< Mmebusɛm 22 >

1 Din pa ye sen ahonya bebrebe; sɛ wobedi wo ni ye sen dwetɛ anaa sikakɔkɔɔ.
Un buen nombre es más deseable que una gran riqueza, y ser respetado es mejor que la plata y el oro.
2 Ɔdefo ne ohiani wɔ ade baako, Awurade ne wɔn nyinaa Yɛfo.
El hombre rico y el pobre se encuentran cara a cara: el Señor es el creador de todos ellos.
3 Onitefo hu amanehunu a ɛreba na ohintaw ne ho, nanso atetekwaa kɔ nʼanim konya amane.
El hombre agudo ve el mal y se cubre: el simple sigue recto y se mete en problemas.
4 Ahobrɛase ne Awuradesuro ɛma ahonya ne anuonyam ne nkwa.
La recompensa de un espíritu apacible y el temor del Señor es riqueza, honor y vida.
5 Nsɔe ne mfiri wɔ amumɔyɛfo akwan so, nanso nea ɔbɔ ne kra ho ban no mmɛn ho.
Espinas y redes están en el camino del perverso: el que vigila su alma estará lejos de ellos.
6 Kyerɛ abofra ɔkwan a ɔmfa so, na sɛ onyin a ɔremfi so.
Si un niño es entrenado de la manera correcta, incluso cuando sea viejo no se apartará.
7 Adefo di ahiafo so, na boseagyefo yɛ nea ɔde fɛm somfo.
El hombre de riquezas tiene dominio sobre los pobres, y el que se endeuda es siervo de su acreedor.
8 Nea odua amumɔyɛsɛm no twa ɔhaw na wɔbɛsɛe nʼabufuwhyew abaa.
Al plantar la semilla del mal, el hombre recibirá el grano del dolor, y la vara de su ira se romperá.
9 Ɔyamyefo benya nhyira efisɛ ɔne ahiafo kyɛ nʼaduan.
El bondadoso tendrá bendición, porque da de su pan a los pobres.
10 Pam ɔfɛwdifo na basabasayɛ nso bɛkɔ; ntɔkwaw ne animka to atwa.
Envía al hombre de soberbia, y la discusión saldrá; verdaderamente la lucha y la vergüenza llegarán a su fin.
11 Obi a ɔdɔ koma a mu tew na ne kasa ho yɛ nyam no, benya ɔhene afa no adamfo.
Aquel cuyo corazón es limpio es querido por el Señor; por la gracia de sus labios, el rey será su amigo.
12 Awurade ani wɛn nimdeɛ, na ɔsɛe ɔtorofo nsɛm.
Los ojos del Señor guardan el conocimiento, pero por él los actos del falso hombre serán revocados.
13 Ɔkwadwofo ka se, “Gyata bi wɔ mfikyiri hɔ!” anaasɛ, “Wobekum me wɔ mmɔnten so.”
El que odia el trabajo dice: Hay un león fuera. Me matarán en las calles.
14 Ɔbea waresɛefo anom yɛ amoa donkudonku; nea ɔhyɛ Awurade abufuw ase no bɛtɔ mu.
La boca de las mujeres malas es un hoyo profundo: aquel con quien el Señor está enojado, descenderá a él.
15 Agyimisɛm kyekyere abofra koma ho, nanso nteɛso abaa bɛpam no akɔ akyiri.
Los caminos insensatos están profundamente arraigados en el corazón de un niño, pero la vara del castigo los alejará de él.
16 Obi besisi ohiani de apɛ ahonya, anaa ɔbɛkyɛ ɔdefo ade, ne nyinaa de no kɔ ohia mu.
El que es cruel con los pobres con el propósito de aumentar su ganancia, y el que da al hombre rico, solo tendrá necesidad.
17 Yɛ aso na tie anyansasɛm yi; fa wo koma di me nkyerɛkyerɛ akyi,
Inclina tu oído para oír mis palabras, y deja que tu corazón reflexione sobre el conocimiento.
18 efisɛ eye sɛ wokora saa nsɛm yi wɔ wo koma mu, na ne nyinaa ada wʼano.
Porque es una delicia guardarlos en tu corazón, tenerlos listos en tus labios.
19 Sɛ ɛbɛyɛ a wode wo ho bɛto Awurade so, merekyerɛkyerɛ wo nnɛ, yiw ɛyɛ wo.
Para que tu fe esté en el Señor, te la he aclarado hoy, aun a ti.
20 Menkyerɛw mmɛ aduasa mmaa wo, nea ɛyɛ afotusɛm ne nimdeɛ,
¿No he escrito por ti treinta dichos, con sabias sugerencias y conocimiento,
21 a ɛkyerɛkyerɛ wo nokware ne nea akyinnye nni ho, sɛnea wubenya mmuae pa ama nea ɔsomaa wo no ana?
para hacerte ver cuán ciertas son las palabras verdaderas, para que puedas dar una respuesta verdadera a aquellos que te hacen preguntas?
22 Mmɔ ahiafo korɔn, sɛ wɔyɛ ahiafo nti, na nsisi wɔn a wonni bi wɔ asennii,
No quites la propiedad del pobre porque es pobre, o seas cruel con los oprimidos cuando vengan ante el juez:
23 efisɛ Awurade bedi wɔn asɛm ama wɔn, na wafom afa wɔn a wɔfom ahiafo fa.
Porque el Señor dará apoyo a su causa, y quitará la vida a los que le toman sus bienes.
24 Mfa obi a ne koma yɛ den no adamfo, na mfa wo ho mmɔ nea ne bo nkyɛ fuw,
No seas amigo de un hombre que se enoja; no vayas en compañía de un hombre enojado:
25 anyɛ saa a, wubesua nʼakwan na woakɔtɔ afiri mu.
Por temor a aprender sus caminos y hacer una red lista para tu alma.
26 Nyɛ nea ɔde ne nsa hyɛ krataa ase di akagyinamu anaasɛ odi akagyinamu;
No seas de los que se dan la mano en un acuerdo, ni de los que se hacen fiadores de las deudas:
27 na sɛ wunni nea wɔde tua a wobehuam wo mpa mpo afi wʼase.
si no tienes con qué pagar, te quitará la cama.
28 Ntutu tete abo a wɔde ato hye, nea wo nenanom de sisii hɔ no.
No se mueva la antigua señal que tus padres pusieron en su lugar.
29 Wuhu obi a ne nsa akokwaw nʼadwuma ho ana? Ahemfo anim na ɔbɛsom, na ɔrensom wɔ mpapahwekwa anim.
¿Has visto a un hombre experto en su negocio? él tomará su lugar antes que los reyes; su lugar no estará entre personas bajas.

< Mmebusɛm 22 >