يارىتىلىش 38

1 ئۇ ۋاقىتلاردا شۇنداق بولدىكى، يەھۇدا ئاكا-ئۇكىلىرىنىڭ قېشىدىن كېتىپ، ھىراھ ئىسىملىك ئادۇللاملىق بىر كىشىنىڭكىگە چۈشتى.

Basa naa ma, Yahuda lao hela odꞌi-aꞌa nara, de leo no nonoo na Hira sia kambo Adulam.

2 شۇ يەردە يەھۇدا شۇئا ئىسىملىك بىر قانائانىينىڭ قىزىنى كۆردى؛ ئۇ ئۇنى خوتۇنلۇققا ئېلىپ قېشىغا كىرىپ ياتتى.

Sia naa, hambu amaꞌ esa, atahori Kanaꞌan, naran Sua. Yahuda hii Sua ana feto na esa, de ruꞌa se sao. De ana bꞌonggi ana touꞌ hira matutunggaꞌ.

3 ئۇ ھامىلىدار بولۇپ بىر ئوغۇل تۇغدى؛ يەھۇدا ئۇنىڭغا «ئەر» دەپ ئات قويدى.

Ana ka esa na, ara babꞌae e, Er.

4 ئۇ يەنە ھامىلىدار بولۇپ، بىر ئوغۇل تۇغدى ۋە ئۇنىڭغا ئونان دەپ ئات قويدى.

Boe ma karua na, ara babꞌae e, Onan.

5 ئاندىن يەنە ھامىلىدار بولۇپ بىر ئوغۇل تۇغدى ۋە ئۇنىڭغا شەلاھ دەپ ئات قويدى. ئۇ تۇغۇلغاندا يەھۇدا كېزىبدا ئىدى.

Ma katelu na, naran Sela. Bonggi Sela ma, ara lali risiꞌ kambo feaꞌ, naran Kesib.

6 يەھۇدا تۇنجى ئوغلى ئەرگە تامار ئىسىملىك بىر قىزنى ئېلىپ بەردى.

Ana kaesa na, Er, naꞌamoko boe, Yahuda neu natane fee ne ana fetoꞌ esa, naran Tamar. De ruꞌa se sao.

7 لېكىن يەھۇدانىڭ تۇنجى ئوغلى ئەر پەرۋەردىگارنىڭ نەزىرىدە رەزىل بولغاچقا، پەرۋەردىگار ئۇنى ئۆلتۈردى.

Te Er naa, deꞌulaka na seli. Naa de, Lamatualain hukun nisa e. De ana mate nda hela anaꞌ sa.

8 بۇ چاغدا يەھۇدا ئونانغا: ــ ئاكاڭنىڭ ئايالىنىڭ قېشىغا كىرىپ، ئۇنى خوتۇنلۇققا ئېلىپ قېرىنداشلىق بۇرچىنى ئادا قىلىپ، ئاكاڭ ئۈچۈن نەسىل قالدۇرغىن، دېدى.

Basa ma, Yahuda denu ana karua na nae, “Onan! Aꞌa ma mate ena, te nda ma anaꞌ sa. De ia naa, tungga atahori lasiꞌ ra, musi nggati aꞌa ma fo sao mala sao na. Fo fee aꞌa ma tititi-nonosiꞌ.”

9 ئەمما ئونان بۇ نەسىلنىڭ ئۆزىگە تەۋە بولمايدىغانلىقىنى بىلىپ، ئاكىسىغا نەسىل قالدۇرماسلىق ئۈچۈن ھەر قېتىم ئاكىسىنىڭ ئايالى بىلەن بىللە بولغاندا مەنىيسىنى يەرگە ئاقتۇرۇۋېتەتتى.

Onan nahine adat naa ena. Te ana nda nau fee tititi-nonosiꞌ neu aꞌa na Er sa. De mete ma ana sungguꞌ no Tamar, naa, ana nggari hendi fini a, naa fo Tamar nda bꞌonggi sa.

10 ئۇنىڭ بۇ قىلمىشى پەرۋەردىگارنىڭ نەزىرىدە رەزىل كۆرۈنگەچكە، ئۇنىمۇ ئۆلتۈرۈۋەتتى.

Onan tatao na taꞌo naa, tao fee Lamatualain namanasa seli. Naa de Lamatualain o hukun nisa e boe.

11 يەھۇدا ئەمدى كېلىنى تامارغا: ــ ئوغلۇم شەلاھ چوڭ بولغۇچە ئاتاڭنىڭ ئۆيىدە تۇل ئولتۇرۇپ تۇرغىن، دېدى. چۈنكى ئۇ ئىچىدە: ــ بۇمۇ ئاكىلىرىغا ئوخشاش ئۆلۈپ كېتەرمىكىن، دەپ قورقتى. شۇنىڭ بىلەن تامار بېرىپ ئاتىسىنىڭ ئۆيىدە تۇرۇپ قالدى.

Huu Yahuda ana nara ruꞌa se mana sao Tamar mate ena, de ana namatau. Ana duꞌa, afiꞌ losa ana muri na Sela sao nala Tamar, ma ana o mate boe. Naa de, nafadꞌe ana feto feu na Tamar nae, “Ana ngge. Malole lenaꞌ baliꞌ misiꞌ ina-ama mara leo. Dei fo ana ngga Sela naꞌamoko fo, baliꞌ uma sao mala e.” Boe ma Tamar baliꞌ.

12 ئەمدى كۆپ كۈنلەر ئۆتۈپ، شۇئانىڭ قىزى، يەھۇداغا تەگكەن ئايال ئۆلدى. يەھۇدا تەسەللى تاپقاندىن كېيىن ئادۇللاملىق دوستى ھىراھ بىلەن بىللە ئۆزىنىڭ قوي قىرقىغۇچىلىرىنىڭ ئەھۋالىنى بىلىشكە تىمناھقا چىقتى.

Nda doo sa ma, Yahuda sao na mate. De ana susa losa fai sususaꞌ basa. Basa naa ma, ana noꞌe nonoo na naran Hira, de ruꞌa se kambo Timna reu. Sia naa, atahori ra raꞌabꞌue nggute bibꞌi lombo fuluꞌ, fo seo.

13 تامارغا: ــ قېينئاتاڭ قويلىرىنى قىرقىغىلى تىمناھقا يول ئالدى، دېگەن خەۋەر يەتتى.

Boe ma atahori rafadꞌe Tamar rae, “Ama ari ma, Timna neu tungga fefetas nggute bibꞌi lombo fuluꞌ.”

14 شۇنىڭ بىلەن تامار شەلاھ چوڭ بولغان بولسىمۇ، مەن ئۇنىڭغا خوتۇنلۇققا ئېلىپ بېرىلمىدىم، دەپ قاراپ، تۇللۇق كىيىمىنى سېلىۋېتىپ، چۈمبەل تارتىپ بەدىنىنى ئوراپ، تىمناھ يولىنىڭ ئۈستىدە ئەنائىمغا كىرىش ئېغىزىغا بېرىپ ئولتۇردى.

Leleꞌ naa, Yahuda ana muri na Sela naꞌamoko ena. Te Tamar nahine nae ama ari na nda nau fee eni sao nala Sela sa. Boe ma Tamar sangga dalaꞌ fo noꞌe hak na. De ana olu hendi bua ina-falu na, ma nggati bua meulauꞌ. Ana lalaa langgan ma mboti matan nendiꞌ lafe anaꞌ. De neu endoꞌ sia kambo Enaim lelesu ine na, sia dalaꞌ nisiꞌ Timna neu.

15 ئەمدى يەھۇدا ئۇنى يۈزى يېپىقلىق ھالدا كۆرگەندە: ــ بۇ بىر پاھىشە ئايال ئوخشايدۇ، دەپ ئويلىدى.

Leleꞌ Yahuda tungga lelesu ineꞌ a, nita inaꞌ esa. Nae neꞌo ina dalaꞌ, huu Tamar koao no bua-baꞌu na, ma mboti mata na.

16 ئۇ يولدىن بۇرۇلۇپ ئۇنىڭ يېنىغا بېرىپ، ئۆز كېلىنى ئىكەنلىكىنى بىلمەي: ــ كەل، مەن سەن بىلەن بىللە بولاي، دېدى. ئۇ جاۋاب بېرىپ: ــ مەن بىلەن بىللە بولساڭ، ماڭا نېمە بېرىسەن؟ دەپ سورىدى.

Yahuda nda bubꞌuluꞌ nae, naa eni ana feto feu na sa. Dadꞌi ana neu deka-deka inaꞌ naa, de natane nae, “We! Mete ma au o ho naa, moꞌe baꞌu sa?” Tamar nataa nae, “Neu. Miaꞌ a amaꞌ hihii na.”

17 ئۇ ئۇنىڭغا: ــ پادامنىڭ ئىچىدىن بىر ئوغلاقنى ساڭا ئەۋەتىپ بېرەي، دېدى. ئايال: ــ سەن ئۇنى ئەكېلىپ بەرگۈچە، ماڭا رەنىگە بىرەر نەرسە بېرەمسەن؟ دەپ سورىۋىدى،

Yahuda naloe nae, “Ona bee, au fee hiek esa, do?” Tamar naselu nae, “Malole, Amaꞌ. Sadꞌi fee au toꞌu saa dadꞌi neu nemehereꞌ dei. Losa sudꞌiꞌ a fai hiraꞌ amaꞌ haitua hiek a nema.”

18 ئۇ: ــ ساڭا نېمىنى رەنىگە بېرەي؟ ــ دېدى. ئۇ: ــ ئۆز مۆھۈرۈڭ بىلەن ئۇنىڭ شوينىسىنى ۋە قولۇڭدىكى ھاساڭنى رەنىگە بەرگىن، دېۋىدى، ئۇ بۇلارنى بېرىپ، ئۇنىڭ بىلەن بىرگە بولدى. شۇنىڭ بىلەن ئۇ ئۇنىڭدىن ھامىلىدار بولۇپ قالدى.

Boe ma Yahuda natane nae, “Au fee saa dadꞌi neu nemehereꞌ?” Tamar nataa nae, “Amaꞌ fee hela cap fo mana doko-dokoꞌ, no tali na sia boto ma. Ma lao hela teteas boe.” Rena taꞌo naa, ma Yahuda fee basa saa naa ra neu e. De ruꞌa se reu sungguꞌ raꞌabꞌue. Basa ma, Tamar baliꞌ. Ana olu hendi bua-baꞌu meulau na no lafe anaꞌ naa, de pake baliꞌ bua-baꞌu ina falu na. Nda bubꞌuluꞌ sa te, Tamar nairu.

19 ئاندىن تامار ئورنىدىن تۇرۇپ ماڭدى؛ ئۇ پەرەنجىنى سېلىۋېتىپ، تۇللۇق كىيىمىنى كىيىۋالدى.

20 يەھۇدا: ــ ئۇ خوتۇننىڭ قولىدىكى رەنىنى ياندۇرۇپ كەلسۇن دەپ ئادۇللاملىق دوستىنىڭ قولى ئارقىلىق ئوغلاقنى ئەۋەتتى، ئەمما ئۇ ئۇنى تاپالمىدى.

Nda doo sa fai, Yahuda noꞌe tulun nonoo na Hira nae, “Mendi hiek ia fee ina dalaꞌ sia Enaim dei, fo haꞌi mala baliꞌ au sudꞌi a saa ngga fo ana toꞌu a.” Hira neu losa naa ma, natane neu nema, te nda nandaa no inaꞌ naa sa.

21 ئۇ شۇ جايدىكى ئادەملەردىن: ــ ئەنائىمدىكى يولنىڭ بويىدا ئولتۇرغان بۇتپەرەس پاھىشە قېنى، دەپ سورىسا، ئۇلار: ــ بۇ يەردە ھېچبىر بۇتپەرەس پاھىشە بولغان ئەمەس، دەپ جاۋاب بەردى.

Boe ma natane atahori mana sia naa ra nae, “We! Hei mita ina dalaꞌ fo laꞌefa naa ana endoꞌ sia lelesu ineꞌ ia, do? Ana sia bee?” Te rataa rae, “Amaꞌ, ina dalaꞌ nese ia.”

22 بۇنىڭ بىلەن ئۇ يەھۇدانىڭ قېشىغا يېنىپ بېرىپ: ــ مەن ئۇنى تاپالمىدىم؛ ئۈنىڭ ئۈستىگە ئۇ جايدىكى ئادەملەرمۇ: «بۇ يەردە ھېچبىر بۇتپەرەس پاھىشە ئايال بولغان ئەمەس» دېيىشتى، دېدى.

De Hira baliꞌ nisiꞌ Yahuda neu. Nafadꞌe nae, “Au nda undaa o inaꞌ naa sa. Au sangga-sangga, te atahori rae, ina dalaꞌ nese naa.”

23 يەھۇدا: ــ بوپتۇ، ئۇ نەرسىلەرنى ئۇ ئېلىپ كەتسە كەتسۇن؛ بولمىسا، باشقىلارنىڭ مەسخىرىسىگە قالىمىز. نېمىلا بولمىسۇن، مەن ئۇنىڭغا ئوغلاق ئەۋەتتىم، لېكىن سەن ئۇ خوتۇننى تاپالمىدىڭ، دېدى.

Yahuda nataa nae, “Hela sudꞌi a saa naa ra, fo ana soa se. Sadꞌi atahori afiꞌ tao raꞌamamaeꞌ hita. Au ae bae, te nda tandaa to e sa na.”

24 ئۈچ ئايچە ئۆتكەندىن كېيىن بىرسى يەھۇداغا: ــ سېنىڭ كېلىنىڭ تامار بۇزۇقچىلىق قىلدى، ئۇنىڭ ئۈستىگە زىنادىن ھامىلىدار بولۇپ قالدى، دېگەن خەۋەرنى يەتكۈزدى. يەھۇدا جاۋابەن: ــ ئۇنى ئېلىپ چىقىڭلار، كۆيدۈرۈۋېتىلسۇن! ــ دېدى.

Seli fula telu ma, atahori reu rafadꞌe Yahuda rae, “Ana feto feu ma Tamar tao ao na dadꞌi ina dalaꞌ. De ia naa ana nairu ena.” Rena taꞌo naa, ma Yahuda namanasa seli. De ana parenda atahori nara nae, “Mi lea mo inaꞌ naa nema, fo lalangge e horis!”

25 لېكىن ئۇ ئېلىپ چىقىلغاندا قېيناتىسىغا خەۋەر ئەۋەتىپ: ــ بۇ نەرسىلەرنىڭ ئىگىسى بولغان ئادەمدىن ھامىلىدار بولدۇم! ئەمدى سەن كۆرۈپ باق، بۇ مۆھۈر، شوينىسى ۋە ھاسىنىڭ كىمنىڭ ئىكەنلىكىنى ئېتىراپ قىلغىن، دېدى.

De reu lea rendi Tamar. Te ana haꞌi cap no teteas a. Boe ma ana denu rafadꞌe ama ari na nae, “Amaꞌ, tulun paresaꞌ sudꞌi a saa ia ra dei. Tenu-enaꞌ cap ma teteas ia, tao au uiru.”

26 يەھۇدا بۇ نەرسىلەرنى ئېتىراپ قىلىپ: ــ ئۇ ماڭا نىسبەتەن ھەقلىقتۇر؛ دەرۋەقە مەن ئۇنى ئوغلۇم شەلاھقا ئېلىپ بەرمىدىم، دېدى. بۇ ئىشتىن كېيىن يەھۇدا ئۇنىڭغا يەنە يېقىنچىلىق قىلمىدى.

Nita sudꞌi a saa naa ra, ma Yahuda nahine neuꞌ ena, nae eni ena na. De nafadꞌe nae, “Memaꞌ! Inaꞌ naa nda sala sa. Mana salaꞌ a, au. Matetu na, au musi uꞌusasaoꞌ e no ana ngga Sela. Te huu au nda nau sa. Mboꞌi e neu!” Boe ma, Yahuda nda naꞌabꞌue no Tamar sa ena.

27 ئۇنىڭ تۇغۇت ۋاقتى يېقىنلاشتى، مانا قورسىقىدا قوشكېزەك بار ئىدى.

Tamar fula-fai bobꞌonggi na losa ma, ana bꞌonggi ana dꞌuaꞌ.

28 ئۇ تۇغقان ۋاقتىدا بالىلاردىن بىرسى قولىنى چىقىرىۋىدى، تۇغۇت ئانىسى دەرھال بىر قىزىل يىپنى ئېلىپ: «بۇ ئاۋۋال چىقتى» دەپ ئۇنىڭ قولىغا چىگىپ قويدى.

Leleꞌ ana bꞌonggi, anaꞌ esa lima na naꞌahuluꞌ dea nema. De mana naꞌabꞌobꞌonggiꞌ a paꞌa aba mbilas neu lima na. Ana nae, “Ia, kaesa na.”

29 لېكىن ئۇ قولىنى يەنە ئىچىگە تىقىۋالدى، مانا ئۇنىڭ ئىنىسى چىقتى. شۇنىڭ بىلەن تۇغۇت ئانىسى: «سەن قانداق قىلىپ بۆسۈپ چىقتىڭ!» دېدى؛ شۇنىڭ بىلەن ئۇنىڭغا «پەرەز» دېگەن ئات قويۇلدى.

Te anaꞌ naa lea baliꞌ lima na. De nonoo na dea nema naꞌahuluꞌ. Mana naꞌabꞌobꞌonggiꞌ a nafadꞌe neu anaꞌ naa nae, “We! Ho memaꞌ maꞌadereꞌ o. Naa de, mukuseseti muꞌuhuluꞌ dea muu!” Ara babꞌae anaꞌ naa, Peres (sosoa na, ‘naseseti dea nema’).

30 ئاندىن قولىغا قىزىل يىپ چىگىلگەن ئاكىسى تۇغۇلدى. ئۇنىڭ ئىسمى زەراھ دەپ ئاتالدى.

Dei de, odꞌi na mana paꞌa aba mbilas a dea nema. Ara babꞌae e, Sera (sosoa na, ‘mbila raraa’).