ھېكمەت توپلىغۇچى 11

1 نانلىرىڭنى سۇلارغا ئەۋەت؛ كۆپ كۈنلەردىن كېيىن ئۇنى قايتىدىن تاپىسەن.

Give generously to others [some of] the money [MET] that you have; if you do that, later you will get back an equal amount.

2 بىر ئۈلۈشنى يەتتە كىشىگە، سەككىزىگىمۇ بەرگىن؛ چۈنكى يەر يۈزىدە نېمە يامانلىق بولىدىغانلىقىنى بىلمەيسەن.

Share some of what you have with (seven or eight/several) [others], because you do not know when you will experience a disaster, [and if you give some of what you have to others], [when you experience that disaster, they will kindly help you].

3 بۇلۇتلار يامغۇرغا تولغان بولسا، ئۆزلىرىنى زېمىن ئۈستىگە بوشىتىدۇ؛ دەرەخ شىمال تەرەپكە ئۆرۈلسە، ياكى جەنۇب تەرەپكە ئۆرۈلسە، قايسى تەرەپكە چۈشكەن بولسا، شۇ يەردە قالىدۇ.

[It is always true that] when clouds are full of water, they pour rain on the earth. [Similarly], wherever a tree falls on the ground, that is where it will remain.

4 شامالنى كۆزىتىدىغانلار تېرىقچىلىق قىلمايدۇ؛ بۇلۇتلارغا قارايدىغانلار ئورما ئورمايدۇ.

If farmers see in what direction the wind is blowing, they will know whether it is wise at that time to plant things or not. [It is also true that] if farmers look at the clouds [and see that they are blowing from the west, which means that it will probably rain, ] they will not [try to] harvest their crops on that day.

5 سەن شامالنىڭ يولىنى بىلمىگىنىڭدەك ياكى بويىدا بارنىڭ ھامىلىسىنىڭ ئۇستىخانلىرىنىڭ بالىياتقۇدا قانداق ئۆسىدىغانلىقىنى بىلمىگىنىڭدەك، سەن ھەممىنى ياسىغۇچى خۇدانىڭ قىلغىنىنى بىلمەيسەن.

We do not know where the wind comes from or where it goes, and we do not know how bodies are formed in women’s wombs. Similarly [SIM], God is the one who made everything, and we cannot [fully] understand what God does.

6 سەھەردە ئۇرۇقۇڭنى تېرىغىن، كەچتىمۇ قولۇڭنى ئىشتىن قالدۇرما؛ چۈنكى نېمە ئىشنىڭ، ئۇ ياكى بۇ ئىشنىڭ پايدىلىق بولىدىغانلىقىنى ۋە ياكى ھەر ئىككىسىنىڭ ئوخشاشلا ياخشى بولىدىغانلىقىنى بىلمەيسەن.

[Start] planting your seeds in the morning, and do not stop planting them until the evening, because you do not know which ones will grow better, the ones you plant in the morning or the ones you plant later in the day, or whether both will grow well.

7 نۇر شېرىن بولىدۇ، ئاپتاپنى كۆرۈشمۇ ھۇزۇرلۇق ئىشتۇر.

It is very delightful to be alive and see [MTY] the sun [rise every morning].

8 شۇڭا بىرسى كۆپ يىل ياشىغان بولسا، بۇلارنىڭ ھەممىسىدىن ھۇزۇر ئالسۇن. ھالبۇكى، ئۇ يەنە قاراڭغۇلۇق كۈنلىرىنى ئېسىدە تۇتسۇن، چۈنكى ئۇلار كۆپ بولىدۇ؛ كەلگۈسىدىكى ئىشلارنىڭ ھەممىسى بىمەنىلىكتۇر!

[Even] if people live for many years, they should enjoy all of them. But they should not forget that [some day they will die] and then they will never be able to see any light again, and we do not know what will happen to us after we die.

9 ياشلىقىڭدىن ھۇزۇر ئال، ئى يىگىت؛ ياشلىقىڭ كۈنلىرىدە كۆڭلۈڭ ئۆزۈڭگە خۇشاللىقنى يەتكۈزگەي؛ كۆڭلۈڭ خالىغىنى بويىچە ۋە كۆزلىرىڭ كۆرگىنى بويىچە يۈرگىن؛ بىراق شۇنى بىلگىنكى، بۇلارنىڭ ھەممىسى ئۈچۈن خۇدا سېنى سوراققا تارتىدۇ.

You young people, be happy while you are still young. Enjoy [IDM] doing the things that you want to do. But do not forget that [some day] God will judge you concerning all the things that you do.

10 ئەمدى كۆڭلۈڭدىن غەشلىكنى ئېلىپ تاشلا، تېنىڭدىن يامانلىقنى نېرى قىل؛ چۈنكى بالىلىق ۋە ياشلىقمۇ بىمەنىلىكتۇر.

[So when you are young] [MTY], do not worry about anything, and do not pay attention to the pains that you have in your body, because we will not remain young and strong forever.