< Mmɛbusɛm 23 >

1 Sɛ wo ne ɔhene bi to nsa didi a, hwɛ deɛ ɛsi wʼanim no yie,
Cuando te sientes a comer con un ʼadón, Considera bien lo que está delante de ti,
2 Sɛ woyɛ adidibrada a, hyɛ wo ho so.
Y pon cuchillo a tu garganta Si tienes gran apetito.
3 Nni nʼaduane akɔnnɔ akɔnnɔ no akyi, ɛfiri sɛ saa aduane no daadaa nnipa.
No codicies sus manjares delicados, Porque son pan de engaño.
4 Mmiri wo mogya ani mpɛ sika; hunu nyansa na to wo bo ase.
No te afanes por hacer riquezas. Sé prudente y desiste.
5 Wʼani bɔɔ sika so ara pɛ, na atu ayera, ampa ara ɛbɛfu ntaban na atu akɔ ewiem sɛ ɔkɔdeɛ.
Si les diriges una mirada, ya no están. Les salieron alas como un águila que vuela a los cielos.
6 Nni obi a ɔyɛ pɛpɛɛ aduane nni nʼakɔnnɔ aduane akyi;
No comas pan con el avaro, Ni codicies sus manjares,
7 ɛfiri sɛ ɔyɛ obi a ɛberɛ biara ɔdwene sika ho. Ɔka sɛ, “Didi na nom,” nanso ɛnyɛ nʼakoma mu.
Porque como piensa en su corazón, así es. Come y bebe, te dirá, Pero su corazón no está contigo.
8 Kakra a woadi no wobɛfe na ɛno enti wo nkamfo ho remma mfasoɔ.
Vomitarás el bocado que comiste Y perderás tus suaves palabras.
9 Nkasa nkyerɛ ɔkwasea, ɛfiri sɛ ɔremfa nyansa a ɛwɔ wo kasa mu no.
No hables a oídos del insensato, Porque despreciará la prudencia de tus razones.
10 Ntutu tete aboɔ a wɔde ato hyeɛ ngu, na ntra hyeɛ nkɔ nwisiaa mfuo mu,
No cambies de lugar el lindero antiguo, Ni entres en el campo de los huérfanos,
11 ɛfiri sɛ, wɔn Gyefoɔ yɛ den, na ɔbɛdi wɔn asɛm ama wɔn.
Porque su Redentor es fuerte, Y defenderá contra ti la causa de ellos.
12 Ma wʼakoma mmra nkyerɛkyerɛ so na wɛn wʼaso tie nimdeɛ.
Aplica tu corazón a la enseñanza, Y tus oídos a las palabras sabias.
13 Ntwentwɛne abɔfra ntenesoɔ so; sɛ wode abaa tene no a, ɔrenwu.
No retraigas la corrección al muchacho, Si lo castigas con vara, no morirá.
14 Fa abaa twe nʼaso na gye ne kra firi owuo mu. (Sheol h7585)
Lo castigarás con vara, Y librarás su alma del Seol. (Sheol h7585)
15 Me ba, sɛ wʼakoma hunu nyansa a, ɛnneɛ mʼakoma ani bɛgye;
Hijo mío, si tu corazón es sabio, También a mí se me alegrará el corazón,
16 sɛ wʼano ka deɛ ɛtene a me mu adeɛ nyinaa ani bɛgye.
Mi ser interno también se alegrará Cuando tus labios hablen cosas rectas.
17 Mma wʼani mmerɛ abɔnefoɔ, mmom bɔ Awurade suro ho mmɔden ɛberɛ biara.
No tenga tu corazón envidia de los pecadores. Más bien, persevera en el temor a Yavé en todo tiempo.
18 Ampa ara anidasoɔ wɔ hɔ ma wo daakye, na wʼanidasoɔ renyɛ ɔkwa.
Porque ciertamente hay un porvenir, Y tu esperanza no será frustrada.
19 Me ba, tie, na hunu nyansa, ma wʼakoma mfa ɛkwan tenenee so.
Escucha tú, hijo mío, sé sabio, Y dirige tu corazón por el buen camino.
20 Mfa wo ho mmɔ akɔwensafoɔ anaasɛ wɔn a wɔpɛ ɛnam mmorosoɔ,
No estés con los bebedores de vino, Ni con los comedores de carne,
21 ɛfiri sɛ, akɔwensafoɔ ne adidibradafoɔ bɛyɛ ahiafoɔ, na anikum fira wɔn ntomago.
Porque el ebrio y el glotón empobrecerán, Y el dormitar hará vestir harapos.
22 Tie wʼagya a ɔwoo woɔ no, na sɛ wo maame bɔ aberewa a, mmu no animtia.
Escucha a tu padre que te engendró, Y no desprecies a tu madre cuando sea anciana.
23 Tɔ nokorɛ na ntɔn da; nya nyansa, ahohyɛsoɔ ne nhunumu.
Adquiere la verdad y no la vendas, También sabiduría, instrucción y entendimiento.
24 Ɔteneneeni agya wɔ anigyeɛ bebree; deɛ ɔwɔ ɔba nyansafoɔ no anigye ne ho.
El padre del justo se alegrará en gran manera. El que engendra un hijo sabio se gozará con él.
25 Ma wʼagya ne wo maame ani nnye; ma ɔbaa a ɔwoo woɔ no nnya ahosɛpɛ.
Alégrense tu padre y tu madre, Y regocíjese la que te dio a luz.
26 Me ba, fa wʼakoma ma me na ma wʼani nkɔ mʼakwan ho,
Dame, hijo mío, tu corazón Y observen tus ojos mis caminos.
27 na odwamanfoɔ yɛ amena donkudonku ɔyere sansani yɛ ɔdaadaafoɔ.
Porque fosa profunda es la prostituta, Y pozo angosto la mujer extraña.
28 Ɔtɛ, twɛn, te sɛ ɔkwanmukafoɔ na ɔma mmarima mu atorofoɔ dɔɔso.
También ella, como asaltante, acecha, Y entre los hombres multiplica a los traicioneros.
29 Hwan na wɔadome no? Hwan na ɔdi awerɛhoɔ? Hwan na ɔdi apereapereɛ? Hwan na ɔnwiinwii? Hwan na wapirapira hunaa? Hwan na mogya ada nʼani so?
¿Para quién es el ay? ¿Para quién las tristezas? ¿Para quién las contiendas? ¿Para quién el quejido? ¿Para quién las heridas sin causa? ¿Para quién los ojos enrojecidos?
30 Wɔn a wɔkyɛre nsã ho, na wɔka nsã a wɔafrafra hwɛ.
Para el que se detiene en el vino, Para los que prueban licores mezclados.
31 Nhwɛ nsã ani kɔkɔɔ no haa, ɛberɛ a ɛretwa yerɛ yerɛ wɔ kuruwa mu, na ɛkɔ yɔɔ no.
No mires al vino cuando rojea, Y lanza destellos en la copa, Porque se entra suavemente,
32 Awieeɛ no ɛka te sɛ ɔwɔ na ɛwɔ borɔ te sɛ ahurutoa.
Pero al fin, muerde como una serpiente. Pica como una víbora.
33 Wʼani bɛhunu nneɛma a wonhunuu da, na woadwene nneɛma basabasa ho.
Tus ojos mirarán cosas extrañas, Y tu corazón hablará cosas perversas.
34 Wobɛtɔ ntintan te sɛ hyɛn mu dwumayɛni a, ɔkura ɛhyɛn dua a, ɛrehinhim mu den, na ɛdenkye denkye wɔ ɛpo so.
Serás como el que está acostado en alta mar, Como el que duerme en el palo de un velero,
35 Na wobɛka sɛ, “Wɔbɔ me, nanso mempira. Wɔboro me, nanso mente ɔyea biara. Ɛberɛ bɛn na menyane akɔpɛ nsã anom bio?”
Y dirás: Me golpearon y no me dolió, Me azotaron, pero no lo sentí. Cuando despierte, lo volveré a buscar.

< Mmɛbusɛm 23 >