< Mmebusɛm 25 >
1 Eyinom yɛ Salomo mmebusɛm nkekaho a Yudahene Hesekia afotufo kyerɛwee:
También éstos son proverbios de Salomón, que transcribieron los varones de Ezequías, rey de Judá:
2 Ɛyɛ Onyankopɔn anuonyamhyɛ sɛ wɔde asɛm sie; sɛ wɔpɛɛpɛɛ asɛm mu nso hyɛ ahemfo anuonyam.
Gloria de ʼElohim es encubrir un asunto, Pero honra del rey es escudriñarlo.
3 Sɛnea ɔsoro korɔn na asase mu dɔ no, saa ara na wɔrentumi nhwehwɛ ahemfo koma mu.
Así como la altura de los cielos y la profundidad de la tierra, El corazón de los reyes es inescrutable.
4 Sɛ woyi dwetɛ ho fi a, na ato nea ɛkɔ dwetɛdwumfo nsam;
Quita la escoria de la plata, Y saldrá un vaso para el platero.
5 Yi amumɔyɛfo fi ɔhene anim, na trenee bɛma nʼahengua atim.
Aparta al perverso de la presencia del rey, Y su trono se afianzará en justicia.
6 Mma wo ho so wɔ ɔhene anim, na mpere dibea wɔ atitiriw mu;
No te alabes delante del rey, Ni estés en el lugar de los grandes.
7 Eye ma no sɛ ɔbɛka akyerɛ wo se, “Bra soro ha,” sen sɛ ɔbɛbrɛ wo ase wɔ otitiriw bi anim. Nea wode wʼani ahu no
Mejor es que te diga: Sube acá, Que ser humillado en presencia de un noble A quien vieron tus ojos.
8 mpɛ ntɛm mfa nkɔ asennii, na sɛ awiei no wo yɔnko gu wʼanim ase a dɛn na wobɛyɛ?
No te des prisa en pleitear, Porque ¿qué harás al final Cuando tu prójimo te haya avergonzado?
9 Sɛ wo ne wo yɔnko di asɛm a nna obi foforo ahintasɛm adi,
Discute tu causa con tu prójimo, Y no des a conocer el secreto de otro,
10 anyɛ saa a, nea ɔbɛte no begu wʼanim ase na din bɔne a wubenya no rempepa da.
No sea que te deshonre el que lo oye, Y tu mala fama no pueda repararse.
11 Asɛm a wɔka no sɛnea ɛfata no te sɛ sika kɔkɔɔ a wɔabɔ sɛ aprɛ de atuatua dwetɛ nsiesiei mu.
Manzana de oro con adornos de plata Es la palabra dicha oportunamente.
12 Sikakɔkɔɔ asokaa anaa sikakɔkɔɔ ankasa ahyehyɛde te sɛ onyansafo animka a ɔde ma nea ɔyɛ aso ma no.
Zarcillo de oro y joya de oro fino Es el que reprende al sabio que tiene oído dócil.
13 Sɛnea sukyerɛmma ma wim dwo wɔ otwabere mu no, saa ara na ɔsomafo nokwafo te ma wɔn a wɔsoma no no; na ɔma ne wuranom akomatɔyam.
Frescura de nieve en tiempo de cosecha Es el mensajero fiel para el que lo envía, Pues refresca la vida de su ʼadón.
14 Omununkum ne mframa a ɛmfa osu mma no te sɛ onipa a ɔde akyɛde a ɔmmfa mma hoahoa ne ho.
Como nubes y vientos sin lluvia, Es el que se jacta falsamente de sus regalos.
15 Ntoboase ma sodifo ti da, na tɛkrɛmabere tumi bu dompe mu.
Con longanimidad se persuade al gobernante, Pues la lengua amable quebranta los huesos.
16 Sɛ wunya ɛwo a, nni ntra so, ne bebrebe bɛma woafe.
¿Hallaste miel? Come lo que te baste, No sea que cuando estés lleno la vomites.
17 Ntaa nkɔ wo yɔnko fi, wo ho fono no a, ɔbɛtan wo.
No frecuente tu pie la casa de tu vecino, No sea que se canse de ti, y te aborrezca.
18 Onipa a odi adansekurum tia ne yɔnko no te sɛ kontibaa, afoa anaa bɛmma a ano yɛ nnam.
Martillo, cuchillo y flecha aguda, Es el hombre que da falso testimonio contra su prójimo.
19 Ɛse a ɛyare ɔkekaw anaa nan a ɛyɛ apakye te sɛ nea wode wo ho to ɔtorofo so hiada mu.
Como diente roto y pie descoyuntado, Es confiar en el traicionero en el día de la angustia.
20 Nea ɔto dwom kyerɛ ɔwerɛhowni no, te sɛ nea ɔpa ntama gu awɔwbere mu anaa te sɛ nsa nyinyanyinya a wohwie gu apirakuru so.
Como el que se quita la ropa en tiempo frío Y como vinagre sobre el bicarbonato de sodio Es cantar canciones al corazón afligido.
21 Sɛ ɔkɔm de wo tamfo a, ma no aduan nni; sɛ osukɔm de no a, ma no nsu nnom.
Si tu enemigo tiene hambre, dale de comer. Si tiene sed, dale de beber.
22 Sɛ woyɛ saa a, wobɛsosɔ nnyansramma agu nʼatifi, na Awurade bɛma wo akatua.
Porque carbones encendidos amontonas sobre su cabeza, Y Yavé te recompensará.
23 Sɛnea atifi fam mframa de osu ba no, saa ara na tɛkrɛma a edi nseku de omuna ba.
Como el viento del norte atrae la lluvia, La boca detractora, el rostro airado.
24 Eye sɛ wobɛtena suhyɛ twɔtwɔw ase baabi, sen sɛ wo ne ɔyere tɔkwapɛfo bɛtena fie.
Mejor es vivir en un rincón de la azotea Que en casa espaciosa con esposa pendenciera.
25 Nsuonwini a ɔkra a atɔ beraw nya no te sɛ anigyesɛm a efi akyirikyiri.
Como agua fresca a la persona sedienta Son las buenas noticias desde lejanas tierras.
26 Asuti a afono anaa abura a ayɛ pɔtɔɔ te sɛ ɔtreneeni a ogyaa ne ho ma amumɔyɛfo.
Manantial turbio y pozo en ruinas Es el justo que flaquea ante el perverso.
27 Enye sɛ wodi ɛwo ntraso, saa ara na ɛnyɛ anuonyam sɛ obi bɛhwehwɛ nsɛm a mu dɔ mu.
Comer mucha miel no es bueno, Ni es bueno buscar la propia gloria.
28 Onipa a onni ahohyɛso no te sɛ kuropɔn a nʼafasu abubu agu fam.
Como una ciudad cuyo muro fue derribado, Es el hombre que no domina su propio espíritu.