Mmebusɛm 14
1 Ɔbea nyansafo si ne dan, nanso ɔbea kwasea de nʼankasa ne nsa dwiriw ne de gu fam.
Kvinnevisdom byggjer huset sitt, men dårskap riv det ned med henderne.
2 Nea ne nantew teɛ no suro Awurade, na nea nʼakwan kyea no bu no animtiaa.
Den som ottast Herren, fer ærleg fram, men krokvegar gjeng den som vanvyrder honom.
3 Ɔkwasea kasa ma wɔbɔ nʼakyi abaa, nanso anyansafo ano bɔ wɔn ho ban.
I narrens munn er ovmods ris, men dei vise hev lipporne sine til vern.
4 Faako a anantwi nni no, adididaka no mu da mpan, na nantwi ahoɔden mu na nnɔbae pii fi ba.
Utan uksar er krubba tom, men når stuten er sterk, vert innkoma stor.
5 Ɔdanseni nokwafo rennaadaa, ɔdansekurumni hwie atoro gu hɔ.
Ikkje lyg eit ærlegt vitne, men det falske vitne andar lygn.
6 Ɔfɛwdifo hwehwɛ nyansa nanso onya, nanso wɔn a wɔwɔ nhumu nya nimdeɛ ntɛm.
Spottaren søkjer visdom, men fåfengt, men lett finn den skynsame kunnskap.
7 Twe wo ho fi ɔkwasea ho, efisɛ, worennya nimdeɛ mfi nʼano.
Gakk burt frå ein dåre, ei fekk du der merka lippor med kunnskap.
8 Anitewfo nyansa ne sɛ wɔbɛdwene wɔn akwan ho, na nkwaseafo agyimisɛm yɛ nnaadaa.
Klok manns visdom er: han skynar vegen sin, men dåre-narreskapen er: dei svik seg sjølv.
9 Nkwaseafo de bɔne ho adwensakra di fɛw, na wɔn a wɔteɛ mu na anisɔ wɔ.
Dårar fær spott av sitt eige skuldoffer, men millom ærlege folk er godhug.
10 Koma biara nim ɔyaw wɔ ne mu, na obi foforo rentumi ne no nkyɛ nʼanigye.
Hjarta kjenner si eigi sorg, og gleda legg ingen framand seg uppi.
11 Wɔbɛsɛe amumɔyɛfo fi, nanso teefo ntamadan bɛyɛ frɔmfrɔm.
Gudlause folk fær sitt hus lagt i øyde, men ærlege folk ser tjeldet sitt bløma.
12 Ɔkwan bi wɔ hɔ a ɛteɛ wɔ onipa ani so, nanso awiei no, ɛkɔ owu mu.
Mang ein veg tykkjer folk er rett, men enden på honom er vegar til dauden.
13 Ɔserew mu mpo, koma tumi di yaw, na anigye tumi wie awerɛhow.
Jamvel midt i låtten kjenner hjarta vondt, og enden på gleda er sorg.
14 Akyirisanfo benya akatua sɛnea wɔn akwan te, na onipa pa nso benya ne de.
Av åtferdi si skal den fråfalne mettast, og ein god mann held seg burte frå han.
15 Atetekwaa gye biribiara di, nanso onitefo dwene nʼanammɔntu ho.
Den einfalde trur kvart ordet, men den kloke agtar på sine stig.
16 Onyansafo suro Awurade na oguan bɔne, nanso ɔkwasea yɛ asowui ne basabasa.
Den vise ottast og held seg frå vondt, men dåren er brålyndt og trygg.
17 Onipa a ne bo nkyɛ fuw no yɛ nkwaseade, na wɔtɔn nea ɔpam apam bɔne no.
Bråsinna mann gjer narreverk, og meinsløg mann vert hata.
18 Ntetekwaafo agyapade ne gyimi, na wɔde nimdeɛ bɔ anitewfo abotiri.
Einfalde erver dårskap, men dei kloke fær kunnskap til krans.
19 Nnipa bɔnefo bɛkotow nnipa pa anim, na amumɔyɛfo akotow atreneefo apon ano.
Vonde skal bøygja seg for dei gode, og gudlause ved portarne til den rettferdige.
20 Ahiafo de, wɔn yɔnkonom mpo mpɛ wɔn anim ahwɛ, nanso adefo wɔ nnamfonom bebree.
Ein fatig vert hata av venen sin jamvel, men ein rik vert elska av mange.
21 Nea obu ne yɔnko animtiaa yɛ bɔne, na nhyira nka nea ne yam ye ma ohiani.
Vanvyrder du næsten din, syndar du, men sæl den som ynkast yver armingar.
22 So wɔn a wɔbɔ pɔw bɔne nyera kwan ana? Nanso wɔn a wɔhyehyɛ nea eye no nya adɔe ne nokware.
Skal ikkje dei fara vilt som finn på vondt, og miskunn og truskap timast deim som finn på godt?
23 Adwumadenyɛ nyinaa de mfaso ba, na kasahunu de, ɛkɔ ohia mu.
Alt stræv fører vinning med seg, men tome ord gjev berre tap.
24 Anyansafo ahonya ne wɔn abotiri, na nkwaseafo agyimisɛm sow gyimi aba.
Rikdomen er for dei vise ei krans, men narreskapen hjå dårar er narreskap.
25 Ɔdanseni nokwafo gye nkwa, nanso ɔdansekurumni yɛ ɔdaadaafo.
Eit sanningsvitne bergar liv, men den som andar lygn, er full av svik.
26 Nea osuro Awurade no wɔ bammɔ a mu yɛ den, na ɛbɛyɛ guankɔbea ama ne mma.
Den som ottast Herren, hev ei borg so fast, og for hans born det finnast skal ei livd.
27 Awurade suro yɛ nkwa asuti, eyi onipa fi owu afiri mu.
Otte for Herren er livsens kjelda, so ein slepp undan daudesnaror.
28 Ɔman mu nnipa dodow yɛ ɔhene anuonyam, nanso sɛ asomfo nni hɔ a mmapɔmma no sɛe.
Mykje folk er konungs prydnad, men folkemink er hovdings fall.
29 Onipa a ɔwɔ abodwokyɛre wɔ ntease a mu dɔ, na nea ne bo fu ntɛm no da agyimisɛm adi.
Langmodig mann hev mykje vit, men bråhuga mann syner narreskap.
30 Koma mu asomdwoe ma nipadua nkwa, na anibere ma nnompe porɔw.
Spaklyndt hjarta er likamens liv, men ilska er ròt i beini.
31 Nea ɔhyɛ ahiafo so no bu wɔn Yɛfo animtiaa, nanso nea ohu ohiani mmɔbɔ no hyɛ Onyankopɔn anuonyam.
Trykkjer du armingen, spottar du skaparen hans, men du ærar skaparen når du er mild mot fatigmann.
32 Sɛ amanehunu ba a amumɔyɛfo hwe ase, nanso owu mu mpo atreneefo wɔ guankɔbea.
I ulukka si lyt den gudlause stupa, men den rettferdige hev trygd når han skal døy.
33 Nyansa te ntease koma mu, na nkwaseafo mu mpo, oyi ne ho adi.
I hjarta på den vituge held visdomen seg still, men hjå dårar ter han seg fram.
34 Trenee pagyaw ɔman, na bɔne yɛ animguase ma nnipa nyinaa.
Rettferd upphøgjer eit folk, men syndi er skam for folki.
35 Ɔhene ani sɔ ɔsomfo nyansani, na ɔsomfo nimguasefo hyɛ no abufuw.
Kongen likar godt den kloke tenar, men harmast på den som skjemmer seg ut.
