Süleyman'In Özdeyişleri 20

1 Şarap insanı alaycı, içki gürültücü yapar, Onun etkisiyle yoldan sapan bilge değildir.

شەراب گاڵتەجاڕە و مەستی غەڵبەغەڵب دەکات، ئەوەی پێی وێڵ بێت دانا نییە.

2 Kralın öfkesi genç aslanın kükreyişine benzer, Onu kızdıran canından olur.

هەڵچوونی پاشا وەک نەڕەی شێرە، ئەوەی تووڕەیی بکات لە دژی گیانی خۆی تاوان دەکات.

3 Kavgadan kaçınmak insan için onurdur, Oysa her ahmak tartışmaya hazırdır.

وازهێنان لە ناکۆکی ڕێزدارییە بۆ پیاو، بەڵام هەموو گێلێک هەڵیدەگیرسێنێت.

4 Sonbaharda çift sürmeyen tembel, Hasatta aradığını bulamaz.

لە زستاندا تەمبەڵ زەوی ناکێڵێت، بۆیە لە کاتی دروێنەدا داوای بەرهەم دەکات و دەستی ناکەوێت.

5 İnsanın niyetleri derin bir kuyunun suları gibidir, Akıllı kişi onları açığa çıkarır.

پلان لە دڵی مرۆڤدا ئاوێکی قووڵە، بەڵام تێگەیشتوو دەریدەهێنێت.

6 İnsanların çoğu, “Vefalıyım” der. Ama sadık birini kim bulabilir?

زۆر کەس بانگەشەی خۆشەویستی نەگۆڕ دەکەن، بەڵام کەسی جێگای متمانە کێ دەیدۆزێتەوە؟

7 Doğru ve dürüst bir babaya Sahip olan çocuklara ne mutlu!

کەسی ڕاستودروست بە ڕێگای تەواوی خۆیدا دەڕوات، دوای خۆی خۆزگە بە منداڵەکانی دەخوازرێت.

8 Yargı kürsüsünde oturan kral, Kötülüğü gözleriyle ayıklar.

پاشای دانیشتوو لەسەر تەختی دادوەری، بە چاوەکانی هەموو خراپەیەک شەن دەکات.

9 Kim, “Yüreğimi pak kıldım, Günahımdan arındım” diyebilir?

کێیە دەڵێت: «دڵی خۆمم بێگەرد ڕاگرت، پاک بوومەوە لە گوناهم»؟

10 RAB hileli tartıdan da, hileli ölçüden de tiksinir.

دوو کێش و دوو پێوانەی لاسەنگ، هەردووکیان قێزەونن لەلای یەزدان.

11 Çocuk bile eylemleriyle kendini belli eder, Yaptıkları pak ve doğru mu, değil mi, anlaşılır.

تەنانەت منداڵیش بە کردارەکانی دەناسرێت، ئاخۆ کردەوەکەی پاک و ڕاستە.

12 İşiten kulağı da gören gözü de RAB yaratmıştır.

گوێ کە دەبیستێت و چاو کە دەبینێت، یەزدان دروستکەری هەردووکیانە.

13 Uykuyu seversen yoksullaşırsın, Uyanık durursan ekmeğin bol olur.

حەز لە خەو مەکە نەوەک هەژار بیت، چاوت کراوە بێت و تێر نان بە.

14 Alıcı, “İşe yaramaz, işe yaramaz” der, Ama alıp gittikten sonra aldığıyla övünür.

کڕیار دەڵێت: «خراپە، خراپە!» بەڵام کە ڕۆیشت شانازی پێوە دەکات.

15 Bol bol altının, mücevherin olabilir, Ama bilgi akıtan dudaklar daha değerlidir.

زێڕ هەیە و یاقووت زۆرە، بەڵام لێوی زانیاری گەوهەرێکی بەهادارە.

16 Tanımadığı birine kefil olanın giysisini al; Bir yabancı için yapıyorsa bunu, Giysisini rehin tut.

ئەگەر کەسێک بووە کەفیلی نامۆیەک کەواکەی لێ وەربگرە، بۆ بێگانەیەکیش بارمتەی لێ وەربگرە.

17 Hileyle kazanılan yiyecek insana tatlı gelir, Ama sonra ağza dolan çakıl gibidir.

بەتامە بۆ مرۆڤ نانی بە فێڵ، بەڵام دواتر دەمی پڕ دەبێت لە چەو.

18 Tasarılarını danışarak yap, Yöntemlere uyarak savaş.

پلانەکان بە ئامۆژگاری دێنە دی، بە ڕاوێژ بجەنگە.

19 Dedikoducu sır saklayamaz, Bu nedenle ağzı gevşek olanla arkadaşlık etme.

دەمشڕ نهێنی ئاشکرا دەکات، بۆیە تێکەڵی چەنەباز مەبە.

20 Annesine ya da babasına sövenin Işığı zifiri karanlıkta sönecek.

ئەوەی نەفرەت لە دایک و باوکی بکات، لەناو جەرگەی تاریکیدا چرای دەکوژرێتەوە.

21 Tez elde edilen mirasın Sonu bereketli olmaz.

میراتێک لە سەرەتای ژیان و بە زوویی دەست بکەوێت لە کۆتاییدا بێ بەرەکەت دەبێت.

22 “Bu kötülüğü sana ödeteceğim” deme; RAB'bi bekle, O seni kurtarır.

مەڵێ: «خراپە بە خراپە دەدەمەوە.» چاوەڕێی یەزدان بکە ڕزگارت دەکات.

23 RAB hileli tartıdan tiksinir, Hileli teraziden hoşlanmaz.

یەزدان قێزی لە بەکارهێنانی دوو کێشی جیاواز دەبێتەوە، تەرازووی لاسەنگ باش نییە.

24 İnsanın adımlarını RAB yönlendirir; Öyleyse insan tuttuğu yolu nasıl anlayabilir?

هەنگاوەکانی مرۆڤ لە یەزدانەوەیە، ئیتر مرۆڤ چۆن لە ڕێگای خۆی تێدەگات؟

25 Düşünmeden adakta bulunmak Sakıncalıdır.

تەڵەیە بۆ مرۆڤ بە سەرەڕۆیی نەزرێک تەرخان بکات، ئینجا پاش نەزرەکە پرسوڕا بکات.

26 Bilge kral kötüleri ayıklar, Harman döver gibi cezalandırır.

پاشای دانا بەدکاران شەن دەکات، بە جەنجەڕ بەسەریاندا دێت.

27 İnsanın ruhu RAB'bin ışığıdır, İç varlığın derinliklerine işler.

چرای یەزدان ڕۆحی مرۆڤ دەپشکنێت، هەروەها هەموو ناخی دەروونیش.

28 Sevgi ve sadakat kralın güvencesidir. Onun tahtını sağlamlaştıran sevgidir.

خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی پاشا دەپارێزن، بە خۆشەویستی نەگۆڕ تەختی دەچەسپێت.

29 Gençlerin görkemi güçleri, Yaşlıların onuru ağarmış saçlardır.

شانازی لاوان هێزیانە، ڕیش سپیێتیش شکۆمەندی پیرانە.

30 Yaralayan darbeler kötülüğü temizler, Kötek iç varlığın derinliklerini paklar.

برینی لێدان خراپە پاک دەکاتەوە، لێدانی قامچیش ناخی دەروون.