< Mateo 15 >

1 Da bi, Farisifo ne Yudafo mpanyin no bi fi Yerusalem baa Yesu nkyɛn bebisaa no se,
Então [alguns] fariseus e homens que ensinavam as leis [judaicas] ao povo chegaram da [cidade de] Jerusalém [para falar com] Jesus. Eles disseram:
2 “Adɛn nti na wʼasuafo no nni Yudafo amanne so? Yɛn amanne a yɛhohoro yɛn nsa ho ansa na yɛadidi no, wonni so.”
“É lamentável que/Por que [RHQ] os discípulos do senhor desobedeçam/desobedecem [o que nossos antepassados escreveram e] nossos anciãos nos ensinaram!/? Antes que os discípulos do senhor comam, eles não lavam as mãos [de uma maneira que faça com que Deus não os rejeite]”.
3 Yesu nso bisaa wɔn se, “Adɛn nti na mo nso mode mo amanne no bu Onyankopɔn mmaransɛm so?
Jesus respondeu-lhes: “Por outro lado é lamentável que/Por que é que [RHQ] vocês não obedeçam/obedecem ao que Deus mandou [que as pessoas façam!/? Apenas] para que vocês possam sustentar as tradições que receberam dos seus antepassados!
4 Ebi ne sɛ, Onyankopɔn mmara no ka se, ‘Di wʼagya ne wo na ni,’ na baako nso ne sɛ, ‘Obiara a ɔbɛka asɛmmɔne afa nʼawofo ho no, ɛsɛ sɛ wokum no,’
Deus deu estes [dois mandamentos]: ‘Honrem seu pai e sua mãe’ e ‘[As autoridades devem] matar qualquer pessoa que fale mal do seu pai ou da sua mãe’.
5 Na mo de, nea moka ne sɛ, sɛ obi ka kyerɛ ne na anaa nʼagya se, ‘Mewɔ ade bi a anka metumi de aboa mo, nanso mede rekɔma Onyankopɔn’ a, ɛnyɛ bɔne.
Mas vocês dizem: ‘Se alguém disser a seu pai ou a sua mãe: ‘O que eu daria para o senhor [para ajudá-lo, eu já prometi dar a Deus’],
6 Enti mo ara monam mo mmara a moahyɛ so bu Onyankopɔn mmara a ɔhyɛɛ sɛ di wʼagya ne wo na ni no so.
ele não deve dar esse sustento a seu pai e a sua mãe.’’ [Dessa forma], vocês desrespeitam o que Deus mandou [as pessoas fazerem, ] dizendo a elas para obedecerem o que os antepassados de vocês ensinaram.
7 Mo nyaatwomfo! Sɛ Yesaia hyɛɛ mo ho nkɔm sɛ,
Vocês somente fingem serem bons! Isaías profetizou corretamente a respeito de vocês [quando citou o que Deus disse dos antepassados de vocês. Deus disse]:
8 “‘Saa nnipa yi ka sɛ wodi me ni, nanso wɔn koma mmɛn me.
‘Estas pessoas falam como se me honrassem [MTY], mas não pensam em me honrar nem um pouco [MET].
9 Wɔsom me ani so kɛkɛ, efisɛ wɔkyerɛkyerɛ mmara a onipa ayɛ na ɛnyɛ nea efi Onyankopɔn.’”
É inútil eles me louvarem, pois ensinam o que originou-se com as pessoas, [como se eu mesmo tivesse mandado’]”.
10 Afei Yesu frɛɛ nnipadɔm no ka kyerɛɛ wɔn se, “Muntie nea meka no na mommɔ mmɔden nte ase.
Jesus outra vez chamou a multidão para se aproximar mais dele. Então Ele disse a ela: “Escutem [o que estou para dizer a vocês] e procurem entender.
11 Ɛnyɛ ade a ɛbɛkɔ onipa mu no na ɛmma ne ho ntew, na mmom, nea ebefi ne mu aba no na egu ne ho fi.”
Nada que a pessoa coloca na boca [e come] faz com que [Deus a considere] inaceitável [a Ele]. Pelo contrário, são [as palavras] que saem da boca [SYN] da pessoa que fazem com que [Deus a rejeite”.]
12 Nsɛm a Yesu kaa yi maa nʼasuafo no ba bɛka kyerɛɛ no se, “Wunim sɛ wo nsɛm a wokaa no ama Farisifo no bo afuw?”
Mais tarde nós, discípulos, fomos a Jesus e dissemos a Ele: “O senhor sabe que os fariseus ouviram o que o senhor disse e, como resultado, sentiram-se ofendidos [RHQ]?”
13 Yesu buaa wɔn se, “Dua biara a ɛnyɛ mʼagya na oduae no, wobetu akyene.
Então [para nos ensinar o que Deus faria aos fariseus], Jesus contou [esta parábola para nós]: “Meu Pai, no céu, [destruirá] todas [as pessoas que ensinam coisas que são contrárias ao que Ele diz, da mesma forma que] o agricultor destrói as plantas que ele não plantou, arrancando-as junto com as raízes delas. [MET]
14 Mummmua wɔn koraa! Na wɔyɛ anifuraefo a wɔrekyerɛ anifuraefo kwan nti wɔn nyinaa bɛkɔ akɔtew ahwe amoa mu.”
Não mexam com [os fariseus]. Eles [não ajudam as pessoas que não conhecem a verdade de Deus] a [entendê-la, assim como] os guias cegos não ajudam [outros] cegos [a perceberem onde devem ir] [MET]. Se um cego [tenta] guiar [outro] cego, os dois cairão em um buraco. [MET] [Semelhantemente, os fariseus e os discípulos deles acabarão no inferno]”. (questioned)
15 Petro ka kyerɛɛ Yesu se, “Kyerɛ yɛn bɛ no ase.”
Pedro disse-lhe: “Explique para nós a parábola [sobre o que a pessoa come]”.
16 Yesu nso bisaa no se, “Ampa ara sɛ monte ase?
Ele [lhes] disse: “Estou desapontado, porque/Por que é que [RHQ] até vocês [que devem entender o que ensino], ainda não entendem!/?
17 Munnim sɛ ade a ɛfa onipa anom no fa onipadua no mu na asan aba bio?
Vocês devem/Será que não podem [RHQ] entender que toda comida que as pessoas [comem ]entra nas barrigas delas e mais tarde o que resta passa para a latrina./? [Já que a comida não muda o que pensamos e desejamos, ela não faz com que Deus nos considere inaceitáveis a Ele.]
18 Asɛm a ho ntew biara fi koma a mu ntew mu ma egu nea ɔkaa saa asɛm no ho fi.
[Saibam que] o que sai das bocas das pessoas, [ou seja, tudo quanto dizem], [SYN] origina-se nas mentes delas, e muitas dessas [coisas que elas dizem] fazem com que [Deus] as [considere] inaceitáveis [a Ele].
19 Koma mu na adwemmɔne, awudi, ayefasɛm, aguamammɔ, korɔn, atoro ne ntwatoso fi.
É o ser interior das pessoas que as faz pensar coisas más, matar outras pessoas, cometer adultério, cometer outros pecados sexuais, roubar coisas, dar falso testemunho e maldizer [outras pessoas].
20 Eyinom na egu onipa ho fi. Nanso sɛ obi anhohoro ne nsa sɛnea mo amanne te no na odidi a, ne ho nguu fi honhom mu.”
São estas ações que fazem com que [Deus considere] as pessoas inaceitáveis [a Ele]. Comer com mãos não lavadas não faz com que [Deus considere] as pessoas inaceitáveis [a Ele]”.
21 Yesu fii ɔman no mu hɔ kɔɔ Tiro ne Sidon.
Depois que Jesus saiu [conosco] do [distrito da Galileia], fomos à região [onde ficam as cidades de] Tiro e Sidom.
22 Kanaanni bea bi a ɔte ɔman no mu hɔ de osu baa Yesu nkyɛn bɛkae se, “Awurade, Dawid Ba, hu me mmɔbɔ! Honhommɔne hyɛ me ba mu na sɛ ɛka ne ho a, ɛma ne ho yeraw no.”
Certa mulher [do grupo de pessoas/povo chamado] Cananeia que moram naquela região chegou [ao lugar onde Jesus estava hospedado]. Ela gritou [para Ele]: “Senhor, o senhor é descendente do [Rei] Davi, o senhor é [o Messias!] Tenha misericórdia de mim [e de minha filha!] Ela está sofrendo muito porque um demônio a domina”.
23 Yesu anka hwee. Nʼasuafo no hyɛɛ no sɛ ɔmpam ɔbea no mfi hɔ. Wotii mu ka kyerɛɛ no se, “Ka kyerɛ no na omfi ha nkɔ, na ɔde nʼadesrɛ no retuatua yɛn aso.”
Mas Ele não disse nada a ela. Nós, discípulos, chegamos a Jesus e, [sabendo que ela não era judia], dissemos a Ele: “Diga a ela que saia porque ela persiste em [nos aborrecer] gritando por trás de nós!”
24 Yesu ka kyerɛɛ ɔbea no se, “Wɔsomaa me baa Yudafo, Israel nguan a wɔayera no nkyɛn na ɛnyɛ amanamanmufo.”
Mas Jesus disse [a ela]: “Eu fui enviado {[Deus] me enviou} para [ajudar] somente os israelitas [agora]. [SYN] [Eles são como] ovelhas que se perderam, [MET] [porque não conhecem o caminho para o céu]”.
25 Ɔba bɛkotow no kɔɔ so srɛɛ no se, “Me wura, boa me!”
Mas ela chegou [mais perto] de Jesus e ajoelhou-se na frente dele [para adorá-lo]. Ela pediu com insistência: “Senhor, ajude–me!”
26 Yesu ka kyerɛɛ no se, “Enye sɛ wobegye aduan afi mmofra nsam atow ama akraman.”
Então [para sugerir que Ele precisava ajudar os judeus primeiro, e não os não judeus que eles chamavam de cachorros], Ele disse a ela: “Não é bom alguém pegar a comida [que a mãe preparou para] as crianças e dar essa comida aos cachorrinhos”.
27 Ɔbea no nso buae se, “Ɛwɔ mu saa de, nanso akraman no nso tumi di mporoporowa a efi wɔn wura no pon so gu fam no.”
[Mas para mostrar que ela cria que os não judeus também podiam receber ajuda de Deus], a mulher disse a Jesus: “Senhor, o que o senhor diz está certo. Mas até os cachorrinhos de casa comem as migalhas que caem no chão, [quando os donos deles se sentam à] mesa [para comer]!”
28 Yesu ka kyerɛɛ ɔbea no se, “Ɔbea, wo gyidi mu yɛ den. Mɛyɛ wʼabisade ama wo.” Ɛhɔ ara, ne babea no ho tɔɔ no.
Então Jesus disse a ela: “Ó mulher, [porque] você crê firmemente [em mim, ] eu curarei [a sua filha] assim como você deseja!” Naquele momento [o demônio deixou] a filha dela [e ela] foi curada {ficou boa}.
29 Yesu san baa Galilea po no ho. Ɔforo kɔtenaa bepɔw bi so.
Depois de Jesus sair daquela área [conosco, voltamos] ao lago da Galileia [e andamos] ao lado dele. Então Ele subiu um monte [perto dali] e sentou-se [para ensinar as pessoas].
30 Nnipa bebree de mpakye, anifuraefo, apirafo, mum ne wɔn a wɔyare nyarewa ahorow baa ne nkyɛn sɛ ɔnsa wɔn yare, ma ɔsaa wɔn nyinaa yare.
As multidões levaram a Ele os coxos, aleijados, cegos, pessoas que não podiam falar e muitas outras pessoas [que tinham uma variedade de doenças]. Elas deitaram essas pessoas na frente de Jesus [para que Ele as curasse]. [SYN] Então Ele as curou.
31 Nnipa no ho dwiriw wɔn. Wɔn a wɔnkasaa da kasae; mpakye nyaa ahoɔden; na mmubuafo nantew huruhuruwii na anifuraefo huu ade. Nnipadɔm no ho dwiriw wɔn ma wɔkamfoo Israel Nyankopɔn.
Porque a multidão viu-o [fazer com que] as pessoas que não podiam falar, falassem, curar os aleijados, fazer os coxos andarem, e os cegos enxergarem, ficou admirada. Todos disseram: “Louvado seja Deus [que governa sobre nós que moramos em] Israel!”
32 Afei Yesu frɛɛ nʼasuafo no nyinaa baa ne nkyɛn ka kyerɛɛ wɔn se, “Nnipa yi yɛ me mmɔbɔ. Wɔabedi me nkyɛn ha nnansa. Aduan a ɛwɔ ha nyinaa nso asa. Nanso mempɛ sɛ mema wɔkɔ wɔn afi mu a wonnidii, anyɛ saa a, wɔbɛtotɔ piti wɔ kwan so.”
Então Jesus chamou a nós, discípulos, [que estávamos reunidos ali]. Ele [nos] disse: “Esta multidão está comigo faz três dias [e está me ouvindo]. Eles não têm nada para comer, por isso tenho pena deles. Não quero mandá-los embora enquanto ainda estão com fome, porque se fizesse isso, eles poderiam desmaiar no caminho para casa”.
33 Nʼasuafo no nso bisaa no se, “Sare so ha de, ɛhe na yebenya nnipadɔm yi ano aduan?”
Nós, discípulos, dissemos a Ele: “Neste lugar onde não mora ninguém, não podemos de nenhuma maneira/como é que nós podemos [RHQ] conseguir bastante comida para alimentar uma multidão tão grande!/?”
34 Yesu nso bisaa wɔn se, “Brodo dodow ahe na mowɔ?” Wobuae se, “Yɛwɔ brodo ason ne mpataa kakraa bi.”
Jesus perguntou para nós: “Quantos pães vocês têm?” Respondemos-lhe: “[Temos] sete pães e uns poucos peixes [secos/cozidos]”.
35 Yesu ka kyerɛɛ nnipadɔm no maa wɔn nyinaa tenatenaa ase wɔ sare no so.
Ele disse às pessoas para se sentarem no chão.
36 Afei ɔfaa brodo ason no ne mpataa no, hyiraa so na obubuu mu de maa asuafo no se wɔmfa mma nnipadɔm no nni.
Aí Ele pegou os sete pãezinhos e os peixes. Depois de agradecer [a Deus por eles], Ele partiu [os pães e os peixes em pedaços] e, em seguida, deu-os a nós. Então [distribuíamos os pedaços de pão e de peixe] à multidão.
37 Wɔn nyinaa dii aduan no mee pintinn.
[Já que Jesus fez a comida aumentar milagrosamente], todas [as pessoas] comeram e tiveram o suficiente para comerem. Aqueles que comeram [o que Jesus providenciou] eram quatro mil homens, [que alguém contou]. Entretanto, ninguém contou as mulheres e crianças que também [comeram com eles]. Após isso, nós recolhemos os pedaços de comida que restavam e enchemos sete cestos grandes [com eles].
38 Wɔn a wodii saa aduan no, na wɔn dodow yɛ nnipa mpem anan a wɔankan mmea ne mmofra anka ho. Wodidi wiei no, akyi mporoporowa a wɔtasee no yɛɛ nkɛntɛn ason.
39 Eyi akyi na Yesu gyaa nkurɔfo no kwan, maa ɔno nso kɔtenaa ɔkorow mu twa kɔɔ Magadan.
Depois que Jesus despediu-se da multidão, [entrou] no barco [conosco]. Então fomos de barco à área chamada Magadã.

< Mateo 15 >