Süleyman'In Özdeyişleri 6
1 Oğlum, eğer birine kefil oldunsa, Onun borcunu yüklendinse,
| ای پسرم، اگر ضامن کسی شده و تعهد کرده‌ای که او قرضش را پس بدهد، |
2 Düştünse tuzağa kendi sözlerinle, Ağzının sözleriyle yakalandınsa,
| و اگر با این تعهد، خود را گرفتار ساخته‌ای، |
3 O kişinin eline düştün demektir. Oğlum, şunu yap ve kendini kurtar: Git, yere kapan onun önünde, Ona yalvar yakar.
| تو در واقع اسیر او هستی و باید هر چه زودتر خود را از این دام رها سازی. پس فروتن شو و نزد او برو و از او خواهش کن تا تو را از قید این تعهد آزاد سازد. |
4 Gözlerine uyku girmesin, Ağırlaşmasın göz kapakların.
| خواب به چشمانت راه نده و آرام ننشین، |
5 Avcının elinden ceylan gibi, Kuşbazın elinden kuş gibi kurtar kendini.
| بلکه مانند آهویی که از چنگ صیاد می‌گریزد یا پرنده‌ای که از دامی که برایش نهاده‌اند می‌رهد، خود را نجات بده. |
6 Ey tembel kişi, git, karıncalara bak, Onların yaşamından bilgelik öğren.
| ای آدمهای تنبل، زندگی مورچه‌ها را مشاهده کنید و درس عبرت بگیرید. |
7 Başkanları, önderleri ya da yöneticileri olmadığı halde,
| آنها ارباب و رهبر و رئیسی ندارند، |
8 Yazın erzaklarını biriktirirler, Yiyeceklerini toplarlar biçim mevsiminde.
| ولی با این همه در طول تابستان زحمت می‌کشند و برای زمستان آذوقه جمع می‌کنند. |
9 Ne zamana dek yatacaksın, ey tembel kişi? Ne zaman kalkacaksın uykundan?
| اما ای آدم تنبل، کار تو فقط خوابیدن است. پس کی می‌خواهی بیدار شوی؟ |
10 “Biraz kestireyim, biraz uyuklayayım, Ellerimi kavuşturup şöyle bir uyuyayım” demeye kalmadan,
| کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر، |
11 Yokluk bir haydut gibi, Yoksulluk bir akıncı gibi gelir üzerine.
| و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد. |
12 Ağzında yalanla dolaşan kişi, Soysuz ve fesatçıdır.
| آدم رذل و خبیث کیست؟ آنکه دائم دروغ می‌گوید، |
13 Göz kırpar, bir sürü ayak oyunu, El kol hareketleri yapar,
| و برای فریب دادن مردم با چشمش چشمک می‌زند، با پایش علامت می‌دهد، به انگشت اشاره می‌کند، |
14 Ahlaksız yüreğinde kötülük tasarlar, Çekişmeler yaratır durmadan.
| و در فکر پلید خود پیوسته نقشه‌های شرورانه می‌کشد و نزاع بر پا می‌کند. |
15 Bu yüzden ansızın yıkıma uğrayacak, Birdenbire çaresizce yok olacak.
| بنابراین، ناگهان دچار بلای علاج‌ناپذیری خواهد شد و در دم از پای در خواهد آمد و علاجی نخواهد بود. |
16 RAB'bin nefret ettiği altı şey, İğrendiği yedi şey vardır:
| هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد: نگاه متکبرانه، زبان دروغگو، دستهایی که خون بی‌گناه را می‌ریزند، فکری که نقشه‌های پلید می‌کشد، پاهایی که برای بدی کردن می‌شتابند، شاهدی که دروغ می‌گوید، شخصی که در میان دوستان تفرقه می‌اندازد. |
17 Gururlu gözler, Yalancı dil, Suçsuz kanı döken eller,
18 Düzenbaz yürek, Kötülüğe seğirten ayaklar,
19 Yalan soluyan yalancı tanık Ve kardeşler arasında çekişme yaratan kişi.
20 Oğlum, babanın buyruklarına uy, Annenin öğrettiklerinden ayrılma.
| ای پسر من، اوامر پدر خود را به جا آور و تعالیم مادرت را فراموش نکن. |
21 Bunlar sürekli yüreğinin bağı olsun, Tak onları boynuna.
| سخنان ایشان را آویزه گوش خود نما و نصایح آنها را در دل خود جای بده. |
22 Yolunda sana rehber olacak, Seni koruyacaklar yattığın zaman; Söyleşecekler seninle uyandığında.
| اندرزهای ایشان تو را در راهی که می‌روی هدایت خواهند کرد و هنگامی که در خواب هستی از تو مواظبت خواهند نمود و چون بیدار شوی با تو سخن خواهند گفت؛ |
23 Bu buyruklar sana çıra, Öğretilenler ışıktır. Eğitici uyarılar yaşam yolunu gösterir.
| زیرا تعالیم و تأدیب‌های ایشان مانند چراغی پر نور راه زندگی تو را روشن می‌سازند. |
24 Seni kötü kadından, Başka birinin karısının yaltaklanan dilinden Koruyacak olan bunlardır.
| نصایح ایشان تو را از زنان بدکاره و سخنان فریبنده‌شان دور نگه می‌دارد. |
25 Böyle kadınların güzelliği seni ayartmasın, Bakışları seni tutsak etmesin.
| دلباخته زیبایی این گونه زنان نشو. نگذار عشوه‌گری‌های آنها تو را وسوسه نماید؛ |
26 Çünkü fahişe yüzünden insan bir lokma ekmeğe muhtaç kalır, Başkasının karısıyla yatmak da kişinin canına mal olur.
| زیرا زن فاحشه تو را محتاج نان می‌کند و زن بدکاره زندگی تو را تباه می‌سازد. |
27 İnsan koynuna ateş alır da, Giysisi yanmaz mı?
| آیا کسی می‌تواند آتش را در بر بگیرد و نسوزد؟ |
28 Korlar üzerinde yürür de, Ayakları kavrulmaz mı?
| آیا می‌تواند روی زغالهای داغ راه برود و پاهایش سوخته نشود؟ |
29 Başkasının karısıyla yatan adamın durumu budur. Böyle bir ilişkiye giren cezasız kalmaz.
| همچنان است مردی که با زن دیگری زنا کند. او نمی‌تواند از مجازات این گناه فرار کند. |
30 Aç hırsız karnını doyurmak için çalıyorsa, Kimse onu hor görmez.
| اگر کسی به دلیل گرسنگی دست به دزدی بزند مردم او را سرزنش نمی‌کنند، |
31 Ama yakalanırsa, çaldığının yedi katını ödemek zorunda; Varını yoğunu vermek anlamına gelse bile.
| با این حال وقتی به دام بیفتد باید هفت برابر آنچه که دزدیده است جریمه بدهد، ولو اینکه این کار به قیمت از دست دادن همهٔ اموالش تمام شود. |
32 Zina eden adam sağduyudan yoksundur. Yaptıklarıyla kendini yok eder.
| اما کسی که مرتکب زنا می‌شود احمق است، زیرا جان خود را تباه می‌کند. |
33 Payına düşen dayak ve onursuzluktur, Asla kurtulamaz utançtan.
| او را خواهند زد و ننگ و رسوایی تا ابد گریبانگیر او خواهد بود؛ |
34 Çünkü kıskançlık kocanın öfkesini azdırır, Öç alırken acımasız olur.
| زیرا آتش خشم و حسادت شوهر آن زن شعله‌ور می‌گردد و با بی‌رحمی انتقام می‌گیرد. |
35 Hiçbir fidye kabul etmez, Gönlünü alamazsın armağanların çokluğuyla.
| او تاوانی قبول نخواهد کرد و هیچ هدیه‌ای خشم او را فرو نخواهد نشاند. |
