Süleyman'In Özdeyişleri 16
1 İnsan aklıyla çok şey tasarlayabilir, Ama dilin vereceği yanıt RAB'dendir.
Chuny dhano chano gik modwaro timo, to dwoko margi aa kuom Jehova Nyasaye.
2 İnsan her yaptığını temiz sanır, Ama niyetlerini tartan RAB'dir.
Yore duto mag dhano nenorene ni longʼo, to Jehova Nyasaye ema ongʼeyo mopondo mag chuny.
3 Yapacağın işleri RAB'be emanet et, O zaman tasarıların gerçekleşir.
Ket gimoro amora mitimo e lwet Jehova Nyasaye, to chenrogi biro dhi maber.
4 RAB her şeyi amacına uygun yapar, Kötü kişinin yıkım gününü de O hazırlar.
Gik moko duto ma Jehova Nyasaye timo oseketo gikogi, kendo giko mar joricho en tho.
5 RAB yüreği küstah olandan iğrenir, Bilin ki, öyleleri cezasız kalmaz.
Jehova Nyasaye odagi ji duto man-gi sunga e chunygi. Ngʼe ma malongʼo: Ok ginitony ni kum.
6 Sevgi ve bağlılık suçları bağışlatır, RAB korkusu insanı kötülükten uzaklaştırır.
Nikech hera kod adiera ema omiyo richo otimne misango, kuom luoro Jehova Nyasaye miyo ngʼato kwedo richo.
7 RAB kişinin yaşayışından hoşnutsa Düşmanlarını bile onunla barıştırır.
Ka yore ngʼato moro Jehova Nyasaye, to omiyo kata wasike dak kode gi kwe.
8 Doğrulukla kazanılan az şey Haksızlıkla kazanılan büyük gelirden iyidir.
Ber bedo gi matin kod tim makare, moloyo mangʼeny kod tim ma ok kare.
9 Kişi yüreğinde gideceği yolu tasarlar, Ama adımlarını RAB yönlendirir.
E chuny dhano ochano yore, to Jehova Nyasaye ema telone ondamo mage.
10 Tanrı buyruklarını kralın ağzıyla açıklar, Bu nedenle kral adaleti çiğnememelidir.
Ruoth wuoyo kaka chik mar Nyasaye dwaro, to dhoge ok onego ndhog bura makare.
11 Doğru terazi ve baskül RAB'bindir, Bütün tartı ağırlıklarını O belirler.
Rapim mopogore opogore makare aa kuom Jehova Nyasaye, to gik mipimogo manie mifuke gin meke moloso.
12 Krallar kötülükten iğrenir, Çünkü tahtın güvencesi adalettir.
Ruodhi mon gi timbe maricho, nikech kom mar loch obedo mana kuom tim makare.
13 Kral doğru söyleyenden hoşnut kalır, Dürüst konuşanı sever.
Ruodhi ohero joma wacho adiera kendo gigeno ngʼat mawacho adiera.
14 Kralın öfkesi ölüm habercisidir, Ama bilge kişi onu yatıştırır.
Mirimb ruoth en jaote mar tho, to ngʼat mariek biro hoye.
15 Kralın yüzü gülüyorsa, yaşam demektir. Lütfu son yağmuru getiren bulut gibidir.
Ka wangʼ ruoth nenore mamor to nitiere ngima, ngʼwonone chalo gi rumbi mag koth e ndalo chwiri.
16 Bilgelik kazanmak altından daha değerlidir, Akla sahip olmak da gümüşe yeğlenir.
To ber maromo nade yudo rieko moloyo dhahabu, yiero ngʼeyo tiend wach moloyo fedha!
17 Dürüstlerin tuttuğu yol kötülükten uzaklaştırır, Yoluna dikkat eden, canını korur.
Yor ngʼat moriere tir kwedore gi richo; ngʼat manono yorene orito ngimane!
18 Gururun ardından yıkım, Kibirli ruhun ardından da düşüş gelir.
Sunga kelo masira, chuny mar ngʼayi kelo chwanyruok.
19 Mazlumlar arasında alçakgönüllü biri olmak, Kibirlilerle çapul malı paylaşmaktan iyidir.
Ber bedo gi chuny mobolore e dier jochan, moloyo pogo gik moyaki gi josunga.
20 Öğüde kulak veren başarıya ulaşır, RAB'be güvenen mutlu olur.
Ngʼato angʼata mawinjo puonj dhi maber, to ojahawi ngʼatno moketo genone kuom Jehova Nyasaye.
21 Bilge yüreklilere akıllı denir, Tatlı söz ikna gücünü artırır.
Ngʼat man-gi paro en ngʼat mariek, kendo weche mowacho gin mana puonj.
22 Sağduyu, sahibine yaşam kaynağı, Ahmaklıksa ahmaklara cezadır.
Winjo wach en soko mar ngima ne jogo man kode, to fuwo kelo kum ne joma ofuwo.
23 Bilgenin aklı diline yön verir, Dudaklarının ikna gücünü artırır.
Ngʼat mariek rito weche mawuok e dhoge, kendo wechene mowinjore kelo puonj makare.
24 Hoş sözler petek balı gibidir, Cana tatlı ve bedene şifadır.
Weche mag mor chalo gi mor kich gimit ne chuny kendo gikelo ngima ni choke.
25 Öyle yol var ki, insana düz gibi görünür, Ama sonu ölümdür.
Nitie yo manenore ne dhano ni nikare, to gikone otero mana ngʼato e tho.
26 Emekçinin iştahıdır onu çalıştıran, Çünkü açlığı onu kamçılar.
Miluma ma jatich nigo miyo otiyo matek, kendo kech makaye miyo omedo tiyo matek.
27 Alçaklar başkalarına kötülük tasarlar, Konuşmaları kavurucu ateş gibidir.
Ngʼat marach chano timo timbe maricho, to wechene chalo mach mager.
28 Huysuz kişi çekişmeyi körükler, Dedikoducu can dostları ayırır.
Ngʼat ma timbene richo kelo mana miero, to jakwoth pogo osiepe moherore.
29 Zorba kişi başkalarını ayartır Ve onları olumsuz yola yöneltir.
Ngʼat ma ja-mahundu wuondo jabute mi otere e yorno ma ok ber.
30 Göz kırpmak düzenbazlığa, Sinsi gülücükler kötülüğe işarettir.
Tangʼ gi ngʼat ma buonjo kodi nikech onyalo bet ni ochano timoni marach, ngʼatno maluwo dhoge ochomo timbe maricho.
31 Ağarmış saçlar onur tacıdır, Doğru yaşayışla kazanılır.
Lwar en osimbo mar duongʼ to iyude gi ngʼat man-gi ngima makare.
32 Sabırlı kişi yiğitten üstündür, Kendini denetleyen de kentler fethedenden üstündür.
Ngʼat ma terore mos ber moloyo jalweny, ngʼat makweyo mirimbe ber moloyo ngʼat mamonjo dala maduongʼ.
33 İnsan kura atar, Ama her kararı RAB verir.
Igoyo ombulu mondo ongʼe gima ditim, to kuom ngʼado weche duto Jehova Nyasaye ema tieko.
