Mmebusɛm 20
1 Nsa yɛ ɔfɛwdifo na nsaden yɛ ɔtɔkwapɛfo; na obiara a nsa bɛma wafom kwan no nyɛ onyansafo.
Vinen er ein spottar, rusdrykken ein ståkar, ingen som tumlar av honom, er vis.
2 Ɔhene abufuwhyew te sɛ gyata mmubomu; na nea ɔhyɛ no abufuw no de nkwa twa so.
Den rædsla kongen vekkjer, er som løveburing, den som fær hans vreide på seg, set livet sitt på spel.
3 Ɛyɛ onipa anuonyam sɛ ɔbɛkwati akasakasa, nanso ogyimifo biara pɛ ntɔkwaw.
Mannsens æra er å halda seg frå trætta, men kvar uviting glefser til.
4 Onihawfo mfuntum nʼasase wɔ ne bere mu; enti edu twabere a onya hwee.
Letingen pløgjer ikkje um hausten, i skurdonni leitar han fåfengt etter grøda.
5 Onipa koma botae yɛ asubun, nanso nea ɔwɔ nhumu no twetwe ma epue.
Råd i mannsens hjarta er som vatn i djupet, men ein skynsam mann kann draga det upp.
6 Nnipa dodow no ara ka se wɔwɔ ɔdɔ a ɛnsa da, na hena na obetumi ahu ɔnokwafo?
Mest kvar mann råkar ein som elskar honom, men kven finn ein som er å lita på?
7 Ɔtreneeni bu ɔbra kronkron; nhyira nka ne mma a wɔba wɔ nʼakyi.
Den som ferdast ulastande og er rettferdig, sæle er borni hans etter honom.
8 Sɛ ɔhene tena nʼahengua so bu atɛn a, ɔde nʼani huhuw bɔne nyinaa so gu.
Ein konge som sit på domarstol, skil ut alt vondt med augo sine.
9 Hena na obetumi aka se, “Mapra me koma mu; meyɛ kronkron na minni bɔne?”
Kven kann segja: «Eg hev halda hjarta reint og er fri frå syndi mi?»
10 Nkaribo ne susudua a ɛnyɛ papa no, Awurade kyi nʼabien no nyinaa.
Tvo slag vegt og tvo slag mål er båe tvo ein styggedom for Herren.
11 Mpo wɔnam abofra nketewa nneyɛe so hu wɔn, saa ara na ne suban yɛ kronkron ne papa no.
Alt guten syner i si gjerd um ferdi hans vert rein og rett.
12 Aso a wɔde te asɛm ne ani a wɔde hu ade, Awurade na wayɛ nʼabien no nyinaa.
Øyra som høyrer og auga som ser - Herren hev skapt deim båe tvo.
13 Mma nna nyɛ wo dɛ, na woanni hia; nna, na wubenya aduan ama abu so.
Elska ikkje svevn, for då vert du fatig, haldt augo uppe, so fær du brød til mette.
14 Adetɔni ka se, “Enye, enye!” nanso sɛ ɔkɔ a ɔde nea watɔ no hoahoa ne ho.
«Klent, klent!» segjer kjøparen, men når han gjeng burt, so rosar han seg.
15 Sika kɔkɔɔ wɔ hɔ, na nhene pa nso abu so, na ano a ɛka nimdeɛ nsɛm yɛ ɔbohemaa a ɛho yɛ na.
Vel finst det gull og mange perlor, men dyraste gogni er lippor med kunnskap.
16 Fa obi a odi ɔhɔho akagyinamu atade; sɛ ɔregyina ɔbea huhufo akyi a, fa si awowa.
Tak klædi hans! for han hev borga for ein annan, og panta honom for framande!
17 Aduan a wonya no ɔkwan bɔne so no yɛ onipa anom dɛ, nanso akyiri no, ɛdan mmosea wɔ nʼanom.
Søtt er for mannen det brød han hev fenge med fals, men sidan vert munnen hans full av småstein.
18 Pɛ afotu yɛ wo nhyehyɛe; sɛ wutu ɔsa a, nya ho akwankyerɛ.
Råder vert stødige med rådleggjing, få då klok styring når du fører krig!
19 Osekuni da kokoamsɛm adi; enti twe wo ho fi onipa a ɔkasa bebree ho.
Den som fer med drøs, ber løynråd ut, og gapen skal du ikkje hava noko med.
20 Sɛ obi dome nʼagya anaasɛ ne na a, wobedum ne kanea wɔ sum kabii mu.
Den som bannar far og mor, hans lampa skal slokna i kolmyrkret.
21 Agyapade a wɔpere ho nya no, renyɛ nhyira akyiri no.
Ein arv som ein i fyrstundes er for fus på, vert på slutten utan velsigning.
22 Nka se, “Metua wo saa bɔne yi so ka!” Twɛn Awurade, na obegye wo.
Seg ikkje: «Eg vil løna med vondt!» Venta på Herren, han vil hjelpa deg.
23 Awurade kyi nkaribo a ɛnyɛ papa, na asisi nsania nso nsɔ nʼani.
Tvo slag vegt er ein styggedom for Herren, og den falske skålvegt er ikkje god.
24 Awurade na ɔkyerɛ onipa anammɔntu. Na ɛbɛyɛ dɛn na obi bɛte nʼankasa akwan ase?
Frå Herren kjem mannsens stig, og kor kann eit menneskje skyna sin veg?
25 Obi pɛ ntɛm hyɛ bɔ, ansa na wadwene ho a, osum ne ho afiri.
Fårlegt er det for eit menneskje å vigsla eitkvart tankelaust, og fyrst granska lovnaden etterpå.
26 Ɔhene nyansafo hu amumɔyɛfo; na ɔde awiyam afiri hankare fa wɔn so.
Ein vis konge skil ut dei gudlause og let hjulet ganga yver deim.
27 Awurade kanea hwehwɛ onipa honhom mu, ɛhwehwɛ ne mu baabiara.
Menneskjens ånd er Herrens lampa, og ho ransakar alle rom i hjarta.
28 Ɔdɔ ne nokwaredi bɔ ɔhene ho ban; nʼadɔe ma nʼahengua tim.
Kjærleik og truskap er vakt um kongen, og han styd sin kongsstol på kjærleik.
29 Mmerante anuonyam ne wɔn ahoɔden, tidwen nso ne mmasiriwa anuonyam.
Ei æra for ungdomar er deira kraft, og ein prydnad for dei gamle er grått hår.
30 Ɔhwe ne apirakuru hohoro amumɔyɛ, mmaatwa tew koma mu.
Svidande sår reinser burt det vonde, ja, slag reinsar hjartans inste rom.
