< Luka 2 >
1 Saa bere no na Kaesare Augusto a na ɔyɛ Roma hempɔn no hyɛɛ mmara bi se wɔnkan ne man no mu nnipa nyinaa.
Henu mu magono aghu, jhatokili kwamba Kaisari Agusto ahomisi lilaghisu kujhelesya kujha jhitolibhwayi sensa jha bhanu bhoha bhabhiishi pa dunia.
2 Saa nnipakan yi ne nea edi kan wɔ Kirenio a ɔyɛ amrado wɔ Siria no bere so.
Ejhe jhajhele sensa jha kwanza jhajhabhombiki wakati Krenio ndo gavana bhwa Siria.
3 Obiara kɔɔ ne kurom ma wɔkyerɛw ne din.
Efyo, kila mmonga akalota kumjini kwa muene kujhandikisya sensa.
4 Esiane sɛ na Yosef yɛ Ɔhene Dawid busuani nti, na ɛsɛ sɛ ofi Galilea kurow a wɔfrɛ no Nasaret mu kɔ Betlehem a ɛwɔ Yudea.
Ni muene Yusufu akabhoka kabhele mu mji bhwa Nazareti okhu Galilaya ni kusafiri Yudea mu mji bhwa Bethlehemu, bhwa umanyikene kama mji bhwa Daudi, kwandabha jhatokili mu lukholo lwa Daudi.
5 Ɔne ne yere Maria a saa bere no na ɔyem no na wɔkɔe.
Alotili okhu kwijhandikisya pamonga ni Mariamu, ambajhe amposili na akajha ilolelela muana.
6 Wɔwɔ Betlehem no, awo kaa Maria,
Henu jhatokili kujha, bhobhajhele khola wakati bhwa muene bhwa kwifungula muana bhwa wadili.
7 na ɔwoo ɔbarima. Wɔde kuntu kyekyeree abofra no ho de no too mmoa adididaka mu, efisɛ wɔannya baabi ansoɛ wɔ ahɔhobea hɔ.
Akahogola muana ghwa kigos, mzalibhwa bhwa muene bhwa kuanza, akan'syongosela ngobho mb'ele bhuoha kun'kenga muana ni mepu. Ndipo akambeka mu kihori kya kulesela bhanyama kwandabha jhajhelepi nafasi mu nyumba jha bhahesya.
8 Anadwo no ara, na nguanhwɛfo bi nso wɔ sare so baabi rewɛn wɔn nguan.
Katika eneo e'lu, bhajhele bhachungaji bhabhatameghe kumigonda bhakajha bhilenda makundi gha kondoo bha bhene pakiru.
9 Mpofirim, ɔsoro ɔbɔfo baa wɔn nkyɛn, na Onyankopɔn anuonyam hyerɛn twaa wɔn ho hyia maa wɔn ho dwiriw wɔn.
Ghafla, malaika bha Bwana akabhatokela, ni bhutukufu bhwa Bwana bhwa langele kubhasyongoka, na bhajhe ni bhuogha sana.
10 Ɔsoro ɔbɔfo no ka kyerɛɛ wɔn se, “Munnsuro, mede anigyesɛm rebrɛ mo ne amansan nyinaa.
Ndipo malaika akabhajobhela, “Musitili, kwa ndabha ni kabhaletela habari jhinofu ambajho jhileta furaha mbaha kwa bhanu bhoha.
11 Nnɛ wɔawo Agyenkwa a ɔne Kristo Awurade no ama mo wɔ Dawid kurom.
Lelu mwokozi ahogoliki kwandabha jhinu kumjini kwa Daudi! muene ndo Kristu Bwana!
12 Eyi ne nsɛnkyerɛnne a mubehu. Mubehu akokoaa a wɔde kuntu akyekyere ne ho a ɔda mmoa adididaka mu.”
Ejhe, ndo ishara jha mwibetakupelibhwa, bhwa mwibetakunkolela muana akongibhu nghobho na agonili mu liholi lya kulesela bhanyama.”
13 Amono mu hɔ ara, abɔfokuw bɛkaa ɔbɔfo a ɔwɔ hɔ no ho ma wɔtoo ayeyi dwom se,
Ghafla kwajhele ni kijeshi kibhaha lya kumbinguni lyaungena Ni malaika ojhu bhakansifu k'yara bhakajobha,
14 “Anuonyam nka Ɔsorosoro Nyankopɔn, na asomdwoe mmra wɔn a wɔsɔ nʼani wɔ asase so no so.”
“Utukufu kwa K'yara j'ha ajhele kunani, ni amani ij'helayi pa duniani kwa bhoha bhaipendesibhwa nabhu.”
15 Bere a abɔfokuw yi san kɔɔ ɔsoro no, nguanhwɛfo no keka kyerɛkyerɛɛ wɔn ho wɔn ho se, “Momma yɛnkɔ Betlehem hɔ na yɛnkɔhwɛ saa anwonwasɛm a asi wɔ hɔ a Awurade ada no adi akyerɛ yɛn yi.”
Ikajha kwamba malaika bhobhamalikubhoka kulota kumbinguni, bhachungaji bhakajobhe sana bhene kwa bhene, “Tulotayi henu khola Bethlehemu, na tukalolayi khenu ekhe ambakyo kih'omili, ambakyo Bwana atujobhili.”
16 Wɔde ahoɔhare kɔɔ Betlehem kohuu Maria ne Yosef. Na wohuu abofra no nso sɛ ɔda mmoa adididaka mu.
Bhakaharakisya khola, na bhan'kolili Mariamu ni Yusufu, na bhambwene muana agonili mu liholi lya kulesele bhanyama.
17 Nguanhwɛfo no huu abofra no, wɔkaa ne ho asɛm a ɔsoro ɔbɔfo no bɛka kyerɛɛ wɔn no nyinaa kyerɛɛ nnipa a wɔahyia wo hɔ no.
Na bhobhabhuene naha, bhakabhajulisha bhanu khela kyabhajobhibhu kuhusu muana.
18 Wɔn a wɔtee nguanhwɛfo yi asɛm no nyinaa ho dwiriw wɔn.
Bhoha bhabhepeliki habari ejhe bhasyangesibhu ni khela kyakyajobhibhu ni bhachungaji.
19 Nanso Maria de, ɔde saa nsɛm a ɔtee no nyinaa siee ne tirim dwenee ho.
Lakini Mariamu ajhendelili kufikiri kuhusu ghoha ghaamali kughap'eleka, aghatunzili mu muoyo ghwa muene.
20 Nguanhwɛfo no kohuu nea ɔbɔfo no ka kyerɛɛ wɔn no, wɔde anigye san wɔn akyi kɔɔ nea wɔn nguan no wɔ hɔ. Wɔrekɔ no nyinaa, na wɔreyi Onyankopɔn ayɛ.
Bhachungaji bhakakerebhuka bhakantukusya ni kun'sifu k'yara kwandabha jha khila khenu kyabhamali kup'eleka ni kulola, kama tukyajhikajhele jhinenibhu kwa bhene.
21 Abofra no dii nnaawɔtwe no, wɔtoo ne din Yesu sɛnea ɔsoro ɔbɔfo no kyerɛɛ ansa na wɔrenyinsɛn no no. Da no ara na wotwaa no twetia.
Bhojhifikili ligono lya nane na jhajhele ndo wakati bhwa kun'tahiri muana, bhakan'kuta lihina Yesu, lya amalikupelibhwa ni jhola malaika kabla jha luleme kut'ongibhwa mulileme.
22 Bere duu sɛ Yosef ne Maria kodwira wɔn ho sɛnea Mose mmara kyerɛ no, wɔde abofra no kɔɔ Yerusalem sɛ wɔde no rekɔhyɛ Onyankopɔn nsa.
Zao lyalilondekeghe lya utakaso bho sipetili, kul'engana ni sheria jha Musa, Yusufu ni Mariamu bhakampeleka ku hekalu khola Yerusalemu kumb'eka palongolo pa Bwana.
23 Sɛnea Mose mmara no kyerɛ no, “Sɛ ɔbea wo nʼabakan na ɔyɛ ɔbarima a wɔde no ma Awurade.”
Kama kyajhalembibhu mu sheria sya Bwana, “khila n'gosi jhaafungulibhu lileme ni ibetakukutibhwa jhaapisibhu bhakfu kwa Bwana.”
24 Wɔkɔɔ asɔredan no mu hɔ nso kɔbɔɔ afɔre, sɛnea mmara no kyerɛ no wɔde nturukuku abien anaa mmorɔnoma mma abien na ɛbɔ afɔre no.
Bhabhu ni bhene bhahidili kupisya sadaka kulengana ni khela kyakijobhibhwa mu sheria jha Bwana, Jozi jha jhebha au makinda mabhele gha njebha.”
25 Da no na ɔbarima bi a wɔfrɛ no Simeon a ɔte Yerusalem no nso wɔ asɔredan mu hɔ bi. Na Simeon yɛ onipa trenee, ɔhotefo a Honhom Kronkron ahyɛ no ma a na daa ɔhwɛ Agyenkwa no kwan.
Langayi, pajhele ni munu mu Yerusalemu ambajhe lihina lya muene akutibhweghe Simeoni. Munu ojho ajhele mwenye haki ni mcha Mungu. Muene akajha ilendela kwandabha jha mfariji ghwa Israeli, ni Roho mtakatifu ajhele panani pa muene.
26 Ɔno na na Honhom Kronkron ayi akyerɛ no se ɔrenwu kosi sɛ obehu Agyenkwa a Awurade asra no no.
Jhamali kufunulibhwa kwa muene kupetela Roho mtakatifu kujha muene ngaafwilepi kabla jha kumbona kristu Bwana.
27 Enti bere a Maria ne Yosef duu asɔredan no mu sɛ wɔde abofra no rekɔma Awurade sɛnea mmara no te no,
Ligono limonga ahidili mugati mu hekalu, alongosibhu ni Roho mtakatifu. Ambapo bhazazi bhandetili muana, Yesu, kumbombela ghala ghaghalondekejhe jha sheria,
28 wɔkɔtoo Simeon nso wɔ hɔ, na Simeon gyee abofra no, hyɛɛ Awurade anuonyam se,
Ndipo Simeoni ampokili mu mabhoko gha muene, ni kun'sifu k'yara ni kujobha,
29 “Awurade, afei ma wʼakoa nwu wɔ asomdwoe mu
“Henu ruhusuayi n'tumishi ghwa jhobhi alotayi kwa amani Bwana, kulengana ni lilobhi lya jhobhi.
30 efisɛ mʼani ahu Agyenkwa
Kwa kujha mihu ghangu ghaubhwene wokovu bhwa jhobhi,
31 a wohyɛɛ me ne ho bɔ no.
ambabho bhubhonekene kwa mihu gha bhanu bhoha.
32 Ɔno ne hann a ɛbɛhyerɛn wiase nyinaa na wahyɛ wo man Israel anuonyam!”
Muene ndo nuru kwandabha jha ufunuo kwa bhamataifa ni utukufu bhwa bhanu Israeli.”
33 Nsɛm a wɔka faa Yesu ho no yɛɛ nʼagya Yosef ne ne na Maria nwonwa.
Dadi ni Mabhu ghwa bhana bhasyangesibhu kwa mambo ghaghalongeliki juu jha bhene.
34 Afei Simeon hyiraa wɔn na ɔka kyerɛɛ ne na Maria se, “Saa abofra yi so na Israelfo mu dodow no ara nkwagye ne wɔn asehwe begyina.
Ndipo Simeoni akabhabariki ni kujobha Mariamu nyinamunu, “Pelekesiajhi kwa ndabha jha kujhagha ni kuokoka kwa bhanu bhingi mu Israeli na ndo ishara ambajho bhanu bhingi bhibeta kujhipinga.
35 Na ɔbɛma dodow no ara tirim ahintasɛm ada adi; na wo Maria de, wubesi apini wɔ wo mu.”
Kabhele ndo upanga bhwawibeta kuhoma nafsi jha jhobhi ghwe muene, ili kwamba mabhwasu gha mioyo jha bhingi jhidhihirikayi”.
36 Saa bere no, na Fanuel babea odiyifo Ana a ofi Aser abusua mu no nso wɔ hɔ bi. Na Ana yɛ obi a wanyin. Ɔwaree ne mmabaabere mu ne ne kunu tenae mfe ason pɛ na ne kunu no wui.
Nabii n'dala jhaakutibhweghe Ana ajhele mu hekalu. Muene ajhele binti ghwa Fanueli kuhoma kabila lya Asheri. Ajhele ni miaka ghimehele sana. Ni muene atamili ni n'gosi kwa miaka sana baada jha kubhonana,
37 Ne kunu no wu akyi no, ɔyɛɛ kuna kosii sɛ odii mfe aduɔwɔtwe anan, na bere biara nso na ɔwɔ asɔredan mu de mmuadadi ne mpaebɔ som Onyankopɔn.
Na ndipo akajha mjane kwa miaka themanini na nne. Ni muene abhwayilepi kubhoka mu hekalu na akajha ijhendelela kumwabudu K'yara pamonga ni kufunga ni kus'oka, kiru ni musi.
38 Saa bere no ara na ɔno nso begyinaa hɔ bi yii Onyankopɔn ayɛ saa ara. Ɔkaa abofra no ho asɛm kyerɛɛ wɔn a wɔretwɛn ogye a obegye Yerusalem no nyinaa.
Na kwa wakati obhu ahidili pala pa bhajhele akajhanda kun'shuru k'yara. Alongili kumhusu muana kwa khila munu ambajhe alendeleleghe ukombozi bhwa Yerusalemu.
39 Wowiee amanne sɛnea Awurade mmara kyerɛ no, wɔsan kɔɔ wɔn kurom Nasaret a ɛwɔ Galilea,
Bho bhamalili khila khenu kya bhalondeghe kubhomba kulengana ni sheria jha Bwana, bhakakerebhuka Galilaya, kumjini kwa bhene, Nazareti.
40 Abofra no nyinii, na nyansa hyɛɛ no ma, na na Onyankopɔn adom nso wɔ ne so.
Muana akholili, na ajhe ni nghofu, akajhongeseka katika hekima, ni neema jha K'yara jhajhele panani pa muene.
41 Afe biara na Yesu awofo kɔ Yerusalem kodi Twam Afahyɛ no.
Bhazazi bha mwene khila mwaka bhalotili Yerusalemu kwandabha jha sikukuu jha Pasaka.
42 Sɛnea na wɔn amanne te no, Yesu dii mfe dumien no, nʼawofo de no kɔɔ Yerusalem kodii Twam Afahyɛ no.
Bhoajhe ni umri wa miaka kumi hi mibhele, bhakalota kabhele wakati muafaka kidesturi kwandabha jha sikukuu.
43 Wowiee afahyɛ no di a wɔresan akɔ wɔn kurom no, Yesu kaa Yerusalem a nʼawofo no nnim.
Baada jha kubhakila magono ghoha kwandabha jha sikukuu bhajhandili kukerebhuka kunyumba. Lakini n'gosi Yesu abakili kunyuma m'ola mu Yerusalemu ni bhazazi bha muene bhamanyilepi e'le.
44 Wotwaa da koro kwan a wɔn ani baa wɔn ho so sɛ Yesu nka wɔn ho no, wofii ase bisabisaa nʼase fii wɔn abusuafo ne amannifo nkyɛn.
Bhadhanieghe ajhele mu likundi lya bhasafirieghe nalu, hivyo bhasafiri safari jha ligono. Ndipo bhakajhanda kundonda miongoni mwa bhalongo munu ni marafiki bha bhene.
45 Na wɔanhu no no, wɔsan baa Yerusalem bɛhwehwɛɛ no.
Bhobhashindilu kun'kabha, bhakakerebhuka Yerusalemu ni kujhanda kundonda omu.
46 Ne nnansa akyi no, wokohuu no wɔ Yerusalem asɔredan mu sɛ ɔte akyerɛkyerɛfo bi a wɔahyia mu ntam na ɔretie wɔn na ɔrebisabisa wɔn nsɛm.
Jhatokili kwamba baada jha magono madatu, bhakan'kabha mu hekalu, akajha atamili pagati pa bhalimu, akabhap'elekesya ni kubhakhota maswali.
47 Yesu nyansa ne ne nimdeɛ a ɛdaa adi wɔ ne mmuae nyinaa mu no, yɛɛ nnipa a na wɔretie no no nyinaa nwonwa.
Bhoha bhabhampelekisi bhasyangesibhu ni ufahamu bhwa muene ni majibu gha muene.
48 Wɔkɔtoo no sɛ ɔte akyerɛkyerɛfo no mfimfini retie wɔn no, ɛyɛɛ wɔn nwonwa. Ne na frɛɛ no bisaa no se, “Me ba, adɛn na woyɛ yɛn saa? Woama me ne wʼagya ahwehwɛ wo abrɛ.”
Bho bhambwene, bhastajabili. Nyinamunu akan'jobhela, “Mwanabhangu, kwandabha jhakiki ukatubhombela naha? Pelekesiajhi, Dadi waku ni nene tukulondili kwa wasiwasi mbaha.”
49 Yesu buaa wɔn se, “Adɛn nti na mohwehwɛ me? Munnim sɛ ɛyɛ mʼasɛde sɛ metena mʼagya fi som no ana?”
Akabhajobhela, “kwandabha jhakiki mnilondeghe? Mwamanyilepi kujha lazima nijhelayi mu nyumba jha dadi jhangu?
50 Nanso nʼawofo no ante nea ɔkae no ase.
Lakini bhanjelibhu lepi kiki akimaanishieghe kwa malobhi aghu.
51 Yesu ne nʼawofo kɔɔ Nasaret no, ɔyɛɛ osetie maa wɔn. Ne na de nsɛm a esisii no nyinaa siee ne tirim.
Ndipo akalota pamonga nabhu mpaka kunyumba Nazareti na ajhele mtii lwa bhene. Nyinamunu ahifadhili mambo ghoha mu muoyo ghwa muene.
52 Yesu nyinii nyansa mu ne honam fam, na onyaa Onyankopɔn ne nnipa anim adom.
Lakini Yesu ajhendelili kukhola katika hekima ni kimo, na ajhongesiki kuganikibhwa ni k'yara ni bhanu.