< Mmɛbusɛm 1 >

1 Dawid babarima Salomo, Israelhene, mmɛbusɛm nie:
Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel,
2 Ne botaeɛ ne sɛ ɛbɛkyerɛ nnipa nyansa ne ahohyɛsoɔ; ne sɛ ɛbɛboa ma wɔate nsɛm a emu dɔ ase;
Para conocer sabiduría y disciplina, Para comprender las palabras de inteligencia,
3 sɛ wɔbɛnya ahohyɛsoɔ na wɔabɔ ɔbra pa, a ɛbɛma wɔayɛ ade pa, deɛ ɛtene na ɛho nni asɛm;
Para recibir disciplina y enseñanza, Justicia, derecho y equidad,
4 sɛ ɛbɛma deɛ nʼadwene mu nnɔ anya nyansa na mmabunu anya nimdeɛ ne adwene.
Para dar sagacidad al incauto, Y a los jóvenes conocimiento y discreción.
5 Anyansafoɔ ntie na wɔmfa nka deɛ wɔnim ho, na deɛ ɔwɔ nhunumu nya akwankyerɛ a
Oirá el sabio y aumentará el saber, Y el entendido obtendrá habilidades.
6 ɛbɛma woate mmɛ ne akasabɛbuo, anyansafoɔ nsɛnka ne aborɔme ase.
Entenderá el proverbio y el dicho profundo, Las palabras de los sabios y sus enigmas.
7 Awurade suro yɛ nimdeɛ ahyɛaseɛ, na nkwaseafoɔ bu nyansa ne ahohyɛsoɔ animtiaa.
El principio de la sabiduría es el temor a Yavé. Los insensatos desprecian la sabiduría y la disciplina.
8 Me ba, tie wʼagya akwankyerɛ na mpo wo maame nkyerɛkyerɛ.
Escucha, hijo mío, la enseñanza de tu padre, Y no abandones la instrucción de tu madre,
9 Ɛbɛyɛ wo tiri animuonyam abotire ne wo kɔn mu ntweaban.
Porque hermosa diadema será en tu cabeza Y collar en tu cuello.
10 Me ba, sɛ nnebɔneyɛfoɔ daadaa wo a, mma wɔn ho ɛkwan.
Hijo mío, si los pervertidos te quieren seducir, No consientas.
11 Sɛ wɔka sɛ, “Bra ma yɛnkɔ; ma yɛnkɔtetɛ na yɛnkum obi, ma yɛnkɔtɛ ntwɛn mmɔborɔni bi;
Si dicen: Ven con nosotros a tender trampas mortales, Acechemos sin motivo al inocente.
12 ma yɛmmemmene wɔn anikann sɛ ɛda, yɛmmene wɔn sɛ wɔn a wɔkɔ damena mu; (Sheol h7585)
¡Los devoraremos vivos, como el Seol, Enteros, como los que bajan a la fosa! (Sheol h7585)
13 yɛbɛnya nneɛma a ɛsom bo ahodoɔ na yɛde afodeɛ ahyɛ yɛn afie ma;
Hallaremos objetos valiosos. Llenaremos nuestras casas del botín.
14 enti, fa wo ho bɛhyɛ mu, na wobɛnya wo kyɛfa wɔ ahonyadeɛ no mu” a,
Comparte tu suerte con nosotros, Y tengamos todos una sola bolsa.
15 Me ba, wo ne wɔn nnante, mfa wo nan nsi wɔn akwan so;
Hijo mío, no andes en el camino de ellos. Aparta tu pie de sus senderos,
16 Wɔn nan de ntɛmpɛ kɔ bɔne mu, na wɔde ahoɔherɛ ka mogya gu.
Porque sus pies corren hacia el mal Y se apresuran a derramar sangre.
17 Ɛho nni mfasoɔ sɛ obi bɛsum nnomaafidie wɔ ɛberɛ a nnomaa nyinaa hwɛ!
En vano se tiende la red Ante los ojos de las aves.
18 Saa nnipa yi tetɛ pɛ wɔn ankasa mogya; wɔtetɛ wɔn ankasa wɔn ho!
Pero ellos colocan trampas a su propia sangre, Y ante sus propias vidas tienden acechanza.
19 Saa na wɔn a wɔdi korɔnodeɛ akyi no awieeɛ teɛ; ɛma wɔhwere wɔn nkwa!
Tales son los senderos del que es dado a codicia, La cual quita la vida a los que la tienen.
20 Nyansa team wɔ mmɔntene so, ɔma ne nne so wɔ adwaberem,
La Sabiduría clama en las calles Y da su voz en las plazas.
21 ɔteaam wɔ afasuo no atifi, ɔkasa wɔ kuropɔn no apono ano sɛ,
Proclama sobre los muros, Y en las entradas de las puertas pregona sus palabras:
22 “Mo adwenemherɛfoɔ, mobɛyɛ adwenemherɛ akɔsi da bɛn? Fɛdifoɔ bɛdi fɛ akɔsi da bɛn? Nkwaseafoɔ bɛkyiri nimdeɛ akɔsi da bɛn?
Oh simples ¿hasta cuándo amarán la ingenuidad? ¿Hasta cuando los burladores amarán la burla, Los insensatos aborrecerán el saber?
23 Sɛ motiee mʼaninka a, anka mekaa mʼakoma mu nsɛm nyinaa kyerɛɛ mo maa mo hunuu me nsusuiɛ.
¡Regresen ante mi reprensión, Y les manifestaré mi espíritu, Y les haré conocer mis palabras!
24 Nanso, sɛ moyii mo aso ɛberɛ a mefrɛɛ mo na amfa obiara ho ɛberɛ a metenee me nsa mu,
Pero por cuanto llamé y rehusaron. Extendí mi mano, y no hubo quién escuchara.
25 sɛ mopoo mʼafotuo, na moampɛ mʼanimka enti,
Desecharon todo mi consejo, Y no quisieron mi reprensión.
26 me nso mɛsere mo wɔ mo amanehunu mu; sɛ abɛbrɛsɛ bi bu fa mo so a, medi mo ho fɛw,
Yo también me reiré cuando llegue su calamidad Y me burlaré cuando los alcance lo que temen.
27 sɛ abɛbrɛsɛ bi bu fa mo so te sɛ ahum, na amanehunu bi bɔ fa mo so sɛ twahoframa, na awerɛhoɔ ne ɔhaw mene mo a,
Cuando lo que temen venga como destrucción, Su calamidad llegue como un remolino de viento Y vengan sobre ustedes tribulación y angustia.
28 “Afei mobɛfrɛ me, nanso meremmua mo; mobɛhwehwɛ me, nanso morenhunu me.
Entonces me llamarán, y no responderé, Me buscarán, pero no me hallarán,
29 Esiane sɛ wɔkyirii nimdeɛ na wɔampɛ sɛ wobɛsuro Awurade.
Por cuanto aborrecieron el conocimiento Y no escogieron el temor a Yavé.
30 Esiane sɛ w ɔpoo mʼafotuo, na wɔbuu me ntenesoɔ animtiaa enti,
No quisieron mi consejo Y menospreciaron toda reprensión mía.
31 wɔbɛdi wɔn akwan so aba na wɔn nhyehyɛeɛ mu aduane bɛmee wɔn.
Entonces comerán el fruto de su camino Y se saciarán de sus propios consejos.
32 Na ntetekwaafoɔ asoɔden bɛkum wɔn, na nkwaseafoɔ tirimudɛ bɛsɛe wɔn;
El descarrío de los simples los matará, Y la dejadez de los necios los destruirá.
33 Nanso, obiara a ɔbɛtie me no, ɔbɛtena ase asomdwoeɛ mu na ne ho bɛtɔ no a ɔrensuro ɔhaw biara.”
Pero el que me escuche vivirá confiadamente Y estará tranquilo, sin temor al mal.

< Mmɛbusɛm 1 >