Süleyman'In Özdeyişleri 6
1 Oğlum, eğer birine kefil oldunsa, Onun borcunu yüklendinse,
Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
2 Düştünse tuzağa kendi sözlerinle, Ağzının sözleriyle yakalandınsa,
Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
3 O kişinin eline düştün demektir. Oğlum, şunu yap ve kendini kurtar: Git, yere kapan onun önünde, Ona yalvar yakar.
Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
4 Gözlerine uyku girmesin, Ağırlaşmasın göz kapakların.
Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
5 Avcının elinden ceylan gibi, Kuşbazın elinden kuş gibi kurtar kendini.
Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
6 Ey tembel kişi, git, karıncalara bak, Onların yaşamından bilgelik öğren.
Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
7 Başkanları, önderleri ya da yöneticileri olmadığı halde,
Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
8 Yazın erzaklarını biriktirirler, Yiyeceklerini toplarlar biçim mevsiminde.
To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
9 Ne zamana dek yatacaksın, ey tembel kişi? Ne zaman kalkacaksın uykundan?
Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
10 “Biraz kestireyim, biraz uyuklayayım, Ellerimi kavuşturup şöyle bir uyuyayım” demeye kalmadan,
Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
11 Yokluk bir haydut gibi, Yoksulluk bir akıncı gibi gelir üzerine.
A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
12 Ağzında yalanla dolaşan kişi, Soysuz ve fesatçıdır.
Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
13 Göz kırpar, bir sürü ayak oyunu, El kol hareketleri yapar,
Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
14 Ahlaksız yüreğinde kötülük tasarlar, Çekişmeler yaratır durmadan.
Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
15 Bu yüzden ansızın yıkıma uğrayacak, Birdenbire çaresizce yok olacak.
Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
16 RAB'bin nefret ettiği altı şey, İğrendiği yedi şey vardır:
Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
17 Gururlu gözler, Yalancı dil, Suçsuz kanı döken eller,
Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
18 Düzenbaz yürek, Kötülüğe seğirten ayaklar,
Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
19 Yalan soluyan yalancı tanık Ve kardeşler arasında çekişme yaratan kişi.
Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
20 Oğlum, babanın buyruklarına uy, Annenin öğrettiklerinden ayrılma.
Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
21 Bunlar sürekli yüreğinin bağı olsun, Tak onları boynuna.
Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
22 Yolunda sana rehber olacak, Seni koruyacaklar yattığın zaman; Söyleşecekler seninle uyandığında.
Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
23 Bu buyruklar sana çıra, Öğretilenler ışıktır. Eğitici uyarılar yaşam yolunu gösterir.
Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
24 Seni kötü kadından, Başka birinin karısının yaltaklanan dilinden Koruyacak olan bunlardır.
Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
25 Böyle kadınların güzelliği seni ayartmasın, Bakışları seni tutsak etmesin.
Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
26 Çünkü fahişe yüzünden insan bir lokma ekmeğe muhtaç kalır, Başkasının karısıyla yatmak da kişinin canına mal olur.
Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
27 İnsan koynuna ateş alır da, Giysisi yanmaz mı?
Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
28 Korlar üzerinde yürür de, Ayakları kavrulmaz mı?
Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
29 Başkasının karısıyla yatan adamın durumu budur. Böyle bir ilişkiye giren cezasız kalmaz.
Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
30 Aç hırsız karnını doyurmak için çalıyorsa, Kimse onu hor görmez.
Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
31 Ama yakalanırsa, çaldığının yedi katını ödemek zorunda; Varını yoğunu vermek anlamına gelse bile.
Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
32 Zina eden adam sağduyudan yoksundur. Yaptıklarıyla kendini yok eder.
Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
33 Payına düşen dayak ve onursuzluktur, Asla kurtulamaz utançtan.
Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
34 Çünkü kıskançlık kocanın öfkesini azdırır, Öç alırken acımasız olur.
Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
35 Hiçbir fidye kabul etmez, Gönlünü alamazsın armağanların çokluğuyla.
Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.
