< Mmɛbusɛm 1 >
1 Dawid babarima Salomo, Israelhene, mmɛbusɛm nie:
以色列王大卫儿子所罗门的箴言:
2 Ne botaeɛ ne sɛ ɛbɛkyerɛ nnipa nyansa ne ahohyɛsoɔ; ne sɛ ɛbɛboa ma wɔate nsɛm a emu dɔ ase;
要使人晓得智慧和训诲, 分辨通达的言语,
3 sɛ wɔbɛnya ahohyɛsoɔ na wɔabɔ ɔbra pa, a ɛbɛma wɔayɛ ade pa, deɛ ɛtene na ɛho nni asɛm;
使人处事领受智慧、 仁义、公平、正直的训诲,
4 sɛ ɛbɛma deɛ nʼadwene mu nnɔ anya nyansa na mmabunu anya nimdeɛ ne adwene.
使愚人灵明, 使少年人有知识和谋略,
5 Anyansafoɔ ntie na wɔmfa nka deɛ wɔnim ho, na deɛ ɔwɔ nhunumu nya akwankyerɛ a
使智慧人听见,增长学问, 使聪明人得着智谋,
6 ɛbɛma woate mmɛ ne akasabɛbuo, anyansafoɔ nsɛnka ne aborɔme ase.
使人明白箴言和譬喻, 懂得智慧人的言词和谜语。
7 Awurade suro yɛ nimdeɛ ahyɛaseɛ, na nkwaseafoɔ bu nyansa ne ahohyɛsoɔ animtiaa.
敬畏耶和华是知识的开端; 愚妄人藐视智慧和训诲。
8 Me ba, tie wʼagya akwankyerɛ na mpo wo maame nkyerɛkyerɛ.
我儿,要听你父亲的训诲, 不可离弃你母亲的法则;
9 Ɛbɛyɛ wo tiri animuonyam abotire ne wo kɔn mu ntweaban.
因为这要作你头上的华冠, 你项上的金链。
10 Me ba, sɛ nnebɔneyɛfoɔ daadaa wo a, mma wɔn ho ɛkwan.
我儿,恶人若引诱你, 你不可随从。
11 Sɛ wɔka sɛ, “Bra ma yɛnkɔ; ma yɛnkɔtetɛ na yɛnkum obi, ma yɛnkɔtɛ ntwɛn mmɔborɔni bi;
他们若说:你与我们同去, 我们要埋伏流人之血, 要蹲伏害无罪之人;
12 ma yɛmmemmene wɔn anikann sɛ ɛda, yɛmmene wɔn sɛ wɔn a wɔkɔ damena mu; (Sheol )
我们好像阴间,把他们活活吞下; 他们如同下坑的人, 被我们囫囵吞了; (Sheol )
13 yɛbɛnya nneɛma a ɛsom bo ahodoɔ na yɛde afodeɛ ahyɛ yɛn afie ma;
我们必得各样宝物, 将所掳来的,装满房屋;
14 enti, fa wo ho bɛhyɛ mu, na wobɛnya wo kyɛfa wɔ ahonyadeɛ no mu” a,
你与我们大家同分, 我们共用一个囊袋;
15 Me ba, wo ne wɔn nnante, mfa wo nan nsi wɔn akwan so;
我儿,不要与他们同行一道, 禁止你脚走他们的路。
16 Wɔn nan de ntɛmpɛ kɔ bɔne mu, na wɔde ahoɔherɛ ka mogya gu.
因为,他们的脚奔跑行恶; 他们急速流人的血,
17 Ɛho nni mfasoɔ sɛ obi bɛsum nnomaafidie wɔ ɛberɛ a nnomaa nyinaa hwɛ!
好像飞鸟, 网罗设在眼前仍不躲避。
18 Saa nnipa yi tetɛ pɛ wɔn ankasa mogya; wɔtetɛ wɔn ankasa wɔn ho!
这些人埋伏,是为自流己血; 蹲伏,是为自害己命。
19 Saa na wɔn a wɔdi korɔnodeɛ akyi no awieeɛ teɛ; ɛma wɔhwere wɔn nkwa!
凡贪恋财利的,所行之路都是如此; 这贪恋之心乃夺去得财者之命。
20 Nyansa team wɔ mmɔntene so, ɔma ne nne so wɔ adwaberem,
智慧在街市上呼喊, 在宽阔处发声,
21 ɔteaam wɔ afasuo no atifi, ɔkasa wɔ kuropɔn no apono ano sɛ,
在热闹街头喊叫, 在城门口,在城中发出言语,
22 “Mo adwenemherɛfoɔ, mobɛyɛ adwenemherɛ akɔsi da bɛn? Fɛdifoɔ bɛdi fɛ akɔsi da bɛn? Nkwaseafoɔ bɛkyiri nimdeɛ akɔsi da bɛn?
说:你们愚昧人喜爱愚昧, 亵慢人喜欢亵慢, 愚顽人恨恶知识,要到几时呢?
23 Sɛ motiee mʼaninka a, anka mekaa mʼakoma mu nsɛm nyinaa kyerɛɛ mo maa mo hunuu me nsusuiɛ.
你们当因我的责备回转; 我要将我的灵浇灌你们, 将我的话指示你们。
24 Nanso, sɛ moyii mo aso ɛberɛ a mefrɛɛ mo na amfa obiara ho ɛberɛ a metenee me nsa mu,
我呼唤,你们不肯听从; 我伸手,无人理会;
25 sɛ mopoo mʼafotuo, na moampɛ mʼanimka enti,
反轻弃我一切的劝戒, 不肯受我的责备。
26 me nso mɛsere mo wɔ mo amanehunu mu; sɛ abɛbrɛsɛ bi bu fa mo so a, medi mo ho fɛw,
你们遭灾难,我就发笑; 惊恐临到你们,我必嗤笑。
27 sɛ abɛbrɛsɛ bi bu fa mo so te sɛ ahum, na amanehunu bi bɔ fa mo so sɛ twahoframa, na awerɛhoɔ ne ɔhaw mene mo a,
惊恐临到你们,好像狂风; 灾难来到,如同暴风; 急难痛苦临到你们身上。
28 “Afei mobɛfrɛ me, nanso meremmua mo; mobɛhwehwɛ me, nanso morenhunu me.
那时,你们必呼求我,我却不答应, 恳切地寻找我,却寻不见。
29 Esiane sɛ wɔkyirii nimdeɛ na wɔampɛ sɛ wobɛsuro Awurade.
因为,你们恨恶知识, 不喜爱敬畏耶和华,
30 Esiane sɛ w ɔpoo mʼafotuo, na wɔbuu me ntenesoɔ animtiaa enti,
不听我的劝戒, 藐视我一切的责备,
31 wɔbɛdi wɔn akwan so aba na wɔn nhyehyɛeɛ mu aduane bɛmee wɔn.
所以必吃自结的果子, 充满自设的计谋。
32 Na ntetekwaafoɔ asoɔden bɛkum wɔn, na nkwaseafoɔ tirimudɛ bɛsɛe wɔn;
愚昧人背道,必杀己身; 愚顽人安逸,必害己命。
33 Nanso, obiara a ɔbɛtie me no, ɔbɛtena ase asomdwoeɛ mu na ne ho bɛtɔ no a ɔrensuro ɔhaw biara.”
惟有听从我的,必安然居住, 得享安静,不怕灾祸。