Süleyman'In Özdeyişleri 22
1 İyi ad büyük servetten, Saygınlık gümüş ve altından yeğdir.
A good reputation is a much better choice than plenty of money; respect is better than silver and gold.
2 Zenginle yoksulun ortak yönü şu: Her ikisini de RAB yarattı.
The rich and the poor have this in common: the Lord created them all.
3 İhtiyatlı kişi tehlikeyi görünce saklanır, Bönse öne atılır ve zarar görür.
If you're sensible you see danger coming and get out of the way; but stupid people just keep going and pay for it.
4 Alçakgönüllülüğün ve RAB korkusunun ödülü, Zenginlik, onur ve yaşamdır.
The reward you receive for being humble and respecting the Lord is wealth, honor, and life.
5 Kötünün yolu diken ve tuzakla doludur. Canını korumak isteyen bunlardan uzak durur.
Thorns and traps lie in the path of crooked people; those who value their lives will stay away from them.
6 Çocuğu tutması gereken yola göre yetiştir, Yaşlandığında o yoldan ayrılmaz.
Teach children the right way to live, and when they grow up they'll go on doing so.
7 Zengin yoksullara egemen olur, Borç alan borç verenin kulu olur.
The rich rule the poor, and borrowers are slaves to their lenders.
8 Fesat eken dert biçer, Gazabının değneği yok olur.
Those who sow injustice will reap disaster, and the angry beatings they inflict on others will be stopped.
9 Cömert olan kutsanır, Çünkü yemeğini yoksullarla paylaşır.
If you're generous, you'll be blessed, for you share your food with those in need.
10 Alaycıyı kov, kavga biter; Çekişme ve aşağılamalar da sona erer.
Get rid of the scornful, and you'll get rid of conflict too—no more arguments or insults!
11 Yürek temizliğini ve güzel sözleri seven, Kralın dostluğunu kazanır.
Anyone who loves sincerity and a gracious way of speaking will have the king as their friend.
12 RAB bilgiyi gözetip korur, Hainin sözlerini ise altüst eder.
The Lord watches over true knowledge, but counteracts the words of liars.
13 Tembel der ki, “Dışarda aslan var, Sokağa çıksam beni parçalar.”
Lazy people make claims like, “There's a lion outside! I might be killed if I go out there!”
14 Sokak kadınının ağzı dipsiz çukur gibidir, RAB'bin gazabına uğrayan oraya düşer.
The seductive words of an immoral woman are a dangerous trap—if the Lord's angry with you, then you'll fall right in.
15 Akılsızlık çocuğun öz yapısındadır, Değnekle terbiye edilirse akılsızlıktan uzaklaşır.
Children are naturally foolish; physical correction helps them to see sense.
16 Servetini büyütmek için yoksulu ezenle Zengine armağan verenin sonu yoksulluktur.
If you oppress the poor to make yourself rich, or if you're generous to the rich, you'll end up poor yourself.
17 Kulak ver, bilgelerin sözlerini dinle, Öğrettiğimi zihnine işle.
Pay attention and listen to the words of the wise, and think carefully about my teachings—
18 Sözlerimi yüreğinde saklarsan mutlu olursun, Onlar hep hazır olsun dudaklarında.
for it's good to keep them in mind so you can be ready to share them.
19 RAB'be güvenmen için Bugün bunları sana, evet sana da bildiriyorum.
I'm explaining this to you today so you can trust in the Lord—yes, you!
20 Senin için otuz söz yazdım, Bilgi ve öğüt sözleri...
Haven't I written down for you thirty sayings of advice and wisdom?
21 Öyle ki, güvenilir, doğru sözleri bilesin, Böylece seni gönderene güvenilir yanıt verebilesin.
They are to make it clear to you what's right and true, so you can give a truthful explanation to those who sent you.
22 Yoksulu, yoksul olduğu için soymaya kalkma, Düşkünü mahkemede ezme.
For you shouldn't steal from the poor just because they're poor; and you shouldn't crush those with limited means in court,
23 Çünkü onların davasını RAB yüklenecek Ve onları soyanların canını alacak.
for the Lord will plead their case, and he will take back whatever was stolen from them.
24 Huysuz kişiyle arkadaşlık etme; Tez öfkelenenle yola çıkma.
Don't make friends with someone who gets upset easily; don't associate with angry people,
25 Yoksa onun yollarına alışır, Kendini tuzağa düşmüş bulursun.
in case you learn to be like them and make a mess of your life.
26 El sıkışıp Başkasının borcuna kefil olmaktan kaçın.
Don't shake hands and guarantee someone's debt,
27 Ödeyecek paran olmazsa, Altındaki döşeğe bile el koyarlar.
for if you can't pay, why should your bed be taken away from beneath you?
28 Atalarının belirlediği Eski sınır taşlarının yerini değiştirme.
Don't move ancient boundary markers that your forefathers put in place.
29 İşinde usta birini görüyor musun? Öylesi sıradan kişilere değil, Krallara bile hizmet eder.
If you see someone skilled in what they do, they'll work for kings and not for ordinary people.
