< Mmɛbusɛm 18 >
1 Ɔhonankani yɛ pɛsɛmenkomenya; na ɔmfa atɛntenenee nyɛ hwee.
Quem se isola busca seu [próprio] desejo; ele se volta contra toda sabedoria.
2 Ɔkwasea nni nhunumu ho anigyeɛ na mmom deɛ ɔpɛ ara ne sɛ ɔde nʼadwene bɛto dwa.
O tolo não tem prazer no entendimento, mas sim em revelar sua [própria] opinião.
3 Sɛ amumuyɛsɛm ba a animtiabuo di so, na aniwuo nso di animguaseɛ akyi.
Na vinda do perverso, vem também o desprezo; e com a desonra [vem] a vergonha.
4 Onipa anom nsɛm yɛ nsuo a emu dɔ, na nyansa asutire yɛ asuwa a ɛrepu ahuro.
A boca do homem são [como] águas profundas; e o manancial de sabedoria [como] um ribeiro transbordante.
5 Ɛnyɛ sɛ wɔdi ma omumuyɛfoɔ anaasɛ wɔbu deɛ ɔdi bem atɛnkyea.
Não é bom favorecer ao perverso para prejudicar ao justo num julgamento.
6 Ɔkwasea ano de akasakasa ba na nʼano frɛfrɛ ɔhweɛ.
Os lábios do tolo entram em briga, e sua boca chama pancadas.
7 Ɔkwasea ano yɛ ɔno ara sɛeɛ na nʼanofafa yɛ ne kra afidie.
A boca do tolo é sua [própria] destruição, e seus lábios [são] armadilha para sua alma.
8 Osekuni anom asɛm te sɛ mfremfremadeɛ; ɛwurawura kɔ onipa akwaa mu nyinaa.
As palavras do fofoqueiro são como alimentos deliciosos, que descem até o interior do ventre.
9 Deɛ ɔtoto nʼadwuma ase no nuabarima ne deɛ ɔyɛ ɔsɛefoɔ.
O preguiçoso em fazer sua obra é irmão do causador de prejuízo.
10 Awurade din yɛ abantenten a ɛyɛ den; ahotefoɔ dwane kɔtoa na wɔnya banbɔ.
O nome do SENHOR é uma torre forte; o justo correrá até ele, e ficará seguro.
11 Adefoɔ ahonyadeɛ ne wɔn kuropɔn a wɔabɔ ho ban wɔfa no sɛ ɔfasuo tenten a wɔntumi mforo.
Os bens do rico são [como] uma cidade fortificada, e como um muro alto em sua imaginação.
12 Ansa na onipa bɛhwe ase no ɔnya ahomasoɔ akoma, na ahobrɛaseɛ di animuonyam anim.
Antes da ruína o coração humano é orgulhoso; e antes da honra [vem] a humildade.
13 Deɛ ɔntie asɛm ansa na wama mmuaeɛ no, ɛno ne ne gyimie ne nʼanimguaseɛ.
Quem responde antes de ouvir [age] como tolo e causa vergonha para si.
14 Onipa sunsum na ɛhyɛ no den wɔ yadeɛ mu na honhom a apɛkyɛ deɛ, hwan na ɔpɛ?
O espírito do homem o sustentará quando doente; mas o espírito abatido, quem o levantará?
15 Nhunumu akoma nya nimdeɛ; na anyansafoɔ aso nso hwehwɛ.
O coração do prudente adquire conhecimento; e o ouvido dos sábios busca conhecimento.
16 Akyɛdeɛ bue ɛkwan ma deɛ ɔde ma na ɛde no ba atitire anim.
O presente do homem alarga seu caminho, e o leva perante a face dos grandes.
17 Ɛyɛ deɛ ɔbɔ ne nkuro kane no sɛ nʼasɛm yɛ dɛ, kɔsi sɛ ɔfoforɔ bɛba abɛbisa no nsɛm no mu.
Aquele que primeiro mostra sua causa [parece ser] justo; mas [somente até] que outro venha, e o investigue.
18 Ntontobɔ twa akyinnyegyeɛ so, na ɛpata atamfoɔ.
O sorteio cessa disputas, e separa poderosos [de se confrontarem].
19 Onua a wɔafom noɔ no asɛm yɛ dene sene kuropɔn a ɛwɔ banbɔ, akyinnyegyeɛ te sɛ abankɛsewa apono a wɔabram akyire.
O irmão ofendido [é mais difícil] que uma cidade fortificada; e as brigas são como ferrolhos de uma fortaleza.
20 Onipa anom asɛm so aba ma ɔyafunu mee, nnɔbaeɛ a nʼanofafa twa no mee no.
Do fruto da boca do homem seu ventre se fartará; dos produtos de seus lábios se saciará.
21 Tɛkrɛma kura nkwa ne owuo tumi, na wɔn a wɔdɔ no no bɛdi nʼaba.
A morte e a vida estão no poder da língua; e aquele que a ama comerá do fruto dela.
22 Deɛ wanya yere no anya adepa na ɔnya adom firi Awurade hɔ.
Quem encontrou esposa, encontrou o bem; e obteve o favor do SENHOR.
23 Ohiani srɛ ahummɔborɔ, nanso ɔdefoɔ de kasaden bua no.
O pobre fala com súplicas; mas o rico responde com durezas.
24 Ɔbarima a ne nnamfonom dɔɔso bɛtumi ahwe ase, nanso adamfo bi wɔ hɔ a ɔbɛfam ne ho asene onua.
O homem [que tem] amigos pode ser prejudicado [por eles]; porém há um amigo mais chegado que um irmão.