Приповісті 14
1 Мудра жінка будує свій дім, а безумна своєю рукою руйнує його́.
Saĝa virino konstruas sian domon; Sed malsaĝa detruas ĝin per siaj manoj.
2 Хто ходить в просто́ті своїй, боїться той Господа, а в ко́го доро́ги криві́, той пого́рджує Ним.
Kiu iras la ĝustan vojon, tiu timas la Eternulon; Sed kiu iras vojon malĝustan, tiu Lin malestimas.
3 На устах безу́мця галу́зка пихи́, а губи премудрих їх стережу́ть.
En la buŝo de malsaĝulo estas vergo por lia malhumileco; Sed la buŝo de saĝuloj ilin gardas.
4 Де немає биків, там я́сла порожні, а щедрість врожа́ю — у силі вола́.
Se ne ekzistas bovoj, la grenejoj estas malplenaj; Sed multe da profito estas de la forto de bovoj.
5 Сві́док правдивий не лже, а сві́док брехливий говорить неправду.
Verama atestanto ne mensogas; Sed atestanto falsama elspiras mensogojn.
6 Насмішник шукає премудрости, — та надаре́мно, пізна́ння легке́ для розумного.
Mokanto serĉas saĝecon kaj ĝin ne trovas; Sed por saĝulo la sciado estas facila.
7 Ходи зда́лека від люди́ни безу́мної, і від того, в кого́ мудрих уст ти не бачив.
Foriru de homo malsaĝa; Ĉar vi ne aŭdos parolon de saĝo.
8 Мудрість розумного — то розумі́ння дороги своєї, а глупо́та дурних — то ома́на.
La saĝeco de saĝulo estas komprenado de sia vojo; Kaj la malsaĝeco de malsaĝuloj estas trompiĝado.
9 Нерозумні сміються з гріха́, а між праведними — уподо́бання.
Malsaĝuloj ŝercas pri siaj kulpoj; Sed inter virtuloj ekzistas reciproka favoro.
10 Серце знає гірко́ту своєї душі, і в радість його не втручається інший.
Koro scias sian propran malĝojon; Kaj en ĝia ĝojo ne partoprenas fremdulo.
11 Буде ви́гублений дім безбожних, а намет безневи́нних розкві́тне.
Domo de malvirtuloj estos ekstermita; Sed dometo de virtuloj floros.
12 Буває, доро́га люди́ні здається простою, та кінець її — стежка до смерти.
Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.
13 Також іноді і від сміху́ болить серце, і закі́нчення радости — сму́ток.
Ankaŭ dum ridado povas dolori la koro; Kaj la fino de ĝojo estas malĝojo.
14 Хто підступного серця, наси́титься той із доріг своїх, а добра люди́на — із чинів своїх.
Laŭ siaj agoj manĝos homo malbonkora; Kaj homo bona satiĝos per siaj faroj.
15 Вірить безглу́здий в кожні́сіньке слово, а мудрий зважає на кро́ки свої.
Naivulo kredas ĉiun vorton; Sed saĝulo estas atenta pri sia vojo.
16 Мудрий боїться й від злого вступає, нерозумний же гні́вається та сміли́вий.
Saĝulo timas, kaj forkliniĝas de malbono; Sed malsaĝulo estas incitiĝema kaj memfidema.
17 Скорий на гнів учиняє глупо́ту, а люди́на лукава знена́виджена.
Malpacienculo faras malsaĝaĵojn; Kaj malbonintenculo estas malamata.
18 Нерозумні глупо́ту вспадко́вують, а мудрі знання́м коронуються.
Naivuloj akiras malsaĝecon; Sed saĝuloj estas kronataj de klereco.
19 Покло́няться злі перед добрими, а безбожники — при брамах праведного.
Malbonuloj humiliĝos antaŭ bonuloj; Kaj malvirtuloj estos antaŭ la pordego de virtulo.
20 Убогий знена́виджений навіть ближнім своїм, а в багатого дру́зі числе́нні.
Malriĉulo estas malamata eĉ de sia proksimulo; Sed riĉulo havas multe da amikoj.
21 Хто погорджує ближнім своїм, той грішить, а ласка́вий до вбогих — блаже́нний.
Kiu malŝatas sian proksimulon, tiu estas pekulo; Sed kiu kompatas malriĉulojn, tiu estas feliĉa.
22 Чи ж не блу́дять, хто о́ре лихе? А милість та правда для тих, хто о́ре добро́.
Ĉu ne eraras malbonintenculoj? Sed favorkoreco kaj vero estas ĉe tiuj, kiuj havas bonajn intencojn.
23 Кожна праця прино́сить доста́ток, але́ праця уст в недоста́ток веде́.
De ĉiu laboro estos profito; Sed de babilado venas nur senhaveco.
24 Корона премудрих — їхня му́дрість, а віне́ць нерозумних — глупо́та.
Propra riĉeco estas krono por la saĝuloj; Sed la malsaĝeco de la malsaĝuloj restas malsaĝeco.
25 Свідок правдивий визво́лює душі, а свідок обма́нливий — бре́хні торо́чить.
Verparola atestanto savas animojn; Sed malverparola elspiras trompon.
26 У Господньому стра́хові сильна наді́я, і Він пристано́вище ді́тям Своїм.
En la timo antaŭ la Eternulo estas forta fortikaĵo; Kaj Li estos rifuĝejo por Siaj infanoj.
27 Страх Господній — крини́ця життя, щоб віддаля́тися від пасток смерти.
La timo antaŭ la Eternulo estas fonto de vivo, Por evitigi la retojn de la morto.
28 У числе́нності люду вели́чність царя, а в бра́ку народу — погибіль воло́даря.
Grandeco de popolo estas gloro por reĝo; Kaj manko de popolo pereigas la reganton.
29 Терпели́вий у гніві — багаторозумний, а гнівли́вий вчиняє глупо́ту.
Pacienculo havas multe da saĝo; Sed malpacienculo elmontras malsaĝecon.
30 Ла́гідне серце — життя то для тіла, а за́здрість — гнили́зна косте́й.
Trankvila koro estas vivo por la korpo; Sed envio estas puso por la ostoj.
31 Хто тисне нужде́нного, той ображає свого Творця́, а хто милости́вий до вбогого, той поважає Його.
Kiu premas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kaj kiu Lin honoras, tiu kompatas malriĉulon.
32 Безбожний у зло своє падає, а праведний повний надії й при смерті своїй.
Pro sia malboneco malvirtulo estos forpuŝita; Sed virtulo eĉ mortante havas esperon.
33 Мудрість має спочи́нок у серці розумного, а що в нутрі безумних, те ви́явиться.
En la koro de saĝulo ripozas saĝo; Kaj kio estas en malsaĝuloj, tio elmontriĝas.
34 Праведність люд підійма́є, а беззако́ння — то сором наро́дів.
Virto altigas popolon; Sed peko pereigas gentojn.
35 Ласка царе́ва — рабо́ві розумному, гнів же його — проти того, хто соро́мить його.
Favoron de la reĝo havas sklavo saĝa; Sed kontraŭ malbonkonduta li koleras.
