< Mateo 15 >
1 Ɛda bi, Farisifoɔ ne Yudafoɔ mpanin no bi firi Yerusalem baa Yesu nkyɛn bɛbisaa no sɛ,
Shakapanu Mafalisayu wamu na wafunda wa Malagaliru wamwiziriti Yesu kulawa Yerusalemu na wamkosiya,
2 “Adɛn enti na wʼasuafoɔ no nni Yudafoɔ amanneɛ so? Yɛn amanneɛ a yɛhohoro yɛn nsa ho ansa na yɛadidi no, wɔnni so.”
“Iwera hashi, wafundwa waku wagajimira ndiri mafundu gawafunditi wazewi wetu? Wagulula ndiri weri mawoku gawu pakwanja kuliya!”
3 Yesu nso bisaa wɔn sɛ, “Adɛn enti na mo nso mode mo amanneɛ no bu Onyankopɔn mmaransɛm so?
Yesu kawankula, “Iwera hashi mwenga mjimira ndiri malagaliru ga Mlungu na kufata mafundu genu?
4 Ebi ne sɛ, Onyankopɔn mmara no ka sɛ, ‘Di wʼagya ne wo maame ni,’ na baako nso ne sɛ, ‘Obiara a ɔbɛka asɛmmɔne afa nʼawofoɔ ho no, ɛsɛ sɛ wɔkum no,’
Mlungu kalonga, ‘Guwapanani ligoya tati gwaku na mawu gwaku,’ na ‘Yoseri yakamwigiranga tati gwakuwi ama mawu gwakuwi, kafiruwa kalagwi.’
5 Na mo deɛ, deɛ moka ne sɛ, sɛ obi ka kyerɛ ne maame anaa nʼagya sɛ, ‘Mewɔ adeɛ bi a anka mɛtumi de aboa mo, nanso mede rekɔma Onyankopɔn’ a, ɛnyɛ bɔne.
Kumbiti mwenga mfunda handa muntu kana shintu sha kumupa tati gwakuwi ama mawu gwakuwi kumbiti kalonga, ‘Shintu ashi numulavilira Mlungu,’
6 Enti, mo ara monam mo mmara a moahyɛ so bu Onyankopɔn mmara a ɔhyɛɛ sɛ di wʼagya ne wo maame ni no so.
su kafiruwa ndiri kumpanana ligoya tati gwakuwi ama mawu gwakuwi. Kwa ntambu ayi mwenga mushibeziya shisoweru sha Mlungu kwa kugajimira mafundu genu.
7 Mo nyaatwomfoɔ! Sɛ Yesaia hyɛɛ mo ho nkɔm sɛ:
Mwawafyangu mwenga! Vyakatungiti Isaya mbuyi gwa Mlungu viwera nakaka kwa mwenga!
8 “‘Saa nnipa yi ka sɛ wɔdi me ni, nanso wɔn akoma mmɛn me.
‘Mlungu kalonga, wantu awa wanupa ligoya neni kwa visoweru vyawu hera, Kumbiti myoyu yawu nakaka iwera patali na neni.
9 Wɔsom me ani so kɛkɛ, ɛfiri sɛ, wɔkyerɛkyerɛ mmara a onipa ayɛ na ɛnyɛ deɛ ɛfiri Onyankopɔn.’”
Kunguwira kwawu kufaa ndiri, Toziya wafunda malagaliru ga wantu gambira ndo malagaliru ga neni!’”
10 Afei, Yesu frɛɛ nnipadɔm no ka kyerɛɛ wɔn sɛ, “Montie deɛ meka no na mommɔ mmɔden nte aseɛ.
Shakapanu Yesu kalishemiti lipinga lya wantu na kawagambira, “Mpikaniri na mwerewi!
11 Ɛnyɛ adeɛ a ɛbɛkɔ onipa mu no na ɛmma ne ho nte, na mmom, deɛ ɛbɛfiri ne mu aba no na ɛgu ne ho fi.”
Shintu shashimwingira muntu munshimba hapeni shimtendi muntu kaweri muhumba, kumbiti shilii shashimlawiti ndo shimtenda muntu kaweri muhumba.”
12 Nsɛm a Yesu kaeɛ yi maa nʼasuafoɔ no ba bɛka kyerɛɛ no sɛ, “Wonim sɛ wo nsɛm a wokaeɛ no ama Farisifoɔ no bo afu?”
Shakapanu wafundwa wakuwi wamgendera na wamgambira, “Hashi, guvimana kuwera Mafalisayu wakukalalira pawapikiniriti visoweru vyagutakula?”
13 Yesu buaa wɔn sɛ, “Dua biara a ɛnyɛ mʼagya na ɔduaeɛ no, wɔbɛtu atwene.
Yesu kawankula, “Kila mtera gweni Tati gwangu kakumpindi kaguyaliti ndiri, hawagutupuli.
14 Mommmua wɔn koraa! Na wɔyɛ anifirafoɔ a wɔrekyerɛ anifirafoɔ ɛkwan enti wɔn nyinaa bɛkɔ akɔte ahwe amena mu.”
Namtira kuusu womberi! Womberi ndo walongoziya wanalwisi na kana lwisi yumu pakamlonguziya kana lwisi muyaguwi, woseri hawapokeri mulirindi.”
15 Petro ka kyerɛɛ Yesu sɛ, “Kyerɛ yɛn ɛbɛ no ase.”
Peteru katakula, “Gutakuliri gagutakula kwa twenga.”
16 Yesu nso bisaa no sɛ, “Ampa ara sɛ monte aseɛ?
Yesu kawagambira, “Hashi, ata mwenga mwerewa ndiri kuliku wamonga?
17 Monnim sɛ adeɛ a ɛfa onipa anom no fa onipadua no mu na asane aba bio?
Shintu shoseri shashiyingira mumlomu mwa muntu, shigenda mumtima mwakuwi shakapanu shimlawa na shigenda mshowu.
18 Asɛm a ɛho nteɛ biara firi akoma a emu nteɛ mu ma ɛgu deɛ ɔkaa saa asɛm no ho fi.
Kumbiti vitwatira vyavimlawa muntu mumlomu vilawa mumoyu na vitwatira avi ndo vyavimtenda muntu kaweri muhumba.
19 Akoma mu na adwemmɔne, awudie, ayerefasɛm, adwamammɔ, korɔno, atorɔ ne ntwatosoɔ firi.
Toziya mumoyu mlawa maholu gadoda ga ulagaji na uhumba na shimbegu na upitawu wa mpayu na mayigilangu.
20 Yeinom na ɛgu onipa ho fi. Nanso, sɛ obi anhohoro ne nsa sɛdeɛ mo amanneɛ teɛ no na ɔdidi a, ne ho nguu fi honhom mu.”
Vitwatila avi ndo vyavimtenda muntu kaweri muhumba. Kumbiti kuliya shiboga pota na kunaviya mawoku ntambu yamlonga, hapeni kumtendi muntu kaweri muhumba.”
21 Yesu firii ɔman no mu hɔ kɔɔ Tiro ne Sidon.
Yesu kawukiti pahala paliya na kagenditi pakwegera na lushi lwa Tiru na Sidoni.
22 Kanaanni baa bi a ɔte ɔman no mu hɔ de su baa Yesu nkyɛn bɛkaa sɛ, “Awurade, Dawid Ba, hunu me mmɔbɔ! Honhommɔne hyɛ me ba mu na sɛ ɛka ne ho a, ɛma ne ho yera no.”
Mdala yumu yakalikariti mlushi lwa Kanaani kamwiziriti Yesu pakabotanga, “Mtuwa, Mwana gwa Dawudi, gumoneri lusungu! Muhinga gwangu kana shamshera yakamgaziya nentu.”
23 Yesu anka hwee. Nʼasuafoɔ no hyɛɛ no sɛ ɔmpam ɔbaa no mfiri hɔ. Wɔtii mu ka kyerɛɛ no bio sɛ, “Ka kyerɛ no na ɔmfiri ha nkɔ, na ɔde nʼadesrɛ no retuatua yɛn aso.”
Kumbiti Yesu kalonga ndiri shisoweru kwa yomberi. Wafundwa wakuwi wamgendera na wamgambira Yesu, “Gumgambiri mdala ayu kagendi zakuwi! Toziya kankutufatafata na kutenda umatu!”
24 Yesu ka kyerɛɛ ɔbaa no sɛ, “Wɔsomaa me sɛ memmɛboa Yudafoɔ, Israel nnwan a wɔayera no, na ɛnyɛ amanamanmufoɔ.”
Shakapanu Yesu kawankula, “Wantuma hera kwa wantu wa Israeli yawagamiliti gambira kondolu.”
25 Ɔba bɛkotoo no kɔɔ so srɛɛ no sɛ, “Me wura, boa me!”
Paliya mdala ulii kiza na kamsuntamalira palongolu pa magulu gakuwi pakalonga, “Mtuwa guntangi!”
26 Yesu ka kyerɛɛ no sɛ, “Ɛnyɛ sɛ wɔbɛgye burodo afiri mmɔfra nsam ato ama nkraman.”
Yesu kamwankula, “Ifaa ndiri kutola shiboga sha wana na kuwawasila wang'ang'a.”
27 Ɔbaa no nso buaa sɛ, “Ɛwom saa deɛ, nanso nkraman no nso tumi di mporoporowa a ɛfiri wɔn wura no ɛpono so gu fam no.”
Yomberi kamwankula, “Ayi ndo nakaka, Mtuwa kumbiti ata wang'ang'a waliyaga vyavisigaliti na kutulukira pasi kwa meza ya Mtuwa gwawu.”
28 Yesu ka kyerɛɛ ɔbaa no sɛ, “Ɔbaa, wo gyidie mu yɛ den. Mɛyɛ wʼabisadeɛ ama wo.” Ɛhɔ ara, ne babaa no ho tɔɔ no.
Su Yesu kamwankula, “Gwenga mdala gwana njimiru nkulu! Shilii shagufira hashitendeki kwaku.” Na pala palii muhinga gwakuwi kawera mkomu.
29 Yesu sane baa Galilea ɛpo no ho. Ɔforo kɔtenaa bepɔ bi so.
Yesu kawukiti palii na kagenda pampeku pa litanda lya Galilaya. Kakwena kulugongu na kalivaga pasi.
30 Nnipa bebree de mpakye, anifirafoɔ, apirafoɔ, mumu ɛnna wɔn a wɔyare nyarewa ahodoɔ baa ne nkyɛn sɛ ɔnsa wɔn yadeɛ, ma ɔsaa wɔn nyinaa yadeɛ.
Lipinga likulu lya wantu limwizira pawamjegera wavibyeketu na wanalwisi na bubu na wantu wamonga wavuwa yawaweriti walweli, su wawatula palongolu pa magulu ga Yesu na yomberi kawaponiziya.
31 Anwanwasɛm ni! Wɔn a wɔnkasaa da kasaeɛ; mpakye nyaa ahoɔden; na mmubuafoɔ nanteeɛ, hurihuriiɛ na anifirafoɔ hunuu adeɛ. Nnipadɔm no ho dwirii wɔn ma wɔkamfoo Israel Onyankopɔn.
Lipinga lya wantu lilikangashiti nentu pawawoniti bubu katakula na wavibyeketu wagendagenda na yawalewelekiti wawera wakomu na wanalwisi wawona na wamkwisiti Mlungu gwa Israeli.
32 Afei Yesu frɛɛ nʼasuafoɔ no nyinaa baa ne nkyɛn ka kyerɛɛ wɔn sɛ, “Nnipa yi yɛ me mmɔbɔ. Wɔabɛdi me nkyɛn ha nnansa. Aduane a ɛwɔ ha nyinaa nso asa. Nanso mempɛ sɛ mema wɔkɔ wɔn afie mu a wɔnnidiiɛ, anyɛ saa a, wɔbɛtotɔ bera wɔ ɛkwan so.”
Yesu kawashema wafundwa wakuwi na kalonga, “Nuwawonera lusungu wantu awa, toziya wawera na neni mashaka matatu na vinu wahera shintu shakuliya. Nfira ndiri kuwaleka wagendi zawu pota na kuliya shiboga, nawalembuka munjira.”
33 Nʼasuafoɔ no nso bisaa no sɛ, “Ɛserɛ so ha deɛ, ɛhe na yɛbɛnya nnipadɔm yi ano aduane?”
Wafundwa wakuwi wamkosiya, “Hashi, hatupati koshi shiboga shitosha sha kulikutuziya lipinga lya wantu awa kushiwala agawu?”
34 Yesu nso bisaa wɔn sɛ, “Burodo dodoɔ bɛn na mowɔ?” Wɔbuaa sɛ, “Yɛwɔ burodo nson ne mpataa kakraa bi.”
Yesu kawakosiya, “Hashi, mwanaga mabumunda maninga?” Womberi wamwankula, “Mabumunda saba na wasomba wadidini wadikawadika.”
35 Yesu ka kyerɛɛ nnipadɔm no maa wɔn nyinaa tenatenaa ase wɔ ɛserɛ no so.
Yesu kalagalira lipinga lya wantu lilivagi pasi muvipinga vipinga.
36 Afei ɔfaa burodo nson no ne mpataa no, hyiraa so na ɔbubuu mu de maa asuafoɔ no sɛ wɔmfa mma nnipadɔm no nni.
Shakapanu katola mabumunda saba galii na wasomba walii, kalonga mayagashii Mlungu, kamega mabumunda na kawapanani wafundwa wakuwi na wafundwa wakuwi wawapanani wantu.
37 Wɔn nyinaa dii aduane no mee pintinn.
Wantu woseri waliyiti na kwikuta. Shakapanu wafundwa wajojinira vyavisigaliti wamemeziya majamanda saba.
38 Wɔn a wɔdii saa aduane no, na wɔn dodoɔ yɛ nnipa mpemnan a wɔankan mmaa ne mmɔfra anka ho. Wɔdidi wieeɛ no, akyire mporoporowa a wɔtaseeɛ no yɛɛ nkɛntɛmma nson.
Wantu woseri yawaliyiti, wapalu gweka yawu waweriti elufu msheshi pota kuwawalanga wadala na wana.
39 Yei akyi, Yesu gyaa nkurɔfoɔ no kwan, ma ɔno nso kɔtenaa kodoɔ mu tware kɔɔ Magadan.
Shakapanu Yesu kawaaga wantu, kakwena mumtumbwi na kagenda pahala kwingi wakushema Magadani.