Süleyman'In Özdeyişleri 1
1 Davut oğlu İsrail Kralı Süleyman'ın özdeyişleri:
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 Bu özdeyişler, bilgeliğe ve terbiyeye ulaşmak, Akıllıca sözleri anlamak,
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 Başarıya götüren terbiyeyi edinip Doğru, haklı ve adil olanı yapmak,
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Saf kişiyi ihtiyatlı, Genç adamı bilgili ve sağgörülü kılmak içindir.
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 Özdeyişlerle benzetmeleri, Bilgelerin sözleriyle bilmecelerini anlamak için Bilge kişi dinlesin ve kavrayışını artırsın, Akıllı kişi yaşam hüneri kazansın.
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 RAB korkusudur bilginin temeli. Ahmaklarsa bilgeliği ve terbiyeyi küçümser.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Oğlum, babanın uyarılarına kulak ver, Annenin öğrettiklerinden ayrılma.
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 Çünkü bunlar başın için sevimli bir çelenk, Boynun için gerdanlık olacaktır.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Oğlum, seni ayartmaya çalışan günahkârlara teslim olma.
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Şöyle diyebilirler: “Bizimle gel, Adam öldürmek için pusuya yatalım, Zevk uğruna masum kişileri tuzağa düşürelim.
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 Bir sürü değerli mal ele geçirir, Evlerimizi ganimetle doldururuz.
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 Gel, sen de bize katıl, Tek bir kesemiz olacak.”
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 Oğlum, böyleleriyle gitme, Onların tuttuğu yoldan uzak dur.
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 Çünkü ayakları kötülüğe koşar, Çekinmeden kan dökerler.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Kuşların gözü önünde ağ sermek boşunadır.
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 Başkasına pusu kuran kendi kurduğu pusuya düşer. Yalnız kendi canıdır tuzağa düşürdüğü.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Haksız kazanca düşkün olanların sonu böyledir. Bu düşkünlük onları canlarından eder.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 Bilgelik dışarıda yüksek sesle haykırıyor, Meydanlarda sesleniyor.
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 Kalabalık sokak başlarında bağırıyor, Kentin giriş kapılarında sözlerini duyuruyor:
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 “Ey budalalar, budalalığı ne zamana dek seveceksiniz? Alaycılar ne zamana dek alay etmekten zevk alacak? Akılsızlar ne zamana dek bilgiden nefret edecek?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Uyardığımda yola gelin, o zaman size yüreğimi açar, Sözlerimi anlamanıza yardım ederim.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Ama sizi çağırdığım zaman beni reddettiniz. Elimi uzattım, umursayan olmadı.
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 Duymazlıktan geldiniz bütün öğütlerimi, Uyarılarımı duymak istemediniz.
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 Bu yüzden ben de felaketinize sevineceğim. Belaya uğradığınızda, Bela üzerinize bir fırtına gibi geldiğinde, Bir kasırga gibi geldiğinde felaketiniz, Sıkıntıya, kaygıya düştüğünüzde, Sizinle alay edeceğim.
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 O zaman beni çağıracaksınız, Ama yanıtlamayacağım. Var gücünüzle arayacaksınız beni, Ama bulamayacaksınız.
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Çünkü bilgiden nefret ettiniz. RAB'den korkmayı reddettiniz.
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 Öğütlerimi istemediniz, Uyarılarımın tümünü küçümsediniz.
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 Bu nedenle tuttuğunuz yolun meyvesini yiyeceksiniz, Kendi düzenbazlığınıza doyacaksınız.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Bön adamlar dönekliklerinin kurbanı olacak. Akılsızlar kaygısızlıklarının içinde yok olup gidecek.
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Ama beni dinleyen güvenlik içinde yaşayacak, Kötülükten korkmayacak, huzur bulacak.”
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
