesus was the Messiah].
بۇ ئەيسانىڭ يەھۇدىيەدىن گالىلىيەگە كەلگەندىن كېيىنكى كۆرسەتكەن ئىككىنچى مۆجىزىلىك ئالامىتى ئىدى. 54
That was the second miracle that Jesus performed in Galilee [district], after he had returned from Judea [district].

< يۇھاننا 4 >