< Matta 15 >
1 Bu sırada Yeruşalim'den bazı Ferisiler ve din bilginleri İsa'ya gelip, “Öğrencilerin neden atalarımızın töresini çiğniyor?” diye sordular, “Yemekten önce ellerini yıkamıyorlar.”
E kꞌo kꞌu jujun chike ri fariseos xuqujeꞌ jujun aꞌjtijabꞌ rech ri Taqanik, ri e petinaq pa Jerusalén, xkita che ri Jesús:
¿Jas che ri atijoxelabꞌ man kakinimaj taj ri naqꞌatajibꞌal ri kibꞌanom kan ri e qamam ojer? ¿Jas che man kakichꞌaj taj ri kiqꞌabꞌ are kewaꞌik?
3 İsa onlara şu karşılığı verdi: “Ya siz, neden töreniz uğruna Tanrı buyruğunu çiğniyorsunuz?
Ri Jesús xubꞌij chike: ¿Jas che man kinimaj ta ix ri utaqanik ri Dios rumal unimaxik ri inaqꞌatajibꞌal?
4 Çünkü Tanrı şöyle buyurdu: ‘Annene babana saygı göstereceksin’; ‘Annesine ya da babasına söven kesinlikle öldürülecektir.’
Ri Dios xubꞌij: Nim chaꞌwila ri atat rachiꞌl ri anan, xuqujeꞌ ri karetzelaj uwach ri utat rachiꞌl ri unan, taqal che kakamisaxik. Ri Dios xuqujeꞌ xubꞌij: xapachin ri man nim ta keril ri utat unan yaꞌtal che kakamisaxik.
5 Ama siz, ‘Her kim anne ya da babasına, benden alacağın bütün yardım Tanrı'ya adanmıştır derse, artık babasına saygı göstermek zorunda değildir’ diyorsunuz. Böylelikle, töreniz uğruna Tanrı'nın sözünü geçersiz kılmış oluyorsunuz.
Ri ix kꞌut kibꞌij chi jun alkꞌwaꞌlaxel utz we kubꞌij che ri utat xuqujeꞌ ri unan: Man kinkwin taj kintobꞌan ukꞌ alaq, rumal cher xintzuj uyaꞌik che ri Dios ronojel ri nujastaq rachiꞌl ri nurajil.
We jeriꞌ kubꞌan ri alkꞌwaꞌlaxel, man tajin ta kunimaj riꞌ ri utat. Ri ix man tajin ta kichꞌobꞌ ri utaqanik ri Dios, rumal are tajin kinimaj ri inaqꞌatajibꞌal.
7 Ey ikiyüzlüler! Yeşaya'nın sizinle ilgili şu peygamberlik sözü ne kadar yerindedir: ‘Bu halk dudaklarıyla beni sayar, Ama yürekleri benden uzak.
Kawach taq winaq, kꞌo rumal xutzijoj loq iwij ri Isaías are xubꞌij:
We winaq ri keꞌl pa we tinimit riꞌ, kakibꞌij chi kinkinimaj, qas tzij kꞌut kinbꞌij xa ta ne junmul kakichomaj wij.
9 Bana boşuna taparlar. Çünkü öğrettikleri, sadece insan buyruklarıdır.’”
Maj kutayij kiniqꞌijilaꞌj, rumal cher ri ikꞌutuꞌn xaq ke achyabꞌ.
10 İsa, halkı yanına çağırıp onlara, “Dinleyin ve şunu belleyin” dedi.
Ri Jesús xuꞌsikꞌij ri winaq xubꞌij chike: Qas chita na, xuqujeꞌ utz chibꞌana che uchꞌobꞌik ri kinbꞌij chiꞌwe:
11 “Ağızdan giren şey insanı kirletmez. İnsanı kirleten ağızdan çıkandır.”
Man are ta ri rikil ri kitijo kabꞌanow chꞌuluj chiꞌwe cho ri Dios, xane are kabꞌanow chꞌuluj chiꞌwe ri tzukun taq chꞌoꞌj rukꞌ taq tzij, xuqujeꞌ ri itzel taq tzij ri kibꞌij.
12 Bu sırada öğrencileri O'na gelip, “Biliyor musun?” dediler, “Ferisiler bu sözü duyunca gücendiler.”
Ri tijoxelabꞌ xeqet rukꞌ ri Jesús, xkibꞌij che: Man utz taj xkita le fariseos ri xbꞌij la.
13 İsa şu karşılığı verdi: “Göksel Babam'ın dikmediği her fidan kökünden sökülecektir.
Ri Jesús xubꞌij: Ronojel qꞌayes ri man are ta ri nuTat tikowinaq kabꞌoq na bꞌik ri kꞌa te riꞌ kakꞌyaq na bꞌik.
14 Bırakın onları; onlar körlerin kör kılavuzlarıdır. Eğer kör köre kılavuzluk ederse, ikisi de çukura düşer.”
Chiꞌya chilaꞌ rumal cher jer e kꞌo ri moy ri kakikꞌam kibꞌe nikꞌaj moyabꞌ chik, we jun moy kukꞌam ubꞌe jun moy chik, kikobꞌchal riꞌ ketzaq bꞌik pa jun jul.
15 Petrus, “Bu benzetmeyi bize açıkla” dedi.
Ri Pedro xuta che ri Jesús: Bꞌij la chaqe jas ubꞌanik ri kꞌambꞌejabꞌal noꞌj ri xtzijoj la are xbꞌij la ri jastaq ri kubꞌan chꞌuluj chaqe cho ri Dios.
16 “Siz de mi hâlâ anlamıyorsunuz?” diye sordu İsa.
Ri Jesús xubꞌij che: ¿Man kichꞌobꞌ ta xuqujeꞌ ix?
17 “Ağza giren her şeyin mideye indiğini, oradan da helaya atıldığını bilmiyor musunuz?
Ronojel ri kaqatijo xuqujeꞌ ri kaqaqumuj keꞌ chiqapam, kꞌa te riꞌ keꞌqachuluj kanoq.
18 Ne var ki ağızdan çıkan, yürekten kaynaklanır. İnsanı kirleten de budur.
Are kꞌu ri kape pa qanimaꞌ kel loq pa qachiꞌ are riꞌ kuchꞌulujij ri winaq.
19 Çünkü kötü düşünceler, cinayet, zina, fuhuş, hırsızlık, yalan yere tanıklık ve iftira hep yürekten kaynaklanır.
Pa ri animaꞌaj kape wi ri itzel taq chomanik, ri kamisanik, ri tzukun kakabꞌ ixoqibꞌ, xuqujeꞌ kakabꞌ achyabꞌ, ri mak kukꞌ taq ixoqibꞌ xuqujeꞌ mak kukꞌ taq achyabꞌ, bꞌanoj taq tzij chikij nikꞌaj winaq chik, ri elaqꞌ, ri itzel taq noꞌjibꞌal chikiwach ri winaq.
20 İnsanı kirleten bunlardır. Yıkanmamış ellerle yemek yemek insanı kirletmez.”
Man are ta kabꞌanow chꞌuluj che jun winaq we man kuchꞌaj uqꞌabꞌ, are kabꞌanow chꞌuluj che ri winaq ri itzel taq jastaq.
21 İsa oradan ayrılıp Sur ve Sayda bölgesine geçti.
Are xel bꞌik ri Jesús chilaꞌ, xeꞌ pa ri tinimit Tiro xuqujeꞌ Sidón.
22 O yöreden Kenanlı bir kadın İsa'ya gelip, “Ya Rab, ey Davut Oğlu, halime acı! Kızım cine tutuldu, çok kötü durumda” diye feryat etti.
Kꞌo jun ixoq chilaꞌ kachiꞌl ri kabꞌix kananeos chike kumal ri winaq aꞌj Israel, xuraq uchiꞌ xqebꞌ rukꞌ ri Jesús, xubꞌij che: Ajawxel, lal riꞌ ri Ralkꞌwaꞌl ri David, toqꞌobꞌisaj la nuwach, chintoꞌ la. Kꞌo jun itzel uxlabꞌal che ri wal ali, sibꞌalaj kubꞌan kꞌax che.
23 İsa kadına hiçbir karşılık vermedi. Öğrencileri yaklaşıp, “Sal şunu, gitsin!” diye rica ettiler. “Arkamızdan bağırıp duruyor.”
Ri Jesús xa ta ne jun tzij xubꞌij che. Ri e tijoxelabꞌ xeqet rukꞌ ri Jesús xkibꞌij che: Bꞌij la che le ixoq chi man kujutereneꞌj taj xuqujeꞌ chuxlanoq.
24 İsa, “Ben yalnız İsrail halkının kaybolmuş koyunlarına gönderildim” diye yanıtladı.
Ri Jesús xubꞌij: Ri Dios xinutaq loq xaq xwi chikitoꞌik ri winaq ri aꞌj Israel, rumal jer e kꞌo chij ri e sachinaq kanoq.
25 Kadın ise yaklaşıp, “Ya Rab, bana yardım et!” diyerek O'nun önünde yere kapandı.
Ri ixoq xqet rukꞌ ri Jesús, xukiꞌ choch, xubꞌij che: Ajawxel, chintoꞌ la.
26 İsa ona, “Çocukların ekmeğini alıp köpeklere atmak doğru değildir” dedi.
Ri Jesús xubꞌij che: Man utz taj kaqaya ri kiwa ri alkꞌwaꞌlaxelabꞌ chike ri tzꞌiꞌ.
27 Kadın, “Haklısın, ya Rab” dedi. “Ama köpekler de efendilerinin sofrasından düşen kırıntıları yer.”
Ri ixoq xubꞌij che: Qas tzij wi, Ajawxel. Pune jeriꞌ, ri tzꞌiꞌ kakitij ri uxeꞌr taq kiwa ri e kajaw ri katzaq chuxeꞌ ri mexa.
28 O zaman İsa ona şu karşılığı verdi: “Ey kadın, imanın büyük! Dilediğin gibi olsun.” Ve kadının kızı o saatte iyileşti.
Ri Jesús xubꞌij che ri ixoq: Ixoq, at qas kuꞌl wi akꞌuꞌx chirij ri Dios. Kabꞌantaj na awukꞌ ri xata chwe. Qas che ri qꞌotaj riꞌ xutzir ri ral ri ixoq.
29 İsa oradan ayrıldı, Celile Gölü'nün kıyısından geçerek dağa çıkıp oturdu.
Ri Jesús xel bꞌik chilaꞌ, xeꞌ chuchiꞌ ri cho Galilea. Xpaqiꞌ puꞌwiꞌ jun juyubꞌ, kꞌa te riꞌ xtꞌuyiꞌk.
30 Yanına büyük bir kalabalık geldi. Beraberlerinde kötürüm, kör, çolak, dilsiz ve daha birçok hasta getirdiler. Hastaları O'nun ayaklarının dibine bıraktılar. O da onları iyileştirdi.
Sibꞌalaj e kꞌi winaq xeꞌkikꞌam bꞌik e yawabꞌibꞌ rukꞌ ri Jesús. Chikixoꞌl ri yawabꞌibꞌ e kꞌo chꞌokeꞌr, moyabꞌ, maj kiqꞌabꞌ, e memabꞌ. Ri Jesús xuꞌkunaj konojel.
31 Halk, dilsizlerin konuştuğunu, çolakların iyileştiğini, körlerin gördüğünü, kötürümlerin yürüdüğünü görünce şaştı ve İsrail'in Tanrısı'nı yüceltti.
Ri winaq sibꞌalaj xemayijanik are xeꞌkil ri yawabꞌibꞌ ri xuꞌtzirik, ri memabꞌ xkichapleꞌj chꞌawem, ri e chꞌokeꞌr xkichapleꞌj bꞌinem, xuqujeꞌ ri e moyabꞌ xkichapleꞌj kaꞌyem. Ri winaq xkichapleꞌj uqꞌijilaꞌxik ri kiDios ri aꞌj Israel.
32 İsa öğrencilerini yanına çağırıp, “Halka acıyorum” dedi. “Üç gündür yanımdalar, yiyecek hiçbir şeyleri yok. Onları aç aç evlerine göndermek istemiyorum, yolda bayılabilirler.”
Ri Jesús xuꞌsikꞌij ri utijoxelabꞌ, xubꞌij chike: Kintoqꞌobꞌisaj kiwach konojel we winaq riꞌ. Xeꞌ oxibꞌ qꞌij e kꞌo wukꞌ, man kꞌo ta kiwa kitijom. Man kawaj ta kꞌut ketzalij cho kachoch we man kewaꞌ bꞌik, rukꞌ jubꞌiqꞌ kekam che numik pa ri bꞌe.
33 Öğrenciler kendisine, “Böyle ıssız bir yerde bu kadar kalabalığı doyuracak ekmeği nereden bulalım?” dediler.
Ri tijoxelabꞌ xkibꞌij che: Naj uj kꞌo wi che ri tinimit, ¿jawjeꞌ keꞌ qa man wi loq kiwa konojel we winaq riꞌ?
34 İsa, “Kaç ekmeğiniz var?” diye sordu. “Yedi ekmekle birkaç küçük balığımız var” dediler.
Ri Jesús xuta chike: ¿Janipa kaxlan wa kꞌo iwukꞌ? Ri tijoxelabꞌ xkibꞌij: Wuqubꞌ kaxlan wa, rachiꞌl kebꞌ oxibꞌ alaj taq kar.
35 Bunun üzerine İsa, halka yere oturmalarını buyurdu.
Ri Jesús xuꞌtaq ri winaq che tꞌuyulem pa ri ulew.
36 Yedi ekmekle balıkları aldı, şükredip bunları böldü, öğrencilerine verdi. Onlar da halka dağıttılar.
Kꞌa te riꞌ xukꞌam ri wuqubꞌ kaxlan wa xuqujeꞌ ri kar, xutyoxij che ri Dios. Kꞌa te riꞌ xupirij ri kaxlan wa xuqujeꞌ ri kar, xuya chike ri utijoxelabꞌ, rech kakijach chike ri winaq.
37 Herkes yiyip doydu. Artakalan parçalardan yedi küfe dolusu topladılar.
Konojel ri winaq xewaꞌik, xuqujeꞌ xenojik. Are xkimol ri chꞌaqaꞌp ri xkanajik, xkiriq na, wuqubꞌ chakach.
38 Yemek yiyenlerin sayısı, kadın ve çocuklar hariç, dört bin erkekti.
E kajibꞌ mil achyabꞌ ri xewaꞌik, man xaꞌjilax ta ri ixoqibꞌ xuqujeꞌ ri akꞌalabꞌ.
39 İsa, halkı evlerine gönderdikten sonra tekneye binip Magadan bölgesine geçti.
Kꞌa te riꞌ ri Jesús xuꞌchꞌabꞌej kan ri winaq, xpaqiꞌ pa jun jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ ri jaꞌ, xeꞌ pa ri tinimit Magadán.