< Mmebusɛm 14 >
1 Ɔbea nyansafo si ne dan, nanso ɔbea kwasea de nʼankasa ne nsa dwiriw ne de gu fam.
La mujer sabia edifica su casa: mas la insensata con sus manos la derriba.
2 Nea ne nantew teɛ no suro Awurade, na nea nʼakwan kyea no bu no animtiaa.
El que camina en su rectitud, teme a Jehová: mas el pervertido en sus caminos, le menosprecia.
3 Ɔkwasea kasa ma wɔbɔ nʼakyi abaa, nanso anyansafo ano bɔ wɔn ho ban.
En la boca del insensato está la vara de la soberbia: mas los labios de los sabios los guardarán.
4 Faako a anantwi nni no, adididaka no mu da mpan, na nantwi ahoɔden mu na nnɔbae pii fi ba.
Sin bueyes, el alfolí está limpio: mas por la fuerza del buey hay abundancia de panes.
5 Ɔdanseni nokwafo rennaadaa, ɔdansekurumni hwie atoro gu hɔ.
El testigo verdadero, no mentirá: mas el testigo falso hablará mentiras.
6 Ɔfɛwdifo hwehwɛ nyansa nanso onya, nanso wɔn a wɔwɔ nhumu nya nimdeɛ ntɛm.
Buscó el burlador la sabiduría, y no la halló: mas la sabiduría al hombre entendido es fácil.
7 Twe wo ho fi ɔkwasea ho, efisɛ, worennya nimdeɛ mfi nʼano.
Vete de delante del hombre insensato: pues no le conociste labios de ciencia.
8 Anitewfo nyansa ne sɛ wɔbɛdwene wɔn akwan ho, na nkwaseafo agyimisɛm yɛ nnaadaa.
La ciencia del cuerdo es entender su camino: mas la insensatez de los fatuos es engaño.
9 Nkwaseafo de bɔne ho adwensakra di fɛw, na wɔn a wɔteɛ mu na anisɔ wɔ.
Los insensatos hablan pecado; mas entre los rectos hay amor.
10 Koma biara nim ɔyaw wɔ ne mu, na obi foforo rentumi ne no nkyɛ nʼanigye.
El corazón conoce la amargura de su alma; y extraño no se entremeterá en su alegría.
11 Wɔbɛsɛe amumɔyɛfo fi, nanso teefo ntamadan bɛyɛ frɔmfrɔm.
La casa de los impíos será asolada: mas la tienda de los rectos florecerá.
12 Ɔkwan bi wɔ hɔ a ɛteɛ wɔ onipa ani so, nanso awiei no, ɛkɔ owu mu.
Hay camino que al hombre le parece derecho: mas su salida es caminos de muerte.
13 Ɔserew mu mpo, koma tumi di yaw, na anigye tumi wie awerɛhow.
Aun en la risa tendrá dolor el corazón; y la salida de la alegría es congoja.
14 Akyirisanfo benya akatua sɛnea wɔn akwan te, na onipa pa nso benya ne de.
De sus caminos será harto el apartado de razón; y el hombre de bien se apartará de él.
15 Atetekwaa gye biribiara di, nanso onitefo dwene nʼanammɔntu ho.
El simple cree a toda palabra: mas el entendido entiende sus pasos.
16 Onyansafo suro Awurade na oguan bɔne, nanso ɔkwasea yɛ asowui ne basabasa.
El sabio teme, y apártase del mal: mas el insensato enójase, y confía.
17 Onipa a ne bo nkyɛ fuw no yɛ nkwaseade, na wɔtɔn nea ɔpam apam bɔne no.
El que de presto se enoja, hará locura; y el hombre de malos pensamientos será aborrecido.
18 Ntetekwaafo agyapade ne gyimi, na wɔde nimdeɛ bɔ anitewfo abotiri.
Los simples heredarán la insensatez: mas los cuerdos se coronarán de sabiduría.
19 Nnipa bɔnefo bɛkotow nnipa pa anim, na amumɔyɛfo akotow atreneefo apon ano.
Los malos se inclinaron delante de los buenos; y los impíos, a las puertas del justo.
20 Ahiafo de, wɔn yɔnkonom mpo mpɛ wɔn anim ahwɛ, nanso adefo wɔ nnamfonom bebree.
El pobre es odioso aun a su amigo: mas los que aman al rico, son muchos.
21 Nea obu ne yɔnko animtiaa yɛ bɔne, na nhyira nka nea ne yam ye ma ohiani.
El pecador menosprecia a su prójimo: mas el que tiene misericordia de los pobres, es bienaventurado.
22 So wɔn a wɔbɔ pɔw bɔne nyera kwan ana? Nanso wɔn a wɔhyehyɛ nea eye no nya adɔe ne nokware.
¿No yerran, los que piensan mal? mas los que piensan bien tendrán misericordia, y verdad.
23 Adwumadenyɛ nyinaa de mfaso ba, na kasahunu de, ɛkɔ ohia mu.
En todo trabajo hay abundancia: mas la palabra de los labios solamente empobrece.
24 Anyansafo ahonya ne wɔn abotiri, na nkwaseafo agyimisɛm sow gyimi aba.
La corona de los sabios es sus riquezas: mas la insensatez de los fatuos su fatuidad.
25 Ɔdanseni nokwafo gye nkwa, nanso ɔdansekurumni yɛ ɔdaadaafo.
El testigo verdadero libra las almas: mas el engañoso hablará mentiras.
26 Nea osuro Awurade no wɔ bammɔ a mu yɛ den, na ɛbɛyɛ guankɔbea ama ne mma.
En el temor de Jehová está la fuerte confianza; y allí sus hijos tendrán esperanza.
27 Awurade suro yɛ nkwa asuti, eyi onipa fi owu afiri mu.
El temor de Jehová es manadero de vida, para ser apartado de los lazos de la muerte.
28 Ɔman mu nnipa dodow yɛ ɔhene anuonyam, nanso sɛ asomfo nni hɔ a mmapɔmma no sɛe.
En la multitud del pueblo está la gloria del rey; y en la falta del pueblo, la flaqueza del príncipe.
29 Onipa a ɔwɔ abodwokyɛre wɔ ntease a mu dɔ, na nea ne bo fu ntɛm no da agyimisɛm adi.
El que tarde se aira, es grande de entendimiento: mas el corto de espíritu, engrandece la locura.
30 Koma mu asomdwoe ma nipadua nkwa, na anibere ma nnompe porɔw.
El corazón blando es vida de las carnes: mas la envidia, pudrimiento de huesos.
31 Nea ɔhyɛ ahiafo so no bu wɔn Yɛfo animtiaa, nanso nea ohu ohiani mmɔbɔ no hyɛ Onyankopɔn anuonyam.
El que oprime al pobre, afrenta a su hacedor: mas el que tiene misericordia del pobre, le honra.
32 Sɛ amanehunu ba a amumɔyɛfo hwe ase, nanso owu mu mpo atreneefo wɔ guankɔbea.
Por su maldad será lanzado el impío: mas el justo, en su muerte tiene esperanza.
33 Nyansa te ntease koma mu, na nkwaseafo mu mpo, oyi ne ho adi.
En el corazón del cuerdo reposará la sabiduría; y en medio de los insensatos es conocida.
34 Trenee pagyaw ɔman, na bɔne yɛ animguase ma nnipa nyinaa.
La justicia engrandece la gente: mas el pecado es afrenta de las naciones.
35 Ɔhene ani sɔ ɔsomfo nyansani, na ɔsomfo nimguasefo hyɛ no abufuw.
La benevolencia del rey es para con el siervo entendido: mas el que le avergüenza, es su enojo.