Süleyman'In Özdeyişleri 1
1 Davut oğlu İsrail Kralı Süleyman'ın özdeyişleri:
The proverbs of Solomon, the son of David, king of Israel:
2 Bu özdeyişler, bilgeliğe ve terbiyeye ulaşmak, Akıllıca sözleri anlamak,
That one may learn wisdom and instruction, And receive words of understanding;
3 Başarıya götüren terbiyeyi edinip Doğru, haklı ve adil olanı yapmak,
That one may gain the instruction of prudence, Justice, equity, and uprightness;
4 Saf kişiyi ihtiyatlı, Genç adamı bilgili ve sağgörülü kılmak içindir.
Which will give caution to the simple, To the young man wisdom and discretion;
5 Özdeyişlerle benzetmeleri, Bilgelerin sözleriyle bilmecelerini anlamak için Bilge kişi dinlesin ve kavrayışını artırsın, Akıllı kişi yaşam hüneri kazansın.
Let the wise man hear, and he will increase his knowledge, And the man of understanding will gain wise counsels;
So as to understand a proverb and a deep maxim, The words of the wise and their dark sayings.
7 RAB korkusudur bilginin temeli. Ahmaklarsa bilgeliği ve terbiyeyi küçümser.
The fear of the LORD is the beginning of knowledge; Fools despise wisdom and instruction.
8 Oğlum, babanın uyarılarına kulak ver, Annenin öğrettiklerinden ayrılma.
Hear, O my son! the instruction of thy father, And neglect not the teaching of thy mother!
9 Çünkü bunlar başın için sevimli bir çelenk, Boynun için gerdanlık olacaktır.
For they shall be a graceful wreath for thy head, And a chain around thy neck.
10 Oğlum, seni ayartmaya çalışan günahkârlara teslim olma.
My son, if sinners entice thee, Consent thou not!
11 Şöyle diyebilirler: “Bizimle gel, Adam öldürmek için pusuya yatalım, Zevk uğruna masum kişileri tuzağa düşürelim.
If they say, “Come with us, Let us lie in wait for blood, Let us lurk secretly for him who is innocent in vain;
Let us swallow them up alive, like the underworld, Yea, in full health, as those that go down into the pit; (Sheol h7585)
13 Bir sürü değerli mal ele geçirir, Evlerimizi ganimetle doldururuz.
We shall find all kinds of precious substance, We shall fill our houses with spoil;
14 Gel, sen de bize katıl, Tek bir kesemiz olacak.”
Thou shalt cast thy lot among us; We will all have one purse;”—
15 Oğlum, böyleleriyle gitme, Onların tuttuğu yoldan uzak dur.
My son, walk thou not in their way, Refrain thy foot from their path!
16 Çünkü ayakları kötülüğe koşar, Çekinmeden kan dökerler.
For their feet run to evil, And make haste to shed blood.
17 Kuşların gözü önünde ağ sermek boşunadır.
For as the net is spread in vain Before the eyes of any bird,
18 Başkasına pusu kuran kendi kurduğu pusuya düşer. Yalnız kendi canıdır tuzağa düşürdüğü.
So they lie in wait for their own blood; They lurk secretly for their own lives.
19 Haksız kazanca düşkün olanların sonu böyledir. Bu düşkünlük onları canlarından eder.
Such are the ways of every one greedy of unjust gain; It taketh away the life of the possessor thereof.
20 Bilgelik dışarıda yüksek sesle haykırıyor, Meydanlarda sesleniyor.
Wisdom crieth out in the highway; In the market-place she uttereth her voice;
21 Kalabalık sokak başlarında bağırıyor, Kentin giriş kapılarında sözlerini duyuruyor:
At the head of the noisy streets she crieth aloud; At the entrances of the gates, throughout the city, she proclaimeth her words [[saying]]:
22 “Ey budalalar, budalalığı ne zamana dek seveceksiniz? Alaycılar ne zamana dek alay etmekten zevk alacak? Akılsızlar ne zamana dek bilgiden nefret edecek?
How long, ye simple ones, will ye love simplicity? How long will scoffers delight themselves in scoffing, And fools hate knowledge?
23 Uyardığımda yola gelin, o zaman size yüreğimi açar, Sözlerimi anlamanıza yardım ederim.
Turn ye at my reproof! Behold, I will pour out my spirit to you; I will make known my words to you!
24 Ama sizi çağırdığım zaman beni reddettiniz. Elimi uzattım, umursayan olmadı.
“Because I have called, and ye have refused, —Because I have stretched out my hand, and no one hath regarded.
25 Duymazlıktan geldiniz bütün öğütlerimi, Uyarılarımı duymak istemediniz.
Because ye have rejected all my counsel, And have slighted my rebuke, —
26 Bu yüzden ben de felaketinize sevineceğim. Belaya uğradığınızda, Bela üzerinize bir fırtına gibi geldiğinde, Bir kasırga gibi geldiğinde felaketiniz, Sıkıntıya, kaygıya düştüğünüzde, Sizinle alay edeceğim.
I also will laugh at your calamity, I will mock when your fear cometh;
When your fear cometh upon you like a storm. And destruction overtaketh you like a whirlwind, When distress and anguish come upon you.
28 O zaman beni çağıracaksınız, Ama yanıtlamayacağım. Var gücünüzle arayacaksınız beni, Ama bulamayacaksınız.
Then will they call upon me, but I will not answer! They will seek me early, But they shall not find me!
29 Çünkü bilgiden nefret ettiniz. RAB'den korkmayı reddettiniz.
Because they have hated knowledge, And have not chosen the fear of the LORD, —
30 Öğütlerimi istemediniz, Uyarılarımın tümünü küçümsediniz.
Because they would not attend to my counsel, And have despised all my reproof, —
31 Bu nedenle tuttuğunuz yolun meyvesini yiyeceksiniz, Kendi düzenbazlığınıza doyacaksınız.
Therefore shall they eat of the fruit of their own way, And be filled to the full with their own devices;
32 Bön adamlar dönekliklerinin kurbanı olacak. Akılsızlar kaygısızlıklarının içinde yok olup gidecek.
Yea, the turning away of the simple shall slay them, And the carelessness of fools shall destroy them.
33 Ama beni dinleyen güvenlik içinde yaşayacak, Kötülükten korkmayacak, huzur bulacak.”
But whoso hearkeneth to me shall dwell securely, And shall not be disquieted with the fear of evil.”
