< 2 Mose 22 >
1 “Sɛ obi kɔwia nantwie anaa odwan na ɔkum no anaa ɔtɔn no a, ɔde anantwie enum bɛsi nantwie baako ananmu. Na ɔde nnwan ɛnan asi odwan baako biara ananmu.
“Nxa umuntu angantshontsha inkabi kumbe imvu abeseyibulala kumbe ayithengise, kumele ahlawule ngenkomo ezinhlanu zokuhlawula inkabi, lezimvu ezine zokuhlawula imvu.
2 “Sɛ mohunu ɔkorɔmfoɔ sɛ ɔrebu efie bi awura mu na wɔkum no a, deɛ ɔkumm no no nni fɔ.
Nxa isela lingafunyanwa ligqekeza ebusuku beselitshaywa life, lowo ozivikelayo kalacala lokuchitha igazi,
3 Na sɛ asɛm no si awia deɛ a, wɔmfa no sɛ ɛyɛ awudie enti onipa a ɔkumm ɔkorɔmfoɔ no di fɔ. “Sɛ mokyere ɔkorɔmfoɔ bi a, momma ɔntua nneɛma a wawia no nyinaa ho ka na sɛ wantumi antua a, montɔn no sɛ akoa mfa no ntua ɛka no.
kodwa kungenzeka ilanga selikhwelile uyabe elomlandu wokuchitha igazi. Isela kumele lihlawule sibili, kodwa nxa lingelalutho, kumele lithengiswe ukwenzela ukuthi lokhu kube yinhlawulo yokuntshontsha kwalo.
4 Sɛ mokyere no sɛ ɔrewia nantwie anaa afunumu anaa odwan a ɔnwuiɛ anaa biribi foforɔ bi a, mommɔ no dekodeɛ a ɔwiaeɛ no ho ka mpemanim.
Nxa isifuyo esintshontshiweyo singatholakala siphila ezandleni zesela, kungaba yinkabi kumbe ubabhemi loba imvu, kumele lihlawule okuphindwe kabili.
5 “Sɛ obi boapa gyaa nʼaboa ma ɔkɔ obi afuom kɔdidi hɔ, sɛe afudeɛ a, ɔmfa ɔno ara nʼafudeɛ mu deɛ ɛsɔ ani pa ara no mmɛtua ka.
Nxa umuntu angayadlisa izifuyo zakhe ensimini kumbe esivinini abeseziyekela zizihambela besezisiya kudla ensimini yeyinye indoda, kumele ahlawule ngezithelo ezinhle zensimu yakhe loba isivini sakhe.
6 “Sɛ obi rehye nʼafuo, na ogya no tra kɔtɔ ɔfoforɔ afuo mu, hye, sɛe nʼafudeɛ a, deɛ ɔsɔɔ ogya no bɛtua afudeɛ a asɛe no nyinaa ho ka.
Nxa kuthungelwa umlilo ulumatha emeveni kuze kutshe lamahlanga amabele loba amabele angakavunwa loba insimu, othungele umlilo kumele ahlawule konke.
7 “Sɛ obi ma ɔfoforɔ sika anaa ade foforɔ bi sɛ ɔmfa nsie ma no na wɔwia na sɛ wɔkyere ɔkorɔmfoɔ no a, ɔbɛtua no mpemanim.
Nxa umuntu anganika umakhelwane wakhe isiliva kumbe impahla ukuba amgcinele izinto lezi besezintshontshwa endlini kamakhelwane, isela lingabanjwa kumele lihlawule okuphindwe kabili.
8 Na sɛ wɔankyere ɔkorɔmfoɔ no a, wɔde onipa a wɔde agyapadeɛ no hyɛɛ ne nsa no bɛba Onyankopɔn anim abɛhwehwɛ sɛ nʼankasa na ɔwiaa ne yɔnko no anaasɛ ɛnyɛ ɔno.
Kodwa nxa isela lingabanjwanga, umnikazi wendlu kumele ame phambi kwabahluleli ukuze kubonakale ingabe uke wabeka izandla empahleni zalowo omgcinisileyo na.
9 Sɛ ɛba sɛ nantwie, afunumu, odwan, ntoma anaa biribi foforɔ bi yera na deɛ nʼadeɛ ayera no de nʼani kari obi sɛ ɔno na wafa dekodeɛ no, na onii no sane sɛ ɛnyɛ ɔno na wafa a, ɛsɛ sɛ wɔde nnipa baanu no nyinaa ba Onyankopɔn anim ma ɔhwehwɛ mu. Ɔhwehwɛ mu na deɛ ɔbɛdi fɔ no, ɔbɛtua adeɛ a ɛyeraeɛ no ho ka mmɔho mmienu ama ɔbaako no.
Kuzozonke izehlakalo eziqondene lokugcina ngaphandle komthetho inkabi, ubabhemi, imvu, isigqoko kumbe yonke impahla elahlekileyo omunye umuntu angathi ngayo, ‘Lokhu ngokwami,’ wonke amacele womabili kumele alethe izindaba zawo phambi kwabahluleli. Lowo abahluleli abazakuthi ulecala kumele ahlawule okuphindwe kabili kumakhelwane wakhe.
10 “Sɛ obi de afunumu, nantwie, odwan anaa aboa foforɔ bi ma ne yɔnko bi ayɛn na aboa no wu anaa ɔpira anaa ɔdwane na sɛ obi anhunu ammɛka a,
Nxa umuntu angasisela umakhelwane wakhe ubabhemi, inkabi, imvu kumbe esinye isifuyo ukuze kugcinakale besekusifa kumbe kulimale kumbe kuthathwe kungelamuntu okhangeleyo,
11 ɛsɛ sɛ deɛ ɔgyee aboa no ayɛn no ka ntam wɔ Awurade anim sɛ ɛnyɛ ɔno na wawia aboa no na deɛ ne dea no gye to mu a, ɔnnye biribiara nsi ananmu.
udaba lwabantu laba luzaqedwa ngokufunga phambi kukaThixo ukuthi umakhelwane konanga impahla yomunye umuntu. Umnikazi kumele akwemukele lokhu njalo akulanhlawulo edingakalayo.
12 Nanso, sɛ wia na wɔwiaa aboa no anaa dekodeɛ no wɔ ne nkyɛn deɛ a, na ɛsɛ sɛ sohwɛfoɔ a wɔwiaa aboa no anaa dekodeɛ no firii ne nkyɛn no tua ne wura no ka.
Kodwa nxa isifuyo santshontshwa sikumasiselwa kumele ahlawule umnikazi.
13 Sɛ akekaboa na ɔkumm no a, ɛsɛ sɛ ɔde aboa no funu ba bɛkyerɛ. Ɔyɛ no saa a, ɔrentua ho ka biara.
Nxa isifuyo sidatshudatshulwe yinyamazana yeganga saba yiziqa, uzaletha izicucu eziseleyo njengobufakazi njalo akusoze kudingakale ukuthi ahlawulele isifuyo esidatshudatshuliweyo.
14 “Sɛ obi fɛm aboa bi anaa biribi foforɔ bi firi ne yɔnko nkyɛn na sɛ aboa no wu anaa ɔpira ɛberɛ a ne wura no nni hɔ a, ɛsɛ sɛ onipa a ɔfɛm saa aboa no tua ka.
Nxa umuntu angaboleka isifuyo kumakhelwane wakhe, besesilimala kumbe sife ngesikhathi umniniso engekho, kumele ahlawule.
15 Na sɛ ne wura no wɔ hɔ deɛ a, ɛnsɛ sɛ ɔfɛmfoɔ no tua ka, ɛfiri sɛ, wɔbuu yei nyinaa fraa ɔfɛm no ho akatua mu.
Kodwa nxa umnikazi ekhona, lowo owasebolekayo akumelanga ahlawule. Nxa isifuyo siqhatshiwe, imali ehlawulwe ukusiqhatsha igoqela inhlawulo yokulahlekelwa.”
16 “Sɛ ɔbarima bi kɔdaadaa abaayewa bi a ɔnyɛɛ ne ho adeɛ na ɔne no da a, ɛsɛ sɛ ɔyɛ ne ho adeɛ na ɔware no.
“Nxa indoda ingaqila intombi egcweleyo engakathenjiswa ilale layo, kumele ikhuphe amalobolo, leyontombi ibe ngumkayo.
17 Sɛ abaayewa no agya se ɔmpene awadeɛ no so a, ɛsɛ sɛ ɔbarima no tua ne tiri sika.
Nxa uyise esala kokuphela ukuthi ayendisele, kumele akhuphe inhlawulo ekhutshelwa amantombazana agcweleyo.
18 “Monkum mmaa nkonyaayifoɔ.
Lingavumeli umthakathi ukuthi aphile.
19 “Ɔbarima biara a ɔbɛfa aboa bi no, wɔnkum no.
Wonke umuntu olala lenyamazana kumele abulawe.
20 “Obiara a ɔbɛfiri Awurade akyiri abɔ onyame foforɔ bi afɔdeɛ no, wɔnkum no.
Loba ngubani onikela kwabanye onkulunkulu ngaphandle kukaThixo kumele abhujiswe.
21 “Monnhyɛ ɔhɔhoɔ aniɛyaadeɛ ɛkwan biara so; na monkae sɛ, na mo nso moyɛ ahɔhoɔ wɔ Misraim asase so.
Lingahlukuluzi owezizweni ngoba lani lalingabezizweni eGibhithe.
22 “Monnsisi akunafoɔ anaa nwisiaa;
Lingaqilibezeli umfelokazi kumbe intandane,
23 na sɛ moyɛ saa na wɔsu frɛ me a, mɛgye wɔn so.
ngoba lingakwenza, besebekhala kimi ngizakuzwa ukukhala kwabo;
24 Mede mʼabufuo bɛtia mo na mama atamfoɔ dɔm akum mo na mo yerenom nso adane akunafoɔ ama mo mma nso ayɛ nwisiaa bi.
ulaka lwami luzavutha, ngibulale ngenkemba; abafazi benu babe ngabafelokazi labantwabenu babe zintandane.
25 “Sɛ wobɔ wo yɔnko Hebrini bosea a, nnye ho mfɛntom biara.
Nxa lingebolekisa imali omunye wabantu bami ohluphekayo phakathi kwenu, akumelanga lenze njengebhizimisi yokweboleka abanye imali, lingamhlawulisi inzuzo.
26 Sɛ wogye ne ntoma de si awowa a, anadwo no ara, fa nʼadeɛ kɔma no.
Nxa ungathatha ijazi likamakhelwane wakho ulenze isibambiso, kumele ulibuyisele ilanga lingakatshoni,
27 Ɛfiri sɛ, ebia na ntoma a ɔwɔ de kata ne ho de ka ne ho hye ara ne no; woagye yi, ɛbɛyɛ dɛn na watumi ada? Sɛ woamfa ankɔma no na sɛ ɔsu frɛ me a, mɛtie na mahunu no mmɔbɔ, ɛfiri sɛ, meyɛ mmɔborɔhunufoɔ.
ngoba ijazi lelo yilo lodwa embesa ngalo ubunqunu bakhe. Kambe kuyini okunye abangalala kukho? Nxa bengakhala kimi, ngizabezwa ngoba ngilozwelo.
28 “Monnkasa ntia Onyankopɔn na monnome aban mu mpanimfoɔ anaa mo atemmufoɔ anaa wɔn a wɔdi mo so.
Lingahlambazi uNkulunkulu kumbe lithuke umbusi wabantu bakini.
29 “Momfa mo nnɔbaeɛ mu nkyɛ mu edu mu baako mmrɛ me ntɛm so. “Saa ara nso na montua mo mmakan mmarima nkwagyeɛ ho ka no.
Lingagodli iminikelo eziphaleni zenu loba ezimbizeni zewayini lenu. Kumele lilethe kimi amadodana enu angamazibulo.
30 Ma wo nantwie anaa wo dwan abakan no ne ne maame ntena nnanson, na ɛda a ɛtɔ so nwɔtwe no, fa no brɛ me.
Yenzani njalo ngenkomo lezimvu zenu. Yekelani zihlale labonina okwensuku eziyisikhombisa kodwa linginike zona ngosuku lwesificaminwembili.
31 “Esiane sɛ moyɛ kronkron ma me enti, monnwe aboa biara a akekaboa akyere no akum no. Monnya ne funu no ma nkraman mmɛwe.
Lizakuba ngabantu bami abangcwele. Ngakho lingaze ladla inyama yenyamazana eyabe idatshudatshulwe yizilo zeganga; iphoseleni izinja.”