Mmebusɛm 30
1 Yake babarima Agur nsɛm a ɔkae a ɛyɛ nkuranhyɛ: Saa ɔbarima yi ka kyerɛɛ Itiel ne Ukal se:
verba Congregantis filii Vomentis visio quam locutus est vir cum quo est Deus et qui Deo secum morante confortatus ait
2 “Me na minnim hwee koraa wɔ nnipa mu, minni onipa ntease.
stultissimus sum virorum et sapientia hominum non est mecum
3 Minsuaa nyansa, na minni Ɔkronkronni no ho nimdeɛ nso.
non didici sapientiam et non novi sanctorum scientiam
4 Hena na waforo akɔ ɔsoro na wasian aba fam? Hena na wabɔ mframa boa wɔ ne nsam? Hena na ɔde nʼatade abɔ nsu boa? Hena na ɔbɔɔ asase tamaa yi? Ne din de dɛn, na ne babarima nso din de dɛn? Sɛ wunim a ka kyerɛ me!
quis ascendit in caelum atque descendit quis continuit spiritum manibus suis quis conligavit aquas quasi in vestimento quis suscitavit omnes terminos terrae quod nomen eius et quod nomen filii eius si nosti
5 “Onyankopɔn asɛm biara yɛ nokware; ɔyɛ nkatabo ma wɔn a woguan toa no.
omnis sermo Dei ignitus clypeus est sperantibus in se
6 Mfa biribi nka nʼasɛm ho, anyɛ saa a ɔbɛka wʼanim ama woayɛ ɔtorofo.
ne addas quicquam verbis illius et arguaris inveniarisque mendax
7 “Awurade, nneɛma abien na mehwehwɛ afi wo nkyɛn; mfa nkame me ansa na mawu:
duo rogavi te ne deneges mihi antequam moriar
8 ma me ne atoro ne nnaadaasɛm ntam nware koraa; mma mennyɛ ohiani anaa ɔdefo; nanso ma me me daa aduan nkutoo.
vanitatem et verba mendacia longe fac a me mendicitatem et divitias ne dederis mihi tribue tantum victui meo necessaria
9 Anyɛ saa a, ebia minya me ho pii a ɛbɛma mapa wo na maka se, ‘Hena ne Awurade?’ Anaa mɛyɛ ohiani na mabɔ korɔn, na ama magu me Nyankopɔn din ho fi.
ne forte saturatus inliciar ad negandum et dicam quis est Dominus et egestate conpulsus furer et peierem nomen Dei mei
10 “Nsɛe ɔsomfo din nkyerɛ ne wura; sɛ woyɛ saa a, ɔbɛdome wo na wubetua so ka.
ne accuses servum ad dominum suum ne forte maledicat tibi et corruas
11 “Nnipa bi dome wɔn agyanom, na wonhyira wɔn nanom nso;
generatio quae patri suo maledicit et quae non benedicit matri suae
12 Wɔn a wɔteɛ wɔ wɔn ankasa ani so nanso wɔnhohoroo wɔn ho fi no;
generatio quae sibi munda videtur et tamen non est lota a sordibus suis
13 wɔn a wɔn ani tra ntɔn, na wobu animtiaa;
generatio cuius excelsi sunt oculi et palpebrae eius in alta subrectae
14 wɔn a wɔn se yɛ afoa na asekan hyehyɛ wɔn abogye mu wɔn na wɔbɛtɔre ahiafo ase afi asase so, na wɔayi ahiafo afi adesamma mu.
generatio quae pro dentibus gladios habet et commandit molaribus suis ut comedat inopes de terra et pauperes ex hominibus
15 “Amemem wɔ mmabea baanu a wɔteɛ mu se, ‘Fa ma! Fa ma!’ “Nneɛma abiɛsa na ɛmmee da anan na ɛnka da se, ‘Eye!’
sanguisugae duae sunt filiae dicentes adfer adfer tria sunt insaturabilia et quartum quod numquam dicit sufficit
infernus et os vulvae et terra quae non satiatur aqua ignis vero numquam dicit sufficit (Sheol h7585)
17 “Ani a eyi agya ahi, na ebu ɛna animtiaa no, obon mu kwaakwaadabi betutu, na apete abedi.
oculum qui subsannat patrem et qui despicit partum matris suae effodiant corvi de torrentibus et comedant illum filii aquilae
18 “Nneɛma abiɛsa na ɛyɛ me nwonwa, anan na mente ase:
tria sunt difficilia mihi et quartum penitus ignoro
19 Ɔkwan a ɔkɔre nam so wɔ wim, sɛnea ɔwɔ nantew ɔbotan so, ɔkwan a hyɛn nam so wɔ po tamaa so, ne sɛnea ɔbarima dɔ ababaa.
viam aquilae in caelo viam colubri super petram viam navis in medio mari et viam viri in adulescentula
20 “Ɔbea ɔwaresɛefo kwan ni: Odidi, ɔpepa nʼano na ɔka se, ‘Menyɛɛ mfomso biara.’
talis est via mulieris adulterae quae comedit et tergens os suum dicit non sum operata malum
21 “Nneɛma abiɛsa na ɛma asase wosow, anan na asase ntumi nnyina ano:
per tria movetur terra et quartum non potest sustinere
22 akoa a wabɛyɛ ɔhene, ɔkwasea a wadidi amee,
per servum cum regnaverit per stultum cum saturatus fuerit cibo
23 ɔbea a wɔmpɛ no na waware, afenaa a otu nʼawuraa tena nʼanan mu.
per odiosam mulierem cum in matrimonio fuerit adsumpta et per ancillam cum heres fuerit dominae suae
24 “Nneɛma nketenkete anan na ɛwɔ asase so, nanso wɔyɛ anyansafo ankasa:
quattuor sunt minima terrae et ipsa sunt sapientiora sapientibus
25 Ntɛtea yɛ abɔde nketewa a wonni ahoɔden, nanso wɔboaboa wɔn aduan ano ahuhuru bere mu;
formicae populus infirmus quae praeparant in messe cibum sibi
26 Nkukuban yɛ abɔde a wonni ahoɔden, nanso wɔyɛ wɔn afi wɔ abotan mu,
lepusculus plebs invalida quae conlocat in petra cubile suum
27 mmoadabi nni ɔhene, nanso wɔsa so akuwakuw, kɔ wɔn anim;
regem lucusta non habet et egreditur universa per turmas
28 wotumi de nsa kyere ɔketew, nanso wohu no abirɛmpɔn ahemfi.
stilio manibus nititur et moratur in aedibus regis
29 “Nneɛma abiɛsa na wɔwɔ abirɛmpɔnnantew, anan na wɔkeka wɔn ho te sɛ abirɛmpɔn:
tria sunt quae bene gradiuntur et quartum quod incedit feliciter
30 gyata, mmoadoma hene a, biribiara mmɔ no hu;
leo fortissimus bestiarum ad nullius pavebit occursum
31 akokɔnini a ɔretutu taataa, ɔpapo, ne ɔhene a nʼasraafo atwa no ho ahyia.
gallus succinctus lumbos et aries nec est rex qui resistat ei
32 “Sɛ woayɛ ɔkwasea ama wo ho so, anaa woadwene bɔne a, ma wʼani nwu na mua wʼano!
et qui stultus apparuit postquam elatus est in sublime si enim intellexisset ori inposuisset manum
33 Sɛnea wɔka nufusu nu mu a srade fi mu ba, na wokyinkyim hwene a etu mogya no, saa ara na abufuw de akasakasa ba.”
qui autem fortiter premit ubera ad eliciendum lac exprimit butyrum et qui vehementer emungitur elicit sanguinem et qui provocat iras producit discordias
