ھېكمەت توپلىغۇچى 4

1 ئاندىن مەن قايتىدىن زېھنىمنى يىغىپ قۇياش ئاستىدا دائىم بولۇۋاتقان بارلىق زورلۇق-زۇمبۇلۇقنى كۆردۈم؛ مانا، ئېزىلگەنلەرنىڭ كۆز ياشلىرى! ئۇلارغا ھېچ تەسەللى بەرگۈچى يوق ئىدى؛ ئۇلارنى ئەزگەنلەرنىڭ كۈچلۈك يۆلەنچۈكى بار ئىدى، بىراق ئېزىلگەنلەرگە ھېچ تەسەللى بەرگۈچى يوق ئىدى.

Amalalu, na da defele hame hamobe hou osobo bagadega bu ba: i. Gasa fi dunu da asaboi dunuma nimi bagade hamobeba: le, asaboi dunu da dinanu, fidisu dunu hame ba: i. Bai gasa fi dunu, ili fawane da gasa gala.

2 شۇڭا مەن ئاللىقاچان ئۆلۈپ كەتكەن ئۆلگۈچىلەرنى تېخى ھايات بولغان تىرىكلەردىن ئۈستۈن دەپ تەرىپلىدىم؛

Na da bogoi dunu ilima mudasa. Bai bogosu hou da esalusu hou baligisa.

3 شۇنداقلا بۇ ئىككى خىل كىشىلەردىن بەختلىكى تېخى ئاپىرىدە بولمىغان كىشىدۇر؛ چۈنكى ئۇ قۇياش ئاستىدا قىلىنغان يامانلىقلارنى ھېچ كۆرۈپ باقمىغان.

Be dunu amo da hame lalelegei da defele hame hamobe hou osobo bagadega gala, amo hame ba: beba: le, ilia hou da esalebe dunu ilia hou baligisa.

4 ئاندىن مەن بارلىق ئەجىر ۋە بارلىق خىزمەتنىڭ ئۇتۇقلىرىدىن شۇنى كۆرۈپ يەتتىمكى، ئۇ ئىنساننىڭ يېقىنىنى كۆرەلمەسلىكىدىن بولىدۇ. بۇمۇ بىمەنىلىك ۋە شامالنى قوغلىغاندەك ئىشتۇر.

Hou eno na ba: le, dawa: lai dagoi. Abuliba: le dunu ilia da hawa: gasa bagadedafa hamosala: , amola liligi huluane noga: i enoenoia hahamosala: ? Bai agoane, ilia da ilia na: iyado dunu ilia gagui amo mudale ba: sa. Be amo hou da hamedeidafa. Amo da fo mabe se bobogebe defele gala.

5 ئەخمەق قول قوشتۇرۇپ، ئۆز گۆشىنى يەيدۇ.

Dunu oda ilia da agoane sia: sa, dunu hihia: me hawa: afaewane mae hamone, hina: lobo sogoba: digili udigili esalebeba: le bogomu, agoaiwane dunu da gagaoui dunu.

6 جاپا چېكىپ شامالنى قوغلاپ ئوچۇمىنى توشقۇزىمەن دېگەندىن، چاڭگىلىنى توشقۇزۇپ خاتىرجەملىكتە بولۇش ئەلادۇر.

Amo sia: da dafawanela: ? Na hame dawa: Be amo na dawa: Fonobahadi fawane gaguli amola dogo olofoiwane esalumu da defea. Be eso huluane fo lamusa: ne, lobo aduna amoga mae helefili hawa: hamonanumu da hamedei liligi agoane.

7 مەن يەنە زېھنىمنى يىغىپ، قۇياش ئاستىدىكى بىر بىمەنىلىكنى كۆردۇم؛

Na da osobo bagade esalusu ganodini, eno hamedei liligi ba: i dagoi.

8 بىرسى يالغۇز، تىكەندەك بولسىمۇ، شۇنداقلا نە ئوغلى نە ئاكا-ئۇكىسى بولمىسىمۇ ــ بىراق ئۇنىڭ جاپاسىنىڭ ئاخىرى بولمايدۇ، ئۇنىڭ كۆزى بايلىقلارغا تويمايدۇ. ئۇ: «مەن بۇنداق جاپالىق ئىشلەپ، جېنىمدىن زادى كىمگە ياخشىلىق قالدۇرىمەن؟» ــ دېگەننى سورىمايدۇ. بۇمۇ بىمەنىلىك ۋە ئېغىر جاپادىن ئىبارەتتۇر.

Dunu afaedafa e da hisuwane fifi lala. E da mano hame amola ea eya ola hamedei, be amowane e da eso huluane hawa: hamonana. Be e da bagade gaguiba: le hame nodosa. E da nowama gasa bagade hawa: hamosala: ? Amola e da abuliba: le hahawane hou higasala: ? Amo hou amola da hamedei liligi. Agoaiwane esalusu da noga: i hame amola da: i dioi agoane.

9 ئىككى بىردىن ياخشىدۇر؛ چۈنكى ئىككى بولسا ئەمگىكىدىن ياخشى ئىنئام ئالىدۇ.

Dunu aduna da dafululi hawa: hamomu da defea. Bai dunu aduna da gilisili hawa: hamosea, ela hawa: hamoi da baligili ba: mu.

10 يىقىلىپ كەتسە، بىرسى ھەمراھىنى يۆلەپ كۆتۈرىدۇ؛ بىراق يالغۇز ھالەتتە يىقىلىپ كەتسە، يۆلىگۈدەك باشقا بىرسى يوق بولسا، بۇ كىشىنىڭ ھالىغا ۋاي!

Dunu ea sama afae amo dafasea bu ea sama eno amoea fidili lobolele wa: lesimu. Be dunu afae da e hisu dafasea, e da fidisu dunu hame ba: mu.

11 يەنە، ئىككىسى بىللە ياتسا، بىر-بىرىنى ئىللىتىدۇ؛ لېكىن بىرسى يالغۇز ياتسا قانداق ئىللىتىلسۇن؟

Dunu aduna ela da anegagisia, ela gilisili sogobale gola diasea ela da dogoloi ba: mu. Be dia disu da gola diasea, di da habodane dogolole denesima: bela: ?

12 يەنە، بىراۋ يالغۇز بىر ئادەمنى يېڭىۋالغان بولسا، ئىككىسى ئۇنىڭغا تاقابىل تۇرالايدۇ؛ شۇنىڭدەك ئۈچ قات ئارغامچا ئاسان ئۈزۈلمەس.

Dunu afaedafa ea hisu ha lai dunuma gegesea e da hame hasanasimu. Be ha lai dunu ilia adunama doagala: sea, ilia gasaga da ela hame baligimu. Efe gomei osodayale hamoi amoea da hedolo hame damumu.

13 كەمبەغەل ئەمما ئاقىل يىگىت يەنە نەسىھەتنىڭ ئەتىۋارىنى قىلمايدىغان قېرى ئەخمەق پادىشاھتىن ياخشىدۇر؛

14 چۈنكى گەرچە ئۇ بۇ پادىشاھنىڭ پادىشاھلىقىدا كەمبەغەل بولۇپ تۇغۇلغان بولسىمۇ، ئۇ زىنداندىن تەختكە ئولتۇرۇشقا چىقتى.

Hame gagui dunu da heda: le, bu hi fifi asi gala ganodini hina bagade hou lamusa: dawa: Amola se dabe iasu diasu hamoi dunu da se dabe iasu diasu fisili, hina bagade hou lamusa: dawa: Be e da da: i hamosea, fada: i sia: ne iasu higasea, e da gagaoui agoai. Ayeligi dunu amo da hame gaguiwane be noga: i dawa: lai, e da amo dunu ea hou baligisa.

15 مەن قۇياش ئاستىدىكى بارلىق تىرىكلەرنىڭ ئاشۇ ئىككىنچىنى، يەنى [پادىشاھنىڭ] ئورنىنى باسقۇچىنى، شۇ يىگىتنى قوللايدىغانلىقىنى كۆردۇم.

Na dawa: i dagoi, dunu huluane nowa osobo bagade goe ganodini esalebe, amo fi ganodini da goi ayeligi afae, e da fa: no hina bagade ea sogebi lamu.

16 بارلىق خەلق، يەنى ئۇلارنىڭ ئالدىدا تۇرغان بارلىق پۇقرالار ساناقسىز بولسىمۇ، بىراق ئۇلاردىن كېيىنكىلەر يىگىتتىنمۇ رازى بولمايدۇ؛ بۇمۇ بىمەنىلىك ۋە شامالنى قوغلىغاندەك ئىشتۇر.

Hina bagade da dunu idimu hamedei amo ouligimusa: dawa: Be e da bogosea, dunu da ea hamobeba: le hame nodomu. Amo hou da bai hamedei. Hamedeiba: le, amo hou da gagaoui dunu fo mabe se bobogebe agoai ba: sa.