Süleyman'In Özdeyişleri 6
1 Oğlum, eğer birine kefil oldunsa, Onun borcunu yüklendinse,
My son, if you have taken a pledge on behalf of your friend, then you have bound your hand to an outsider,
2 Düştünse tuzağa kendi sözlerinle, Ağzının sözleriyle yakalandınsa,
then you are ensnared by the words of your own mouth, and taken captive by your own words.
3 O kişinin eline düştün demektir. Oğlum, şunu yap ve kendini kurtar: Git, yere kapan onun önünde, Ona yalvar yakar.
Therefore, my son, do what I say, and free yourself, for you have fallen into the hand of your neighbor. Run, hurry, awaken your friend.
4 Gözlerine uyku girmesin, Ağırlaşmasın göz kapakların.
Do not grant sleep to your eyes, nor let your eyelids slumber.
5 Avcının elinden ceylan gibi, Kuşbazın elinden kuş gibi kurtar kendini.
Rescue yourself like a gazelle from the hand, and like a bird from the hand of the fowler.
6 Ey tembel kişi, git, karıncalara bak, Onların yaşamından bilgelik öğren.
Go to the ant, you lazy one, and consider her ways, and so learn wisdom.
7 Başkanları, önderleri ya da yöneticileri olmadığı halde,
For though she has no ruler, nor instructor, nor leader,
8 Yazın erzaklarını biriktirirler, Yiyeceklerini toplarlar biçim mevsiminde.
she provides meals for herself in the summer, and she gathers at the harvest what she may eat.
9 Ne zamana dek yatacaksın, ey tembel kişi? Ne zaman kalkacaksın uykundan?
How long will you slumber, you lazy one? When will you rise up from your sleep?
10 “Biraz kestireyim, biraz uyuklayayım, Ellerimi kavuşturup şöyle bir uyuyayım” demeye kalmadan,
You will sleep a little, you will slumber a little, you will fold your hands a little to sleep,
11 Yokluk bir haydut gibi, Yoksulluk bir akıncı gibi gelir üzerine.
and then destitution will meet with you, like a traveler, and poverty, like an armed man. Yet truly, if you would be diligent, then your harvest will arrive like a fountain, and destitution will flee far from you.
12 Ağzında yalanla dolaşan kişi, Soysuz ve fesatçıdır.
An apostate man, a harmful man, walks with a perverse mouth;
13 Göz kırpar, bir sürü ayak oyunu, El kol hareketleri yapar,
he winks with the eyes, touches with the foot, speaks with the finger.
14 Ahlaksız yüreğinde kötülük tasarlar, Çekişmeler yaratır durmadan.
With a depraved heart he devises evil, and at all times he sows conflict.
15 Bu yüzden ansızın yıkıma uğrayacak, Birdenbire çaresizce yok olacak.
To this one, his perdition will arrive promptly, and he shall be crushed suddenly: he will no longer have any remedy.
16 RAB'bin nefret ettiği altı şey, İğrendiği yedi şey vardır:
Six things there are that the Lord hates, and the seventh, his soul detests:
17 Gururlu gözler, Yalancı dil, Suçsuz kanı döken eller,
haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood,
18 Düzenbaz yürek, Kötülüğe seğirten ayaklar,
a heart that devises the most wicked thoughts, feet running swiftly unto evil,
19 Yalan soluyan yalancı tanık Ve kardeşler arasında çekişme yaratan kişi.
a deceitful witness bringing forth lies, and he who sows discord among brothers.
20 Oğlum, babanın buyruklarına uy, Annenin öğrettiklerinden ayrılma.
My son, preserve the precepts of your father, and do not dismiss the law of your mother.
21 Bunlar sürekli yüreğinin bağı olsun, Tak onları boynuna.
Bind them to your heart unceasingly, and encircle them around your throat.
22 Yolunda sana rehber olacak, Seni koruyacaklar yattığın zaman; Söyleşecekler seninle uyandığında.
When you walk, let them keep step with you. When you sleep, let them guard you. And when you keep watch, speak with them.
23 Bu buyruklar sana çıra, Öğretilenler ışıktır. Eğitici uyarılar yaşam yolunu gösterir.
For commandment is a lamp, and law is a light, and the reproofs of discipline are the way of life.
24 Seni kötü kadından, Başka birinin karısının yaltaklanan dilinden Koruyacak olan bunlardır.
So may they guard you from an evil woman, and from the flattering tongue of the outsider.
25 Böyle kadınların güzelliği seni ayartmasın, Bakışları seni tutsak etmesin.
Let not your heart desire her beauty; do not be captivated by her winks.
26 Çünkü fahişe yüzünden insan bir lokma ekmeğe muhtaç kalır, Başkasının karısıyla yatmak da kişinin canına mal olur.
For the price of a prostitute is only one loaf. Yet the woman seizes the precious soul of a man.
27 İnsan koynuna ateş alır da, Giysisi yanmaz mı?
Would a man be able to conceal fire in his bosom, so that his garments would not burn?
28 Korlar üzerinde yürür de, Ayakları kavrulmaz mı?
Or could he walk over burning coals, so that his feet would not be burned?
29 Başkasının karısıyla yatan adamın durumu budur. Böyle bir ilişkiye giren cezasız kalmaz.
So also, he who enters to the wife of his neighbor shall not be clean when he touches her.
30 Aç hırsız karnını doyurmak için çalıyorsa, Kimse onu hor görmez.
Not so great is the fault when someone has stolen. For he steals so as to satisfy a hungry soul.
31 Ama yakalanırsa, çaldığının yedi katını ödemek zorunda; Varını yoğunu vermek anlamına gelse bile.
Also, if he is apprehended, he shall repay sevenfold and hand over all the substance of his house.
32 Zina eden adam sağduyudan yoksundur. Yaptıklarıyla kendini yok eder.
But whoever is an adulterer, because of the emptiness of his heart, will destroy his own soul.
33 Payına düşen dayak ve onursuzluktur, Asla kurtulamaz utançtan.
He gathers shame and dishonor to himself, and his disgrace will not be wiped away.
34 Çünkü kıskançlık kocanın öfkesini azdırır, Öç alırken acımasız olur.
For the jealousy and fury of the husband will not spare him on the day of vindication,
35 Hiçbir fidye kabul etmez, Gönlünü alamazsın armağanların çokluğuyla.
nor will he agree to the pleadings of anyone, nor will he accept, as repayment, a multitude of gifts.
