تارىخ-تەزكىرە 2 26

1 يەھۇدانىڭ بارلىق خەلقى ئۇنىڭ ئون ئالتە ياشقا كىركەن ئوغلى ئۇززىيانى تىكلەپ، ئۇنى ئاتىسى ئامازىيانىڭ ئورنىدا پادىشاھ قىلدى

Yǝⱨudaning barliⱪ hǝlⱪi uning on altǝ yaxⱪa kirkǝn oƣli Uzziyani tiklǝp, uni atisi Amaziyaning ornida padixaⱨ ⱪildi

2 (پادىشاھ ئاتىسى ئاتا-بوۋىلىرىنىڭ ئارىسىدا ئۇخلىغاندىن كېيىن، ئېلات شەھىرىنى قايتىدىن ياساپ، يەھۇداغا يەنە تەۋە قىلغۇچى دەل ئۇززىيا ئىدى).

(padixaⱨ atisi ata-bowilirining arisida uhliƣandin keyin, Elat xǝⱨirini ⱪaytidin yasap, Yǝⱨudaƣa yǝnǝ tǝwǝ ⱪilƣuqi dǝl Uzziya idi).

3 ئۇززىيا تەختكە چىققان چېغىدا ئون ئالتە ياش ئىدى؛ ئۇ يېرۇسالېمدا جەمئىي ئەللىك ئىككى يىل پادىشاھلىق قىلدى. ئۇنىڭ ئانىسىنىڭ ئىسمى يەكولىيا بولۇپ، يېرۇسالېملىق ئىدى.

Uzziya tǝhtkǝ qiⱪⱪan qeƣida on altǝ yax idi; u Yerusalemda jǝmiy ǝllik ikki yil padixaⱨliⱪ ⱪildi. Uning anisining ismi Yǝkoliya bolup, Yerusalemliⱪ idi.

4 ئۇ ئاتىسى ئامازىيانىڭ بارلىق قىلغانلىرىدەك پەرۋەردىگارنىڭ نەزىرىدە دۇرۇس بولغاننى قىلدى.

U atisi Amaziyaning barliⱪ ⱪilƣanliridǝk Pǝrwǝrdigarning nǝziridǝ durus bolƣanni ⱪildi.

5 خۇدا بەرگەن ئالامەت كۆرۈنۈشلەر بىلەن يورۇتۇلغان زەكەرىيا ئۇززىياغا تەلىم بەرگەچكە، ئۇ ھايات ۋاقتىدا ئۇززىيا خۇدانى ئىزدىدى؛ ۋە ئۇ پەرۋەردىگارنى ئىزدىگەن كۈنلەردە خۇدا ئۇنىڭ ئىشلىرىنى راۋان قىلدى.

Huda bǝrgǝn alamǝt kɵrünüxlǝr bilǝn yorutulƣan Zǝkǝriya Uzziyaƣa tǝlim bǝrgǝqkǝ, u ⱨayat waⱪtida Uzziya Hudani izdidi; wǝ u Pǝrwǝrdigarni izdigǝn künlǝrdǝ Huda uning ixlirini rawan ⱪildi.

6 ئۇ چىقىپ فىلىستىيلەرگە ھۇجۇم قىلدى ۋە گاتنىڭ سېپىلىنى، جابنەھنىڭ سېپىلىنى ۋە ئاشدودنىڭ سېپىلىنى چاقتۇرۇۋەتتى. يەنە ئاشدود ئەتراپىدا، شۇنداقلا فىلىستىيلەر ئارىسىدا بىرنەچچە شەھەر بەرپا قىلدى.

U qiⱪip Filistiylǝrgǝ ⱨujum ⱪildi wǝ Gatning sepilini, Jabnǝⱨning sepilini wǝ Axdodning sepilini qaⱪturuwǝtti. Yǝnǝ Axdod ǝtrapida, xundaⱪla Filistiylǝr arisida birnǝqqǝ xǝⱨǝr bǝrpa ⱪildi.

7 خۇدا ئۇنىڭ فىلىستىيلەر ۋە گۇر-بائالدا تۇرۇۋاتقان ئەرەبلەر بىلەن مائونلارغا قارشى ئۇرۇشىغا ياردەم بەردى.

Huda uning Filistiylǝr wǝ Gur-baalda turuwatⱪan Ərǝblǝr bilǝn Maonlarƣa ⱪarxi uruxiƣa yardǝm bǝrdi.

8 ئاممونىيلار ئۇززىياغا ئولپان تۆلىدى؛ ئۇززىيا تولىمۇ قۇدرەتلىك بولۇپ، نام-شۆھرىتى تاكى مىسىرنىڭ چېگرىسىغىچە تارقالدى.

Ammoniylar Uzziyaƣa olpan tɵlidi; Uzziya tolimu ⱪudrǝtlik bolup, nam-xɵⱨriti taki Misirning qegrisiƣiqǝ tarⱪaldi.

9 ئۇززىيا يېرۇسالېمدىكى «بۇرجەك دەرۋازىسى»دا، «جىلغا دەرۋازىسى»دا ۋە سېپىلنىڭ قايرىلىدىغان يېرىدە مۇنارلار سالدى ۋە ئۇلارنى ئاجايىپ مۇستەھكەم قىلدى.

Uzziya Yerusalemdiki «Burjǝk dǝrwazisi»da, «Jilƣa dǝrwazisi»da wǝ sepilning ⱪayrilidiƣan yeridǝ munarlar saldi wǝ ularni ajayip mustǝⱨkǝm ⱪildi.

10 ئۇ يەنە چۆللەردە بىرمۇنچە كۆزەت مۇنارلىرىنى سالغۇزدى ۋە كۆپ قۇدۇقلارنى كولاتتى؛ چۈنكى ئۇنىڭ شەفەلاھ تۈزلەڭلىكىدە ۋە ئېگىزلىكتە نۇرغۇن چارۋىسى بار ئىدى؛ ئۇ يەنە تېرىقچىلىققا ئامراق بولغاچقا، تاغلاردا ۋە ئېتىز-باغلاردا [نۇرغۇن] باغۋەنلەرنى ۋە ئۈزۈمچىلەرنى ياللاپ ئىشلەتتى.

U yǝnǝ qɵllǝrdǝ birmunqǝ kɵzǝt munarlirini salƣuzdi wǝ kɵp ⱪuduⱪlarni kolatti; qünki uning Xǝfǝlaⱨ tüzlǝnglikidǝ wǝ egizliktǝ nurƣun qarwisi bar idi; u yǝnǝ teriⱪqiliⱪⱪa amraⱪ bolƣaqⱪa, taƣlarda wǝ etiz-baƣlarda [nurƣun] baƣwǝnlǝrni wǝ üzümqilǝrni yallap ixlǝtti.

11 ئۇززىيانىڭ يەنە ئۇرۇشقا ماھىر قوشۇنى بار ئىدى. قوشۇن كاتىپ جەئىيەل ۋە ئەمەلدار مائاسېياھ ئېنىقلىغان سانغا ئاساسەن قىسىم-قىسىملار بويىچە بۆلۈنۈپ، پادىشاھنىڭ سەردارلىرىدىن بىرى بولغان ھانانىيانىڭ يېتەكچىلىكى ئاستىدا سەپ بولۇپ جەڭگە چىقاتتى.

Uzziyaning yǝnǝ uruxⱪa maⱨir ⱪoxuni bar idi. Ⱪoxun katip Jǝiyǝl wǝ ǝmǝldar Maaseyaⱨ eniⱪliƣan sanƣa asasǝn ⱪisim-ⱪisimlar boyiqǝ bɵlünüp, padixaⱨning sǝrdarliridin biri bolƣan Ⱨananiyaning yetǝkqiliki astida sǝp bolup jǝnggǝ qiⱪatti.

12 بۇ باتۇر جەڭچىلەر ئىچىدىكى ھەرقايسى جەمەت باشلىرى جەمئىي ئىككى مىڭ ئالتە يۈز كىشى ئىدى.

Bu batur jǝngqilǝr iqidiki ⱨǝrⱪaysi jǝmǝt baxliri jǝmiy ikki ming altǝ yüz kixi idi.

13 ئۇلارنىڭ يېتەكچىلىكى ئاستىدىكى قوشۇن جەمئىي ئۈچ يۈز يەتمىش يەتتە مىڭ بەش يۈز بولۇپ، ھەممىسى ئىشتا قابىل، جەڭدە ماھىر ئىدى، ئۇلار پادىشاھقا ياردەملىشىپ دۈشمەنگە ھۇجۇم قىلالايتتى.

Ularning yetǝkqiliki astidiki ⱪoxun jǝmiy üq yüz yǝtmix yǝttǝ ming bǝx yüz bolup, ⱨǝmmisi ixta ⱪabil, jǝngdǝ maⱨir idi, ular padixaⱨⱪa yardǝmlixip düxmǝngǝ ⱨujum ⱪilalaytti.

14 ئۇززىيا پۈتكۈل قوشۇنىدىكى لەشكەرلىرىنى قالقان، نەيزە، دوبۇلغا، ساۋۇت، ئوقيا ۋە سالغىلار بىلەنمۇ قوراللاندۇرغانىدى.

Uzziya pütkül ⱪoxunidiki lǝxkǝrlirini ⱪalⱪan, nǝyzǝ, dobulƣa, sawut, oⱪya wǝ salƣilar bilǝnmu ⱪorallandurƣanidi.

15 ئۇ يەنە يېرۇسالېمدا ئۇستىلار ئىجاد قىلغان ئوق بېشى ۋە يوغان تاشلارنى ئاتقۇچى ئۈسكۈنىلەرنى ياسىتىپ، ئۇلارنى سېپىل مۇنارلىرىغا ۋە بۇرجەكلىرىگە ئورۇنلاشتۇرغانىدى. ئۇنىڭ نام-شۆھرىتى يىراق-يىراقلارغا كەتكەنىدى، چۈنكى ئۇ ئالامەت ياردەملەرگە ئېرىشكەچكە، كارامەت قۇدرەت تاپقانىدى.

U yǝnǝ Yerusalemda ustilar ijad ⱪilƣan oⱪ bexi wǝ yoƣan taxlarni atⱪuqi üskünilǝrni yasitip, ularni sepil munarliriƣa wǝ burjǝklirigǝ orunlaxturƣanidi. Uning nam-xɵⱨriti yiraⱪ-yiraⱪlarƣa kǝtkǝnidi, qünki u alamǝt yardǝmlǝrgǝ erixkǝqkǝ, karamǝt ⱪudrǝt tapⱪanidi.

16 لېكىن ئۇ كۈچەيگەندىن كېيىن، مەغرۇرلىنىپ كەتتى ۋە بۇ ئىش ئۇنى ھالاكەتكە ئېلىپ باردى. ئۇ خۇداسى پەرۋەردىگارغا ئىتائەتسىزلىك قىلىپ، خۇشبۇيگاھ ئۈستىدە خۇشبۇي ياقىمەن دەپ پەرۋەردىگارنىڭ ئۆيىگە كىردى.

Lekin u küqǝygǝndin keyin, mǝƣrurlinip kǝtti wǝ bu ix uni ⱨalakǝtkǝ elip bardi. U Hudasi Pǝrwǝrdigarƣa itaǝtsizlik ⱪilip, huxbuygaⱨ üstidǝ huxbuy yaⱪimǝn dǝp Pǝrwǝrdigarning ɵyigǝ kirdi.

17 كاھىن ئازارىيا بىلەن پەرۋەردىگارنىڭ باشقا كاھىنلىرىدىن سەكسەن ئەزىمەت ئۇنىڭ ئارقىدىن كىردى؛

Kaⱨin Azariya bilǝn Pǝrwǝrdigarning baxⱪa kaⱨinliridin sǝksǝn ǝzimǝt uning arⱪidin kirdi;

18 ئۇلار پادىشاھ ئۇززىيانى توسۇپ: ــ ئى ئۇززىيا، پەرۋەردىگارغا خۇشبۇي يېقىش ساڭا تەۋە ئىش ئەمەس، بەلكى خۇشبۇي يېقىشقا مۇقەددەس خىزمەتكە ئاتالغان كاھىنلار بولغان، ھارۇننىڭ ئەۋلادلىرىغا مەنسۇپتۇر؛ مۇقەددەسخانىدىن چىققىن، چۈنكى ئىتائەتسىزلىك قىلىپ قويدۇڭ؛ سەن خۇدا پەرۋەردىگاردىن ئىززەت تاپالمايدىغان بولۇپ قالىسەن، دېدى.

Ular padixaⱨ Uzziyani tosup: — I Uzziya, Pǝrwǝrdigarƣa huxbuy yeⱪix sanga tǝwǝ ix ǝmǝs, bǝlki huxbuy yeⱪixⱪa muⱪǝddǝs hizmǝtkǝ atalƣan kaⱨinlar bolƣan, Ⱨarunning ǝwladliriƣa mǝnsuptur; muⱪǝddǝshanidin qiⱪⱪin, qünki itaǝtsizlik ⱪilip ⱪoydung; sǝn Huda Pǝrwǝrdigardin izzǝt tapalmaydiƣan bolup ⱪalisǝn, dedi.

19 ئۇززىيا قاتتىق غەزەپلەندى؛ ئۇ خۇشبۇي ياققىلى تۇرغان ھالەتتە، قولىدا بىر خۇشبۇيداننى تۇتۇپ تۇراتتى؛ ئۇ پەرۋەردىگارنىڭ ئۆيىدىكى خۇشبۇيگاھنىڭ يېنىدا تۇرۇپ كاھىنلارغا غەزەپلىنىۋاتقان چاغدا، كاھىنلارنىڭ ئالدىدىلا ئۇنىڭ پىشانىسىغا ماخاۋ ئۆرلەپ چىقتى.

Uzziya ⱪattiⱪ ƣǝzǝplǝndi; u huxbuy yaⱪⱪili turƣan ⱨalǝttǝ, ⱪolida bir huxbuydanni tutup turatti; u Pǝrwǝrdigarning ɵyidiki huxbuygaⱨning yenida turup kaⱨinlarƣa ƣǝzǝpliniwatⱪan qaƣda, kaⱨinlarning aldidila uning pixanisiƣa mahaw ɵrlǝp qiⱪti.

20 باش كاھىن ئازارىيا بىلەن باشقا كاھىنلار قارىسا، مانا، بىردىنلا ئۇنىڭ پىشانىسىغا ماخاۋ ئۆرلەپ چىققانىدى؛ ئۇلار دەرھال ئۇنى چىقىرىۋېتىشكە ئىتتەردى؛ ئۇ ئۆزىمۇ چىقىپ كېتىشكە ئالدىرىدى، چۈنكى پەرۋەردىگار ئۇنى ئۇرغانىدى.

Bax kaⱨin Azariya bilǝn baxⱪa kaⱨinlar ⱪarisa, mana, birdinla uning pixanisiƣa mahaw ɵrlǝp qiⱪⱪanidi; ular dǝrⱨal uni qiⱪiriwetixkǝ ittǝrdi; u ɵzimu qiⱪip ketixkǝ aldiridi, qünki Pǝrwǝrdigar uni urƣanidi.

21 پادىشاھ ئۇززىيانى تاكى ئۆلگۈچە ماخاۋ كېسىلى چىرمىۋالدى؛ ئۇ ماخاۋ كېسىلى بولغاچقا، ئايرىم بىر ئۆيدە تۇردى؛ شۇنىڭ بىلەن ئۇ پەرۋەردىگارنىڭ ئۆيىگە كىرىشتىن مەھرۇم قىلىندى. ئۇنىڭ ئوغلى يوتام ئوردىنىڭ ئىشلىرىنى باشقۇرۇپ، يۇرت سورىدى.

Padixaⱨ Uzziyani taki ɵlgüqǝ mahaw kesili qirmiwaldi; u mahaw kesili bolƣaqⱪa, ayrim bir ɵydǝ turdi; xuning bilǝn u Pǝrwǝrdigarning ɵyigǝ kirixtin mǝⱨrum ⱪilindi. Uning oƣli Yotam ordining ixlirini baxⱪurup, yurt soridi.

22 ئۇززىيانىڭ باشقا ئەمەللىرى بولسا باشتىن ئاخىرىغىچە ئاموزنىڭ ئوغلى يەشايا پەيغەمبەر تەرىپىدىن يېزىپ قالدۇرۇلغاندۇر.

Uzziyaning baxⱪa ǝmǝlliri bolsa baxtin ahiriƣiqǝ Amozning oƣli Yǝxaya pǝyƣǝmbǝr tǝripidin yezip ⱪaldurulƣandur.

23 ئۇززىيا ئۆزىنىڭ ئاتا-بوۋىلىرى ئارىسىدا ئۇخلىدى؛ بەزىلەر: ــ «ئۇ ماخاۋ بولغان ئادەم» دېگەچكە، ئۇ ئاتا-بوۋىلىرى قاتارىدا ياتقۇزۇلغان بولسىمۇ، پادىشاھلار قەبرىستانلىقىغا تەۋە [چەترەك] بىر يەرلىككە دەپنە قىلىندى. ئاندىن ئوغلى يوتام ئۇنىڭ ئورنىغا پادىشاھ بولدى.

Uzziya ɵzining ata-bowiliri arisida uhlidi; bǝzilǝr: — «U mahaw bolƣan adǝm» degǝqkǝ, u ata-bowiliri ⱪatarida yatⱪuzulƣan bolsimu, padixaⱨlar ⱪǝbristanliⱪiƣa tǝwǝ [qǝtrǝk] bir yǝrlikkǝ dǝpnǝ ⱪilindi. Andin oƣli Yotam uning orniƣa padixaⱨ boldi.