< ئەستەر 2 >

بۇ ئىشلار ئۆتۈپ، پادىشاھ ئاھاشۋېروشنىڭ غەزىپى بېسىلغاندا، ئۇ ۋاشتىنى سېغىنىپ، ئۇنىڭ قىلغىنىنى ھەم ئۇنىڭ ئۈستىدىن چىقىرىلغان يارلىقى ھەققىدە ئەسلەپ ئويلىنىپ قالدى. 1
Hagi ana zama huvagaregeno'a kini ne' Serksisina arimpa ahe'zamo'ma uramigeno'a, Vasti'ma hu'nea zanku agesa nentahino, Vasti'a kuinia omanigahie huno'ma huvempama hu'nea zanku agesa antahi'ne.
شۇ سەۋەبتىن پادىشاھنىڭ خىزمىتىدە تۇرغان غوجىدارلار ئۇنىڭغا: ــ ئالىيلىرى ئۈچۈن ساھىبجامال ياش قىزلارنى ئىزدەپ تېپىپ كەلتۈرگەيلا؛ 2
Hagi kini ne'mofo tava'oma'are'ma mani'ne'za knare antahintahima nemiza vene'nemo'za anage hu'naze, huge'za venema ovase'ne'nia hentofa agi agonane mofa'nerami hake'za avre'za eho hu'za hu'naze.
ئالىيلىرى پادىشاھلىقىدىكى ھەرقايسى ئۆلكىلەردە بارلىق گۈزەل قىزلارنى يىغىپ، شۇشان قەلئەسىدىكى ھەرەمسارايغا كەلتۈرۈشكە ئەمەلدارلارنى تەيىنگەيلا؛ قىزلار ئوردىدىكى قىز-ئاياللارغا مەسئۇل بولغان ھەرەمئاغىسى ھېگاينىڭ قولىغا تاپشۇرۇلغاي؛ ئۇلارغا كېرەكلىك ئۇپا-ئەڭلىكلەر تەمىنلەنگەي. 3
Hagi kini ne'moka mago mago kumatera ranra kva vahetami zamazeri otitere huge'za venema omasenenia knarenare mofaneramina zamavare'za rankumate Susa enkeno, kini ne'moka eri'za ne' Hegai kegava huzmante'neno zamavufagama eri so'ema hanaza zana nezaminige'za zamavufaga eri so'e nehu'za knare'nare mofa'nea zoregahaze.
ئالىيلىرىنى سۆيۈندۈرگەن قىز ۋاشتىنىڭ ئورنىنى بېسىپ خانىش بولسۇن، دېدى. بۇ گەپ پادىشاھنى خۇش قىلدى ۋە ئۇ شۇنداق قىلدى. 4
Ana nehu'za mani'nenagenka anampinti'ma kini ne'moka kenankeno kavesi'nia mofa avrenankeno Vasti nona erino kuinia manigahie.
شۇشان قەلئەسىدە بىنيامىن قەبىلىسىدىن، كىشنىڭ ئەۋرىسى، شىمەينىڭ نەۋرىسى، يائىرنىڭ ئوغلى موردىكاي ئىسىملىك بىر يەھۇدىي بار ئىدى 5
Hagi ananknafina mago Jiu nera Simei nemofo Kisi negeho Benzameni nagapinti ne' agi'a Modekaiakino Susa rankumapina kini ne'mofo ra nompi nemania nere.
(كىش بولسا بابىل پادىشاھى نېبوقادنەسار يەھۇدا پادىشاھى يەكونىياھ بىلەن بىر توپ كىشىلەرنى تۇتقۇن قىلىپ يېرۇسالېمدىن ئەكەتكەندە، ئۇلار بىلەن بىللە ئەسىر قىلىنىپ كېتىلگەنىدى). 6
Hagi korapara Babiloni kini ne' Nebukatnesama Jerusalemi kumapinti'ma vahe'tmima kinama huzmanteno zamavare'noma vu'nefi, Modekaiane Juda vahe kini ne' Jehoiakininena zanavre'za vu'naze.
موردىكاي ئۆزىنىڭ تاغىسىنىڭ قىزى ھاداسساھنى (يەنى ئەستەر) بېقىپ چوڭ قىلغانىدى، چۈنكى ئۇنىڭ ئاتا-ئانىسى يوق ئىدى. بۇ قىز گۈزەل، تەقى-تۇرقى كېلىشكەن ئىدى؛ ئاتا-ئانىسى ئۆلۈپ كەتكەن بولغاچقا موردىكاي ئۇنى ئۆز قىزى قاتارىدا بېقىپ چوڭ قىلغانىدى. 7
Hagi Modekaia'a mago mofara nesaro kegava hu'neankino, ana mofamofo agi'a Hadasha'e, mago agi'a Esta'e. Na'ankure Estana nerera nefa'a ko fri'ne. Hagi ana mofara avufgamo'ene agi'agonamo'a hentofaza hu'ne. Hagi nerera afa'ma nefrigeno'a, Modekai'a avreno agra mofa'agna huno kegava hu'ne.
پادىشاھنىڭ ئەمرى ۋە يارلىقى جاكارلانغاندىن كېيىن نۇرغۇن قىزلار شۇشان قەلئەسىگە كەلتۈرۈلۈپ ھېگاينىڭ قولىغا تاپشۇرۇلدى؛ شۇنداق بولدىكى، ئەستەرمۇ ئوردىغا كەلتۈرۈلۈپ ئوردىدىكى قىز-ئاياللارغا مەسئۇل بولغان ھېگاينىڭ قولىغا تاپشۇرۇلدى. 8
Hagi kini ne' Serksisima kema atreno, knare'nare mofa'nema haketa zamavareta Susa rankumate ehoma higeno'a, rama'a mofa'nerami zamavare'za neazafi Estanena anampi avre'za Susa kumate Hegai azampi eme ante'naze.
ئەستەر ھېگايغا ياققان بولۇپ، ئۇ ئۇنىڭغا ئىلتىپات كۆرسەتتى؛ ئۇ تېزلا ئۇنىڭغا ئۇپا-ئەڭلىك ۋە تېگىشلىك يېمەكلىكلەرنى تەمىنلىدى ھەم ئوردىدىن ئۇنىڭغا تاللانغان يەتتە كېنىزەكنى بەردى؛ ئاندىن ئۇنى كېنىزەكلىرى بىلەن ھەرەمساراينىڭ ئەڭ ئېسىل جايىدىن ئورۇن بەردى. 9
Hagi Hegai'ma Estama negeno'a, tusiza huno musena hunteno avesinte'ne. Ana'ma nehuno'a, ame huno Estana avufgama eri so'ema hu zantamine ne'zanena nemino, kini ne'mofo kumapinti 7ni'a eri'za mofanerami huzmantege'za kini ne'mofona marerirfa nompi Estana avre'za ome kegava hunte'naze.
ئەستەر ئۆزىنىڭ مىللىتى ۋە تېگى-تەكتىنى ھېچكىمگە ئېيتمىدى، چۈنكى موردىكاي ئۇنىڭغا بۇنى ئاشكارىلىماسلىقنى تاپىلىغانىدى. 10
Hagi Esta'a kuma'ane vahe'amofo agia ahe forera osu'ne, na'ankure Modekaia'a anara osuo huno hunte'negu anara hu'ne.
موردىكاي ئەستەرنىڭ ھال-ئەھۋالىدىن خەۋەر تېپىش ۋە ئۇنىڭغا قانداق مۇئامىلە قىلىنىدىغانلىقىنى بىلىش ئۈچۈن، ھەركۈنى ھەرەمساراينىڭ ھويلىسى ئالدىدا ئايلىنىپ يۈرەتتى. 11
Hagi Modekaia'a maka zupa Esta'ma mani'nea nomofo avuga vano nehuno, Estana na'anoma huntesnagura keno vano hutere hu'ne.
قىزلارغا ئائىت رەسمىيەت بويىچە، ھەربىر قىزنىڭ ئوردىغا كىرىپ پادىشاھ ئاھاشۋېروش بىلەن بىللە بولۇش نۆۋىتىدىن ئاۋۋال، ئون ئىككى ئاي بەدىنىنى تازىلىشى كېرەك ئىدى، چۈنكى قىزلارنىڭ «تازىلىنىش كۈنلىرى» مۇنداق يول بىلەن ئادا قىلىناتتى: ــ ئالتە ئاي مۇرمەككى مېيى بىلەن، ئالتە ئاي ئەتىر-ئەڭلىك ۋە شۇنداقلا قىزلارنىڭ بەدىنىنى پاكىزلايدىغان باشقا بۇيۇملار بىلەن پەرداز قىلىنىشى كېرەك ئىدى. 12
Hagi ana maka mofa'nema kini ne'mofo avugama vanagura 12fu'a ikampi zamavufaga kegava hu'za erifatgo hute'za vugahaze. Hagi 6'a ikampina mere nehaza masave freno nevnigeno 6si'a ikama vagamare'nigeno'a, mago 6si'a ikampina mnanentake zama eri haviama hu'nea masave freno nevnigeno ana 6si'a ikamo'a ome vagaregahie.
قىز پادىشاھنىڭ ھۇزۇرىغا كىرىدىغان چاغدا مۇنداق قائىدە بار ئىدى: ــ ئوردىغا كىرگەندە ئۇنىڭ نېمە تەلىپى بولسا، شۇلار ھەرەمسارايدىن ئۇنىڭغا بېرىلەتتى. 13
Hagi kini ne'mofo avugama vunaku'ma hanigeno'a, kukeno avasesezano inankna zanku'ma avesi'nia zana anama mase'nenia nompintira amisageno eri'neno kini ne'mofo avuga vugahie.
قىز ئاخشىمى كىرىپ كېتىپ، ئەتىسى ئەتىگەندە قايتىپ چىققاندا ھەرەمساراينىڭ «ئىككىنچى بۆلۈم»ىگە قايتۇرۇلۇپ، توقال-كېنىزەكلەرگە مەسئۇل بولغان پادىشاھنىڭ ھەرەمئاغىسى شائاشغازنىڭ قولىغا تاپشۇرۇلاتتى؛ پادىشاھ ئۇ قىزغا ئامراق بولۇپ قېلىپ، ئىسمىنى ئاتاپ چاقىرمىغۇچە، ئۇ ئىككىنچى ئوردىغا كىرىپ پادىشاھ بىلەن بىللە بولمايتتى. 14
Hagi kinagama sesigeno'a, kini ne'mofo nompi kini ne'ene umani'nenigeno komatanigeno'a, ete mago nompi vanigeno agonknaza hari'naza ne' Sasgasi'e nehia ne'mo kegava huzmantegahie.
موردىكاينىڭ تاغىسى ئابىخائىلنىڭ قىزى ئەستەر، يەنى موردىكاي ئۆز قىزى قىلىپ بېقىۋالغان قىزنىڭ پادىشاھ بىلەن بىللە بولۇشقا كىرىش نۆۋىتى كەلگەندە، ئۇ قىزلارغا مەسئۇل بولغان پادىشاھنىڭ ھەرەمئاغىسى ھېگاي ئۆزىگە تەييارلاپ بەرگەن نەرسىلەردىن باشقا ھېچنەرسىنى تەلەپ قىلمىدى. ئەستەرنى كۆرگەنلەرنىڭ ھەممىسى ئۇنى ياقتۇرۇپ قالاتتى. 15
Hagi Abihaili mofa Esta'a Modekaina nenogokino agrama kini ne'ma ome ke knama egeno'a, mago kukenaguro avasase zankura zamantahi onke'neanki kva'amo Hegai'ma huhamprinte'nea zantami eri hankre'ne. Hagi Estama ke'naza vahe'amo'za muse hunente'za mago zamarimpa hunte'naze.
پادىشاھ ئاھاشۋېروش سەلتەنەت سۈرۈپ يەتتىنچى يىلىنىڭ ئونىنچى ئېيىغا، يەنى تەبەت ئېيىغا كەلگەندە، ئەستەر ئۇنىڭ بىلەن بىللە بولۇشقا شاھانە ئوردىغا باشلاپ كىرىلدى. 16
Hagi Serksisima 7ni'a kafuma kinima nemanige'za ana kafumofona, 10ni ikana Tebetie nehaza ikante Estana avre'za noma'are eme ami'naze.
پادىشاھ ئەستەرنى باشقا بارلىق قىزلاردىن ياخشى كۆرۈپ قالغاچقا، شۇنداقلا ئەستەر ئۇنىڭ ئىلتىپاتى ھەم ئامراقلىقىغا ئېرىشكەن بولغاچقا، پادىشاھ خانىش تاجىنى ئۇنىڭ بېشىغا كىيدۈرۈپ، ئۇنى ۋاشتىنىڭ ئورنىغا خانىش قىلىپ تىكلىدى. 17
Ana higeno kini ne'mo'a mago'a mofa'neramima avesizmante'neama'a agatereno Estana tusiza huno avesinte'ne. Hagi Esta'a vene omase mofa'nea mika zamagatereno kini ne'mofo avesira eri knare higeno, kini ne'mo'a tusi muse hunenteno kuini fetorira antaninteno, Vasti nontera Estana kuinia azeri oti'ne.
ئاندىن پادىشاھ ئۆزىنىڭ بارلىق ئەمىرلىرى ۋە بەگ-ھاكىملىرىغا ئەستەرنىڭ ئىززەت-ھۆرمىتى ئۈچۈن كاتتا زىياپەت بەردى؛ ئۇ يەنە ھەرقايسى ئۆلكىلەرگە باج-ئالۋاندىن ئازاد مەزگىل بولسۇن دەپ ئېلان چىقاردى ھەمدە شاھانە بايلىقلىرىدىن سېخىيلىق بىلەن ئىنئاملارنى بەردى. 18
Ana huteno kini ne'mo'a Estana ne'za krenenteno azeri musena nehuno, ranra kva vahe'ane eri'za vahe'anena kehige'za ana ne'zantera e'naze. Ana nehuno kini ne'mo'ma kegavama hu'nea kumatamimpi vahekura ananknarera manigasa hiho nehuno maka vahera musezana zami'ne.
ئىككىنچى قېتىم قىزلار شۇنداق يىغىلغان ۋاقىتتا موردىكاينىڭ ئوردا دەرۋازىسىدا ئولتۇرىدىغان ئورنى بار بولغانىدى 19
Hagi vene omase mofa'nemo'za mago'enema emeri atruma nehazageno'a, Modekai'a kini ne'mofo kuma kafante mani'ne.
(ئەستەر موردىكاينىڭ تاپىلىغىنى بويىچە، ئۆزىنىڭ مىللىتى ۋە تېگى-تەكتىنى يەنىلا باشقىلارغا ئېيتمىغانىدى؛ چۈنكى ئەستەر موردىكاينىڭ گېپىنى ئىلگىرى باققان ۋاقتىدا ئاڭلىغاندەك ئاڭلايتتى). 20
Hagi Modekai'ma asami'nea kante anteno Esta'a agra igati mofa mani'ne mago vahera erinte amara huno osami'ne.
ئۇ كۈنلەردە، موردىكاي ئوردا دەرۋازىسىدىكى ئورنىدا ئولتۇرغان ۋاقتىدا، پادىشاھنىڭ بىگتان ۋە تەرەش دېگەن ئىككى دەرۋازىۋەن ھەرەمئاغىسى پادىشاھ ئاھاشۋېروشقا غەزەپلىنىپ، ئۇنىڭغا قول سېلىشنى قەستلەۋاتقانىدى. 21
Hagi Modekai'ma kini ne'mofo kuma kafante'ma nemania knafina, kini ne'mofo eri'za netrena Bithanake Teresikea tusi zanarimpa kini ne' Serkisisina ahenenteke ahe frinaku oku'a nanekea retro hu'na'e.
بۇ سۇيىقەستنى موردىكاي سېزىپ قېلىپ، ئۇنى خانىش ئەستەرگە ئېيتتى؛ ئەستەر بۇ ئىشنى موردىكاينىڭ نامىدا پادىشاھقا سۆزلەپ بەردى. 22
Hianagi Modekaia'a ana oku nanekezni'a antahiteno, vuno kuini a' Estana ome asamigeno Esta'a Modekai'ma hia nanekea erino kini nera ome asami'ne.
بۇ ئىش سۈرۈشتە قىلىنىۋىدى، راست بولۇپ چىقتى ۋە ئۇ ئىككىسى دارغا ئېسىلدى. بۇ ۋەقە پادىشاھنىڭ كۆز ئالدىدا تارىخ-تەزكىرە كىتابىدا پۈتۈلدى. 23
Hagi ana nanekema hake'za erifore'ma hazageno'ma tamagema me'nege'za nege'za, ana netrena zanazeri'za vahe'ma zamahe'zama nehanti'za zafare hantizageke fri'na'e. Hagi ama ana agenkea kini vahe'mofo agenkema krenentaza avontafepi krente'naze.

< ئەستەر 2 >