Mmɛbusɛm 3
1 Me ba, mma wo werɛ mfiri me nkyerɛkyerɛ, kora me mmara yi wɔ wʼakoma mu,
| پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن. |
2 na ɛbɛma wo nkwa aware, mfeɛ bebree na ɛde yiedie abrɛ wo.
3 Mma adɔeɛ ne nokorɛ mfiri wo nkyɛn fa yane wo kɔn mu twerɛ gu wʼakoma ɛpono so.
| محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس، |
4 Na wobɛnya adom ne din pa wɔ Onyankopɔn ne nnipa anim.
| اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان. |
5 Fa wʼakoma nyinaa to Awurade so na mmfa wo ho nto wʼankasa nteaseɛ so;
| با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما. |
6 hunu no wʼakwan nyinaa mu, na ɔbɛtene wʼakwan.
| در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت. |
7 Nnye wo ho nni sɛ woyɛ onyansafoɔ suro Awurade na kyiri bɔne.
| به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن، |
8 Ɛde ahoɔden bɛbrɛ wo onipadua na ayɛ aduane ama wo nnompe.
| و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید. |
9 Fa wʼahonya hyɛ Awurade animuonyam, ne wo nnɔbaeɛ a ɛdi ɛkan nyinaa;
| از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن. |
10 na ɛno na ɛbɛma wo pata ayɛ ma abu so, na nsã foforɔ abu afa wʼankorɛ so
| آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید. |
11 Me ba, sɛ Awurade tene wo so a, tie no yie, na sɛ ɔka wʼanim a, mpa aba,
| پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو. |
12 Ɛfiri sɛ, obiara a Awurade pɛ nʼasɛm no, ɔtwe nʼaso, sɛdeɛ agya tene ɔba a ɔdɔ no so no.
| زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند. |
13 Nhyira nka onipa a ɔhunu nyansa, onipa a ɔnya nteaseɛ,
| خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛ |
14 ɛfiri sɛ, nimdeɛ ho mfasoɔ sene dwetɛ, na deɛ ɛfiri mu ba sene sikakɔkɔɔ.
| زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است! |
15 Ne boɔ yɛ dene sene bota; na worentumi mfa wʼapɛdeɛ biara ntoto ho.
| ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد. |
16 Nkwa tenten wɔ ne nsa nifa mu; ahonyadeɛ ne animuonyam wɔ ne nsa benkum mu.
| حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد. |
17 Nʼakwan yɛ ahomeka, na nʼasa nyinaa yɛ asomdwoeɛ.
| حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند. |
18 Ɔyɛ nkwa dua ma wɔn a wɔsɔ ne mu; wɔn a wɔkura ne mu no bɛnya nhyira.
| خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است. |
19 Nyansa mu na Awurade yɛɛ asase fapem, na nteaseɛ mu na ɔde ɔsoro timii hɔ.
| خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود. |
20 Ɛfiri ne nimdeɛ mu na ɔkyekyɛɛ ebunu mu, na omununkum nso tɔɔ bosuo.
| به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید. |
21 Me ba, fa atemmuo pa ne nhunumu sie, na mma ɛmfiri wʼani so;
| پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛ |
22 ɛbɛyɛ nkwa ama wo, ahyehyɛdeɛ a ɛma wɔ kɔn nya animuonyam.
| زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید، |
23 Afei wo kwan so bɛyɛ wo dwoodwoo, na wo nan rensunti;
| و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛ |
24 sɛ woda a worensuro; sɛ woda a wʼani bɛkum.
| با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛ |
25 Nsuro mpofirim amanehunu anaa ɔsɛeɛ a ɛba amumuyɛfoɔ so,
| از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید، |
26 Ɛfiri sɛ, Awurade bɛyɛ wʼawerɛhyɛm na ɔbɛkora wo nan afiri afidie mu.
| زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی. |
27 Mfa ade pa nkame wɔn a wɔfata, ɛberɛ a tumi wɔ wo nsam.
| اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار. |
28 Nka nkyerɛ wo yɔnko sɛ: “Kɔ na bra; mede bɛma wo ɔkyena” wɔ ɛberɛ a wowɔ no saa ɛberɛ no.
| هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی. |
29 Mpam ɔhaw mma wo yɔnko ɛberɛ a ɔne wo te yie.
| علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن. |
30 Mfa ɛso nto obi so kwa ɛberɛ a ɔnyɛɛ wo bɔne biara.
| با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن. |
31 Mma wʼani mmere basabasayɛfoɔ, na mfa nʼakwan no mu biara,
| به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما، |
32 ɛfiri sɛ Awurade kyiri basabasayɛfoɔ na ɔde ne werɛ hyɛ ɔteneneeni mu.
| زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند. |
33 Awurade nnome wɔ omumuyɛfoɔ efie so, na ɔhyira ɔteneneeni fie.
| لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد. |
34 Ɔdi fɛdifoɔ a wɔyɛ ahantan ho fɛ na ɔdom ahobrɛasefoɔ.
| خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد. |
35 Anyansafoɔ bɛnya animuonyam adi, nanso nkwaseafoɔ deɛ, ɔma wɔn anim gu ase.
| دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد. |
